KATALOG CHORÓB ROŚLIN
Alternarioza
Objawy
Na liściach, pędach, owocach czy bulwach pojawiają się koncentryczne, lekko zapadające się ciemnobrązowe lub czarne plamy.
Atakowane rośliny
Choroba często dotyka rośliny psiankowate, czyli ziemniaki i pomidory oraz kapustę (czerń krzyżowych).
Szczególnie wrażliwe są rośliny osłabione, przebywające w nieodpowiednich dla siebie warunkach.
Przyczyna
Grzyby z rodzaju Alternaria spp.
Zwalczanie niechemiczne
Należy usuwać i niszczyć porażone liście. Rośliny mocno porażone wykopujemy i palimy.
Zwalczanie chemiczne
W celu ochrony roślin przed alternariozą używa się preparatów grzybobójczych takich jak: Amistar 250 SC, Dithane NeoTec 75 WG lub Score 250 EC.
Objawy
Na liściach, pędach, owocach czy bulwach pojawiają się koncentryczne, lekko zapadające się ciemnobrązowe lub czarne plamy.
Atakowane rośliny
Choroba często dotyka rośliny psiankowate, czyli ziemniaki i pomidory oraz kapustę (czerń krzyżowych).
Szczególnie wrażliwe są rośliny osłabione, przebywające w nieodpowiednich dla siebie warunkach.
Przyczyna
Grzyby z rodzaju Alternaria spp.
Zwalczanie niechemiczne
Należy usuwać i niszczyć porażone liście. Rośliny mocno porażone wykopujemy i palimy.
Zwalczanie chemiczne
W celu ochrony roślin przed alternariozą używa się preparatów grzybobójczych takich jak: Amistar 250 SC, Dithane NeoTec 75 WG lub Score 250 EC.
Alternarioza pomidora
Objawy
Na starszych liściach rośliny pojawiają się nieregularne, ciemne, nekrotyczne plamy z żółtą obwódką. Takie objawy mogą wystąpić także na pędach, ogonkach liściowych i kwiatach. Na owocach można zauważyć okrągławe, lekko zagłębione, ciemne przebarwienia. Miąższ poraża sucha zgnilizna.
Atakowane rośliny
Pomidory, ziemniaki.
Przyczyna
Grzyb Alternaria solani. Patogen zimuje w postaci grzybni i zarodników konidialnych na resztkach roślinnych, nasionach pomidora oraz bulwach ziemniaka. Rozwojowi choroby sprzyja ciepła i deszczowa pogoda.
Zwalczanie niechemiczne
Niszczenie gnijących owoców i resztek roślinnych. Głęboka orka po zbiorze. Izolacja przestrzenna w uprawach ziemniaka.
Zwalczanie chemiczne
Do ochrony przed alternariozą wykorzystujemy takie preparaty jak: Antracol 70 WG, Dithane NeoTec 75 WG, Amistar 250 SC lub Mildex 711,9 WG. Te preparaty zwalczają także zarazę ziemniaka na pomidorze.
Objawy
Na starszych liściach rośliny pojawiają się nieregularne, ciemne, nekrotyczne plamy z żółtą obwódką. Takie objawy mogą wystąpić także na pędach, ogonkach liściowych i kwiatach. Na owocach można zauważyć okrągławe, lekko zagłębione, ciemne przebarwienia. Miąższ poraża sucha zgnilizna.
Atakowane rośliny
Pomidory, ziemniaki.
Przyczyna
Grzyb Alternaria solani. Patogen zimuje w postaci grzybni i zarodników konidialnych na resztkach roślinnych, nasionach pomidora oraz bulwach ziemniaka. Rozwojowi choroby sprzyja ciepła i deszczowa pogoda.
Zwalczanie niechemiczne
Niszczenie gnijących owoców i resztek roślinnych. Głęboka orka po zbiorze. Izolacja przestrzenna w uprawach ziemniaka.
Zwalczanie chemiczne
Do ochrony przed alternariozą wykorzystujemy takie preparaty jak: Antracol 70 WG, Dithane NeoTec 75 WG, Amistar 250 SC lub Mildex 711,9 WG. Te preparaty zwalczają także zarazę ziemniaka na pomidorze.
Amerykański mączniak agrestu
Objawy
Na porażonych wierzchołkach pędów, liściach i owocach agrestu pojawia się biały, mączysty nalot, który później brunatnieje. Wzrost pędów ulega zahamowaniu. Liście i owoce karłowacieją. Owoce są pokryte najpierw białymi nieregularnymi plamami. W późniejszym czasie pojawia się na nich brunatny wojłokowaty nalotem. Silnie zaatakowane owoce mogą pękać. U porzeczki czarnej porażane są tylko pędy i liście.
Atakowane rośliny
Agrest, porzeczka czarna
Przyczyna
Grzyb Sphaerotheca morsuvae. Patogen zimuje na pędach w postaci grzybni i otoczni z workami. Zarodniki workowe zakażają pędy wiosną. Latem grzyb rozprzestrzenia się za pomocą zarodników konidialnych.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega przede wszystkim na odpowiednim dobrze stanowiska do uprawianego gatunku roślin. Istotnym elementem jest zakładanie plantacji na terenie przewiewnym. Bardzo ważne jest także właściwe prześwietlanie krzewów oraz zrównoważone nawożenie mineralne.
Ochrona chemiczna
Do oprysków stosujemy środki grzybobójcze takie jak: Score 250 EC, Topsin M 500 SC, Nimrod 250 EC.
Objawy
Na porażonych wierzchołkach pędów, liściach i owocach agrestu pojawia się biały, mączysty nalot, który później brunatnieje. Wzrost pędów ulega zahamowaniu. Liście i owoce karłowacieją. Owoce są pokryte najpierw białymi nieregularnymi plamami. W późniejszym czasie pojawia się na nich brunatny wojłokowaty nalotem. Silnie zaatakowane owoce mogą pękać. U porzeczki czarnej porażane są tylko pędy i liście.
Atakowane rośliny
Agrest, porzeczka czarna
Przyczyna
Grzyb Sphaerotheca morsuvae. Patogen zimuje na pędach w postaci grzybni i otoczni z workami. Zarodniki workowe zakażają pędy wiosną. Latem grzyb rozprzestrzenia się za pomocą zarodników konidialnych.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega przede wszystkim na odpowiednim dobrze stanowiska do uprawianego gatunku roślin. Istotnym elementem jest zakładanie plantacji na terenie przewiewnym. Bardzo ważne jest także właściwe prześwietlanie krzewów oraz zrównoważone nawożenie mineralne.
Ochrona chemiczna
Do oprysków stosujemy środki grzybobójcze takie jak: Score 250 EC, Topsin M 500 SC, Nimrod 250 EC.
Antraknoza dyniowatych
Objawy
Na liściach można zauważyć jasnozielone, żółtawe, a później ciemniejące plamy. W obrębie plam tkanka zamiera, zasycha i w efekcie wykrusza się. Na liścieniach, szyjce korzeniowej, łodydze i owocach powstają początkowo jasne plamy, następnie w tych miejscach tworzą się wgłębione ranki o średnicy 1 mm. Podczas wilgotnej pogody na plamach i rankach tworzą się brodawki koloru ceglastego. Owoce są mniejsze, w smaku gorzkawe, a silniej porażone łatwo gniją. Łodygi więdną i zamierają.
Atakowane rośliny
Ogórki i inne gatunki z rodziny dyniowatych.
Przyczyna
Grzyb Colletotrichum orbiculare.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest, aby w czasie podlewania nie zwilżać roślin. Z miejsca uprawy usuwamy i niszczymy wszystkie resztki roślinne.
Ochrona chemiczna
Ochrona chemiczna polega na oprysku fungicydami np: Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC.
Objawy
Na liściach można zauważyć jasnozielone, żółtawe, a później ciemniejące plamy. W obrębie plam tkanka zamiera, zasycha i w efekcie wykrusza się. Na liścieniach, szyjce korzeniowej, łodydze i owocach powstają początkowo jasne plamy, następnie w tych miejscach tworzą się wgłębione ranki o średnicy 1 mm. Podczas wilgotnej pogody na plamach i rankach tworzą się brodawki koloru ceglastego. Owoce są mniejsze, w smaku gorzkawe, a silniej porażone łatwo gniją. Łodygi więdną i zamierają.
Atakowane rośliny
Ogórki i inne gatunki z rodziny dyniowatych.
Przyczyna
Grzyb Colletotrichum orbiculare.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest, aby w czasie podlewania nie zwilżać roślin. Z miejsca uprawy usuwamy i niszczymy wszystkie resztki roślinne.
Ochrona chemiczna
Ochrona chemiczna polega na oprysku fungicydami np: Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC.
Antraknoza ligustru
Objawy
Na pędach i liściach pojawiają się eliptyczne plamy. Początkowo plamy są barwy biało – popielatej a następnie zmieniają kolor na brązowy. Plamy otoczone są ciemniejszą obwódką. Na powierzchni pędów widać wydłużone, szaro-brązowe, a później brunatne, lekko zagłębione plamy, które rozszerzają się na obwodzie. Gdy plamy obejmą znaczną część łodygi lub jej cały obwód, liście na tej łodydze zmieniają barwę na jasnozieloną, później żółkną i brązowieją. Na powierzchni nekrozy, zwłaszcza przy dużym zagęszczeniu krzewu, widać początkowo różowawe później ciemniejące skupienia zarodników grzyba. Porażone pędy bardzo często wyłamują się w miejscu nekrotyczny plam.
Atakowane rośliny
Ligustr pospolity.
Przyczyna
Grzyb Colletotrichum gloeosporioides. Wiosną uwalniane są zarodniki, które powodują infekcję pierwotną młodych liści i pędów. Zarodniki te zimują na powierzchni chorych tkanek na krzewach lub resztkach roślinnych. W sezonie wegetacyjnym sprawca rozprzestrzenia się za pomocą zarodników konidialnych. Zarodniki roznoszone są przez owady lub z kroplami wody na sąsiednie rośliny. Najczęściej miejscem infekcji są rany na pędach powstałe podczas prac pielęgnacyjnych lub po żerowaniu szkodników.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona niechemiczna polega głównie na usuwaniu pędów lub całych roślin, które zostały silnie opanowane przez chorobę. Bardzo ważne jest także dokładne wygrabienie i zniszczenie fragmentów łodyg oraz opadłych liści zalegających pod roślinami.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk roślin po zauważeniu pierwszych objawów fungicydem: Score 250 EC, Dithane NeoTec 75 WG
Objawy
Na pędach i liściach pojawiają się eliptyczne plamy. Początkowo plamy są barwy biało – popielatej a następnie zmieniają kolor na brązowy. Plamy otoczone są ciemniejszą obwódką. Na powierzchni pędów widać wydłużone, szaro-brązowe, a później brunatne, lekko zagłębione plamy, które rozszerzają się na obwodzie. Gdy plamy obejmą znaczną część łodygi lub jej cały obwód, liście na tej łodydze zmieniają barwę na jasnozieloną, później żółkną i brązowieją. Na powierzchni nekrozy, zwłaszcza przy dużym zagęszczeniu krzewu, widać początkowo różowawe później ciemniejące skupienia zarodników grzyba. Porażone pędy bardzo często wyłamują się w miejscu nekrotyczny plam.
Atakowane rośliny
Ligustr pospolity.
Przyczyna
Grzyb Colletotrichum gloeosporioides. Wiosną uwalniane są zarodniki, które powodują infekcję pierwotną młodych liści i pędów. Zarodniki te zimują na powierzchni chorych tkanek na krzewach lub resztkach roślinnych. W sezonie wegetacyjnym sprawca rozprzestrzenia się za pomocą zarodników konidialnych. Zarodniki roznoszone są przez owady lub z kroplami wody na sąsiednie rośliny. Najczęściej miejscem infekcji są rany na pędach powstałe podczas prac pielęgnacyjnych lub po żerowaniu szkodników.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona niechemiczna polega głównie na usuwaniu pędów lub całych roślin, które zostały silnie opanowane przez chorobę. Bardzo ważne jest także dokładne wygrabienie i zniszczenie fragmentów łodyg oraz opadłych liści zalegających pod roślinami.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk roślin po zauważeniu pierwszych objawów fungicydem: Score 250 EC, Dithane NeoTec 75 WG
Antraknoza liści porzeczek (opadzina liści porzeczek)
Objawy
Pierwsze objawy w postaci drobnych, zielonkawych później brunatnych plamek pojawiają się liściach dolnych, przeważnie przy brzegach liścia. Na dolnej stronie liści powstają małe, liczne, początkowo jasnokremowe, później brunatniejące skupienia stadium konidialnego, widoczne jako wzgórki, nazywane acerwulusami. Objawy w postaci drobnych nekrotycznych plamek mogą być także widoczne na ogonkach liściowych, zielonych częściach pędów oraz młodych owocach. Liście silnie porażone żółkną, brunatnieją i przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
porzeczka, agrest
Przyczyna
Grzyb Drepanopeziza ribis
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka czyli uprawa odmian mało podatnych na tę chorobę oraz niszczenie opadłych liści roślin.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydami od połowy maja, należy powtarzać w czasie wilgotnej pogody 3-4 razy co 10 dni: Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC, Score 250 EC.
Objawy
Pierwsze objawy w postaci drobnych, zielonkawych później brunatnych plamek pojawiają się liściach dolnych, przeważnie przy brzegach liścia. Na dolnej stronie liści powstają małe, liczne, początkowo jasnokremowe, później brunatniejące skupienia stadium konidialnego, widoczne jako wzgórki, nazywane acerwulusami. Objawy w postaci drobnych nekrotycznych plamek mogą być także widoczne na ogonkach liściowych, zielonych częściach pędów oraz młodych owocach. Liście silnie porażone żółkną, brunatnieją i przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
porzeczka, agrest
Przyczyna
Grzyb Drepanopeziza ribis
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka czyli uprawa odmian mało podatnych na tę chorobę oraz niszczenie opadłych liści roślin.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydami od połowy maja, należy powtarzać w czasie wilgotnej pogody 3-4 razy co 10 dni: Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC, Score 250 EC.
Antraknoza orzecha włoskiego
Objawy
Objawy antraknozy widoczne są na liściach, pędach i owocach. Na liściach pojawiają się żółte plamy, które z czasem ciemnieją. Plamy mają zróżnicowaną wielkość, usytuowane są pomiędzy nerwami liścia. W miejscu plam tkanka zasycha. Dolna strona blaszki, w miejscu plam, usiana jest brunatnymi, niewielkimi, koncentrycznie ułożonymi punkcikami. Liście z dużą ilością objawów chorobowych, opadają. Na ogonkach liściowych oraz zielonych okrywach niedojrzałych owoców także pojawiają się brunatne plamy. Porażone młode zawiązki owoców gniją, zamierają po czym w efekcie opadają z drzew. Starsze owoce wolniej dojrzewają i mogą przedwcześnie opadać z drzew. Porażeniu ulegają też młode pędy, na których tworzą się brunatne plamy. Pędy z dużą ilością objawów chorobowych zasychają, a na tych mniej porażonych w miarę ich drewnienia mogą pozostać ślady/blizny w postaci popękanej kory.
Atakowane rośliny
Orzech włoski.
Przyczyna
Grzyb Gnomonia leptostyla. Jesienią i zimą na opadłych, porażonych liściach rozwijają się owocniki grzyba. Zarodniki wysiewają się wiosną. Procesowi temu sprzyjają opady deszczu.
Ochrona niechemiczna
Wycinać chore części roślin i usuwać opadłe liście.
Ochrona chemiczna
W celu ochrony przed antraknozą orzecha włoskiego, drzewa należy opryskać fungicydem Dithane NeoTec 75 WG.
Objawy
Objawy antraknozy widoczne są na liściach, pędach i owocach. Na liściach pojawiają się żółte plamy, które z czasem ciemnieją. Plamy mają zróżnicowaną wielkość, usytuowane są pomiędzy nerwami liścia. W miejscu plam tkanka zasycha. Dolna strona blaszki, w miejscu plam, usiana jest brunatnymi, niewielkimi, koncentrycznie ułożonymi punkcikami. Liście z dużą ilością objawów chorobowych, opadają. Na ogonkach liściowych oraz zielonych okrywach niedojrzałych owoców także pojawiają się brunatne plamy. Porażone młode zawiązki owoców gniją, zamierają po czym w efekcie opadają z drzew. Starsze owoce wolniej dojrzewają i mogą przedwcześnie opadać z drzew. Porażeniu ulegają też młode pędy, na których tworzą się brunatne plamy. Pędy z dużą ilością objawów chorobowych zasychają, a na tych mniej porażonych w miarę ich drewnienia mogą pozostać ślady/blizny w postaci popękanej kory.
Atakowane rośliny
Orzech włoski.
Przyczyna
Grzyb Gnomonia leptostyla. Jesienią i zimą na opadłych, porażonych liściach rozwijają się owocniki grzyba. Zarodniki wysiewają się wiosną. Procesowi temu sprzyjają opady deszczu.
Ochrona niechemiczna
Wycinać chore części roślin i usuwać opadłe liście.
Ochrona chemiczna
W celu ochrony przed antraknozą orzecha włoskiego, drzewa należy opryskać fungicydem Dithane NeoTec 75 WG.
Antraknoza truskawki
Objawy
Antraknoza na truskawkach objawia się powstawaniem ciemnobrązowych, gnilnych plam na rozłogach i u podstawy ogonków liściowych truskawki. Na owocach także pojawiają się ciemnobrązowe gnilne plamy.
Atakowane rośliny
Truskawki
Przyczyna
Grzyb Colletotrichum acutatum
Zwalczanie niechemiczne
W ochronie przed antraknozą truskawki bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka czyli zakup zdrowych sadzonek i uprawa odmian odpornych. Regularne monitorowanie zdrowotności roślin oraz szybkie usuwanie i niszczenie porażonych egzemplarzy.
Zwalczanie chemiczne
Opryski co 7-10 dni z zachowaniem okresu karencji w ciągu całego sezonu wegetacyjnego środkami ochrony z różnych grup. Można zastosować np. Sumilex 500 SC, Switch 62,5 WG.
Objawy
Antraknoza na truskawkach objawia się powstawaniem ciemnobrązowych, gnilnych plam na rozłogach i u podstawy ogonków liściowych truskawki. Na owocach także pojawiają się ciemnobrązowe gnilne plamy.
Atakowane rośliny
Truskawki
Przyczyna
Grzyb Colletotrichum acutatum
Zwalczanie niechemiczne
W ochronie przed antraknozą truskawki bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka czyli zakup zdrowych sadzonek i uprawa odmian odpornych. Regularne monitorowanie zdrowotności roślin oraz szybkie usuwanie i niszczenie porażonych egzemplarzy.
Zwalczanie chemiczne
Opryski co 7-10 dni z zachowaniem okresu karencji w ciągu całego sezonu wegetacyjnego środkami ochrony z różnych grup. Można zastosować np. Sumilex 500 SC, Switch 62,5 WG.
Askochytoza grochu
Objawy
Na liściach występują kuliste, nieregularne, brunatne plamy z jasnym środkiem i ciemniejszą obwódką. Na łodygach i strąkach pojawiają się takie same plamy, ale wgłębione. Na nasionach występują plamy od jasnych do ciemnych.
Atakowane rośliny
Groch
Przyczyna
Grzyb Ascochyta pisi. Występowaniu i rozprzestrzenianiu się choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza i obfite opady.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka m.in. wysiew zdrowych nasion. Istotnym elementem w niechemicznej ochronie grochu przed askochytozą jest eliminowanie i niszczenie chorych roślin oraz unikanie nadmiernego zagęszczenia roślin.
Ochrona chemiczna
Do ochrony przed askochytozą nalezy użyć fungicyd np: Amistar 250 SC, Switch 62,5 WG, Dithane NeoTec 75 WG
Objawy
Na liściach występują kuliste, nieregularne, brunatne plamy z jasnym środkiem i ciemniejszą obwódką. Na łodygach i strąkach pojawiają się takie same plamy, ale wgłębione. Na nasionach występują plamy od jasnych do ciemnych.
Atakowane rośliny
Groch
Przyczyna
Grzyb Ascochyta pisi. Występowaniu i rozprzestrzenianiu się choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza i obfite opady.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka m.in. wysiew zdrowych nasion. Istotnym elementem w niechemicznej ochronie grochu przed askochytozą jest eliminowanie i niszczenie chorych roślin oraz unikanie nadmiernego zagęszczenia roślin.
Ochrona chemiczna
Do ochrony przed askochytozą nalezy użyć fungicyd np: Amistar 250 SC, Switch 62,5 WG, Dithane NeoTec 75 WG
Bakterioza lilaka
Objawy
Wiosną choroba dotyka młode pędy. Na najmłodszych przyrostach widoczne są nekrotyczne plamy. Z czasem plamy obejmują całe pędy. Na liściach pojawiają początkowo oliwkowozielone plamy, które z czasem ciemnieją i brunatnieją. Plamy mają różne kształty i otoczone są żółtą obwódką. Z biegiem czasu plamy obejmują coraz większą powierzchnię. Przy dużym porażeniu blaszki liściowe zniekształcają się i zamierają. Pąki kwiatowe nie rozwijają się lub czernieją i zasychają. Podobne objawy zauważamy na kwiatach - płatki czernieją i zasychają.
Atakowane rośliny
Wiele gatunków roślin ozdobnych, warzywnych, drzew i krzewów.
Przyczyna
Bakteria Pseudomonas syringae pv. syringae. Patogen zimuje na resztkach roślinnych oraz na pograniczu tkanki żywej i martwej wokół zmienionych chorobowo miejsc na żywych krzewach. Choroba rozprzestrzenia się za sprawą wycieków bakteryjnych, które są roznoszone z wiatrem, przez wodę lub zwierzęta na duże odległości. Bakteria infekuje rośliny poprzez zranienia powstałe w czasie prac pielęgnacyjnych bądź będących efektem żerowania szkodników lub naturalne otwory w skórce.
Zwalczanie niechemiczne
Jednym z ważniejszych elementów niechemicznej ochrony roślin przed chorobami jest usuwanie i niszczenie roślin z widocznymi objawami chorobowymi. Profilaktycznie i po wystąpieniu pierwszych objawów chorobowych można wykonać opryski środkiem Biosept 33 SL.
Zwalczanie chemiczne
W celu ochrony przed bakteriozą lilaka należy wykonać oprysk roślin preparatami miedziowymi np. Miedzian 50 WP
Objawy
Wiosną choroba dotyka młode pędy. Na najmłodszych przyrostach widoczne są nekrotyczne plamy. Z czasem plamy obejmują całe pędy. Na liściach pojawiają początkowo oliwkowozielone plamy, które z czasem ciemnieją i brunatnieją. Plamy mają różne kształty i otoczone są żółtą obwódką. Z biegiem czasu plamy obejmują coraz większą powierzchnię. Przy dużym porażeniu blaszki liściowe zniekształcają się i zamierają. Pąki kwiatowe nie rozwijają się lub czernieją i zasychają. Podobne objawy zauważamy na kwiatach - płatki czernieją i zasychają.
Atakowane rośliny
Wiele gatunków roślin ozdobnych, warzywnych, drzew i krzewów.
Przyczyna
Bakteria Pseudomonas syringae pv. syringae. Patogen zimuje na resztkach roślinnych oraz na pograniczu tkanki żywej i martwej wokół zmienionych chorobowo miejsc na żywych krzewach. Choroba rozprzestrzenia się za sprawą wycieków bakteryjnych, które są roznoszone z wiatrem, przez wodę lub zwierzęta na duże odległości. Bakteria infekuje rośliny poprzez zranienia powstałe w czasie prac pielęgnacyjnych bądź będących efektem żerowania szkodników lub naturalne otwory w skórce.
Zwalczanie niechemiczne
Jednym z ważniejszych elementów niechemicznej ochrony roślin przed chorobami jest usuwanie i niszczenie roślin z widocznymi objawami chorobowymi. Profilaktycznie i po wystąpieniu pierwszych objawów chorobowych można wykonać opryski środkiem Biosept 33 SL.
Zwalczanie chemiczne
W celu ochrony przed bakteriozą lilaka należy wykonać oprysk roślin preparatami miedziowymi np. Miedzian 50 WP
Bakteryjna cętkowatość pomidora
Objawy
Na liściach, pędach, działkach kielicha, ogonkach gron i szypułkach widoczne są nieregularne, drobne i liczne plamki. Na początku są one wodniste i ciemnozielone, później zmieniają barwę na ciemnobrunatną z żółtawą obwódką. Na skórce zielonych owoców pojawiają się powierzchniowe, liczne, ciemne plamki. Natomiast dojrzewające owoce pokryte są plamkami w kolorze ciemnobrunatnym. Silne porażenie roślin ogranicza zawiązywanie owoców, część zawiązków opada. W efekcie plon ulega zmniejszeniu.
Atakowane rośliny
pomidory
Przyczyna
Bakteria - Pseudomonas siringae pv. tomato
Zwalczanie niechemiczne
W celu ochrony roślin przed bakterią Pseudomonas siringae pv. tomato należy stosować przynajmniej 3-4 letni płodozmian. Do wysiewu używać nasion zdrowych, odkażonych i zaprawionych. Prace pielęgnacyjne przeprowadzać w czasie suchej, bezdeszczowej pogody, kiedy rośliny są suche.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk fungicydami np. Miedzian 50 WG, Champion 50 WP, Kocide 101 WP.
Objawy
Na liściach, pędach, działkach kielicha, ogonkach gron i szypułkach widoczne są nieregularne, drobne i liczne plamki. Na początku są one wodniste i ciemnozielone, później zmieniają barwę na ciemnobrunatną z żółtawą obwódką. Na skórce zielonych owoców pojawiają się powierzchniowe, liczne, ciemne plamki. Natomiast dojrzewające owoce pokryte są plamkami w kolorze ciemnobrunatnym. Silne porażenie roślin ogranicza zawiązywanie owoców, część zawiązków opada. W efekcie plon ulega zmniejszeniu.
Atakowane rośliny
pomidory
Przyczyna
Bakteria - Pseudomonas siringae pv. tomato
Zwalczanie niechemiczne
W celu ochrony roślin przed bakterią Pseudomonas siringae pv. tomato należy stosować przynajmniej 3-4 letni płodozmian. Do wysiewu używać nasion zdrowych, odkażonych i zaprawionych. Prace pielęgnacyjne przeprowadzać w czasie suchej, bezdeszczowej pogody, kiedy rośliny są suche.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk fungicydami np. Miedzian 50 WG, Champion 50 WP, Kocide 101 WP.
Bakteryjna zgorzel orzecha włoskiego
Objawy
Na liściach, pędach i owocach widoczne są nieduże, ciemne plamy. Porażone liście przedwcześnie opadają, pędy zamierają, a zawiązki ulegają zniszczeniu. Chore owoce pokrywają się czarnymi plamami. W miejscu tych plam gnije łupina orzecha.
Atakowane rośliny
Orzech włoski.
Przyczyna
Bakteria Xantomonas campestris pv. juglandis. Bakteria zimuje na pędach oraz w pąkach. Rozwojowi choroby sprzyja ciepła i wilgotna pogoda.
Ochrona niechemiczna
W celu ochrony przed bakteryjną zgorzelą orzecha włoskiego należy wycinać i usuwać wszystkie porażone części roślin.
Ochrona chemiczna
Oprysk preparatami miedziowymi np. Miedzian 50 WP.
Objawy
Na liściach, pędach i owocach widoczne są nieduże, ciemne plamy. Porażone liście przedwcześnie opadają, pędy zamierają, a zawiązki ulegają zniszczeniu. Chore owoce pokrywają się czarnymi plamami. W miejscu tych plam gnije łupina orzecha.
Atakowane rośliny
Orzech włoski.
Przyczyna
Bakteria Xantomonas campestris pv. juglandis. Bakteria zimuje na pędach oraz w pąkach. Rozwojowi choroby sprzyja ciepła i wilgotna pogoda.
Ochrona niechemiczna
W celu ochrony przed bakteryjną zgorzelą orzecha włoskiego należy wycinać i usuwać wszystkie porażone części roślin.
Ochrona chemiczna
Oprysk preparatami miedziowymi np. Miedzian 50 WP.
Bawełnica korówka
Opis:
Bawełnica korówka (Eriosoma lanigerum) pluskwiak z rodziny mszycowate. Formy bezskrzydłe szkodnika osiągają długość 2 mm. Ciało mają owalnego kształtu, barwy wiśniowo-czerwonej, pokryte białym woskowym nalotem, który wyglądem przypomina kłaczki waty. Natomiast formy uskrzydlone są koloru czarnego. Formą zimującą są larwy. Kryją się one w dolnych partiach pnia, czasem korzeniach oraz na lekkiej glebie. Wiosną (kwiecień, maj) larwy stają się aktywne. Samice są dzieworodne. Jedna samica w ciągu życia może urodzić nawet 60 larw. Jesienią pojawiają się formy uskrzydlone. Bawełnica korówka w największej ilości występuje na przełomie czerwca i lipca oraz drugiej połowie września.
Objawy:
Na świeżych ranach po cięciach drzew, wilkach oraz odrostach korzeniowych można zauważyć żerujące larwy bawełnicy korówki. Żerowanie szkodnika sprzyja powstawaniu rakowatych ran na roślinie. W miejscach, w których żeruje szkodnik, tzn. na powierzchni pni i gałęzi, kora pęka i tworzą się rany. Na gałęziach i pniach mogą powstawać deformacje i narośla.
Zwalczanie:
Oprysk insektycydem np. Actara 25 WG, Movento 100 SC.
Opis:
Bawełnica korówka (Eriosoma lanigerum) pluskwiak z rodziny mszycowate. Formy bezskrzydłe szkodnika osiągają długość 2 mm. Ciało mają owalnego kształtu, barwy wiśniowo-czerwonej, pokryte białym woskowym nalotem, który wyglądem przypomina kłaczki waty. Natomiast formy uskrzydlone są koloru czarnego. Formą zimującą są larwy. Kryją się one w dolnych partiach pnia, czasem korzeniach oraz na lekkiej glebie. Wiosną (kwiecień, maj) larwy stają się aktywne. Samice są dzieworodne. Jedna samica w ciągu życia może urodzić nawet 60 larw. Jesienią pojawiają się formy uskrzydlone. Bawełnica korówka w największej ilości występuje na przełomie czerwca i lipca oraz drugiej połowie września.
Objawy:
Na świeżych ranach po cięciach drzew, wilkach oraz odrostach korzeniowych można zauważyć żerujące larwy bawełnicy korówki. Żerowanie szkodnika sprzyja powstawaniu rakowatych ran na roślinie. W miejscach, w których żeruje szkodnik, tzn. na powierzchni pni i gałęzi, kora pęka i tworzą się rany. Na gałęziach i pniach mogą powstawać deformacje i narośla.
Zwalczanie:
Oprysk insektycydem np. Actara 25 WG, Movento 100 SC.
Bawełnica wiązowo-gruszowa
Objawy
Na liściach wiązu widoczne są duże, pojedyncze, workowate narośla, które początkowo mają barwę zielonożółtą, później zmienia się ona na żółtobrązową. Na liściach gruszy można zauważyć wytworzone przez bawełnicę nitkowate skupiska waty.
Atakowane rośliny
wiązy (szczególnie wrażliwa jest odm. ‘Wredei’) oraz grusze.
Przyczyna
Bawełnica wiązowo-gruszowa (Eriosoma lanuginosum) jest mszycą dwudomną. Żywicielem pierwotnym szkodnika są wiązy, a wtórnym grusze. Zimują jaja w spękaniach kory wiązów. Larwy pojawiają się od połowy kwietnia. Osobniki uskrzydlone, w drugiej połowie czerwca opuszczają wiązy i przelatują na grusze. Tam zasiedlają korzenie, wydają kilka pokoleń i zimują. Dopiero we wrześniu następnego roku wracają na wiązy. Samice rodzą po 7, 8 larw, z których rozwijają się kolejne samice. Te ostanie po kopulacji składają po jednym jaju w szczeliny kory pni i konarów.
Zwalczanie niechemiczne
Podstawową zasadą ochrony roślin przed bawełnicą wiązowo-gruszową jest unikanie uprawy wiązów w pobliżu sadów gruszowych.
Zwalczanie chemiczne
W okresie bezlistnym czyli jesienią lub/i wiosną, przed pękaniem pąków, pnie i konary wiązów, na których żerowały mszyce, bardzo dokładnie opryskujemy preparatem olejowym np. Promanal 60 EC. Pozwoli to na pozbycie się zimujących form szkodnika. W okresie wegetacji należy wykonać opryski preparatem owadobójczym np. Mospilan 20 SP lub Confidor 200 SL.
Objawy
Na liściach wiązu widoczne są duże, pojedyncze, workowate narośla, które początkowo mają barwę zielonożółtą, później zmienia się ona na żółtobrązową. Na liściach gruszy można zauważyć wytworzone przez bawełnicę nitkowate skupiska waty.
Atakowane rośliny
wiązy (szczególnie wrażliwa jest odm. ‘Wredei’) oraz grusze.
Przyczyna
Bawełnica wiązowo-gruszowa (Eriosoma lanuginosum) jest mszycą dwudomną. Żywicielem pierwotnym szkodnika są wiązy, a wtórnym grusze. Zimują jaja w spękaniach kory wiązów. Larwy pojawiają się od połowy kwietnia. Osobniki uskrzydlone, w drugiej połowie czerwca opuszczają wiązy i przelatują na grusze. Tam zasiedlają korzenie, wydają kilka pokoleń i zimują. Dopiero we wrześniu następnego roku wracają na wiązy. Samice rodzą po 7, 8 larw, z których rozwijają się kolejne samice. Te ostanie po kopulacji składają po jednym jaju w szczeliny kory pni i konarów.
Zwalczanie niechemiczne
Podstawową zasadą ochrony roślin przed bawełnicą wiązowo-gruszową jest unikanie uprawy wiązów w pobliżu sadów gruszowych.
Zwalczanie chemiczne
W okresie bezlistnym czyli jesienią lub/i wiosną, przed pękaniem pąków, pnie i konary wiązów, na których żerowały mszyce, bardzo dokładnie opryskujemy preparatem olejowym np. Promanal 60 EC. Pozwoli to na pozbycie się zimujących form szkodnika. W okresie wegetacji należy wykonać opryski preparatem owadobójczym np. Mospilan 20 SP lub Confidor 200 SL.
Bawełnica wiązowo-porzeczkowa
Objawy
Brzeg blaszki liściowej zawija się do dołu. Liście przebarwiają się na żółto. Wzrost krzewów porzeczek i agrestu jest osłabiony, ze względu na opanowanie korzeni przez szkodnika.
Atakowane rośliny
wiąz, porzeczka, agrest.
Przyczyna
Bawełnica wiązowo-porzeczkowa (Schizoneura ulmi) - dwudomny gatunek mszycy. Żywicielem pierwotnym są wiązy, a wtórnym – porzeczki i agrest. Wiosną mszyca żeruje na liściach wiązów, a jesienią pojawiają się formy uskrzydlone.Szkodniki przelatują na wiązy i tam składają zimujące jaja.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona niechemiczna polega przede wszystkim na nie sadzeniu porzeczek i agrestu w sąsiedztwie wiązów.
Zwalczanie chemiczne
Jesienią po opadnięciu liści lub wiosną, przed pękaniem pąków, pnie i konary wiązów, na których żerowały mszyce, opryskujemy preparatem olejowym Promanal 60 EC. W okresie wegetacji (najlepiej maj i czerwiec) przeprowadza się opryski preparatem Mospilan 20 SP lub Confidor 200 SL.
Objawy
Brzeg blaszki liściowej zawija się do dołu. Liście przebarwiają się na żółto. Wzrost krzewów porzeczek i agrestu jest osłabiony, ze względu na opanowanie korzeni przez szkodnika.
Atakowane rośliny
wiąz, porzeczka, agrest.
Przyczyna
Bawełnica wiązowo-porzeczkowa (Schizoneura ulmi) - dwudomny gatunek mszycy. Żywicielem pierwotnym są wiązy, a wtórnym – porzeczki i agrest. Wiosną mszyca żeruje na liściach wiązów, a jesienią pojawiają się formy uskrzydlone.Szkodniki przelatują na wiązy i tam składają zimujące jaja.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona niechemiczna polega przede wszystkim na nie sadzeniu porzeczek i agrestu w sąsiedztwie wiązów.
Zwalczanie chemiczne
Jesienią po opadnięciu liści lub wiosną, przed pękaniem pąków, pnie i konary wiązów, na których żerowały mszyce, opryskujemy preparatem olejowym Promanal 60 EC. W okresie wegetacji (najlepiej maj i czerwiec) przeprowadza się opryski preparatem Mospilan 20 SP lub Confidor 200 SL.
Biała plamistość liści truskawki
Objawy
Na liściach, rozłogach, szypułkach i owocach pojawiają się niewielkie szaro-kremowe plamy z charakterystyczną brązowo-czerwoną obwódką. Plamy mogą się ze sobą łączyć pokrywając coraz większą powierzchnię blaszki liściowej. Liście zamierają w niedługim czasie po pojawieniu się pierwszych objawów chorobowych. Największe porażenie obserwuje się w drugiej połowie lata.
Przyczyna
Grzyb Mycosphaerella fragarie. Zimuje grzybnia na porażonych fragmentach liści. Wiosną wytwarzane są zarodniki konidialne i przenoszone przez wiatr lub z kroplami wody na młode liście, gdzie dokonują infekcji pierwotnej. Zakażeń wtórnych w ciągu całego sezonu wegetacyjnego dokonują także zarodniki konidialne, dzięki czemu choroba w ciągu jednego roku może rozprzestrzenić się na dużym obszarze upraw.
Zwalczanie niechemiczne
Sadzenie zdrowych roślin zakupionych u pewnego sprzedawcy. Wygrabienie i palenie liści po zbiorach owoców także znacznie ogranicza rozwój choroby.
Zwalczanie chemiczne
Chorobę skutecznie ograniczają opryski stosowane w czasie kwitnienia przeciwko szarej pleśni np. Switch 62,5 WG, Teldor 500 SC.
Objawy
Na liściach, rozłogach, szypułkach i owocach pojawiają się niewielkie szaro-kremowe plamy z charakterystyczną brązowo-czerwoną obwódką. Plamy mogą się ze sobą łączyć pokrywając coraz większą powierzchnię blaszki liściowej. Liście zamierają w niedługim czasie po pojawieniu się pierwszych objawów chorobowych. Największe porażenie obserwuje się w drugiej połowie lata.
Przyczyna
Grzyb Mycosphaerella fragarie. Zimuje grzybnia na porażonych fragmentach liści. Wiosną wytwarzane są zarodniki konidialne i przenoszone przez wiatr lub z kroplami wody na młode liście, gdzie dokonują infekcji pierwotnej. Zakażeń wtórnych w ciągu całego sezonu wegetacyjnego dokonują także zarodniki konidialne, dzięki czemu choroba w ciągu jednego roku może rozprzestrzenić się na dużym obszarze upraw.
Zwalczanie niechemiczne
Sadzenie zdrowych roślin zakupionych u pewnego sprzedawcy. Wygrabienie i palenie liści po zbiorach owoców także znacznie ogranicza rozwój choroby.
Zwalczanie chemiczne
Chorobę skutecznie ograniczają opryski stosowane w czasie kwitnienia przeciwko szarej pleśni np. Switch 62,5 WG, Teldor 500 SC.
Bielinki, gąsienice
Objawy
Liście są powygryzane, pozostaje tylko szkielet z nerwów - efekt żerowania gąsienic bielinka kapustnika. Natomiast gąsienice bielinka rzepnika wygryzają dziury w liściach i wgryzają się do wnętrza kapusty.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne i kwiaty ozdobne np. nasturcja.
Przyczyna
Gąsienice motyla z rodziny bielinkowatych (Pieridae). Gąsienice bielinka kapustnika mają kolor czarno-żółty i żerują gromadnie, natomiast gąsienice bielinka rzepnika są barwy jasnozielonej i żerują pojedynczo. Samice bielinka kapustnika składają jaja w złożach, a rzepnika pojedynczo. Pierwsze pokolenie bielinków rozwija się wyłącznie na chwastach, a drugie pokolenie składa jaja na roślinach uprawnych kapustowatych.
Ochrona niechemiczna
Do ochrony niechemiczne można wykorzystać biologiczny środek do zwalczania gąsienic bielinka - Dipel WG. Przy małej ilości roślin ważna jest dokładna lustracja uprawy - należy przeglądnąć rośliny czy nie widać złożonych jaj. W przypadku zauważenia złóż jaj - niszczymy je. To samo czynimy w przypadku, gdy zauważymy żerujące na roślinie gąsienice.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania można wykorzystać: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi – Alpha 050 EC. Do oprysku należy dodać mydła ogrodniczego, by oprysk nie spływał po woskowatych liściach warzyw kapustnych.
Objawy
Liście są powygryzane, pozostaje tylko szkielet z nerwów - efekt żerowania gąsienic bielinka kapustnika. Natomiast gąsienice bielinka rzepnika wygryzają dziury w liściach i wgryzają się do wnętrza kapusty.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne i kwiaty ozdobne np. nasturcja.
Przyczyna
Gąsienice motyla z rodziny bielinkowatych (Pieridae). Gąsienice bielinka kapustnika mają kolor czarno-żółty i żerują gromadnie, natomiast gąsienice bielinka rzepnika są barwy jasnozielonej i żerują pojedynczo. Samice bielinka kapustnika składają jaja w złożach, a rzepnika pojedynczo. Pierwsze pokolenie bielinków rozwija się wyłącznie na chwastach, a drugie pokolenie składa jaja na roślinach uprawnych kapustowatych.
Ochrona niechemiczna
Do ochrony niechemiczne można wykorzystać biologiczny środek do zwalczania gąsienic bielinka - Dipel WG. Przy małej ilości roślin ważna jest dokładna lustracja uprawy - należy przeglądnąć rośliny czy nie widać złożonych jaj. W przypadku zauważenia złóż jaj - niszczymy je. To samo czynimy w przypadku, gdy zauważymy żerujące na roślinie gąsienice.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania można wykorzystać: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi – Alpha 050 EC. Do oprysku należy dodać mydła ogrodniczego, by oprysk nie spływał po woskowatych liściach warzyw kapustnych.
Borecznik sosnowiec
Objawy
Zauważalne jest zahamowanie przyrostu drzewa. Igły są uszkodzone - początkowo obgryzione są brzegi igieł, a później larwy zjadają je do pochowek.
Atakowane rośliny
Sosna pospolita, rzadziej sosna kosodrzewina, sosna czarna lub wejmutka. Zdarza się, że atakowane są też świerki.
Przyczyna
Za uszkodzenia igieł odpowiedzialny jest borecznik sosnowiec (Diprion Pini) a konkretnie jego larwy. Jaja szkodnika są barwy żółtawo-białawej, o średnicy ok. 1,7 mm. Dorosła larwa ma długość 20-26 mm. Larwy mają zmienne ubarwienie. Często są koloru żółtawozielonego z brunatną głową i czarnymi plamkami, a nad każdą nogą odwłokową widnieje ciemna plamka w kształcie leżącego średnika. Nogi tułowiowe są czarne, na każdym segmencie widoczne są trzy poprzeczne rzędy małych, czarnych kolców. Larwa ma głowę koloru rdzawobrunatnego. W sytuacjach stresowych larwy wykonują rytmiczne, szybkie ruchy ciałem i wyginają się esowato. Samiec ma długość 7-9,5 mm. Jest koloru czarnego z brunatnym zakończeniem odwłoka, a przednie skrzydła posiadają brunatne znamię, na wierzchołku przyciemnione. Samica ma długość 7-10,5 mm. Ciało ma koloru jasnożółtego z brunatną głową. Na grzbietowej stronie tułowia odwłoka znajdują się czarne plamki, a na skrzydłach widoczne jest żółtawe znamię. Larwy borecznika sosnowca żerują na zeszłorocznych igłach, a jesienią także na tegorocznych. Natomiast starsze larwy żywią się także soczystą korą młodych pędów. Wylinki owadów przyklejone są naokoło igieł. Szkodniki nie uszkadzają pączków dzięki czemu roślina może się zregenerować.
Ochrona niechemiczna
Szkodniki zjadane są przez drapieżne owady, pasożyty, ssaki, ptaki, dziki i mikroorganizmy.
Ochrona chemiczna
Po wykryciu larw opryskujemy rośliny preparatami o działaniu kontaktowym, żołądkowym np. Fastac 100 EC.
Objawy
Zauważalne jest zahamowanie przyrostu drzewa. Igły są uszkodzone - początkowo obgryzione są brzegi igieł, a później larwy zjadają je do pochowek.
Atakowane rośliny
Sosna pospolita, rzadziej sosna kosodrzewina, sosna czarna lub wejmutka. Zdarza się, że atakowane są też świerki.
Przyczyna
Za uszkodzenia igieł odpowiedzialny jest borecznik sosnowiec (Diprion Pini) a konkretnie jego larwy. Jaja szkodnika są barwy żółtawo-białawej, o średnicy ok. 1,7 mm. Dorosła larwa ma długość 20-26 mm. Larwy mają zmienne ubarwienie. Często są koloru żółtawozielonego z brunatną głową i czarnymi plamkami, a nad każdą nogą odwłokową widnieje ciemna plamka w kształcie leżącego średnika. Nogi tułowiowe są czarne, na każdym segmencie widoczne są trzy poprzeczne rzędy małych, czarnych kolców. Larwa ma głowę koloru rdzawobrunatnego. W sytuacjach stresowych larwy wykonują rytmiczne, szybkie ruchy ciałem i wyginają się esowato. Samiec ma długość 7-9,5 mm. Jest koloru czarnego z brunatnym zakończeniem odwłoka, a przednie skrzydła posiadają brunatne znamię, na wierzchołku przyciemnione. Samica ma długość 7-10,5 mm. Ciało ma koloru jasnożółtego z brunatną głową. Na grzbietowej stronie tułowia odwłoka znajdują się czarne plamki, a na skrzydłach widoczne jest żółtawe znamię. Larwy borecznika sosnowca żerują na zeszłorocznych igłach, a jesienią także na tegorocznych. Natomiast starsze larwy żywią się także soczystą korą młodych pędów. Wylinki owadów przyklejone są naokoło igieł. Szkodniki nie uszkadzają pączków dzięki czemu roślina może się zregenerować.
Ochrona niechemiczna
Szkodniki zjadane są przez drapieżne owady, pasożyty, ssaki, ptaki, dziki i mikroorganizmy.
Ochrona chemiczna
Po wykryciu larw opryskujemy rośliny preparatami o działaniu kontaktowym, żołądkowym np. Fastac 100 EC.
Brak wybijania pędów z bulw frezji
Opis:
Brak wybijania pędów z bulw frezji jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu czynnika chorobotwórczego, należy wykluczyć inne ewentualne przyczyny objawów np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Podstawową przyczyną zahamowania wzrostu są błędy uprawowe, a przede wszystkim nie zapewnienia roślinie w okresie letniego przechowywania odpowiedniej temperatury, która nie powinna spadać poniżej 20°C. Dodatkowo w trakcie przechowywania należy pamiętać, aby wilgotność powietrza w pomieszczeniu nie spadała poniżej 60%.
Objawy:
Następuje twardnienie bulw, z których nie mogą wykiełkować rośliny.
Zapobieganie:
Bardzo ważne jest odpowiedni zbiór i przechowywanie bulw tzn. zbiór bulw powinien być w czerwcu. Bulwy po przesuszeniu przechowujemy w temperaturze ok. 25-27 st.C. Wilgotność względna w miejscu przechowywania bulw powinna wynosić ok. 70%. Okres przechowywania powinien trwać około 7-10 tygodni. Zapewnienie takich warunków zbioru i przechowywania powinno ustrzec przed pojawieniem się choroby fizjologicznej związanej z brakiem wybijania pędów z bulw frezji.
Rośliny podatne:
Frezja
Opis:
Brak wybijania pędów z bulw frezji jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu czynnika chorobotwórczego, należy wykluczyć inne ewentualne przyczyny objawów np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Podstawową przyczyną zahamowania wzrostu są błędy uprawowe, a przede wszystkim nie zapewnienia roślinie w okresie letniego przechowywania odpowiedniej temperatury, która nie powinna spadać poniżej 20°C. Dodatkowo w trakcie przechowywania należy pamiętać, aby wilgotność powietrza w pomieszczeniu nie spadała poniżej 60%.
Objawy:
Następuje twardnienie bulw, z których nie mogą wykiełkować rośliny.
Zapobieganie:
Bardzo ważne jest odpowiedni zbiór i przechowywanie bulw tzn. zbiór bulw powinien być w czerwcu. Bulwy po przesuszeniu przechowujemy w temperaturze ok. 25-27 st.C. Wilgotność względna w miejscu przechowywania bulw powinna wynosić ok. 70%. Okres przechowywania powinien trwać około 7-10 tygodni. Zapewnienie takich warunków zbioru i przechowywania powinno ustrzec przed pojawieniem się choroby fizjologicznej związanej z brakiem wybijania pędów z bulw frezji.
Rośliny podatne:
Frezja
Brudna plamistość jabłek i gruszek
Objawy
W czasie poprzedzającym zbiory, skórka owoców pokrywa się ciemnoszarymi plamami. Najpierw pojawiają się one wokół szypułki, a w późniejszym okresie pojawiają są już na całych owocach. Objawy brudnej plamistości mogą się ujawniać dopiero podczas przechowywania owoców. Plamy chorobowe lepiej widoczne są na jasno zabarwionych owocach.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze.
Przyczyna
Grzyby Tripospermum myrti, Phialophora sessilis, Peltaster fructicola. Rozwojowi patogenu sprzyja wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz długotrwałe opady. Choroba często dotyka zaniedbane drzewa.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna przed brudną plamistością jabłek i gruszek ogranicza się do odpowiedniego cięcia drzew. W amatorskiej uprawie można stosować opryski wyciągami roślinnymi.
Ochrona chemiczna
W przypadku, gdy zwalczane są inne choroby grzybowe drzew, ochrona przed brudną plamistością nie jest konieczna.
Objawy
W czasie poprzedzającym zbiory, skórka owoców pokrywa się ciemnoszarymi plamami. Najpierw pojawiają się one wokół szypułki, a w późniejszym okresie pojawiają są już na całych owocach. Objawy brudnej plamistości mogą się ujawniać dopiero podczas przechowywania owoców. Plamy chorobowe lepiej widoczne są na jasno zabarwionych owocach.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze.
Przyczyna
Grzyby Tripospermum myrti, Phialophora sessilis, Peltaster fructicola. Rozwojowi patogenu sprzyja wysoka temperatura i wilgotność powietrza oraz długotrwałe opady. Choroba często dotyka zaniedbane drzewa.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna przed brudną plamistością jabłek i gruszek ogranicza się do odpowiedniego cięcia drzew. W amatorskiej uprawie można stosować opryski wyciągami roślinnymi.
Ochrona chemiczna
W przypadku, gdy zwalczane są inne choroby grzybowe drzew, ochrona przed brudną plamistością nie jest konieczna.
Brudnica mniszka
Objawy
Gąsienice zjadają igły i liście z drzew i krzewów. Gąsienice przegryzają igły najczęściej w połowie długości i zjadają tylko dolne ich części a części wierzchołkowe spadają na ziemię. Pędy są ogołacane.
Atakowane rośliny
Różne drzewa i krzewy, przede wszystkim jednak iglaste, głównie sosny i świerki.
Przyczyna
Brudnica mniszka (Lymantria monacha), owad z rzędu motyli. Szkodliwe są gąsienice, które wylęgają się wiosną, na przełomie kwietnia i maja. Gąsienice żerują głównie na kwiatostanach męskich. Starsze gąsienice żerują głównie na igłach ubiegłorocznych, a unikają żerowania na młodym igliwiu.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega głównie na zakładaniu pierścieni lepowych na pnie. Ich zadaniem jest wyłapywanie gąsienic wędrujących ku koronie drzewa.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu gąsienic rośliny opryskujemy preparatem kontaktowym np. Fastac 100 EC.
Objawy
Gąsienice zjadają igły i liście z drzew i krzewów. Gąsienice przegryzają igły najczęściej w połowie długości i zjadają tylko dolne ich części a części wierzchołkowe spadają na ziemię. Pędy są ogołacane.
Atakowane rośliny
Różne drzewa i krzewy, przede wszystkim jednak iglaste, głównie sosny i świerki.
Przyczyna
Brudnica mniszka (Lymantria monacha), owad z rzędu motyli. Szkodliwe są gąsienice, które wylęgają się wiosną, na przełomie kwietnia i maja. Gąsienice żerują głównie na kwiatostanach męskich. Starsze gąsienice żerują głównie na igłach ubiegłorocznych, a unikają żerowania na młodym igliwiu.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega głównie na zakładaniu pierścieni lepowych na pnie. Ich zadaniem jest wyłapywanie gąsienic wędrujących ku koronie drzewa.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu gąsienic rośliny opryskujemy preparatem kontaktowym np. Fastac 100 EC.
Brudnica nieparka
Opis:
Brudnica nieparka (Lymantria dispar), motyl z rodziny brudnicowate. Samica jest dużo większa od samca. Posiada skrzydła w kolorze brudnobiałym, z ciemnymi liniami i czarnymi plamkami widocznymi na skrzydłach przedniej pary. Rozpiętość skrzydeł to około 70 mm. Odwłok gruby i mocno owłosiony. Natomiast skrzydła samca osiągają około 40 mm rozpiętości i są koloru oliwkowo szarego. Samica składa jaja w złożach. Jaja są żółtoszare, przykryte włoskami z odwłoka samicy. Gąsienice mają ciemnie zabarwienie, na pierwszych pięciu segmentach widoczne są niebieskie brodawki, a na reszcie czerwone. Zimują jaja w złożach na pniu i konarach drzew, a wylęg następuje w kwietniu. Rozwój gąsienic trwa nawet do trzech miesięcy. Przepoczwarczenie następuje na przełomie czerwca, lipca w oprzędach liści, bądź szczelinach kory. Płodność samic wynosi nawet do 2000 jaj.
Objawy:
Gąsienice żerują na liściach od kwietnia do końca czerwca. Wygryzają dziury w liściach, powodując gołożery.
Zwalczanie:
Od października do marca, w mniejszych sadach można zeskrobywać i niszczyć złoża jaj. Oprysk insektycydem np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Opis:
Brudnica nieparka (Lymantria dispar), motyl z rodziny brudnicowate. Samica jest dużo większa od samca. Posiada skrzydła w kolorze brudnobiałym, z ciemnymi liniami i czarnymi plamkami widocznymi na skrzydłach przedniej pary. Rozpiętość skrzydeł to około 70 mm. Odwłok gruby i mocno owłosiony. Natomiast skrzydła samca osiągają około 40 mm rozpiętości i są koloru oliwkowo szarego. Samica składa jaja w złożach. Jaja są żółtoszare, przykryte włoskami z odwłoka samicy. Gąsienice mają ciemnie zabarwienie, na pierwszych pięciu segmentach widoczne są niebieskie brodawki, a na reszcie czerwone. Zimują jaja w złożach na pniu i konarach drzew, a wylęg następuje w kwietniu. Rozwój gąsienic trwa nawet do trzech miesięcy. Przepoczwarczenie następuje na przełomie czerwca, lipca w oprzędach liści, bądź szczelinach kory. Płodność samic wynosi nawet do 2000 jaj.
Objawy:
Gąsienice żerują na liściach od kwietnia do końca czerwca. Wygryzają dziury w liściach, powodując gołożery.
Zwalczanie:
Od października do marca, w mniejszych sadach można zeskrobywać i niszczyć złoża jaj. Oprysk insektycydem np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Brunatna zgnilizna drzew ziarnkowych i pestkowych (monilioza)
Objawy
Grzyb Monilinia laxa (na drzewach pestkowych) infekuje kwiaty, które w przeciągu 3 dni ulegają zgorzeli. Na porażonych pędach pozostają martwe, sztywne, brunatne liście, a z pędów wycieka guma. Porażone organy pokrywają się szaropopielatymi sporodochiami. Do porażeniu owoców dochodzi w okresie dojrzewania. Na owocach powstają plamy gnilne, tworzące się głównie wokół uszkodzeń skórki. Grzyb Monilinia fructigena (na drzewach ziarnkowych, śliwach, morelach i brzoskwiniach) wytwarza kremowo-brunatne pylące sporodochia, ułożone koncentrycznie wokół miejsca infekcji.
Gnijące owoce mogą opadać, ale często pozostają na drzewie zamieniając się w ciemniejące "mumie".
Atakowane rośliny
Wiśnie, czereśnie, jabłonie, grusze, śliwy, morele i brzoskwinie.
Przyczyna
Grzyb Monilinia laxa poraża drzewa pestkowe, a Monilinia fructigena - drzewa ziarnkowe oraz śliwy, morele i brzoskwinie. Monilinia laxa - zimują brodawkowate sporodochia na porażonych pędach i gałęziach. GrzybMonilinia fructigena zimuje w postaci grzybni w mumiach owoców. Kwiaty porażane są poprzez znamiona słupków oraz pręciki. Z porażonych kwiatów grzybnia przerasta do pędów i gałęzi. Zakażenie owoców następuje poprzez pęknięcia skórki i inne uszkodzenia.
Ochrona niechemiczna
Należy wycinać chore pędy i usuwać porażone owoce. Bardzo ważny jest wczesnowiosenny zbiór zmumifikowanych owoców.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydami: Sadoplon 75 WP, Topsin M 500 SC, Score 250 EC, Miedzian Extra 350 SC, Miedzian 50 WP.
Objawy
Grzyb Monilinia laxa (na drzewach pestkowych) infekuje kwiaty, które w przeciągu 3 dni ulegają zgorzeli. Na porażonych pędach pozostają martwe, sztywne, brunatne liście, a z pędów wycieka guma. Porażone organy pokrywają się szaropopielatymi sporodochiami. Do porażeniu owoców dochodzi w okresie dojrzewania. Na owocach powstają plamy gnilne, tworzące się głównie wokół uszkodzeń skórki. Grzyb Monilinia fructigena (na drzewach ziarnkowych, śliwach, morelach i brzoskwiniach) wytwarza kremowo-brunatne pylące sporodochia, ułożone koncentrycznie wokół miejsca infekcji.
Gnijące owoce mogą opadać, ale często pozostają na drzewie zamieniając się w ciemniejące "mumie".
Atakowane rośliny
Wiśnie, czereśnie, jabłonie, grusze, śliwy, morele i brzoskwinie.
Przyczyna
Grzyb Monilinia laxa poraża drzewa pestkowe, a Monilinia fructigena - drzewa ziarnkowe oraz śliwy, morele i brzoskwinie. Monilinia laxa - zimują brodawkowate sporodochia na porażonych pędach i gałęziach. GrzybMonilinia fructigena zimuje w postaci grzybni w mumiach owoców. Kwiaty porażane są poprzez znamiona słupków oraz pręciki. Z porażonych kwiatów grzybnia przerasta do pędów i gałęzi. Zakażenie owoców następuje poprzez pęknięcia skórki i inne uszkodzenia.
Ochrona niechemiczna
Należy wycinać chore pędy i usuwać porażone owoce. Bardzo ważny jest wczesnowiosenny zbiór zmumifikowanych owoców.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydami: Sadoplon 75 WP, Topsin M 500 SC, Score 250 EC, Miedzian Extra 350 SC, Miedzian 50 WP.
Brunatnienie i zasychanie liści paproci
Opis:
Brunatnienie i zasychanie liści paproci jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób, pojawiająca się w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy wymaganiami roślin a warunkami ich uprawy, mogą wystąpić zaburzenia w rozwoju i wzroście roślin. Przy identyfikacji choroby, należy wykluczyć inne ewentualne przyczyny objawów chorobowych np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Brunatnienie i zasychanie liści paproci powodowane jest najczęściej zbyt dużą wilgotnością powietrza , przy zbyt niskiej temperaturze, nieodpowiednim pH gleby oraz nieregularnym nawożeniem.
Objawy:
Początkowo wzdłuż nerwów pojawiają się brązowe linie. Później zasychają coraz większe powierzchnie liści, aż do całkowitego ich zaschnięcia.
Zapobieganie:
Najważniejszą zasadą uprawy roślin jest zapewnienie im optymalnych warunków do wzrostu i rozwoju. Bardzo ważny jest wybór podłoża - powinno mieć pH odpowiednie do wymogów uprawowych paproci. Temperatura w okresie zimowym nie powinna spadać poniżej 15 st. C. Istotne jest również umiarkowane podlewanie roślin letnią wodną. Rośliny źle reagują na gwałtowne zmiany temperatury.
Rośliny podatne:
Podatność na brunatnienie i zasychanie liści wykazuje w szczególności Adiantum.
Opis:
Brunatnienie i zasychanie liści paproci jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób, pojawiająca się w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy wymaganiami roślin a warunkami ich uprawy, mogą wystąpić zaburzenia w rozwoju i wzroście roślin. Przy identyfikacji choroby, należy wykluczyć inne ewentualne przyczyny objawów chorobowych np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Brunatnienie i zasychanie liści paproci powodowane jest najczęściej zbyt dużą wilgotnością powietrza , przy zbyt niskiej temperaturze, nieodpowiednim pH gleby oraz nieregularnym nawożeniem.
Objawy:
Początkowo wzdłuż nerwów pojawiają się brązowe linie. Później zasychają coraz większe powierzchnie liści, aż do całkowitego ich zaschnięcia.
Zapobieganie:
Najważniejszą zasadą uprawy roślin jest zapewnienie im optymalnych warunków do wzrostu i rozwoju. Bardzo ważny jest wybór podłoża - powinno mieć pH odpowiednie do wymogów uprawowych paproci. Temperatura w okresie zimowym nie powinna spadać poniżej 15 st. C. Istotne jest również umiarkowane podlewanie roślin letnią wodną. Rośliny źle reagują na gwałtowne zmiany temperatury.
Rośliny podatne:
Podatność na brunatnienie i zasychanie liści wykazuje w szczególności Adiantum.
Bruzdownica pędówka
Objawy
Wierzchołki pędów i pąki kwiatowe więdną i zasychają.
Atakowane rośliny
Róże
Przyczyna
Larwy bruzdownicy pędówki (Ardis brunniventris). Jest to pospolicie występujący szkodnik róż. Żeruje od maja do połowy czerwca. Larwy żerują w najmłodszych pędach, wygryzając podłużne tunele wzdłuż młodego przyrostu powodując tym zamieranie pędu. Szkodniki należą do błonkówek z rodziny pilarzowatych, zimują w oprzędach w glebie.
Ochrona niechemiczna
Usuwamy pędy do zdrowego miejsca, a uszkodzone, oberwane pędy palimy lub rozgniatamy.
Ochrona chemiczna
Obecnie nie ma zarejestrowanego środka chemicznego przeciwko temu szkodnikowi.
Objawy
Wierzchołki pędów i pąki kwiatowe więdną i zasychają.
Atakowane rośliny
Róże
Przyczyna
Larwy bruzdownicy pędówki (Ardis brunniventris). Jest to pospolicie występujący szkodnik róż. Żeruje od maja do połowy czerwca. Larwy żerują w najmłodszych pędach, wygryzając podłużne tunele wzdłuż młodego przyrostu powodując tym zamieranie pędu. Szkodniki należą do błonkówek z rodziny pilarzowatych, zimują w oprzędach w glebie.
Ochrona niechemiczna
Usuwamy pędy do zdrowego miejsca, a uszkodzone, oberwane pędy palimy lub rozgniatamy.
Ochrona chemiczna
Obecnie nie ma zarejestrowanego środka chemicznego przeciwko temu szkodnikowi.
Brzęczak porzeczkowy
Opis:
Brzęczak porzeczkowy (Pteronidea ribesii), błonkówka z rodziny pilarzowate. Osobnik dorosły osiąga do 8 mm długości. Posiada dwie pary przezroczystych skrzydeł o rozpiętości do 15 mm. Samica jest barwy żółtopomarańczowej, a samiec ma kolor czarny. Jaja są białawe, kształtu owalnego. Larwa ma ciało barwy zielonkawej z widocznymi czarnymi brodawkami. Larwy zimują w oprzędach w glebie do głębokości 15 cm. Wiosną następuje przepoczwarczenie, a na przełomie kwietnia i maja ma miejsce wylot błonkówek pierwszego pokolenia. Samica może złożyć do 110 jaj. Składa je w rzędach wzdłuż nerwu na dolnej stronie liści. Mniej więcej po tygodniu wylęgają się larwy, które żerują na liściach do około miesiąca. Po tym czasie ulegają przepoczwarczeniu. W czerwcu pojawia się drugie pokolenie błonkówek, a na przełomie lipca i sierpnia może się pojawić trzecie pokolenie szkodnika.
Objawy:
Larwy powoduj uszkodzenia blaszki liściowej. Najgroźniejsze dla roślin jest drugie pokolenie brzęczaka, które żeruje pod koniec czerwca i w lipcu - czyli w okresie wzrostu i kolorowania się owoców.
Zwalczanie:
Oprysk z zastosowaniem takich środków jak np. Karate Zenon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Rośliny podatne:
Agrest, porzeczka
Opis:
Brzęczak porzeczkowy (Pteronidea ribesii), błonkówka z rodziny pilarzowate. Osobnik dorosły osiąga do 8 mm długości. Posiada dwie pary przezroczystych skrzydeł o rozpiętości do 15 mm. Samica jest barwy żółtopomarańczowej, a samiec ma kolor czarny. Jaja są białawe, kształtu owalnego. Larwa ma ciało barwy zielonkawej z widocznymi czarnymi brodawkami. Larwy zimują w oprzędach w glebie do głębokości 15 cm. Wiosną następuje przepoczwarczenie, a na przełomie kwietnia i maja ma miejsce wylot błonkówek pierwszego pokolenia. Samica może złożyć do 110 jaj. Składa je w rzędach wzdłuż nerwu na dolnej stronie liści. Mniej więcej po tygodniu wylęgają się larwy, które żerują na liściach do około miesiąca. Po tym czasie ulegają przepoczwarczeniu. W czerwcu pojawia się drugie pokolenie błonkówek, a na przełomie lipca i sierpnia może się pojawić trzecie pokolenie szkodnika.
Objawy:
Larwy powoduj uszkodzenia blaszki liściowej. Najgroźniejsze dla roślin jest drugie pokolenie brzęczaka, które żeruje pod koniec czerwca i w lipcu - czyli w okresie wzrostu i kolorowania się owoców.
Zwalczanie:
Oprysk z zastosowaniem takich środków jak np. Karate Zenon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Rośliny podatne:
Agrest, porzeczka
Chowacze
Objawy
W ogonkach liściowych są wydrążone korytarze. Roślina więdnie i zamiera. Liście się łamią, a wzrost roślin kapustnych jest nieprawidłowy. Kapusty nie zawiązują główek, kalafiory - róż, a kalarepa pęka.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne, rzepak, chrzan, gorczyca.
Przyczyna
Jest to bardzo liczna grupa chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych, do których należą m.in. chowacz brukiewnik (Ceutorhynchus napi), chowacz czterozębny (C. quadridens) i chowacz galasówek (C. pleurostigma).
Chowacz brukiewnik - chrząszcz długości 3,5 mm, największy z chowaczy występujących na roślinach kapustnych. Ciało i pokrywy jednolicie szare, bez plamek. Larwa o zabarwieniu biało-żółtym z ciemniejszą głową, beznoga, długości 7 mm. Zimują chrząszcze w ziemi. Wczesną wiosną opuszczają swoje zimowiska i przelatują na rośliny kapustne, rzepaki i rzepiki ozime oraz na chwasty z rodziny krzyżowych. Samice wygryzają otworki pod wierzchołkiem wzrostu młodych roślin, do których składają po jednym jaju.
Chowacz czterozębny - długość ciała 3 mm, niebieskoczarny, pokryty szarymi łuskami. Na stronie grzbietowej biała plamka z łusek. Larwa biała z brunatną głową, beznoga, łukowato wygięta, długość 6 mm po dorośnięciu. Zimują chrząszcze w ściółce, w rowach, na skrajach lasów i pod grudkami ziemi w polu. Wczesną wiosną przelatują na rośliny kapustne, rzepaki i inne rośliny krzyżowe. Składają jaja w otworki wygryzione w ogonkach liściowych i w grubych nerwach liści. Wylęgłe larwy drążą chodniki w ogonkach liściowych, a następnie przechodzą do szyjki korzeniowej.
Chowacz galasówek - długość ciała 3-3,3 mm, czarny, lekko popielato omszony, bez połysku. Larwa długości 5 mm, beznoga, łukowato zgięta, biała lub żółtawa, głowa barwy brunatnej. Chowacza galasówek występuje w dwóch rasach - w tzw. rasie wiosennej i letniej. Chrząszcze rasy wiosennej zimują. Wczesną wiosną przenoszą się na rośliny, na których po krótkim żerowaniu składają jaja. Rasa letnia zimuje w stadium larwy w galasach na rzepakach i rzepikach ozimych oraz na głąbach roślin kapustnych. Wiosną larwy opuszczają galasy i przepoczwarczają się w glebie. W czerwcu pojawiają się chrząszcze, które po żerowaniu na roślinach z rodziny krzyżowych, przenoszą się na rośliny kapustne. Samice składają po jednym lub kilka jaj w otworki wygryzione w szyjce korzeniowej. W sierpniu i we wrześniu chrząszcze przelatują na wschody rzepiku i rzepaku ozimych. Z jaj wylęgają się larwy, które żerują w tworzącej się, kulistej narośli. Przy dużym nasileniu występowania tego szkodnika, na roślinach obserwuje się po kilka do kilkunastu narośli, które mogą osiągnąć wielkość nawet orzecha laskowego.
Zwalczanie niechemiczne
Stosowanie intensywnych zabiegów agrotechnicznych i nawożenia, głównie w okresie wiosennym. Niszczenie chwastów krzyżowych z żerującymi larwami, palenie resztek po zbiorze warzyw. Stosowanie izolację przestrzennej od ubiegłorocznych upraw.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk insektycydem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Sumi -Alpha 050 EC, Mospilan 20 SP.
Objawy
W ogonkach liściowych są wydrążone korytarze. Roślina więdnie i zamiera. Liście się łamią, a wzrost roślin kapustnych jest nieprawidłowy. Kapusty nie zawiązują główek, kalafiory - róż, a kalarepa pęka.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne, rzepak, chrzan, gorczyca.
Przyczyna
Jest to bardzo liczna grupa chrząszczy z rodziny ryjkowcowatych, do których należą m.in. chowacz brukiewnik (Ceutorhynchus napi), chowacz czterozębny (C. quadridens) i chowacz galasówek (C. pleurostigma).
Chowacz brukiewnik - chrząszcz długości 3,5 mm, największy z chowaczy występujących na roślinach kapustnych. Ciało i pokrywy jednolicie szare, bez plamek. Larwa o zabarwieniu biało-żółtym z ciemniejszą głową, beznoga, długości 7 mm. Zimują chrząszcze w ziemi. Wczesną wiosną opuszczają swoje zimowiska i przelatują na rośliny kapustne, rzepaki i rzepiki ozime oraz na chwasty z rodziny krzyżowych. Samice wygryzają otworki pod wierzchołkiem wzrostu młodych roślin, do których składają po jednym jaju.
Chowacz czterozębny - długość ciała 3 mm, niebieskoczarny, pokryty szarymi łuskami. Na stronie grzbietowej biała plamka z łusek. Larwa biała z brunatną głową, beznoga, łukowato wygięta, długość 6 mm po dorośnięciu. Zimują chrząszcze w ściółce, w rowach, na skrajach lasów i pod grudkami ziemi w polu. Wczesną wiosną przelatują na rośliny kapustne, rzepaki i inne rośliny krzyżowe. Składają jaja w otworki wygryzione w ogonkach liściowych i w grubych nerwach liści. Wylęgłe larwy drążą chodniki w ogonkach liściowych, a następnie przechodzą do szyjki korzeniowej.
Chowacz galasówek - długość ciała 3-3,3 mm, czarny, lekko popielato omszony, bez połysku. Larwa długości 5 mm, beznoga, łukowato zgięta, biała lub żółtawa, głowa barwy brunatnej. Chowacza galasówek występuje w dwóch rasach - w tzw. rasie wiosennej i letniej. Chrząszcze rasy wiosennej zimują. Wczesną wiosną przenoszą się na rośliny, na których po krótkim żerowaniu składają jaja. Rasa letnia zimuje w stadium larwy w galasach na rzepakach i rzepikach ozimych oraz na głąbach roślin kapustnych. Wiosną larwy opuszczają galasy i przepoczwarczają się w glebie. W czerwcu pojawiają się chrząszcze, które po żerowaniu na roślinach z rodziny krzyżowych, przenoszą się na rośliny kapustne. Samice składają po jednym lub kilka jaj w otworki wygryzione w szyjce korzeniowej. W sierpniu i we wrześniu chrząszcze przelatują na wschody rzepiku i rzepaku ozimych. Z jaj wylęgają się larwy, które żerują w tworzącej się, kulistej narośli. Przy dużym nasileniu występowania tego szkodnika, na roślinach obserwuje się po kilka do kilkunastu narośli, które mogą osiągnąć wielkość nawet orzecha laskowego.
Zwalczanie niechemiczne
Stosowanie intensywnych zabiegów agrotechnicznych i nawożenia, głównie w okresie wiosennym. Niszczenie chwastów krzyżowych z żerującymi larwami, palenie resztek po zbiorze warzyw. Stosowanie izolację przestrzennej od ubiegłorocznych upraw.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk insektycydem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Sumi -Alpha 050 EC, Mospilan 20 SP.
Chwościk buraka
Objawy
Na liściach porażonych roślin występują okrągławe, szarobrunatne plamy, ze srebrzysto-popielatym środkiem, otoczone czerwonobrunatną obwódką. Z czasem liście w miejscu plam zasychają, a martwa tkanka wykrusza się, w wyniku czego w liściach powstają dziury.
Atakowane rośliny
Buraki
Przyczyna
Grzyb Cercospora beticola. Pierwotnym źródłem choroby są resztki zainfekowanych roślin pozostawione w polu.
Ochrona niechemiczna
Usuwanie i palenie porażonych liści ogranicza występowanie choroby w roku następnym.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin fungicydem: Dithane NeoTec 75 WG, Antracol 70 WG, Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC, Topsin M 500 SC.
Objawy
Na liściach porażonych roślin występują okrągławe, szarobrunatne plamy, ze srebrzysto-popielatym środkiem, otoczone czerwonobrunatną obwódką. Z czasem liście w miejscu plam zasychają, a martwa tkanka wykrusza się, w wyniku czego w liściach powstają dziury.
Atakowane rośliny
Buraki
Przyczyna
Grzyb Cercospora beticola. Pierwotnym źródłem choroby są resztki zainfekowanych roślin pozostawione w polu.
Ochrona niechemiczna
Usuwanie i palenie porażonych liści ogranicza występowanie choroby w roku następnym.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin fungicydem: Dithane NeoTec 75 WG, Antracol 70 WG, Miedzian 50 WP, Miedzian Extra 350 SC, Topsin M 500 SC.
Cytosporoza jabłoni
Objawy
Na korze pędów i konarów widoczne są ciemne punkty (skupienia zarodników grzyba). Kora łuszczy się i odsłania brunatne i sine drewno. Pędy jabłoni zamierają. Starsze pędy pokrywają się rozległymi nekrozami kory, które biegną długimi pasami wzdłuż porażonych organów. Nekrozy zaczynają się przeważnie od ran po cięciach, martwych sęków oraz złamań. Przy silnym porażeniu można zaobserwować nagłe więdnięcie i obumieranie niektórych gałęzi i konarów w koronie drzewa.
Atakowane rośliny
Jabłonie
Przyczyna
Grzyb Cytospora schulzeri. Grzyb najczęściej poraża drzewa uszkodzone przez mróz, osłabione i zamierające z powodu braku wody w glebie. Zranienia kory, rany po cięciach i złamania pędów sprzyjają infekcji.
Ochrona niechemiczna
Porażone gałęzie i konary należy wycinać. Ważne jest także, aby nie dopuścić do przesunienia gleba, czyli niedoboru wody.
Ochrona chemiczna
Rany po cięciach zabezpieczać pastami sadowniczymi. Przeprowadzić oprysk fungicydem np. Topsin M 500 SC.
Objawy
Na korze pędów i konarów widoczne są ciemne punkty (skupienia zarodników grzyba). Kora łuszczy się i odsłania brunatne i sine drewno. Pędy jabłoni zamierają. Starsze pędy pokrywają się rozległymi nekrozami kory, które biegną długimi pasami wzdłuż porażonych organów. Nekrozy zaczynają się przeważnie od ran po cięciach, martwych sęków oraz złamań. Przy silnym porażeniu można zaobserwować nagłe więdnięcie i obumieranie niektórych gałęzi i konarów w koronie drzewa.
Atakowane rośliny
Jabłonie
Przyczyna
Grzyb Cytospora schulzeri. Grzyb najczęściej poraża drzewa uszkodzone przez mróz, osłabione i zamierające z powodu braku wody w glebie. Zranienia kory, rany po cięciach i złamania pędów sprzyjają infekcji.
Ochrona niechemiczna
Porażone gałęzie i konary należy wycinać. Ważne jest także, aby nie dopuścić do przesunienia gleba, czyli niedoboru wody.
Ochrona chemiczna
Rany po cięciach zabezpieczać pastami sadowniczymi. Przeprowadzić oprysk fungicydem np. Topsin M 500 SC.
Czarna plamistość liści klonu
Objawy
Późną wiosną liście klonu pokrywają się bladymi plamami. Plamy te z upływem czasu powiększają się obejmując coraz większą powierzchnię liścia. Na plamach można zauważyć czarne punkty, które łącząc się ze sobą zajmują coraz większy obszar tworząc smolisto czarną plamę otoczoną żółtą obwódką. Liczba plam na liściach jest różna, może być jedna a może być ich nawet kilkadziesiąt. Porażone liście mogą przedwcześnie opadać, ale duża ich część pozostaje jednak na drzewach do jesieni.
Atakowane rośliny
Różne gatunki klonów.
Przyczyna
Grzyb Rhytisma acerinum. Grzyb zimuje w postaci grzybni na opadłych liściach.
Zwalczanie niechemiczne
Zwalczanie niechemiczne ogranicza się do dokładnego usunięcia i spalenia wszystkich liści zalegających jesienią pod drzewami.
Zwalczanie chemiczne
Nie stosuje się.
Objawy
Późną wiosną liście klonu pokrywają się bladymi plamami. Plamy te z upływem czasu powiększają się obejmując coraz większą powierzchnię liścia. Na plamach można zauważyć czarne punkty, które łącząc się ze sobą zajmują coraz większy obszar tworząc smolisto czarną plamę otoczoną żółtą obwódką. Liczba plam na liściach jest różna, może być jedna a może być ich nawet kilkadziesiąt. Porażone liście mogą przedwcześnie opadać, ale duża ich część pozostaje jednak na drzewach do jesieni.
Atakowane rośliny
Różne gatunki klonów.
Przyczyna
Grzyb Rhytisma acerinum. Grzyb zimuje w postaci grzybni na opadłych liściach.
Zwalczanie niechemiczne
Zwalczanie niechemiczne ogranicza się do dokładnego usunięcia i spalenia wszystkich liści zalegających jesienią pod drzewami.
Zwalczanie chemiczne
Nie stosuje się.
Czarna plamistość liści róż
Objawy
Na górnej i dolnej stronie blaszek liściowych widoczne są fioletowo-purpurowe plamy o nieregularnych postrzępionych brzegach. Plamistości pokrywają znaczną powierzchnię blaszki liściowej. W miarę upływu czasu w centralnej części plam pojawiają się drobne, ciemne punkty - acerwulusy. Liście szybko żółkną i opadają, a zaatakowany krzew w sierpniu może już nie mieć liści. Choroba rozwija się także na pędach powodując purpurowo-czerwone plamy o nieregularnym zarysie i lekko wypukłej powierzchni. Porażone rośliny rozwijają się wolniej, kwitnienie jest znacznie słabsze, a krzewy są bardziej podatne na przemarzanie.
Atakowane rośliny
Róże
Przyczyna
Grzyb Diptocarpon rosae. Za wiosenne infekcje są odpowiedzialne zarodniki konidialne produkowane przez grzybnię zimującą w pędach i na opadłych liściach. Zarodniki konidialne wytwarzane w obrębie plam na żywych pędach i liściach dokonują infekcji wtórnych. Infekcja następuje przez skórkę lub aparaty szparkowe.
Zwalczanie niechemiczne
Polega na odpowiednim wyborze stanowiska uprawy. Ważne jest także dokładne grabienie i niszczenie opadłych liści oraz wycinanie pędów z objawami chorobowymi. Rozwój choroby możemy ograniczyć poprzez usuwanie porażonych liści. Zaleca się również uprawę odmian odpornych.
Zwalczanie chemiczne
Opryski fungicydami np. środkami Score 250 EC, Dithane NeoTec 75 WG.
Objawy
Na górnej i dolnej stronie blaszek liściowych widoczne są fioletowo-purpurowe plamy o nieregularnych postrzępionych brzegach. Plamistości pokrywają znaczną powierzchnię blaszki liściowej. W miarę upływu czasu w centralnej części plam pojawiają się drobne, ciemne punkty - acerwulusy. Liście szybko żółkną i opadają, a zaatakowany krzew w sierpniu może już nie mieć liści. Choroba rozwija się także na pędach powodując purpurowo-czerwone plamy o nieregularnym zarysie i lekko wypukłej powierzchni. Porażone rośliny rozwijają się wolniej, kwitnienie jest znacznie słabsze, a krzewy są bardziej podatne na przemarzanie.
Atakowane rośliny
Róże
Przyczyna
Grzyb Diptocarpon rosae. Za wiosenne infekcje są odpowiedzialne zarodniki konidialne produkowane przez grzybnię zimującą w pędach i na opadłych liściach. Zarodniki konidialne wytwarzane w obrębie plam na żywych pędach i liściach dokonują infekcji wtórnych. Infekcja następuje przez skórkę lub aparaty szparkowe.
Zwalczanie niechemiczne
Polega na odpowiednim wyborze stanowiska uprawy. Ważne jest także dokładne grabienie i niszczenie opadłych liści oraz wycinanie pędów z objawami chorobowymi. Rozwój choroby możemy ograniczyć poprzez usuwanie porażonych liści. Zaleca się również uprawę odmian odpornych.
Zwalczanie chemiczne
Opryski fungicydami np. środkami Score 250 EC, Dithane NeoTec 75 WG.
Czarna zgnilizna owoców pomidora
Objawy
Zgnilizna rozpoczyna się u podstawy owocu. Stopniowo powiększa się, tworząc kręgi gnijących plam. Po pewnym czasie obejmuje już cały owoc. Zainfekowane owoce opadają. Nasiona także ulegają porażeniu. Choroba wyrządza największe szkody pod koniec lata i na początku jesieni.
Atakowane rośliny
pomidory
Przyczyna
Grzyb Didymella lycopersici. Grzyb zimuje na resztkach porażonych roślin, w glebie, na narzędziach oraz nasionach. W okresie wegetacji grzyb rozprzestrzenia się wraz z rozpryskiwaną wodą lub podczas prac pielęgnacyjnych. Temperatura 15-20º C i duża wilgotność powietrza (około 90%).sprzyjają szybkiemu rozwojowi choroby.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest odpowiednie zmianowanie – nie uprawiać pomidorów w tym samym miejscu przez co najmniej 3 lata. Wysiew zdrowych nasion, które pochodzą z pewnych źródeł zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby. Nasiona powinny być zaprawiane. Zaleca się także odkażanie gleby do produkcji rozsady. Usuwanie i palenie resztek roślinnych jest zabiegiem, o którym nie możemy zapomnieć, jeśli chcemy uniknąć chorób roślin.
Zwalczenie chemiczne
Choroba jest zwalczana wraz z zarazą ziemniaka.
Objawy
Zgnilizna rozpoczyna się u podstawy owocu. Stopniowo powiększa się, tworząc kręgi gnijących plam. Po pewnym czasie obejmuje już cały owoc. Zainfekowane owoce opadają. Nasiona także ulegają porażeniu. Choroba wyrządza największe szkody pod koniec lata i na początku jesieni.
Atakowane rośliny
pomidory
Przyczyna
Grzyb Didymella lycopersici. Grzyb zimuje na resztkach porażonych roślin, w glebie, na narzędziach oraz nasionach. W okresie wegetacji grzyb rozprzestrzenia się wraz z rozpryskiwaną wodą lub podczas prac pielęgnacyjnych. Temperatura 15-20º C i duża wilgotność powietrza (około 90%).sprzyjają szybkiemu rozwojowi choroby.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest odpowiednie zmianowanie – nie uprawiać pomidorów w tym samym miejscu przez co najmniej 3 lata. Wysiew zdrowych nasion, które pochodzą z pewnych źródeł zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby. Nasiona powinny być zaprawiane. Zaleca się także odkażanie gleby do produkcji rozsady. Usuwanie i palenie resztek roślinnych jest zabiegiem, o którym nie możemy zapomnieć, jeśli chcemy uniknąć chorób roślin.
Zwalczenie chemiczne
Choroba jest zwalczana wraz z zarazą ziemniaka.
Czarny rak jabłoni
Objawy
Czarny rak jabłoni poraża wierzchnie warstwy kory. Kora brunatnieje, zapada się, pęka i złuszcza. W końcowej fazie choroby łatwiej rozpoznać czarnego raka jabłoni. W tym czasie grzyb powoduje czernienie, obumieranie i odpadanie kory od drewna. W efekcie powstają otwarte, koncentryczne rany o nierównej powierzchni. W obrębie tych ran można zauważyć liczne, ciemnobrunatne piknidia (skupienia zarodników konidialnych).
Atakowane rośliny
Jabłonie
Przyczyna
Grzyb Sphaeropsis malorum
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest wycinanie pędów z widoczną chorobą kory. Silnie porażone drzewa należy wyciąć. Zmumifikowane owoce, które pozostały na drzewie, należy jak najszybciej usunąć. Odpowiednia profilaktyka, czyli dezynfekcja narzędzi ogrodniczych, zmniejsza ryzyko pojawienia się choroby.
Ochrona chemiczna
W przypadku uszkodzeń kory podczas zabiegów pielęgnacyjnych lub np. po gradobiciu, należy profilaktycznie opryskiwać drzewa preparatem Topsin M 500 SC.
Objawy
Czarny rak jabłoni poraża wierzchnie warstwy kory. Kora brunatnieje, zapada się, pęka i złuszcza. W końcowej fazie choroby łatwiej rozpoznać czarnego raka jabłoni. W tym czasie grzyb powoduje czernienie, obumieranie i odpadanie kory od drewna. W efekcie powstają otwarte, koncentryczne rany o nierównej powierzchni. W obrębie tych ran można zauważyć liczne, ciemnobrunatne piknidia (skupienia zarodników konidialnych).
Atakowane rośliny
Jabłonie
Przyczyna
Grzyb Sphaeropsis malorum
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest wycinanie pędów z widoczną chorobą kory. Silnie porażone drzewa należy wyciąć. Zmumifikowane owoce, które pozostały na drzewie, należy jak najszybciej usunąć. Odpowiednia profilaktyka, czyli dezynfekcja narzędzi ogrodniczych, zmniejsza ryzyko pojawienia się choroby.
Ochrona chemiczna
W przypadku uszkodzeń kory podczas zabiegów pielęgnacyjnych lub np. po gradobiciu, należy profilaktycznie opryskiwać drzewa preparatem Topsin M 500 SC.
Czekoladowa plamistość
Objawy
Na liściach pojawiają się liczne, okrągłe, brązowoczekoladowe, wyraźnie odgraniczone plamki. Często mają one szarozielonkawą lub czerwoną obwódkę. Porażone liście brązowieją i zasychają. Zaatakowane pąki, kwiaty i zawiązki strąków opadają. Najsilniej porażane są dolne liście oraz rośliny w środku pola.
Atakowane rośliny
Warzywa strączkowe, głównie bób
Przyczyna
Grzyb Botrytis fabae. Wysoka wilgotność powietrza i spadź wydzielana przez mszyce sprzyjają rozwojowi infekcji.
Ochrona niechemiczna
Opadłe liście należy usuwać i palić. Warto stosować rzadsze nasadzenia, by między roślinami była cyrkulacja powietrza. Jeśli rośliny są już porażone, należy unikać zbyt dużej wilgotności wokół nich. Najlepiej ograniczyć się jedynie do podlewania podłoża. Naturalny preparat do oprysków to: BIOSEPT 33 SL.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydem: Dithane NeoTec 75 WG.
Objawy
Na liściach pojawiają się liczne, okrągłe, brązowoczekoladowe, wyraźnie odgraniczone plamki. Często mają one szarozielonkawą lub czerwoną obwódkę. Porażone liście brązowieją i zasychają. Zaatakowane pąki, kwiaty i zawiązki strąków opadają. Najsilniej porażane są dolne liście oraz rośliny w środku pola.
Atakowane rośliny
Warzywa strączkowe, głównie bób
Przyczyna
Grzyb Botrytis fabae. Wysoka wilgotność powietrza i spadź wydzielana przez mszyce sprzyjają rozwojowi infekcji.
Ochrona niechemiczna
Opadłe liście należy usuwać i palić. Warto stosować rzadsze nasadzenia, by między roślinami była cyrkulacja powietrza. Jeśli rośliny są już porażone, należy unikać zbyt dużej wilgotności wokół nich. Najlepiej ograniczyć się jedynie do podlewania podłoża. Naturalny preparat do oprysków to: BIOSEPT 33 SL.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydem: Dithane NeoTec 75 WG.
Czekoladowa plamistość kasztanowca
Objawy
Liście pokrywają się brązowymi, rozległymi plamami. Plamy te otoczone są żółtą obwódką. Czekoladowa plamistość kasztanowca jest szczególnie groźna dla młodych drzew - może doprowadzić do ich zamierania.
Atakowane rośliny
Różne gatunki kasztanowców.
Przyczyna
Grzyb Guignardia aesculi.
Zwalczanie niechemiczne
Dokładne wygrabienie i spalenie liści po ich opadnięciu jesienią.
Zwalczanie chemiczne
Opryski po całkowitym rozwinięciu się liści w odstępach 10-14 dni 2-3 krotnie preparatem grzybobójczym np. Topsin M 500 SC
Objawy
Liście pokrywają się brązowymi, rozległymi plamami. Plamy te otoczone są żółtą obwódką. Czekoladowa plamistość kasztanowca jest szczególnie groźna dla młodych drzew - może doprowadzić do ich zamierania.
Atakowane rośliny
Różne gatunki kasztanowców.
Przyczyna
Grzyb Guignardia aesculi.
Zwalczanie niechemiczne
Dokładne wygrabienie i spalenie liści po ich opadnięciu jesienią.
Zwalczanie chemiczne
Opryski po całkowitym rozwinięciu się liści w odstępach 10-14 dni 2-3 krotnie preparatem grzybobójczym np. Topsin M 500 SC
Czerwce
Opis:
Szkodliwość czerwców polega na uszkadzaniu roślin, poprzez wysysanie z nich soków. Szkodniki najczęściej można spotkać na łodygach i liściach. Atakują rośliny w szklarniach, oranżeriach, domach oraz rośliny ogrodowe. Wielkość szkodników jest różna, zależna od gatunku, do 5 mm. Dorosłe szkodniki są nieruchome, pokryte łuską, przypominają niewielką "grudkę". Samice składają jaja najczęściej pod własnymi ciałami, dzięki temu jaja są chronione twardym pancerzem osobnika dorosłego. Samica czerwców może złożyć nawet do 2000 jaj. Młode larwy zaraz po wylęgnięciu rozchodzą się po całej roślinie. Ich żerowaniu towarzyszy wydzielana przez nie lepka substancja, która sprzyja rozwojowi grzybów sadzakowych.
Objawy:
Na liściach wzdłuż nerwów, na łodygach lub po spodniej stronie liści widoczne są twarde najczęściej brązowe tarczki szkodnika. Zaatakowana roślina więdnie, traci liście i stopniowo zamiera.
Zwalczanie:
Do szklarni lub większych upraw warto wprowadzić naturalnych wrogów szkodnika np. błonkówkę. Stosowanie insektycydów o działaniu systemicznym np. Confidor 200 SL, Provado Plus AE.
Zapobieganie:
Częsta i dokładna obserwacja roślin pod kontem występowania tarczek szkodnika.
Opis:
Szkodliwość czerwców polega na uszkadzaniu roślin, poprzez wysysanie z nich soków. Szkodniki najczęściej można spotkać na łodygach i liściach. Atakują rośliny w szklarniach, oranżeriach, domach oraz rośliny ogrodowe. Wielkość szkodników jest różna, zależna od gatunku, do 5 mm. Dorosłe szkodniki są nieruchome, pokryte łuską, przypominają niewielką "grudkę". Samice składają jaja najczęściej pod własnymi ciałami, dzięki temu jaja są chronione twardym pancerzem osobnika dorosłego. Samica czerwców może złożyć nawet do 2000 jaj. Młode larwy zaraz po wylęgnięciu rozchodzą się po całej roślinie. Ich żerowaniu towarzyszy wydzielana przez nie lepka substancja, która sprzyja rozwojowi grzybów sadzakowych.
Objawy:
Na liściach wzdłuż nerwów, na łodygach lub po spodniej stronie liści widoczne są twarde najczęściej brązowe tarczki szkodnika. Zaatakowana roślina więdnie, traci liście i stopniowo zamiera.
Zwalczanie:
Do szklarni lub większych upraw warto wprowadzić naturalnych wrogów szkodnika np. błonkówkę. Stosowanie insektycydów o działaniu systemicznym np. Confidor 200 SL, Provado Plus AE.
Zapobieganie:
Częsta i dokładna obserwacja roślin pod kontem występowania tarczek szkodnika.
Czerwona plamistość śliwy
Objawy
Początkiem czerwca liście śliwy pokrywają się okrągłymi, czerwonymi plamami o średnicy ok. 1 cm W obrębie tych plam tkanka staje się mięsista, a później twardnieje. Na dolnej stronie liści w miejscu plam, powstają drobne, czarne punkty. Porażone liście przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
Śliwy.
Przyczyna
Grzyb Polystigma rubrum. Patogen zimuje na porażonych, opadłych liściach. Zarodniki grzyba wysiewają się na przełomie marca i kwietnia i infekują aż do lipca. Porażeniu roślin sprzyjają liczne opady deszczu.
Ochrona niechemiczna
Należy usuwać opadłe, porażone liście, ponieważ są one źródłem infekcji.
Ochrona chemiczna
Na przełomie marca-czerwca, opryskiwać profilaktycznie stosując np. Miedzian 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG.
Objawy
Początkiem czerwca liście śliwy pokrywają się okrągłymi, czerwonymi plamami o średnicy ok. 1 cm W obrębie tych plam tkanka staje się mięsista, a później twardnieje. Na dolnej stronie liści w miejscu plam, powstają drobne, czarne punkty. Porażone liście przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
Śliwy.
Przyczyna
Grzyb Polystigma rubrum. Patogen zimuje na porażonych, opadłych liściach. Zarodniki grzyba wysiewają się na przełomie marca i kwietnia i infekują aż do lipca. Porażeniu roślin sprzyjają liczne opady deszczu.
Ochrona niechemiczna
Należy usuwać opadłe, porażone liście, ponieważ są one źródłem infekcji.
Ochrona chemiczna
Na przełomie marca-czerwca, opryskiwać profilaktycznie stosując np. Miedzian 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG.
Czerwona zgnilizna korzeni truskawki
Objawy
Objawy czerwonej zgnilizny korzeni truskawki uwidaczniają się najlepiej na plantacji późną wiosną lub wczesnym latem. Obserwuje się wtedy placowe zamieranie roślin. W początkowym stadium zagniwają wierzchołki korzeni. Postępująca infekcja doprowadza do zamierania korzeni włośnikowych i bocznych. Korzenie pierwotne przybierają wygląd opisywany w literaturze jako "szczurze ogonki". Charakterystycznym objawem tej choroby jest czerwone lub czerwonobrązowe zabarwienie walca osiowego korzenia. Młode liście truskawki zmieniają barwę na kolor niebieskozielony, a starsze zabarwiają się na żółto, pomarańczowo lub czerwono. Zainfekowane rośliny słabiej rosną, dają niewielki plon, więdną i zamierają.
Atakowane rośliny
Truskawki
Przyczyna
Organizm grzybopodobny Phytophthora fragariae var. fragariae. Jest to patogen objęty kwarantanną na terenie Polski. Rozprzestrzenia się wraz z sadzonkami i glebą na nowe stanowiska. Infekcji dokonują zarodniki pływkowe, które wytwarzane są przez grzybnię w glebie. Patogen może przetrwać w glebie bez żywiciela nawet do 10 lat nadal zachowując zdolność do infekowania roślin. Największe straty powodowane są na glebach ciężkich i zlewnych.
Zwalczanie niechemiczne
Najważniejszą zasadą w uprawie truskawek jest sadzenie tylko zdrowego materiału roślinnego z kwalifikowanych szkółek. Należy pamiętać, aby w miejscu uprawy truskawek przygotować dobry drenaż stanowiska. Bardzo ważna jest także regularna kontrola zdrowotności roślin i natychmiastowe usuwanie egzemplarzy z objawami chorobowymi.
Zwalczanie chemiczne
Trudne i zwykle nieskuteczne
Objawy
Objawy czerwonej zgnilizny korzeni truskawki uwidaczniają się najlepiej na plantacji późną wiosną lub wczesnym latem. Obserwuje się wtedy placowe zamieranie roślin. W początkowym stadium zagniwają wierzchołki korzeni. Postępująca infekcja doprowadza do zamierania korzeni włośnikowych i bocznych. Korzenie pierwotne przybierają wygląd opisywany w literaturze jako "szczurze ogonki". Charakterystycznym objawem tej choroby jest czerwone lub czerwonobrązowe zabarwienie walca osiowego korzenia. Młode liście truskawki zmieniają barwę na kolor niebieskozielony, a starsze zabarwiają się na żółto, pomarańczowo lub czerwono. Zainfekowane rośliny słabiej rosną, dają niewielki plon, więdną i zamierają.
Atakowane rośliny
Truskawki
Przyczyna
Organizm grzybopodobny Phytophthora fragariae var. fragariae. Jest to patogen objęty kwarantanną na terenie Polski. Rozprzestrzenia się wraz z sadzonkami i glebą na nowe stanowiska. Infekcji dokonują zarodniki pływkowe, które wytwarzane są przez grzybnię w glebie. Patogen może przetrwać w glebie bez żywiciela nawet do 10 lat nadal zachowując zdolność do infekowania roślin. Największe straty powodowane są na glebach ciężkich i zlewnych.
Zwalczanie niechemiczne
Najważniejszą zasadą w uprawie truskawek jest sadzenie tylko zdrowego materiału roślinnego z kwalifikowanych szkółek. Należy pamiętać, aby w miejscu uprawy truskawek przygotować dobry drenaż stanowiska. Bardzo ważna jest także regularna kontrola zdrowotności roślin i natychmiastowe usuwanie egzemplarzy z objawami chorobowymi.
Zwalczanie chemiczne
Trudne i zwykle nieskuteczne
Darniówka zwyczajna
Opis:
Darniówka zwyczajna (Microtus subterraneus, Pitymys subterraneus). Jest to gryzoń z rzędu Rodentia i rodziny Microtidae. Wyglądem przypomina nornika zwyczajnego, jednak jest od niego nieco mniejsza. Posiada ciemnoszare ubarwienie z lekko brunatnym odcieniem lub czarne. Podbrzusze darniówki jest koloru niebieskoszarego. Ogon ma barwę białą od spodu a na wierzchu jest szary. Darniówka osiąga długość 80- 95 mm. Rozmnaża się dwukrotnie w ciągu roku wydając od dwóch do pięciu młodych w każdym miocie. Zasiedla przede wszystkim wilgotne tereny i zarośla. Szkodliwość darniówki zwyczajnej polega na podgryzaniu kłączy, korzeni, bulw roślin ozdobnych.
Zwalczanie:
Gazowanie czynnych nor dwutlenkiem siarki (świece dymne) jest skutecznym sposobem walki z darniówką.
Rośliny podatne:
Rośliny ozdobne
Opis:
Darniówka zwyczajna (Microtus subterraneus, Pitymys subterraneus). Jest to gryzoń z rzędu Rodentia i rodziny Microtidae. Wyglądem przypomina nornika zwyczajnego, jednak jest od niego nieco mniejsza. Posiada ciemnoszare ubarwienie z lekko brunatnym odcieniem lub czarne. Podbrzusze darniówki jest koloru niebieskoszarego. Ogon ma barwę białą od spodu a na wierzchu jest szary. Darniówka osiąga długość 80- 95 mm. Rozmnaża się dwukrotnie w ciągu roku wydając od dwóch do pięciu młodych w każdym miocie. Zasiedla przede wszystkim wilgotne tereny i zarośla. Szkodliwość darniówki zwyczajnej polega na podgryzaniu kłączy, korzeni, bulw roślin ozdobnych.
Zwalczanie:
Gazowanie czynnych nor dwutlenkiem siarki (świece dymne) jest skutecznym sposobem walki z darniówką.
Rośliny podatne:
Rośliny ozdobne
Drobna plamistość drzew pestkowych
Objawy
Od połowy maja liście pokrywają się niewielkimi brunatnymi plamami. Plamy zlewają się ze sobą i tworzą większe nekrozy. W miejscu plam, po spodniej stronie blaszki liściowej pojawiają się niewielkie wybrzuszenia. Liście z widocznymi objawami chorobowymi szybko żółkną i opadają z drzew. Rośliny, które chorują rok rocznie mają mniejsze przyrosty, a także dają znacznie mniejsze plony.
Atakowane rośliny
Czereśnie, wiśnie oraz inne gatunki drzew pestkowych.
Przyczyna
Grzyb Blumeriella jaapi. Grzyb zimuje na porażonych liściach na powierzchni gleby. Wiosną, zarodniki workowe wytworzone przez stadium zimujące, infekują młode liście. Infekcji wtórnych dokonują zarodniki konidialne. Zarodniki konidialne odpowiedzialne są za rozprzestrzenianie się choroby w obrębie korony oraz pomiędzy rosnącymi w pobliżu roślinami.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest dokładne wygrabienie i spalenie liści po ich opadnięciu.
Zwalczanie chemiczne
Opryski co 7-10 dni po kwitnieniu z zachowaniem okresów karencji przewidzianych dla poszczególnych środków chemicznych. Można zastosować np. Syllit 65 WP, Carpene 65 WP, Score 250 EC lub Topsin M 500 SC.
Objawy
Od połowy maja liście pokrywają się niewielkimi brunatnymi plamami. Plamy zlewają się ze sobą i tworzą większe nekrozy. W miejscu plam, po spodniej stronie blaszki liściowej pojawiają się niewielkie wybrzuszenia. Liście z widocznymi objawami chorobowymi szybko żółkną i opadają z drzew. Rośliny, które chorują rok rocznie mają mniejsze przyrosty, a także dają znacznie mniejsze plony.
Atakowane rośliny
Czereśnie, wiśnie oraz inne gatunki drzew pestkowych.
Przyczyna
Grzyb Blumeriella jaapi. Grzyb zimuje na porażonych liściach na powierzchni gleby. Wiosną, zarodniki workowe wytworzone przez stadium zimujące, infekują młode liście. Infekcji wtórnych dokonują zarodniki konidialne. Zarodniki konidialne odpowiedzialne są za rozprzestrzenianie się choroby w obrębie korony oraz pomiędzy rosnącymi w pobliżu roślinami.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest dokładne wygrabienie i spalenie liści po ich opadnięciu.
Zwalczanie chemiczne
Opryski co 7-10 dni po kwitnieniu z zachowaniem okresów karencji przewidzianych dla poszczególnych środków chemicznych. Można zastosować np. Syllit 65 WP, Carpene 65 WP, Score 250 EC lub Topsin M 500 SC.
Drutowce
Objawy
Uszkodzone młode siewki roślin. Wygryzione okrągłe tunele w bulwach i korzeniach. Wygryzione dziury w liściach i zagrożenie chorobami wirusowymi np. wirusem mozaiki ogórka (dorosłe owady).
Atakowane rośliny
Warzywa korzeniowe i bulwiaste takie jak marchew, buraki, ziemniaki, ogórki, słodka kukurydza, pietruszka. Rośliny ozdobne jak np. kosaćce. Zagrożone są uprawy truskawek.
Przyczyna
Drutowce to potoczna nazwa larw chrząszczy z rodziny sprężykowatych (Agriotes spp., Limonius spp.). Należą do najgroźniejszych szkodników spotykanych na działkach i w uprawach polowych. Larwy są pomarańczowo-brązowe lub słomkowożółte. Zależnie od gatunku osiągają długość 15-25 mm. Żerują pod ziemią. Osobniki dorosłe (chrząszcze) są koloru brązowego lub czarnego, długości od 8,5 mm do 2 cm. Składają jaja do gleby. Chrząszcze zjadają liście roślin i mogą przenosić choroby wirusowe. Okres rozwoju larw trwa od 3 do 5 lat. Największy wpływ na larwy ma wilgotność gleby. W przypadku suszy starsze larwy przechodzą w głąb gleby, a młodsze giną.
Zwalczanie niechemiczne
Najwięcej drutowców gromadzi się na łąkach, pastwiskach, na plantacjach wieloletnich traw oraz w miejscach zachwaszczonych perzem. Dlatego nie należy uprawiać roślin w pobliżu lasów, krzewów, zadrzewień oraz po trawach i wieloletnich motylkowatych. Powinno się wykonywać głębokie orki i często spulchniać glebę, aby ograniczyć występowanie tych szkodników. Do zwalczania dorosłych owadów stosuje się olej rzepakowy lub kaolin. Bulwy ziemniaków do przechowania powinno się wykopywać jak najwcześniej. Należy uprawiać odporne na wirusy odmiany ogórka.
Zwalczanie chemiczne
Zaprawy nasienne takie jak Cruiser 70 WS, Mondus 380 FS.
Objawy
Uszkodzone młode siewki roślin. Wygryzione okrągłe tunele w bulwach i korzeniach. Wygryzione dziury w liściach i zagrożenie chorobami wirusowymi np. wirusem mozaiki ogórka (dorosłe owady).
Atakowane rośliny
Warzywa korzeniowe i bulwiaste takie jak marchew, buraki, ziemniaki, ogórki, słodka kukurydza, pietruszka. Rośliny ozdobne jak np. kosaćce. Zagrożone są uprawy truskawek.
Przyczyna
Drutowce to potoczna nazwa larw chrząszczy z rodziny sprężykowatych (Agriotes spp., Limonius spp.). Należą do najgroźniejszych szkodników spotykanych na działkach i w uprawach polowych. Larwy są pomarańczowo-brązowe lub słomkowożółte. Zależnie od gatunku osiągają długość 15-25 mm. Żerują pod ziemią. Osobniki dorosłe (chrząszcze) są koloru brązowego lub czarnego, długości od 8,5 mm do 2 cm. Składają jaja do gleby. Chrząszcze zjadają liście roślin i mogą przenosić choroby wirusowe. Okres rozwoju larw trwa od 3 do 5 lat. Największy wpływ na larwy ma wilgotność gleby. W przypadku suszy starsze larwy przechodzą w głąb gleby, a młodsze giną.
Zwalczanie niechemiczne
Najwięcej drutowców gromadzi się na łąkach, pastwiskach, na plantacjach wieloletnich traw oraz w miejscach zachwaszczonych perzem. Dlatego nie należy uprawiać roślin w pobliżu lasów, krzewów, zadrzewień oraz po trawach i wieloletnich motylkowatych. Powinno się wykonywać głębokie orki i często spulchniać glebę, aby ograniczyć występowanie tych szkodników. Do zwalczania dorosłych owadów stosuje się olej rzepakowy lub kaolin. Bulwy ziemniaków do przechowania powinno się wykopywać jak najwcześniej. Należy uprawiać odporne na wirusy odmiany ogórka.
Zwalczanie chemiczne
Zaprawy nasienne takie jak Cruiser 70 WS, Mondus 380 FS.
Dziurkowatość liści drzew pestkowych
Objawy
Na liściach pojawiają się okrągłe, drobne plamy – barwy brunatnej z ciemnoczerwoną obwódką. Tkanki w tych miejscach obumierają i wykruszają się. W związku z tym w blaszce liściowej pojawiają się dziury. Silnie porażone liście przedwcześnie opadają. Mogą zostać porażone również młode pędy, na których pojawiają się uszkodzenia kory, narośla oraz obfite wycieki gumy w miejscu ranek. Owoce porażane są rzadziej. Na owocach pojawiają się brunatne, lekko zagłębione plamy. Przy dużym nasileniu choroby owoce przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia, morela, śliwa, rzadziej wiśnia i czereśnia.
Przyczyna
Grzyb Clasterosporium carpophilum. Zimują zarodniki konidialne na pędach lub grzybnia w porażonej korze i pąkach. Wiosną infekcja pierwotna liści i pędów dokonywana jest przez konidia.
Ochrona niechemiczna
Wycinanie porażonych pędów.
Ochrona chemiczna
Opryski drzewa w okresie spoczynku lub na początku wegetacji – stosując fungicydy miedziowe. Później oprysk preparatem np. Topsin M 500 SC.
Objawy
Na liściach pojawiają się okrągłe, drobne plamy – barwy brunatnej z ciemnoczerwoną obwódką. Tkanki w tych miejscach obumierają i wykruszają się. W związku z tym w blaszce liściowej pojawiają się dziury. Silnie porażone liście przedwcześnie opadają. Mogą zostać porażone również młode pędy, na których pojawiają się uszkodzenia kory, narośla oraz obfite wycieki gumy w miejscu ranek. Owoce porażane są rzadziej. Na owocach pojawiają się brunatne, lekko zagłębione plamy. Przy dużym nasileniu choroby owoce przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia, morela, śliwa, rzadziej wiśnia i czereśnia.
Przyczyna
Grzyb Clasterosporium carpophilum. Zimują zarodniki konidialne na pędach lub grzybnia w porażonej korze i pąkach. Wiosną infekcja pierwotna liści i pędów dokonywana jest przez konidia.
Ochrona niechemiczna
Wycinanie porażonych pędów.
Ochrona chemiczna
Opryski drzewa w okresie spoczynku lub na początku wegetacji – stosując fungicydy miedziowe. Później oprysk preparatem np. Topsin M 500 SC.
Fuzarioza
Objawy
3 grupy objawów:
1) Fuzaryjne więdnięcia - objaw więdnięcia spowodowany jest częściowym zatykaniem naczyń.
2) Fuzaryjna zgorzel siewek i zgorzel łodyg - powszechnie występuje na lnie, grochu i innych roślinach motylkowych. Zgorzel przedwschodowa lub powschodowa porażają nasiona, niszcząc je lub obniżając ich zdolność do kiełkowania. Zgorzel łodyg występuje u podstawy pędu lub jego przyziemnej części.
3) Fuzaryjne gnicie organów roślin - sucha zgnilizna np. ziemniaka, cebul roślin ozdobnych.
Atakowane rośliny
iglaki, drzewa i krzewy liściaste, kwiaty domowe i balkonowe, kwiaty ogrodowe, warzywa strąkowe
Przyczyna
Choroba roślin wywołana grzybami z rodzaju Fusarium.
Ochrona niechemiczna
W ochronie roślin przed fuzariozą bardzo ważne są zabiegi agrotechniczne, tzn. dokładny zbiór roślin, uprawa gleby, właściwe zmianowanie, odkażanie podłoża i narzędzi oraz uprawa odmian odpornych. Rośliny z objawami chorób należy usuwać. Można także stosować Polyversum (stymulator odporności) – warzywa pod osłonami. stosować przez podlewanie, rośliny ozdobne w gruncie i pod osłonami, stosować poprzez zaprawianie cebul i podlewanie.
Ochrona chemiczna
Środki zwalczające chorobę to np. Topsin M 500 SC, Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG.
Objawy
3 grupy objawów:
1) Fuzaryjne więdnięcia - objaw więdnięcia spowodowany jest częściowym zatykaniem naczyń.
2) Fuzaryjna zgorzel siewek i zgorzel łodyg - powszechnie występuje na lnie, grochu i innych roślinach motylkowych. Zgorzel przedwschodowa lub powschodowa porażają nasiona, niszcząc je lub obniżając ich zdolność do kiełkowania. Zgorzel łodyg występuje u podstawy pędu lub jego przyziemnej części.
3) Fuzaryjne gnicie organów roślin - sucha zgnilizna np. ziemniaka, cebul roślin ozdobnych.
Atakowane rośliny
iglaki, drzewa i krzewy liściaste, kwiaty domowe i balkonowe, kwiaty ogrodowe, warzywa strąkowe
Przyczyna
Choroba roślin wywołana grzybami z rodzaju Fusarium.
Ochrona niechemiczna
W ochronie roślin przed fuzariozą bardzo ważne są zabiegi agrotechniczne, tzn. dokładny zbiór roślin, uprawa gleby, właściwe zmianowanie, odkażanie podłoża i narzędzi oraz uprawa odmian odpornych. Rośliny z objawami chorób należy usuwać. Można także stosować Polyversum (stymulator odporności) – warzywa pod osłonami. stosować przez podlewanie, rośliny ozdobne w gruncie i pod osłonami, stosować poprzez zaprawianie cebul i podlewanie.
Ochrona chemiczna
Środki zwalczające chorobę to np. Topsin M 500 SC, Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG.
Fytoftoroza
Objawy
Liście zainfekowanych roślin pokrywają się plamistościami. Korzenie i podstawy pędów dotyka zgnilizna. Łodygi brązowieją i zamierają. Rośliny mają zahamowany wzrost. U podstawy pędu widoczne brązowe obumarłe tkanki. Rośliny tracą naturalną barwę i połysk.
Atakowane rośliny
Chryzantema, cyklamen, difenbachia, dracena, gerbera, peperomia, fiołek afrykański, skrzydłokwiat, różanecznik, azalia, drzewa i krzewy liściaste i iglaste.
Przyczyna
Fytoftoroza wywoływana jest przez organizmy grzybopodobne Phytophthora spp. Bardzo wysoka wilgotność względna powietrza i temperatura powyżej 20°C oraz zastoiny wody to idealne warunki dla szybkiego rozwoju choroby. Grzybnia na roślinie rozwija się bardzo intensywnie w przestrzeniach międzykomórkowych. Na drzewach i krzewach iglastych pierwsze objawy widoczne są na częściach nadziemnych i mogą ujawniać się zahamowaniem wzrostu.
Zwalczanie niechemiczne
Ważne jest, aby do podlewania roślin stosować wodę o temperaturze otoczenia. Wszystkie roślin z objawami chorobowymi należy usuwać. Wykonać oprysk i podlać rośliny biopreparatami Biosept 33 SL, Bioczos BR. Można także użyć preparatu: Polyversum WP.
Zwalczanie chemiczne
Zabiegi wykonujemy preparatami: Previcur Energy 840 SL, Mildex 711,9 WG lub Proplant 722 SL.
Objawy
Liście zainfekowanych roślin pokrywają się plamistościami. Korzenie i podstawy pędów dotyka zgnilizna. Łodygi brązowieją i zamierają. Rośliny mają zahamowany wzrost. U podstawy pędu widoczne brązowe obumarłe tkanki. Rośliny tracą naturalną barwę i połysk.
Atakowane rośliny
Chryzantema, cyklamen, difenbachia, dracena, gerbera, peperomia, fiołek afrykański, skrzydłokwiat, różanecznik, azalia, drzewa i krzewy liściaste i iglaste.
Przyczyna
Fytoftoroza wywoływana jest przez organizmy grzybopodobne Phytophthora spp. Bardzo wysoka wilgotność względna powietrza i temperatura powyżej 20°C oraz zastoiny wody to idealne warunki dla szybkiego rozwoju choroby. Grzybnia na roślinie rozwija się bardzo intensywnie w przestrzeniach międzykomórkowych. Na drzewach i krzewach iglastych pierwsze objawy widoczne są na częściach nadziemnych i mogą ujawniać się zahamowaniem wzrostu.
Zwalczanie niechemiczne
Ważne jest, aby do podlewania roślin stosować wodę o temperaturze otoczenia. Wszystkie roślin z objawami chorobowymi należy usuwać. Wykonać oprysk i podlać rośliny biopreparatami Biosept 33 SL, Bioczos BR. Można także użyć preparatu: Polyversum WP.
Zwalczanie chemiczne
Zabiegi wykonujemy preparatami: Previcur Energy 840 SL, Mildex 711,9 WG lub Proplant 722 SL.
Gorzka zgnilizna wiśni
Objawy
Dojrzałe owoce pokrywają się ciemnobrunatnymi, zapadającymi się plamami. Na plamach widoczne są charakterystyczne kremowo-pomarańczowe skupieniami zarodników. Część owocu nie objęta zgnilizną ma gorzki smak. W warunkach wysokiej wilgotności gnijące owoce pokrywają się delikatnym, szarym nalotem grzybni. Porażone owoce najczęściej zasychają i pozostają na drzewie w postaci "mumii". Czasami patogen atakuje zawiązki owoców, które w efekcie opadają. Choroba może się ujawnić w sadzie, jak również w okresie późniejszym, czyli po zbiorach.
Atakowane rośliny
Wiśnie, bardzo rzadko czereśnie.
Przyczyna
Grzyb Glomerella cingulata.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega głównie na usuwaniu z drzew porażonych owoców i chorych pędów. Bardzo ważne jest usuwanie i niszczenie "mumii", które są źródłem infekcji w następnym sezonie. Rany na pędach należy zabezpieczyć maścią Funaben Eko.
Ochrona chemiczna
Zabiegi chemiczne należy rozpoczynać po kwitnieniu drzew i powtórzyć 2-3 zabiegi co 10-14 dni, można zastosować np. Kaptan Zawiesinowy 50 WP.
Objawy
Dojrzałe owoce pokrywają się ciemnobrunatnymi, zapadającymi się plamami. Na plamach widoczne są charakterystyczne kremowo-pomarańczowe skupieniami zarodników. Część owocu nie objęta zgnilizną ma gorzki smak. W warunkach wysokiej wilgotności gnijące owoce pokrywają się delikatnym, szarym nalotem grzybni. Porażone owoce najczęściej zasychają i pozostają na drzewie w postaci "mumii". Czasami patogen atakuje zawiązki owoców, które w efekcie opadają. Choroba może się ujawnić w sadzie, jak również w okresie późniejszym, czyli po zbiorach.
Atakowane rośliny
Wiśnie, bardzo rzadko czereśnie.
Przyczyna
Grzyb Glomerella cingulata.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega głównie na usuwaniu z drzew porażonych owoców i chorych pędów. Bardzo ważne jest usuwanie i niszczenie "mumii", które są źródłem infekcji w następnym sezonie. Rany na pędach należy zabezpieczyć maścią Funaben Eko.
Ochrona chemiczna
Zabiegi chemiczne należy rozpoczynać po kwitnieniu drzew i powtórzyć 2-3 zabiegi co 10-14 dni, można zastosować np. Kaptan Zawiesinowy 50 WP.
Gruzełek cynobrowy
Objawy
Liście zaatakowanych roślin więdną i zamierają. Kora na porażonych pędach brunatnieje, wysycha, a następnie zapada się. Na korze obumierających pędów pojawiają się liczne jasnoczerwone poduszeczki grzybniowe, a później na nich ciemnoczerwone otocznie otwarte. Choroba może doprowadzić do całkowitego zamierania drzew.
Atakowane rośliny
Drzewa owocowe, krzewy owocowe, drzewa liściaste.
Przyczyna
Grzyb Nectria cinnabarina, atakuje gałęzie i konary osłabione pasożytowaniem innych patogenów, uszkodzone przez mróz, zasychające. Miejscem infekcji są najczęściej zranienia kory. Patogen może porażać także przez glebę. Grzybnia zimuje na porażonych pędach. Wiosną zarodniki dokonują infekcji pierwotnej. W sezonie wegetacyjnym grzyb rozprzestrzeniany jest przez wiatr i krople deszczu. Patogen z łatwością infekuje osłabione i wysychające pędy.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na usuwaniu i paleniu pędów z widocznym porażeniem kory.
Ochrona chemiczna
Rany po cięciach należy zabezpieczać pastami ogrodniczymi.
Objawy
Liście zaatakowanych roślin więdną i zamierają. Kora na porażonych pędach brunatnieje, wysycha, a następnie zapada się. Na korze obumierających pędów pojawiają się liczne jasnoczerwone poduszeczki grzybniowe, a później na nich ciemnoczerwone otocznie otwarte. Choroba może doprowadzić do całkowitego zamierania drzew.
Atakowane rośliny
Drzewa owocowe, krzewy owocowe, drzewa liściaste.
Przyczyna
Grzyb Nectria cinnabarina, atakuje gałęzie i konary osłabione pasożytowaniem innych patogenów, uszkodzone przez mróz, zasychające. Miejscem infekcji są najczęściej zranienia kory. Patogen może porażać także przez glebę. Grzybnia zimuje na porażonych pędach. Wiosną zarodniki dokonują infekcji pierwotnej. W sezonie wegetacyjnym grzyb rozprzestrzeniany jest przez wiatr i krople deszczu. Patogen z łatwością infekuje osłabione i wysychające pędy.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na usuwaniu i paleniu pędów z widocznym porażeniem kory.
Ochrona chemiczna
Rany po cięciach należy zabezpieczać pastami ogrodniczymi.
Guzaki (mątwiki) korzeniowe
Objawy
Bulwy pokrywają się ciemnymi, skorkowaciałymi plamami. Liście zaczynają żółknąć od wierzchołków i zasychają. Porażone rośliny rozwijają się słabo i nie osiągają normalnych rozmiarów.
Atakowane rośliny
Atakowane są m.in. byliny, drzewa, krzewy, warzywa, rośliny doniczkowe.
Przyczyna
Nicienie (Meloidogyne) z rodziny mątwikowatych. Larwy i dorosłe nicienie żerują wewnątrz bulw. Samice składają dużą liczbę jaj do galaretowatego woreczka. Wylęgające się z nich larwy pozostają wewnątrz bulw lub opuszczają je i przechodzą do innych. Samce mogą opuszczać roślinę, natomiast samice pozostają w niej na stałe. Samica jest kształtu gruszkowatego i żeruje na roślinach dwuliściennych.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest usuwanie i palenie silnie porażonych roślin oraz chwastów i resztek pożniwnych. W okresie spoczynku (3- 5 tygodni po zbiorze) bulwy należy moczyć przez 2 godziny w wodzie o temperaturze 24 °C, a następnie przez 2- 3 godziny w wodzie o temperaturze 43- 44°C. Zaraz po zabiegu bulwy dokładnie osuszyć. Warto także zastosować płodozmian, wprowadzając do uprawy rośliny jednoliścienne.
Ochrona chemiczna
Narzędzia i naczynia wykorzystywane do uprawy należy dezynfekować.
Objawy
Bulwy pokrywają się ciemnymi, skorkowaciałymi plamami. Liście zaczynają żółknąć od wierzchołków i zasychają. Porażone rośliny rozwijają się słabo i nie osiągają normalnych rozmiarów.
Atakowane rośliny
Atakowane są m.in. byliny, drzewa, krzewy, warzywa, rośliny doniczkowe.
Przyczyna
Nicienie (Meloidogyne) z rodziny mątwikowatych. Larwy i dorosłe nicienie żerują wewnątrz bulw. Samice składają dużą liczbę jaj do galaretowatego woreczka. Wylęgające się z nich larwy pozostają wewnątrz bulw lub opuszczają je i przechodzą do innych. Samce mogą opuszczać roślinę, natomiast samice pozostają w niej na stałe. Samica jest kształtu gruszkowatego i żeruje na roślinach dwuliściennych.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest usuwanie i palenie silnie porażonych roślin oraz chwastów i resztek pożniwnych. W okresie spoczynku (3- 5 tygodni po zbiorze) bulwy należy moczyć przez 2 godziny w wodzie o temperaturze 24 °C, a następnie przez 2- 3 godziny w wodzie o temperaturze 43- 44°C. Zaraz po zabiegu bulwy dokładnie osuszyć. Warto także zastosować płodozmian, wprowadzając do uprawy rośliny jednoliścienne.
Ochrona chemiczna
Narzędzia i naczynia wykorzystywane do uprawy należy dezynfekować.
Guzowatość korzeni
Objawy
Początkowy etap choroby objawia się gładkimi, owalnymi, jasnobrunatnymi i miękkimi guzowatymi naroślami na korzeniach i szyjce korzeniowej, tylko w miejscu zranienia. Z czasem narośla powiększają się, brunatnieją i drewnieją, następnie pękają i stają się chropowate. Guzowatość korzeni powoduje zaburzenia wzrostu roślin, więdnięcie pędów oraz gnicie korzeni.
Atakowane rośliny
Najczęściej porażane są podkładki drzew owocowych i młode drzewka, a także wiele roślin ozdobnych np. róże, kaliny, forsycje, wawrzynki. Choroba dotyka również rabarbar, marchew i inne warzywa oraz krzewy owocowe takie jak maliny czy winorośl.
Przyczyna
Guzy na pędach i korzeniach powodowane są przez bakterie Agrobacterium spp. i Agrobacterium tumefaciens(porażają ponad 600 gatunków roślin). Występowanie bakterii silnie związane jest z mokrą glebą.
Zwalczanie niechemiczne
Zwalczanie niechemiczne polega na wycinaniu zaatakowanych pędów nad poziomem gruntu oraz wykopywaniu i niszczeniu roślin silnie porażonych, którym guzy uniemożliwiają pobieranie substancji pokarmowych lub których korzenie są w stanie gnilnym. Bardzo ważnym elementem niechemicznej ochrony przed guzowatością korzeni jest stosowanie drenażu na mokrych glebach. Podczas zakupu roślin należy dokładnie sprawdzić korzenie, czy nie noszą objawów chorobowych. Wysadzanie roślin do gleby powinno się przeprowadzać delikatnie i ostrożnie, aby nie uszkodzić korzeni. W miejscu wykopania mocno porażonej rośliny nie można sadzić kolejnego egzemplarza.
Zwalczanie chemiczne
Objawy
Początkowy etap choroby objawia się gładkimi, owalnymi, jasnobrunatnymi i miękkimi guzowatymi naroślami na korzeniach i szyjce korzeniowej, tylko w miejscu zranienia. Z czasem narośla powiększają się, brunatnieją i drewnieją, następnie pękają i stają się chropowate. Guzowatość korzeni powoduje zaburzenia wzrostu roślin, więdnięcie pędów oraz gnicie korzeni.
Atakowane rośliny
Najczęściej porażane są podkładki drzew owocowych i młode drzewka, a także wiele roślin ozdobnych np. róże, kaliny, forsycje, wawrzynki. Choroba dotyka również rabarbar, marchew i inne warzywa oraz krzewy owocowe takie jak maliny czy winorośl.
Przyczyna
Guzy na pędach i korzeniach powodowane są przez bakterie Agrobacterium spp. i Agrobacterium tumefaciens(porażają ponad 600 gatunków roślin). Występowanie bakterii silnie związane jest z mokrą glebą.
Zwalczanie niechemiczne
Zwalczanie niechemiczne polega na wycinaniu zaatakowanych pędów nad poziomem gruntu oraz wykopywaniu i niszczeniu roślin silnie porażonych, którym guzy uniemożliwiają pobieranie substancji pokarmowych lub których korzenie są w stanie gnilnym. Bardzo ważnym elementem niechemicznej ochrony przed guzowatością korzeni jest stosowanie drenażu na mokrych glebach. Podczas zakupu roślin należy dokładnie sprawdzić korzenie, czy nie noszą objawów chorobowych. Wysadzanie roślin do gleby powinno się przeprowadzać delikatnie i ostrożnie, aby nie uszkodzić korzeni. W miejscu wykopania mocno porażonej rośliny nie można sadzić kolejnego egzemplarza.
Zwalczanie chemiczne
Głownia cebuli
Objawy
Liścienie i pierwsze liście pokrywają się ołowianoszarymi smugami. Na smugach skórka pęka i następuje wysyp ciemno zabarwionych zarodników grzyba. Mocno porażone siewki giną po 3 - 4 tygodniach. Natomiast rośliny słabiej porażone nadal się rozwijają, ale dużo gorzej niż zdrowe egzemplarze. Smugi na porażonych liściach i łuskach starszej cebuli są większe.
Atakowane rośliny
Cebula, por.
Przyczyna
Grzyb Urocystis cepulae. Znajdujące się w glebie zarodniki, są źródłem pierwotnej infekcji kiełków cebuli jeszcze przed ich ukazaniem się na powierzchni gleby.
Ochrona niechemiczna
Ochrona chemiczna
Bardzo ważne jest odpowiednie zaprawianie nasion oraz odkażanie gleby.
W rejonach występowania choroby stosować 4-5 letnią przerwę w uprawie cebuli na tym samym polu. Nie pozostawiać resztek roślinnych na polu, szczególnie w miejscach gdzie wystąpiła głownia.
Objawy
Liścienie i pierwsze liście pokrywają się ołowianoszarymi smugami. Na smugach skórka pęka i następuje wysyp ciemno zabarwionych zarodników grzyba. Mocno porażone siewki giną po 3 - 4 tygodniach. Natomiast rośliny słabiej porażone nadal się rozwijają, ale dużo gorzej niż zdrowe egzemplarze. Smugi na porażonych liściach i łuskach starszej cebuli są większe.
Atakowane rośliny
Cebula, por.
Przyczyna
Grzyb Urocystis cepulae. Znajdujące się w glebie zarodniki, są źródłem pierwotnej infekcji kiełków cebuli jeszcze przed ich ukazaniem się na powierzchni gleby.
Ochrona niechemiczna
Ochrona chemiczna
Bardzo ważne jest odpowiednie zaprawianie nasion oraz odkażanie gleby.
W rejonach występowania choroby stosować 4-5 letnią przerwę w uprawie cebuli na tym samym polu. Nie pozostawiać resztek roślinnych na polu, szczególnie w miejscach gdzie wystąpiła głownia.
Kanciasta plamistość ogórka
Objawy
Siewki, na których widoczne są objawy mocnego porażenia, przeważnie giną. Natomiast siewki słabiej porażone wykazują zahamowany wzrost i jasnobrązowe, skurczone liścienie. Porażone liście, ogonki liściowe i łodygi pokrywają się kanciastymi, ciemnoszarymi lub brązowymi plamami. Plamy ograniczone są nerwami liścia, a podczas wilgotnej pogody pojawia się na nich mętna wydzielina bakteryjna, powodując wrażenie tłustych plam. Plamy zlewają się ze sobą zajmując większą powierzchnię blaszki liściowej. Podczas suchej pogody, plamy zabarwiają się na kolor szarobiały, a tkanka w ich obrębie staje się krucha. Na owocach widoczne są okrągłe, lekko wgłębione plamy, które nie sięgają głęboko w miąższ.
Atakowane rośliny
Warzywa dyniowate.
Przyczyna
Bakteria Pseudomonas lachrymans. Bakterie zimują na nasionach i w resztkach chorych roślin w glebie. Choroba rozprzestrzenia się z kroplami deszczu oraz przenoszona jest przez owady zapylające i na narzędziach ogrodniczych. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka temperatura w dzień, a niska nocą.
Ochrona niechemiczna
W miejscu wystąpienia choroby nie należy uprawiać roślin dyniowatych przez 3-4 lata. Rośliny z objawami chorobowymi należy usuwać, a po zbiorze ogórków spalić resztki porażonych roślin.
Ochrona chemiczna
Do oprysków można stosować fungicydy miedziowe np. Champion 50 WP, Miedzian 50 WP.
Objawy
Siewki, na których widoczne są objawy mocnego porażenia, przeważnie giną. Natomiast siewki słabiej porażone wykazują zahamowany wzrost i jasnobrązowe, skurczone liścienie. Porażone liście, ogonki liściowe i łodygi pokrywają się kanciastymi, ciemnoszarymi lub brązowymi plamami. Plamy ograniczone są nerwami liścia, a podczas wilgotnej pogody pojawia się na nich mętna wydzielina bakteryjna, powodując wrażenie tłustych plam. Plamy zlewają się ze sobą zajmując większą powierzchnię blaszki liściowej. Podczas suchej pogody, plamy zabarwiają się na kolor szarobiały, a tkanka w ich obrębie staje się krucha. Na owocach widoczne są okrągłe, lekko wgłębione plamy, które nie sięgają głęboko w miąższ.
Atakowane rośliny
Warzywa dyniowate.
Przyczyna
Bakteria Pseudomonas lachrymans. Bakterie zimują na nasionach i w resztkach chorych roślin w glebie. Choroba rozprzestrzenia się z kroplami deszczu oraz przenoszona jest przez owady zapylające i na narzędziach ogrodniczych. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka temperatura w dzień, a niska nocą.
Ochrona niechemiczna
W miejscu wystąpienia choroby nie należy uprawiać roślin dyniowatych przez 3-4 lata. Rośliny z objawami chorobowymi należy usuwać, a po zbiorze ogórków spalić resztki porażonych roślin.
Ochrona chemiczna
Do oprysków można stosować fungicydy miedziowe np. Champion 50 WP, Miedzian 50 WP.
Kanciasta plamistość pierwiosnki
Opis:
Kanciasta plamistość pierwiosnki jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Objawy kanciastej plamistości pierwiosnki pojawiają się zazwyczaj w okresie jesiennym. Ich bezpośrednią przyczyną jest nadmierna wilgotność oraz zbyt niska temperatura.
Objawy:
Na roślinie pojawiają się niewielkie, jasne, kanciaste plamy. W początkowym okresie mają kolor żółty lub białawy. Wraz z upływem czasu i rozwojem choroby plamy przybierają barwę brunatną. Tkanka w porażonych miejscach zamiera, a liście zasychają.
Zapobieganie:
Dzięki odpowiednim warunkom uprawy można uniknąć choroby. Podczas uprawy należy zachować konkretne warunki, tj.odpowiednia wilgotność i temperatura (nie powinna spadać poniżej 8 stopni C).
Rośliny podatne:
Prymula (Primula L.)
Opis:
Kanciasta plamistość pierwiosnki jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Objawy kanciastej plamistości pierwiosnki pojawiają się zazwyczaj w okresie jesiennym. Ich bezpośrednią przyczyną jest nadmierna wilgotność oraz zbyt niska temperatura.
Objawy:
Na roślinie pojawiają się niewielkie, jasne, kanciaste plamy. W początkowym okresie mają kolor żółty lub białawy. Wraz z upływem czasu i rozwojem choroby plamy przybierają barwę brunatną. Tkanka w porażonych miejscach zamiera, a liście zasychają.
Zapobieganie:
Dzięki odpowiednim warunkom uprawy można uniknąć choroby. Podczas uprawy należy zachować konkretne warunki, tj.odpowiednia wilgotność i temperatura (nie powinna spadać poniżej 8 stopni C).
Rośliny podatne:
Prymula (Primula L.)
Karczownik, karczownik ziemnowodny, polnik ziemnowodny, szczur wodny
Objawy
Rośliny usychają. Drzewka mają obgryzioną korę tuż na powierzchnią ziemi. Na ziemi widoczne są małe kopczyki.
Atakowane rośliny
Drzewka owocowe i ozdobne, rośliny cebulowe, warzywa.
Przyczyna
Karczownik, karczownik ziemnowodny, polnik ziemnowodny, szczur wodny (Arvicola amphibius) to gatunek gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych. Najczęściej zamieszkuje brzegi wód. Nory zakłada w wilgotnej glebie, na terenach nieuprawianych oraz w ogrodach i sadach. Karczownik ma głowę grubą i szeroką, z tępo zakończonym pyskiem. Niewielkie uszy schowane są w sierści. Grzbiet karczownika ma barwę szarą bądź ciemnobrunatną, a brzuch jest koloru szarego. Spotykane są także osobniki barwy czarnej. Długość głowy i tułowia to 16-22 cm, a ogona 10-15 cm. Masa ciała gryzonia waha się w granicach 70-180 g. Ogon jest w przekroju okrągły. Występuje w 2 ekotypach. Pierwszy żyje w ogrodach, na łąkach i polach. Przebywa w tunelach wykopanych przez siebie tuż pod powierzchnią ziemi. Drugi natomiast prowadzi ziemnowodny tryb życia. Kopie nory na brzegach jezior i rzek. Karczownik wykopuje rozległe systemy nor z gniazdem i magazynami. Ziemia z nor wyrzucana jest na zewnątrz w postaci kopczyków (ale mniejszych od kretowisk) w odległości 10-30 cm od wlotu nory. Zatkane wyloty nor są charakterystyczne dla karczownika. Wejścia do nor często znajdują się pod wodą. Gryzoń dobrze pływa i nurkuje. Aktywny jest w dzień oraz w nocy. Największą aktywność wykazuje rano. Karczownik nie tworzy i nie żyje w większych koloniach. Osobniki, które zamieszkują tereny oddalone od wody, najczęściej żyją w stadach rodzinnych. W ciągu roku występuje 3-5 miotów. Ciąża trwa 20-22 dni. Dorosła samica rodzi nawet 11 młodych. Karczowniki żyją maksymalnie dwa lata. Karczowniki budują kuliste gniazdo z trawy lub innego materiału roślinnego. Karczownik prowadzi podobny tryb życia jak kret. Karczowniki powoli zagrzebują się pod korzeniami drzew i przegryzają je. Gryzoń żywi się głównie trawą, roślinami wodnymi oraz gałązkami, pączkami, korzonkami, cebulami oraz opadłymi owocami.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na odstraszaniu gryzoni sadząc w ogrodach rośliny których nie lubią, np. szachownice, wilczomlecze, czosnki czy cebulę. Można też zakładać pułapki do wyłapywania kretów oraz stosować repelenty, środki do odstraszania gryzoni zapachem (np. na krety).
Ochrona chemiczna
Do tępienia karczownika można zastosować gazowanie nor lub granulaty przeciwko gryzoniom ogrodowym.
Objawy
Rośliny usychają. Drzewka mają obgryzioną korę tuż na powierzchnią ziemi. Na ziemi widoczne są małe kopczyki.
Atakowane rośliny
Drzewka owocowe i ozdobne, rośliny cebulowe, warzywa.
Przyczyna
Karczownik, karczownik ziemnowodny, polnik ziemnowodny, szczur wodny (Arvicola amphibius) to gatunek gryzonia z podrodziny nornikowatych w rodzinie chomikowatych. Najczęściej zamieszkuje brzegi wód. Nory zakłada w wilgotnej glebie, na terenach nieuprawianych oraz w ogrodach i sadach. Karczownik ma głowę grubą i szeroką, z tępo zakończonym pyskiem. Niewielkie uszy schowane są w sierści. Grzbiet karczownika ma barwę szarą bądź ciemnobrunatną, a brzuch jest koloru szarego. Spotykane są także osobniki barwy czarnej. Długość głowy i tułowia to 16-22 cm, a ogona 10-15 cm. Masa ciała gryzonia waha się w granicach 70-180 g. Ogon jest w przekroju okrągły. Występuje w 2 ekotypach. Pierwszy żyje w ogrodach, na łąkach i polach. Przebywa w tunelach wykopanych przez siebie tuż pod powierzchnią ziemi. Drugi natomiast prowadzi ziemnowodny tryb życia. Kopie nory na brzegach jezior i rzek. Karczownik wykopuje rozległe systemy nor z gniazdem i magazynami. Ziemia z nor wyrzucana jest na zewnątrz w postaci kopczyków (ale mniejszych od kretowisk) w odległości 10-30 cm od wlotu nory. Zatkane wyloty nor są charakterystyczne dla karczownika. Wejścia do nor często znajdują się pod wodą. Gryzoń dobrze pływa i nurkuje. Aktywny jest w dzień oraz w nocy. Największą aktywność wykazuje rano. Karczownik nie tworzy i nie żyje w większych koloniach. Osobniki, które zamieszkują tereny oddalone od wody, najczęściej żyją w stadach rodzinnych. W ciągu roku występuje 3-5 miotów. Ciąża trwa 20-22 dni. Dorosła samica rodzi nawet 11 młodych. Karczowniki żyją maksymalnie dwa lata. Karczowniki budują kuliste gniazdo z trawy lub innego materiału roślinnego. Karczownik prowadzi podobny tryb życia jak kret. Karczowniki powoli zagrzebują się pod korzeniami drzew i przegryzają je. Gryzoń żywi się głównie trawą, roślinami wodnymi oraz gałązkami, pączkami, korzonkami, cebulami oraz opadłymi owocami.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na odstraszaniu gryzoni sadząc w ogrodach rośliny których nie lubią, np. szachownice, wilczomlecze, czosnki czy cebulę. Można też zakładać pułapki do wyłapywania kretów oraz stosować repelenty, środki do odstraszania gryzoni zapachem (np. na krety).
Ochrona chemiczna
Do tępienia karczownika można zastosować gazowanie nor lub granulaty przeciwko gryzoniom ogrodowym.
Karłowatość złocienia- czynnik chorobotwórczy Chrysanthemum stunt wirus
Opis:
Liście i kwiaty roślin nie są w pełni wykształcone. Porażone rośliny są zdecydowanie mniejsze w porównaniu ze zdrowymi egzemplarzami. Kwiaty przedwcześnie wykwitają, a ich barwa jest wyblakła. Czasami liście pokrywają się żółtawymi plamami lub smugami wzdłuż unerwienia.
Zapobieganie:
Nie należy uprawiać w bezpośrednim sąsiedztwie roślin często porażanych przez choroby wirusowe z roślinami będącymi żywicielami dla określonego wirusa. Powinno się regularne czyścić zbiorniki wody do podlewania roślin. Roślin noszące objawy chorobowe usuwać i palić. Do nasadzeń wykorzystywać zdrowe rośliny, pochodzące ze sprawdzonych źródeł. Należy systematyczne usuwać chwasty i zwalczać szkodniki roślin, gdyż są one wektorami wirusów. Narzędzia wykorzystywane do pielęgnacji roślin powinny być dokładnie dezynfekowane.
Rośliny podatne:
złocień, starzec
Opis:
Liście i kwiaty roślin nie są w pełni wykształcone. Porażone rośliny są zdecydowanie mniejsze w porównaniu ze zdrowymi egzemplarzami. Kwiaty przedwcześnie wykwitają, a ich barwa jest wyblakła. Czasami liście pokrywają się żółtawymi plamami lub smugami wzdłuż unerwienia.
Zapobieganie:
Nie należy uprawiać w bezpośrednim sąsiedztwie roślin często porażanych przez choroby wirusowe z roślinami będącymi żywicielami dla określonego wirusa. Powinno się regularne czyścić zbiorniki wody do podlewania roślin. Roślin noszące objawy chorobowe usuwać i palić. Do nasadzeń wykorzystywać zdrowe rośliny, pochodzące ze sprawdzonych źródeł. Należy systematyczne usuwać chwasty i zwalczać szkodniki roślin, gdyż są one wektorami wirusów. Narzędzia wykorzystywane do pielęgnacji roślin powinny być dokładnie dezynfekowane.
Rośliny podatne:
złocień, starzec
Kędzierzawość liści brzoskwini
Objawy
Liście fałdują się i deformują. Pojawiają się na nich żółte i czerwono-karminowe przebarwienia. Liście pokrywają się szarobiałym, delikatnym, woskowym nalotem. Liście szybko zamierają i w okresie wiosenno-letnim opadają. Na pędach u odmian wrażliwych występują nabrzmienia miękiszu korowego oraz zahamowany jest wzrost. Porażone kwiaty obumierają i opadają. Na owocach widoczne są niewielkie, karminowe rany. Silnie porażone drzewa w następnym roku nie owocują, ulegają gumozie i stają się wrażliwe na mróz.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia.
Przyczyna
Grzyb Taphrina deformans. Zarodniki zimują w łuskach i korze pędów. Wiosną dokonują infekcji już w fazie nabrzmiewania pąków, sprzyja temu wysoka temperatura i opady.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna ogranicza się do usuwania porażonych liści oraz wycinania porażonych pędów.
Ochrona chemiczna
Opryski przeciwko kędzierzawości liści brzoskwini należy rozpocząć w okresie poprzedzającym pękanie pąków, gdy temperatura przekroczy +6°C stosując Sillit 65 WP. Natomiast jesienią, po opadnięciu liści, zaleca się zastosowanie preparatów miedziowych np. Miedzian 50 WP, ważne jest dokładne pokrycie cieczą wszystkich części korony drzewa.
Objawy
Liście fałdują się i deformują. Pojawiają się na nich żółte i czerwono-karminowe przebarwienia. Liście pokrywają się szarobiałym, delikatnym, woskowym nalotem. Liście szybko zamierają i w okresie wiosenno-letnim opadają. Na pędach u odmian wrażliwych występują nabrzmienia miękiszu korowego oraz zahamowany jest wzrost. Porażone kwiaty obumierają i opadają. Na owocach widoczne są niewielkie, karminowe rany. Silnie porażone drzewa w następnym roku nie owocują, ulegają gumozie i stają się wrażliwe na mróz.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia.
Przyczyna
Grzyb Taphrina deformans. Zarodniki zimują w łuskach i korze pędów. Wiosną dokonują infekcji już w fazie nabrzmiewania pąków, sprzyja temu wysoka temperatura i opady.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna ogranicza się do usuwania porażonych liści oraz wycinania porażonych pędów.
Ochrona chemiczna
Opryski przeciwko kędzierzawości liści brzoskwini należy rozpocząć w okresie poprzedzającym pękanie pąków, gdy temperatura przekroczy +6°C stosując Sillit 65 WP. Natomiast jesienią, po opadnięciu liści, zaleca się zastosowanie preparatów miedziowych np. Miedzian 50 WP, ważne jest dokładne pokrycie cieczą wszystkich części korony drzewa.
Kistnik malinowiec
Opis:
Kistnik malinowiec (Byturus tomentosus) - chrząszcz z rodziny kistnikowate, owalny, wydłużony, pokryty żółtobrązowymi włoskami, osiągający do 4 mm. Samice mają większe rozmiary niż samce. Jaja początkowo mają barwę białą i są przezroczyste, z czasem zmieniają kolor na kremowy. Larwy są beznogie, koloru brudnobiałego, mają wyodrębnioną głową, a ich ciało zakończone jest dwoma kolcami. Poczwarka jest żółtobrązowa, otoczona ziemnym kokonem. Kistnik zimuje w wierzchnich warstwach gleby, gdzie przebywa do maja. Masowy wylot szkodnika następuje dopiero przy temperaturze 20 ⁰C. Samice składają jaja w czasie kwitnienia malin, pojedynczo, wewnątrz kwiatu. Larwy po dorośnięciu spadają do gleby i tam przepoczwarzają się.
Objawy:
Szkodliwe są zarówno larwy jak i postacie dorosłe. Kistniki w postaci dorosłej żerują na liściach i wygryzają tkankę młodych liści między nerwami. Larwy natomiast żerują wewnątrz owocu, pomiędzy dnem kwiatowym a owockami - robaczywienie owoców.
Zwalczanie:
Krzewy opryskujemy w okresie pojawiania się chrząszczy, przed okresem kwitnienia. Skuteczne środki to np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Kistnik malinowiec (Byturus tomentosus) - chrząszcz z rodziny kistnikowate, owalny, wydłużony, pokryty żółtobrązowymi włoskami, osiągający do 4 mm. Samice mają większe rozmiary niż samce. Jaja początkowo mają barwę białą i są przezroczyste, z czasem zmieniają kolor na kremowy. Larwy są beznogie, koloru brudnobiałego, mają wyodrębnioną głową, a ich ciało zakończone jest dwoma kolcami. Poczwarka jest żółtobrązowa, otoczona ziemnym kokonem. Kistnik zimuje w wierzchnich warstwach gleby, gdzie przebywa do maja. Masowy wylot szkodnika następuje dopiero przy temperaturze 20 ⁰C. Samice składają jaja w czasie kwitnienia malin, pojedynczo, wewnątrz kwiatu. Larwy po dorośnięciu spadają do gleby i tam przepoczwarzają się.
Objawy:
Szkodliwe są zarówno larwy jak i postacie dorosłe. Kistniki w postaci dorosłej żerują na liściach i wygryzają tkankę młodych liści między nerwami. Larwy natomiast żerują wewnątrz owocu, pomiędzy dnem kwiatowym a owockami - robaczywienie owoców.
Zwalczanie:
Krzewy opryskujemy w okresie pojawiania się chrząszczy, przed okresem kwitnienia. Skuteczne środki to np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Kistnik malinowiec
Opis:
Kistnik malinowiec (Byturus tomentosus) - chrząszcz z rodziny kistnikowate, owalny, wydłużony, pokryty żółtobrązowymi włoskami, osiągający do 4 mm. Samice mają większe rozmiary niż samce. Jaja początkowo mają barwę białą i są przezroczyste, z czasem zmieniają kolor na kremowy. Larwy są beznogie, koloru brudnobiałego, mają wyodrębnioną głową, a ich ciało zakończone jest dwoma kolcami. Poczwarka jest żółtobrązowa, otoczona ziemnym kokonem. Kistnik zimuje w wierzchnich warstwach gleby, gdzie przebywa do maja. Masowy wylot szkodnika następuje dopiero przy temperaturze 20 ⁰C. Samice składają jaja w czasie kwitnienia malin, pojedynczo, wewnątrz kwiatu. Larwy po dorośnięciu spadają do gleby i tam przepoczwarzają się.
Objawy:
Szkodliwe są zarówno larwy jak i postacie dorosłe. Kistniki w postaci dorosłej żerują na liściach i wygryzają tkankę młodych liści między nerwami. Larwy natomiast żerują wewnątrz owocu, pomiędzy dnem kwiatowym a owockami - robaczywienie owoców.
Zwalczanie:
Krzewy opryskujemy w okresie pojawiania się chrząszczy, przed okresem kwitnienia. Skuteczne środki to np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Kistnik malinowiec (Byturus tomentosus) - chrząszcz z rodziny kistnikowate, owalny, wydłużony, pokryty żółtobrązowymi włoskami, osiągający do 4 mm. Samice mają większe rozmiary niż samce. Jaja początkowo mają barwę białą i są przezroczyste, z czasem zmieniają kolor na kremowy. Larwy są beznogie, koloru brudnobiałego, mają wyodrębnioną głową, a ich ciało zakończone jest dwoma kolcami. Poczwarka jest żółtobrązowa, otoczona ziemnym kokonem. Kistnik zimuje w wierzchnich warstwach gleby, gdzie przebywa do maja. Masowy wylot szkodnika następuje dopiero przy temperaturze 20 ⁰C. Samice składają jaja w czasie kwitnienia malin, pojedynczo, wewnątrz kwiatu. Larwy po dorośnięciu spadają do gleby i tam przepoczwarzają się.
Objawy:
Szkodliwe są zarówno larwy jak i postacie dorosłe. Kistniki w postaci dorosłej żerują na liściach i wygryzają tkankę młodych liści między nerwami. Larwy natomiast żerują wewnątrz owocu, pomiędzy dnem kwiatowym a owockami - robaczywienie owoców.
Zwalczanie:
Krzewy opryskujemy w okresie pojawiania się chrząszczy, przed okresem kwitnienia. Skuteczne środki to np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Kiła kapusty
Objawy
Porażone korzenie zamieniają się w niekształtne, guzowate narośla. Początkowo są twarde, barwy białej, z czasem ciemnieją i gniją. Chore rośliny mają zahamowany wzrost, karłowacieją, a w czasie upałów więdną i zamierają.
Atakowane rośliny
Patogen atakuje ok. 200 gatunków roślin z rodziny krzyżowych. Najbardziej narażona na tę chorobę jest kapusta głowiasta oraz kapusta pekińska, a także kalafiory i brokuły.
Przyczyna
Grzyb Plasmodiophora brassicae. Kiła kapusty pojawią się głównie na glebach słabo przepuszczalnych i kwaśnych. Głównym źródłem rozprzestrzeniania się choroby jest zainfekowana rozsada, która była produkowana przez wiele lat na tym samym stanowisku.
Ochrona niechemiczna
Rośliny noszące objawy chorobowe należy usuwać wraz z korzeniami. Powinno się stosować zmianowanie – poprzez uprawę roślin powodujących zanikanie zarodników przetrwalnikowych grzyba np. ogórek, pomidor,por, rośliny motylkowe. Warto także stosować wapnowanie gleb. Nie należy sadzić kapusty na glebach kwaśnych poniżej pH 6.0. Podłoże do produkcji rozsady należy poddać dezynfekcji termicznej. W miejscach gdzie wystąpiła choroba nie uprawiać warzyw kapustnych przez 4-6 lat.
Ochrona chemiczna
Korzenie zdrowej rozsady przed sadzeniem zaprawiać w papce z gliny i torfu z dodatkiem fungicydu np. Sarfun 500 SC.
Chemiczne odkażanie gleby np. Basamid 97 GR.
Objawy
Porażone korzenie zamieniają się w niekształtne, guzowate narośla. Początkowo są twarde, barwy białej, z czasem ciemnieją i gniją. Chore rośliny mają zahamowany wzrost, karłowacieją, a w czasie upałów więdną i zamierają.
Atakowane rośliny
Patogen atakuje ok. 200 gatunków roślin z rodziny krzyżowych. Najbardziej narażona na tę chorobę jest kapusta głowiasta oraz kapusta pekińska, a także kalafiory i brokuły.
Przyczyna
Grzyb Plasmodiophora brassicae. Kiła kapusty pojawią się głównie na glebach słabo przepuszczalnych i kwaśnych. Głównym źródłem rozprzestrzeniania się choroby jest zainfekowana rozsada, która była produkowana przez wiele lat na tym samym stanowisku.
Ochrona niechemiczna
Rośliny noszące objawy chorobowe należy usuwać wraz z korzeniami. Powinno się stosować zmianowanie – poprzez uprawę roślin powodujących zanikanie zarodników przetrwalnikowych grzyba np. ogórek, pomidor,por, rośliny motylkowe. Warto także stosować wapnowanie gleb. Nie należy sadzić kapusty na glebach kwaśnych poniżej pH 6.0. Podłoże do produkcji rozsady należy poddać dezynfekcji termicznej. W miejscach gdzie wystąpiła choroba nie uprawiać warzyw kapustnych przez 4-6 lat.
Ochrona chemiczna
Korzenie zdrowej rozsady przed sadzeniem zaprawiać w papce z gliny i torfu z dodatkiem fungicydu np. Sarfun 500 SC.
Chemiczne odkażanie gleby np. Basamid 97 GR.
Kot domowy
Objawy
Zniszczone młode, świeżo zasadzone rośliny i wysiane nasiona. Zauważalne porozrzucane pozostałości skorupek jajek i ptasich piór. Kocie odchody w warzywniku i piaskownicy. Rozgrzebane rabaty i inne miejscach świeżych nasadzeń.
Atakowane rośliny
Młode lub świeżo posadzone rośliny, drzewa owocowe i ozdobne.
Przyczyna
Kot domowy (Felis catus), jest to ssak drapieżny z rodziny kotowatych. Zwierzę to zostało udomowione przed tysiącami lat, z powodu jego zdolności do niszczenia szkodników. Koty ostrzą swoje pazury na korze drzew co doprowadza do odsłonięcia żywej tkanki i często jest przyczyną chorób roślin lub ataku szkodników. Kocury zaznaczają swój teren moczem o bardziej intensywnym zapachu niż ich normalny mocz.. Wolno żyjące koty tzw. „piwniczne” lub „dachowce” żyją przeciętnie do 2 lat. Natomiast te hodowlane mogą dożyć nawet 15-20 lat.
Zwalczanie niechemiczne
Należy unikać sadzenia w ogrodach roślin przyciągających, np. kocimiętki (Nepeta cataria, N. grandiflora i N. ×faasseni) czy kozłek lekarski (Valeriana officinalis). Kompostowniki należy zabezpieczać w taki sposób, aby zwierzęta nie miały do nich łatwego dostępu (siatki metalowe). W granicach ogrodu można zasadzić żywopłoty z ciernistych krzewów (berberysy, dzikie róże), które utrudnią kotom wstęp na teren naszego ogrodu. W okresie lęgowym polujące wśród zakrzewień koty, można odstraszać.
Zwalczanie chemiczne
Do chemicznego odstraszania kotów można stosować dostępne w handlu biodegradowalne odstraszacze. Ich zapach zniechęca zwierzęta do odwiedzania ogrodu. Opryskiwanie lub wylewanie odstraszającej cieczy należy regularnie powtarzać.
Objawy
Zniszczone młode, świeżo zasadzone rośliny i wysiane nasiona. Zauważalne porozrzucane pozostałości skorupek jajek i ptasich piór. Kocie odchody w warzywniku i piaskownicy. Rozgrzebane rabaty i inne miejscach świeżych nasadzeń.
Atakowane rośliny
Młode lub świeżo posadzone rośliny, drzewa owocowe i ozdobne.
Przyczyna
Kot domowy (Felis catus), jest to ssak drapieżny z rodziny kotowatych. Zwierzę to zostało udomowione przed tysiącami lat, z powodu jego zdolności do niszczenia szkodników. Koty ostrzą swoje pazury na korze drzew co doprowadza do odsłonięcia żywej tkanki i często jest przyczyną chorób roślin lub ataku szkodników. Kocury zaznaczają swój teren moczem o bardziej intensywnym zapachu niż ich normalny mocz.. Wolno żyjące koty tzw. „piwniczne” lub „dachowce” żyją przeciętnie do 2 lat. Natomiast te hodowlane mogą dożyć nawet 15-20 lat.
Zwalczanie niechemiczne
Należy unikać sadzenia w ogrodach roślin przyciągających, np. kocimiętki (Nepeta cataria, N. grandiflora i N. ×faasseni) czy kozłek lekarski (Valeriana officinalis). Kompostowniki należy zabezpieczać w taki sposób, aby zwierzęta nie miały do nich łatwego dostępu (siatki metalowe). W granicach ogrodu można zasadzić żywopłoty z ciernistych krzewów (berberysy, dzikie róże), które utrudnią kotom wstęp na teren naszego ogrodu. W okresie lęgowym polujące wśród zakrzewień koty, można odstraszać.
Zwalczanie chemiczne
Do chemicznego odstraszania kotów można stosować dostępne w handlu biodegradowalne odstraszacze. Ich zapach zniechęca zwierzęta do odwiedzania ogrodu. Opryskiwanie lub wylewanie odstraszającej cieczy należy regularnie powtarzać.
Kret
Objawy
Widoczne w ogrodzie charakterystyczne kopce. Pod ziemią liczne tunele.
Atakowane rośliny
Pośrednio wszystkie rośliny w ogrodzie.
Przyczyna
Kret (Talpa europaea) – jest to ssak z rodzaju Talpa, rodziny kretowatych, zaliczanej do rzędu owadożernych. Krety dożywają 3 lat. Ciało tego ssaka jest krępe, wałeczkowate, długości 11–20 cm, z krótkim ogonem. Waga kreta dochodzi do 120 g. Głowa jest mała, wciągniętą w ryjek opatrzony włoskami czuciowymi. Oczy ma prawie całkowicie zredukowane, a szyja nie odróżnia się od reszty ciała. Ciało kreta pokrywa miękki, aksamitny włos. Grzbiet jest błyszczący, koloru czarnego, a strona brzuszna ma barwę szarą. Charakterystyczne dla tego ssaka są silne, łopatowate łapy z mocnymi zagiętymi do tyłu pazurami. Dzięki tym łapom kret przystosowany jest do kopania podziemnych tuneli. Szczególnie silne i duże są łapy przednie o zredukowanych kościach przedramienia, przystosowane do drążenia kanałów. Tunele wykopuje na głębokości od 20 do 50 cm pod powierzchnią gruntu. Średnica takiego tunelu to 6 cm. Tunele rozciągają się na długość ok 100-200 m (czasem do 1 km) i terytorium ok 2000-6000 m². Korytarze pełnią rolę pułapek na faunę glebową, różne drobne zwierzęta żyjące pod ziemią. Krety żywią się owadami, pędrakami i larwami żerującymi na uprawach. Największym przysmakiem są dżdżownice, ale zje z apetytem również ślimaka, pająka, turkucia podjadka, młodą mysz, żabę czy nornika. W ciągu doby kret zjada tyle, ile sam waży (waży ok. 100 g). Nie wszystkie zdobycze pożera od razu, część z nich magazynuje w spiżarni. Nie zabija od razu swoich ofiar, a tylko nadgryza je, aby nie mogły mu uciec. W ciągu godziny jest zdolny wykopać 12-13 m nowego tunelu. Co jakiś czas klinowatą głową wypycha glebę ku górze i w ciągu dnia może usypać nawet 70 kopców. Dzień w dzień poprawia zasypane fragmenty swego podziemnego mieszkania, a także wykopuje nowe tunele. Dobrze czuje się w glebach wilgotnych i próchnicznych, unika miejsc suchych i kamienistych oraz terenów o wysokim poziomie wód gruntowych. Dlatego często zamieszkuje pod starannie pielęgnowanym trawnikiem, grządkami kwiatowymi i warzywnikiem. Zamieszkuje także łąki i pola. Na powierzchni ziemi porusza się niezdarnie i dlatego też rzadko się na niej pojawia. Krety są aktywne przez cały rok, ale ich największa aktywność przypada na grudzień i luty oraz maj i czerwiec. Zimuje w swoich korytarzach wraz z pożywieniem poniżej poziomu zamarzania gruntu (na głębokości 50–60 cm). Wiosną buduje podziemne gniazdo z mchu i trawy, komorę lęgową, do której prowadzi labirynt podziemnych korytarzy (czasem uzupełnione pionowym tunelem sięgającym wód gruntowych – rodzajem „studni”). Gniazdo znajduje się zazwyczaj pod korzeniami drzewa lub pod kamieniami. Po ok. 4 tygodniach od kopulacji samica rodzi 2–7 nagich młodych (przeważnie raz do roku, późną wiosną). Młode przebywają w nim około 35 dni. Kret jest zwierzęciem bardzo ruchliwym i aktywnym. Dojrzałość płciową osiąga po 1 roku życia. Krety żyją samotnie (z wyjątkiem rui przypadającej wiosną), przy spotkaniu potrafią być wobec siebie bardzo agresywne. Ciekawostką jest dobowy cykl aktywności kreta i jego bardzo głęboki sen. Kret jest aktywny przez ok. 4 godz. po czym mocno śpi przez ok. 3 godz.
Zwalczanie jest prawnie zabronione.
Kret jest zwierzęciem objętym całoroczną ochroną
prócz terenów zamkniętych, do których należą ogrody, szkółki i lotniska.
Krety posiadają bardzo dobrze rozwinięty słuch. W czasie żerowania znajduje ofiary poprzez swój słuch. Kret niszczy korzenie i cebulki roślin drążąc korytarze w poszukiwaniu pożywienia. Tworzy kopczyki ziemi – kretowiska, które nie dość, że nie wyglądają atrakcyjnie to jeszcze zasypane ziemią z kopczyków rośliny gniją. Żywi się dżdżownicami (stanowią 90% jego pożywienia), więc pośrednio przyczynia się do pogarszania warunków glebowych. Zjada pożyteczne żaby. Skutkiem jego działań jest także erozja gleby spowodowana wodą wyciekającą z krecich korytarzy. Kret w ogrodzie ma także pozytywne strony np. zjada ślimaki, pędraki, drutowce oraz larwy i poczwarki wielu innych gatunków owadów szkodliwych. Zjada również drobne gryzonie, które często czynią niemałe szkody w ogrodach. Naturalnymi wrogami kretów są kuny, puszczyki i bociany.
Ochrona niechemiczna
W celu odstraszenia kretów od naszych ogrodów można wykorzystać ich wrażliwość na zapachy, dźwięki i drgania. Na granicy posesji można zasadzić silnie pachnące rośliny, np. łobodę (Artiplex hortensis), aksamitki, azalie, gorczycę białą, wilczomlecz i bazylię czy miętę. Warto także zainstalować w ogrodzie przedmioty lub konstrukcje drgających i wydających wysokie, wibrujące dźwięki, np. puste butelki z szyjkami skierowanymi ku górze i wystającymi 5-10 cm nad poziom gleby (gwiżdżą w czasie wiatru). Można również poustawiać wiatraczki, a obok sprężyste deseczki tak, aby skrzydła poruszając się na wietrze, uderzały o deseczkę czy ustawienie elektroakustycznego odstraszacza gryzoni i kretów. Odstraszacz umieszcza się w krecim korytarzu. Można też stosować go profilaktycznie – zakopując urządzenia co 8-10 m. Krety żerują cały rok. W podziemnym korytarzu można umieścić pułapkę na kreta. W sklepach znajdziemy pułapki w kształcie rurki, na której końcach znajdują się ruchome klapki odchylające się jedynie do środka. Schwytane zwierzę nie umie się z niej samo wydostać. Domową wersją takiej pułapki jest litrowy słój, który wkopujemy pod korytarzem. Najpierw znajdujemy płytki tunel (np. w pobliżu świeżego kretowiska), ostrożnie rozkopujemy go na odcinku 15-20 cm i w dnie zagłębiamy słój w ten sposób, by otwór znajdował się na poziomie dna tunelu. Wykopu nie zasypujemy, lecz przykrywamy z wierzchu tekturą. Do wszystkich pułapek zaglądamy dwu-, trzykrotnie w ciągu dnia, aby nie narazić uwięzionego kreta na śmierć z głodu lub stresu. Zwierzę możemy wypuścić daleko w lesie lub na łące, gdzie nie będzie wyrządzało szkód uprawom. Należy pamiętać, że usunięcie z ogrodu jednego osobnika nie jest gwarancją, że nie zawitają kolejne. Obecnie można dostać w sklepach także łagodne środki chemiczne – tzw. repelenty, czyli zapachowe odstraszacze. Krety mają nie tylko znakomity słuch, ale i bardzo czuły węch. Żeby środki zadziałały, nie można ich stosować bezładnie, do wszystkich nor jednocześnie. Zdezorientowane zapachem zwierzę, nie będzie miało wtedy drogi ucieczki. Środek należy wpuszczać najpierw do kretowisk w środku ogrodu i przesuwać się stopniowo w jedną stronę ku granicy działki, aż nieproszony gość opuści nasz teren. Skuteczną metodą pozbycia się kreta jest wykopanie go szpadlem w trakcie tworzenia kretowiska (godziny poranne) i wywiezienie daleko od ogrodu.
Ochrona chemiczna
Stosowanie świec kreto- i gryzoniobójczych, np. „Anorin”. Zawiera on truciznę III klasy toksyczności – fosforan wapnia. Gazowanie przeprowadza się wtykając zapaloną świecę do każdej czynnej nory. Podczas spalania wydziela się fosforek wapnia (II klasa), który pod wpływem wilgoci rozkłada się do fosforowodoru, będącego trucizną najwyższej – I klasy toksyczności, a więc bardzo niebezpieczną także dla człowieka. Ponieważ łączna długość korytarzy w norze kreta często przekracza 100 metrów, należy uważać, aby razem z kretem nie pozbyć się sąsiadów. Stosując środki toksyczne pamiętajmy, że środki zabijają kreta, norniki polne i inne drobne gryzonie, zatruwają również glebę i rośliny. Przez dwa tygodnie nie wolno spożywać żadnych płodów rolnych z ogrodu, w którym był przeprowadzany taki zabieg.
Objawy
Widoczne w ogrodzie charakterystyczne kopce. Pod ziemią liczne tunele.
Atakowane rośliny
Pośrednio wszystkie rośliny w ogrodzie.
Przyczyna
Kret (Talpa europaea) – jest to ssak z rodzaju Talpa, rodziny kretowatych, zaliczanej do rzędu owadożernych. Krety dożywają 3 lat. Ciało tego ssaka jest krępe, wałeczkowate, długości 11–20 cm, z krótkim ogonem. Waga kreta dochodzi do 120 g. Głowa jest mała, wciągniętą w ryjek opatrzony włoskami czuciowymi. Oczy ma prawie całkowicie zredukowane, a szyja nie odróżnia się od reszty ciała. Ciało kreta pokrywa miękki, aksamitny włos. Grzbiet jest błyszczący, koloru czarnego, a strona brzuszna ma barwę szarą. Charakterystyczne dla tego ssaka są silne, łopatowate łapy z mocnymi zagiętymi do tyłu pazurami. Dzięki tym łapom kret przystosowany jest do kopania podziemnych tuneli. Szczególnie silne i duże są łapy przednie o zredukowanych kościach przedramienia, przystosowane do drążenia kanałów. Tunele wykopuje na głębokości od 20 do 50 cm pod powierzchnią gruntu. Średnica takiego tunelu to 6 cm. Tunele rozciągają się na długość ok 100-200 m (czasem do 1 km) i terytorium ok 2000-6000 m². Korytarze pełnią rolę pułapek na faunę glebową, różne drobne zwierzęta żyjące pod ziemią. Krety żywią się owadami, pędrakami i larwami żerującymi na uprawach. Największym przysmakiem są dżdżownice, ale zje z apetytem również ślimaka, pająka, turkucia podjadka, młodą mysz, żabę czy nornika. W ciągu doby kret zjada tyle, ile sam waży (waży ok. 100 g). Nie wszystkie zdobycze pożera od razu, część z nich magazynuje w spiżarni. Nie zabija od razu swoich ofiar, a tylko nadgryza je, aby nie mogły mu uciec. W ciągu godziny jest zdolny wykopać 12-13 m nowego tunelu. Co jakiś czas klinowatą głową wypycha glebę ku górze i w ciągu dnia może usypać nawet 70 kopców. Dzień w dzień poprawia zasypane fragmenty swego podziemnego mieszkania, a także wykopuje nowe tunele. Dobrze czuje się w glebach wilgotnych i próchnicznych, unika miejsc suchych i kamienistych oraz terenów o wysokim poziomie wód gruntowych. Dlatego często zamieszkuje pod starannie pielęgnowanym trawnikiem, grządkami kwiatowymi i warzywnikiem. Zamieszkuje także łąki i pola. Na powierzchni ziemi porusza się niezdarnie i dlatego też rzadko się na niej pojawia. Krety są aktywne przez cały rok, ale ich największa aktywność przypada na grudzień i luty oraz maj i czerwiec. Zimuje w swoich korytarzach wraz z pożywieniem poniżej poziomu zamarzania gruntu (na głębokości 50–60 cm). Wiosną buduje podziemne gniazdo z mchu i trawy, komorę lęgową, do której prowadzi labirynt podziemnych korytarzy (czasem uzupełnione pionowym tunelem sięgającym wód gruntowych – rodzajem „studni”). Gniazdo znajduje się zazwyczaj pod korzeniami drzewa lub pod kamieniami. Po ok. 4 tygodniach od kopulacji samica rodzi 2–7 nagich młodych (przeważnie raz do roku, późną wiosną). Młode przebywają w nim około 35 dni. Kret jest zwierzęciem bardzo ruchliwym i aktywnym. Dojrzałość płciową osiąga po 1 roku życia. Krety żyją samotnie (z wyjątkiem rui przypadającej wiosną), przy spotkaniu potrafią być wobec siebie bardzo agresywne. Ciekawostką jest dobowy cykl aktywności kreta i jego bardzo głęboki sen. Kret jest aktywny przez ok. 4 godz. po czym mocno śpi przez ok. 3 godz.
Zwalczanie jest prawnie zabronione.
Kret jest zwierzęciem objętym całoroczną ochroną
prócz terenów zamkniętych, do których należą ogrody, szkółki i lotniska.
Krety posiadają bardzo dobrze rozwinięty słuch. W czasie żerowania znajduje ofiary poprzez swój słuch. Kret niszczy korzenie i cebulki roślin drążąc korytarze w poszukiwaniu pożywienia. Tworzy kopczyki ziemi – kretowiska, które nie dość, że nie wyglądają atrakcyjnie to jeszcze zasypane ziemią z kopczyków rośliny gniją. Żywi się dżdżownicami (stanowią 90% jego pożywienia), więc pośrednio przyczynia się do pogarszania warunków glebowych. Zjada pożyteczne żaby. Skutkiem jego działań jest także erozja gleby spowodowana wodą wyciekającą z krecich korytarzy. Kret w ogrodzie ma także pozytywne strony np. zjada ślimaki, pędraki, drutowce oraz larwy i poczwarki wielu innych gatunków owadów szkodliwych. Zjada również drobne gryzonie, które często czynią niemałe szkody w ogrodach. Naturalnymi wrogami kretów są kuny, puszczyki i bociany.
Ochrona niechemiczna
W celu odstraszenia kretów od naszych ogrodów można wykorzystać ich wrażliwość na zapachy, dźwięki i drgania. Na granicy posesji można zasadzić silnie pachnące rośliny, np. łobodę (Artiplex hortensis), aksamitki, azalie, gorczycę białą, wilczomlecz i bazylię czy miętę. Warto także zainstalować w ogrodzie przedmioty lub konstrukcje drgających i wydających wysokie, wibrujące dźwięki, np. puste butelki z szyjkami skierowanymi ku górze i wystającymi 5-10 cm nad poziom gleby (gwiżdżą w czasie wiatru). Można również poustawiać wiatraczki, a obok sprężyste deseczki tak, aby skrzydła poruszając się na wietrze, uderzały o deseczkę czy ustawienie elektroakustycznego odstraszacza gryzoni i kretów. Odstraszacz umieszcza się w krecim korytarzu. Można też stosować go profilaktycznie – zakopując urządzenia co 8-10 m. Krety żerują cały rok. W podziemnym korytarzu można umieścić pułapkę na kreta. W sklepach znajdziemy pułapki w kształcie rurki, na której końcach znajdują się ruchome klapki odchylające się jedynie do środka. Schwytane zwierzę nie umie się z niej samo wydostać. Domową wersją takiej pułapki jest litrowy słój, który wkopujemy pod korytarzem. Najpierw znajdujemy płytki tunel (np. w pobliżu świeżego kretowiska), ostrożnie rozkopujemy go na odcinku 15-20 cm i w dnie zagłębiamy słój w ten sposób, by otwór znajdował się na poziomie dna tunelu. Wykopu nie zasypujemy, lecz przykrywamy z wierzchu tekturą. Do wszystkich pułapek zaglądamy dwu-, trzykrotnie w ciągu dnia, aby nie narazić uwięzionego kreta na śmierć z głodu lub stresu. Zwierzę możemy wypuścić daleko w lesie lub na łące, gdzie nie będzie wyrządzało szkód uprawom. Należy pamiętać, że usunięcie z ogrodu jednego osobnika nie jest gwarancją, że nie zawitają kolejne. Obecnie można dostać w sklepach także łagodne środki chemiczne – tzw. repelenty, czyli zapachowe odstraszacze. Krety mają nie tylko znakomity słuch, ale i bardzo czuły węch. Żeby środki zadziałały, nie można ich stosować bezładnie, do wszystkich nor jednocześnie. Zdezorientowane zapachem zwierzę, nie będzie miało wtedy drogi ucieczki. Środek należy wpuszczać najpierw do kretowisk w środku ogrodu i przesuwać się stopniowo w jedną stronę ku granicy działki, aż nieproszony gość opuści nasz teren. Skuteczną metodą pozbycia się kreta jest wykopanie go szpadlem w trakcie tworzenia kretowiska (godziny poranne) i wywiezienie daleko od ogrodu.
Ochrona chemiczna
Stosowanie świec kreto- i gryzoniobójczych, np. „Anorin”. Zawiera on truciznę III klasy toksyczności – fosforan wapnia. Gazowanie przeprowadza się wtykając zapaloną świecę do każdej czynnej nory. Podczas spalania wydziela się fosforek wapnia (II klasa), który pod wpływem wilgoci rozkłada się do fosforowodoru, będącego trucizną najwyższej – I klasy toksyczności, a więc bardzo niebezpieczną także dla człowieka. Ponieważ łączna długość korytarzy w norze kreta często przekracza 100 metrów, należy uważać, aby razem z kretem nie pozbyć się sąsiadów. Stosując środki toksyczne pamiętajmy, że środki zabijają kreta, norniki polne i inne drobne gryzonie, zatruwają również glebę i rośliny. Przez dwa tygodnie nie wolno spożywać żadnych płodów rolnych z ogrodu, w którym był przeprowadzany taki zabieg.
Królik
Opis:
Królik (Oryctolagus cuniculus) jest to gryzoń z rzędu Lagomorpha i Leporidae. Jego siedliska znajdują się w zaroślach, na zboczach wzgórz i nasypów, ogrodach oraz w parkach. Żyje zazwyczaj gromadnie, tworząc również duże kolonie. Króliki kopią system nor z wieloma wyjściami na powierzchnię, a żerują głównie nad ranem i o zmierzchu. Rozmnażają się nawet pięciokrotnie w ciągu jednego roku, a w każdym miocie występuje średnio 5-6 (czasami nawet 12) młodych królików. Mogą dożyć nawet 10 lat. Króliki potrafią wyrządzić ogromne szkody w uprawie roślin zimujących w gruncie, w szczególności upodobały sobie pędy goździka i młode pędy róż.Oryctolagus cuniculus różni się od zająca szaraka mniejszymi rozmiarami ciała, krótszymi uszami oraz mniejszymi stopami tylnej pary nóg. Królik jest barwy szarej, z białym podbrzuszem.
Zapobieganie:
Na czas jesieni i zimy krzewy róż i inne zagrożone rośliny należy zabezpieczyć np. słomą, papierem, folią bądź perforowanym plastikiem. Pnie i podstawy gałęzi szkieletowych smarować preparatami np. Repentol.
Opis:
Królik (Oryctolagus cuniculus) jest to gryzoń z rzędu Lagomorpha i Leporidae. Jego siedliska znajdują się w zaroślach, na zboczach wzgórz i nasypów, ogrodach oraz w parkach. Żyje zazwyczaj gromadnie, tworząc również duże kolonie. Króliki kopią system nor z wieloma wyjściami na powierzchnię, a żerują głównie nad ranem i o zmierzchu. Rozmnażają się nawet pięciokrotnie w ciągu jednego roku, a w każdym miocie występuje średnio 5-6 (czasami nawet 12) młodych królików. Mogą dożyć nawet 10 lat. Króliki potrafią wyrządzić ogromne szkody w uprawie roślin zimujących w gruncie, w szczególności upodobały sobie pędy goździka i młode pędy róż.Oryctolagus cuniculus różni się od zająca szaraka mniejszymi rozmiarami ciała, krótszymi uszami oraz mniejszymi stopami tylnej pary nóg. Królik jest barwy szarej, z białym podbrzuszem.
Zapobieganie:
Na czas jesieni i zimy krzewy róż i inne zagrożone rośliny należy zabezpieczyć np. słomą, papierem, folią bądź perforowanym plastikiem. Pnie i podstawy gałęzi szkieletowych smarować preparatami np. Repentol.
Krytoryjek olchowiec
Objawy
W górnej części pnia znajdują się otworki ze zwisającymi drobnymi, brunatnymi trocinkami, przypominającymi mączkę. Wierzchołki uszkodzonych pędów zasychają.
Atakowane rośliny
olchy, wierzby, brzozy, głównie młode pędy.
Przyczyna
Krytoryjek olchowiec (Cryptorrhynchus lapathi) – jest to krępy chrząszcz, barwy czarnej lub brunatnej, z jedną trzecią części tylnych pokryw koloru białego. Spotykany jest od maja do października. Jaja składa do jamek wygryzionych pod korą. Z jaj wylęgają się larwy, które zimują pod korą do następnej wiosny. W połowie sierpnia następnego roku następuje wylot młodych chrząszczy. Zimując w glebie pod ściółką może przeżyć do następnego roku.
Zwalczanie niechemiczne
Wybierając drzewka do zakupu, należy dokładnie przyglądnąć się pniom i odrzucić uszkodzone egzemplarze. Rosnące w ogrodzie drzewka, na których zauważymy obecność tego szkodnika, należy wykopać i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Druga połowa lata (koniec lipca) to czas na zwalczanie osobników dorosłych, zanim zdążą złożyć jaja. Należy wykonać opryski preparatami kontaktowymi np. Fastac 100 EC, Talstar 100 EC.
Objawy
W górnej części pnia znajdują się otworki ze zwisającymi drobnymi, brunatnymi trocinkami, przypominającymi mączkę. Wierzchołki uszkodzonych pędów zasychają.
Atakowane rośliny
olchy, wierzby, brzozy, głównie młode pędy.
Przyczyna
Krytoryjek olchowiec (Cryptorrhynchus lapathi) – jest to krępy chrząszcz, barwy czarnej lub brunatnej, z jedną trzecią części tylnych pokryw koloru białego. Spotykany jest od maja do października. Jaja składa do jamek wygryzionych pod korą. Z jaj wylęgają się larwy, które zimują pod korą do następnej wiosny. W połowie sierpnia następnego roku następuje wylot młodych chrząszczy. Zimując w glebie pod ściółką może przeżyć do następnego roku.
Zwalczanie niechemiczne
Wybierając drzewka do zakupu, należy dokładnie przyglądnąć się pniom i odrzucić uszkodzone egzemplarze. Rosnące w ogrodzie drzewka, na których zauważymy obecność tego szkodnika, należy wykopać i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Druga połowa lata (koniec lipca) to czas na zwalczanie osobników dorosłych, zanim zdążą złożyć jaja. Należy wykonać opryski preparatami kontaktowymi np. Fastac 100 EC, Talstar 100 EC.
Krzywik maliniaczek
Opis:
Krzywik maliniaczek (Incurvaria rubiella) - jest to motyl z rodziny krzywikowate. Posiada skrzydła koloru brązowego, z wyraźnym żółtym rysunkiem. Owad jest niedużych rozmiarów. Jaja są kształtu owalnego, przezroczyste, bezbarwne. Gąsienice mają kolor krwistoczerwony z brązową głową i zimują w oprzędach w spękaniach kory pędów, bądź w opadłych liściach. Z nastaniem wiosny, jeszcze przed pękaniem pąków, opuszczają swoje zimowe kryjówki i rozpoczynają żer wewnątrz pąków (każda gąsienica może zniszczyć do sześciu pąków). Dorosłe gąsienice wgryzają się w pędy i tam ulegają przepoczwarczeniu, które trwa do dwóch tygodni. W czasie kwitnienia malin pojawiają się motyle. Samice składają jaja pojedynczo w kwiatach. Do 10 dni wylęgają się gąsienice, które w kwiecie nie czynią poważniejszych szkód.
Objawy:
Z pąków nie rozwijają się iście ani kwiaty. Pąki zasychają, efektem czego jest ograniczenie ulistnienia pędów malin oraz zmniejszenie plonowania.
Zwalczanie:
Oprysk wykonujemy w okresie pękania pąków środkiem owadobójczym np. Sumi-Alpha 050 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Krzywik maliniaczek (Incurvaria rubiella) - jest to motyl z rodziny krzywikowate. Posiada skrzydła koloru brązowego, z wyraźnym żółtym rysunkiem. Owad jest niedużych rozmiarów. Jaja są kształtu owalnego, przezroczyste, bezbarwne. Gąsienice mają kolor krwistoczerwony z brązową głową i zimują w oprzędach w spękaniach kory pędów, bądź w opadłych liściach. Z nastaniem wiosny, jeszcze przed pękaniem pąków, opuszczają swoje zimowe kryjówki i rozpoczynają żer wewnątrz pąków (każda gąsienica może zniszczyć do sześciu pąków). Dorosłe gąsienice wgryzają się w pędy i tam ulegają przepoczwarczeniu, które trwa do dwóch tygodni. W czasie kwitnienia malin pojawiają się motyle. Samice składają jaja pojedynczo w kwiatach. Do 10 dni wylęgają się gąsienice, które w kwiecie nie czynią poważniejszych szkód.
Objawy:
Z pąków nie rozwijają się iście ani kwiaty. Pąki zasychają, efektem czego jest ograniczenie ulistnienia pędów malin oraz zmniejszenie plonowania.
Zwalczanie:
Oprysk wykonujemy w okresie pękania pąków środkiem owadobójczym np. Sumi-Alpha 050 EC, Karate Zeon 050 CS.
Krzywik porzeczkowiaczek
Opis:
Krzywik porzeczkowiaczek (Incurvaria capitella) - jest to motyl z rodziny krzywikowate. Rozpiętość skrzydeł u dorosłego motyla wynosi około 15 mm. Skrzydła mają metaliczny połysk i są barwy brązowej oraz trzema żółtobiałymi plamami na każdym. Jaja są kształtu owalnego. Gąsienice są koloru żółtawo-pomarańczowego i zimują w spękanej korze drzew. Gąsienice opuszczają swoje zimowe kryjówki wczesną wiosną i wgryzają się do wnętrza nabrzmiewających pąków. Tam żerują wyjadając wnętrze pąków - 1 gąsienica może wyżreć 8 pąków. Końcem maja następuje wylot motyli. Samice składają jaja do wnętrza owoców. Gąsienice krótko żerują na nasionach i zjadają je. Następnie opuszczają owoce i szukają miejsca do przezimowania.
Objawy:
Wyjedzone wnętrza owoców. Wybijanie bocznych pędów, co prowadzi do miotlastości pędów.
Zwalczanie:
Oprysk wykonać w okresie pękania pąków (zwykle marzec), stosując np. Sumi-Alpha 050 EC, Fastac 100 EC.
Opis:
Krzywik porzeczkowiaczek (Incurvaria capitella) - jest to motyl z rodziny krzywikowate. Rozpiętość skrzydeł u dorosłego motyla wynosi około 15 mm. Skrzydła mają metaliczny połysk i są barwy brązowej oraz trzema żółtobiałymi plamami na każdym. Jaja są kształtu owalnego. Gąsienice są koloru żółtawo-pomarańczowego i zimują w spękanej korze drzew. Gąsienice opuszczają swoje zimowe kryjówki wczesną wiosną i wgryzają się do wnętrza nabrzmiewających pąków. Tam żerują wyjadając wnętrze pąków - 1 gąsienica może wyżreć 8 pąków. Końcem maja następuje wylot motyli. Samice składają jaja do wnętrza owoców. Gąsienice krótko żerują na nasionach i zjadają je. Następnie opuszczają owoce i szukają miejsca do przezimowania.
Objawy:
Wyjedzone wnętrza owoców. Wybijanie bocznych pędów, co prowadzi do miotlastości pędów.
Zwalczanie:
Oprysk wykonać w okresie pękania pąków (zwykle marzec), stosując np. Sumi-Alpha 050 EC, Fastac 100 EC.
Kuprówka rudnica
Objawy
Gąsienice doprowadzają do gołożerów - całkowitego lub prawie całkowitego pozbawienia roślin liści. Szkieletują liście drzew i krzewów obniżając przy tym plony i atrakcyjny wygląd roślin.
Atakowane rośliny
Wiele gatunków drzew i krzewów parkowych i leśnych oraz owocowych, między innymi jabłonie, grusze, śliwy i wiśnie.
Przyczyna
Kuprówka rudnica (Euroctis chrysorrhoea) - jest to motyl o śnieżnobiałych skrzydłach, na odwłoku znajdują się rude włoski. Gąsienica jest barwy czarnej, z białymi i czerwonymi paskami. Gąsienice żerują od wiosny do końca czerwca, a następnie przepoczwarzają się. Motyle składają jaja końcem czerwca i w lipcu, na dolnej stronie blaszki liściowej, przykrywając jaja włoskami z kuperka. W sierpniu wylęgają się młode gąsienice, które szkieletują liście aż do jesieni. Jesienią budują gniazdo zimowe i w nim zimują (do 200 gąsienic w jednym gnieździe).
Ochrona niechemiczna
Wczesną wiosną należy zbierać i palić gniazda kuprówki.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu szkodnika oprysk preparatem owadobójczym np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Sumi-Alpha 050 EC.
Objawy
Gąsienice doprowadzają do gołożerów - całkowitego lub prawie całkowitego pozbawienia roślin liści. Szkieletują liście drzew i krzewów obniżając przy tym plony i atrakcyjny wygląd roślin.
Atakowane rośliny
Wiele gatunków drzew i krzewów parkowych i leśnych oraz owocowych, między innymi jabłonie, grusze, śliwy i wiśnie.
Przyczyna
Kuprówka rudnica (Euroctis chrysorrhoea) - jest to motyl o śnieżnobiałych skrzydłach, na odwłoku znajdują się rude włoski. Gąsienica jest barwy czarnej, z białymi i czerwonymi paskami. Gąsienice żerują od wiosny do końca czerwca, a następnie przepoczwarzają się. Motyle składają jaja końcem czerwca i w lipcu, na dolnej stronie blaszki liściowej, przykrywając jaja włoskami z kuperka. W sierpniu wylęgają się młode gąsienice, które szkieletują liście aż do jesieni. Jesienią budują gniazdo zimowe i w nim zimują (do 200 gąsienic w jednym gnieździe).
Ochrona niechemiczna
Wczesną wiosną należy zbierać i palić gniazda kuprówki.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu szkodnika oprysk preparatem owadobójczym np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Sumi-Alpha 050 EC.
Kwieciak gruszowiec
Opis:
Kwieciak gruszowiec (Anthonomus piri) - jest to chrząszcz długości 3-5 mm o barwie brązowoceglastej z jasną przepaską, biegnącą prostopadle do osi ciała. Występuje na terenie całego kraju, choć tylko w niektórych sezonach o większym nasileniu. Jaja są kształtu owalnego, barwy białej i długości około 2 mm. Larwa jest łukowato wygięta, beznoga z wyraźnie wyodrębnioną brązową głową. Jaja zimują głownie w pąkach zimowych, a wylęg larw następuje na przełomie lutego i marca. Żerowanie oraz przepoczwarzenie następuje w pąku. Pod koniec maja dorosłe owady opuszczają pąki i przez niedługi okres czasu żerują na młodych pędach i liściach grusz. Następnie zapadają w diapauzę letnią, kryjąc się w spękaniach kory. W drugiej połowie sierpnia szkodniki ponownie wychodzą na żer. Największym zagrożeniem są w okresie jesiennym, kiedy to podgryzają pąki liściowe i kwiatowe. W efekcie nie rozwijają się z nich liście i kwiaty. Od września do pierwszych mrozów samice składają jaja do pąków kwiatowych. W ciągu roku występuje jedno pokolenie.
Objawy:
Uszkodzone pąki liściowe, rzadziej kwiatowe.
Zwalczanie:
Oprysk insektycydem np. Karate Zeon 050 CS, Decis 2,5 EC.
Opis:
Kwieciak gruszowiec (Anthonomus piri) - jest to chrząszcz długości 3-5 mm o barwie brązowoceglastej z jasną przepaską, biegnącą prostopadle do osi ciała. Występuje na terenie całego kraju, choć tylko w niektórych sezonach o większym nasileniu. Jaja są kształtu owalnego, barwy białej i długości około 2 mm. Larwa jest łukowato wygięta, beznoga z wyraźnie wyodrębnioną brązową głową. Jaja zimują głownie w pąkach zimowych, a wylęg larw następuje na przełomie lutego i marca. Żerowanie oraz przepoczwarzenie następuje w pąku. Pod koniec maja dorosłe owady opuszczają pąki i przez niedługi okres czasu żerują na młodych pędach i liściach grusz. Następnie zapadają w diapauzę letnią, kryjąc się w spękaniach kory. W drugiej połowie sierpnia szkodniki ponownie wychodzą na żer. Największym zagrożeniem są w okresie jesiennym, kiedy to podgryzają pąki liściowe i kwiatowe. W efekcie nie rozwijają się z nich liście i kwiaty. Od września do pierwszych mrozów samice składają jaja do pąków kwiatowych. W ciągu roku występuje jedno pokolenie.
Objawy:
Uszkodzone pąki liściowe, rzadziej kwiatowe.
Zwalczanie:
Oprysk insektycydem np. Karate Zeon 050 CS, Decis 2,5 EC.
Kwieciak jabłkowiec
Objawy
Wnętrza pąków kwiatowych są wyjedzone, płatki zasychają i brązowieją, a wewnątrz zniszczonego kwiatu znajduje się larwa. Jedna larwa uszkadza tylko jeden pąk kwiatowy. Wczesną wiosną z pąków ponadgryzanych przez chrząszcze wypływa sok. Uszkodzenia widoczne w postaci brązowych nacięć na działkach kielicha. Kwiaty zasychają i opadają. W okresie letnim dorosłe osobniki żerują na liściach.
Atakowane rośliny
Jabłonie
Przyczyna
Kwieciak jabłkowiec (Anthonomus pomorum) jest to chrząszcz z rodziny ryjkowcowate. Osiąga do 5 mm długości, jest barwy ciemnobrunatnej i posiada charakterystyczny podłużnym ryjek. Larwa jest beznoga, o białym ubarwieniu, z brązową głowa i wygięta w kształcie litery C. Dorosłe osobniki zimują pod korą drzew, w ściółce lub w zaroślach. Na wiosnę wychodzą samice, które składają jaja do pąków kwiatowych. Larwy cały swó rozwój przechodzą w pąku kwiatowym. Zjadają słupki, pręciki i płatki korony czego efektem jest zasychanie pąków. W pąku także następuje przepoczwarczenie. W czerwcu z pąków kwiatowych wygryzają się chrząszcze.
Ochrona niechemiczna
Wczesną wiosną, w okresie pękania pąków, można wyłapywać kwieciaka poprzez strząsanie na płachtę, w późniejszym okresie należy usuwać i niszczyć zaatakowane pąki.
Ochrona chemiczna
Opryski np. Calypso 480 SC, Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC.
Objawy
Wnętrza pąków kwiatowych są wyjedzone, płatki zasychają i brązowieją, a wewnątrz zniszczonego kwiatu znajduje się larwa. Jedna larwa uszkadza tylko jeden pąk kwiatowy. Wczesną wiosną z pąków ponadgryzanych przez chrząszcze wypływa sok. Uszkodzenia widoczne w postaci brązowych nacięć na działkach kielicha. Kwiaty zasychają i opadają. W okresie letnim dorosłe osobniki żerują na liściach.
Atakowane rośliny
Jabłonie
Przyczyna
Kwieciak jabłkowiec (Anthonomus pomorum) jest to chrząszcz z rodziny ryjkowcowate. Osiąga do 5 mm długości, jest barwy ciemnobrunatnej i posiada charakterystyczny podłużnym ryjek. Larwa jest beznoga, o białym ubarwieniu, z brązową głowa i wygięta w kształcie litery C. Dorosłe osobniki zimują pod korą drzew, w ściółce lub w zaroślach. Na wiosnę wychodzą samice, które składają jaja do pąków kwiatowych. Larwy cały swó rozwój przechodzą w pąku kwiatowym. Zjadają słupki, pręciki i płatki korony czego efektem jest zasychanie pąków. W pąku także następuje przepoczwarczenie. W czerwcu z pąków kwiatowych wygryzają się chrząszcze.
Ochrona niechemiczna
Wczesną wiosną, w okresie pękania pąków, można wyłapywać kwieciaka poprzez strząsanie na płachtę, w późniejszym okresie należy usuwać i niszczyć zaatakowane pąki.
Ochrona chemiczna
Opryski np. Calypso 480 SC, Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC.
Kwieciak malinowiec
Opis:
Kwieciak malinowiec (Anthonomus rubi) - jest to chrząszcz z rodziny ryjkowcowate. Szkodnik osiągająca do 4 mm długości, jest barwy czarnej z jasnoszarymi włoskami. Ryjek ma długości około 1 mm, zagięty ku dołowi. Jaja są barwy białej, aczkolwiek zaraz po złożeniu są przezroczyste, kształtu owalnego. Larwa rogalikowato zagięta, beznoga, z wyraźnie wyodrębnioną głową, barwy brudnobiałej. Szkodnik zimuje w resztkach roślinnych, w ściółce, pod opadłymi liśćmi bądź w glebie. Chrząszcze opuszczają zimowe kryjówki w połowie kwietnia. Samice składają jaja do pąków kwiatowych, zazwyczaj po jednym jaju do jednego pąka, następnie podcinają szypułki pąków, które się załamują. Do 11 dni od złożenia jaj wylegają się larwy, które żerują w pąkach do około trzech tygodni, po czym następuje przepoczwarczenie. Około czerwca kwieciak malinowiec opuszcza pąki.
Objawy:
Pąki więdną i często opadają. Wygryzione niewielki dziurki w liściach. Szkodnik może zniszczyć do 50% pąków, a lokalnie nawet do 80%.
Zwalczanie:
Pierwszy oprysk należy wykonać na 10-14 dni przed początkiem kwitnienia. W razie potrzeby powtórzyć zabieg. Polecane preparaty to: Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zenon 050 CS, Mospilan 20 SP.
Opis:
Kwieciak malinowiec (Anthonomus rubi) - jest to chrząszcz z rodziny ryjkowcowate. Szkodnik osiągająca do 4 mm długości, jest barwy czarnej z jasnoszarymi włoskami. Ryjek ma długości około 1 mm, zagięty ku dołowi. Jaja są barwy białej, aczkolwiek zaraz po złożeniu są przezroczyste, kształtu owalnego. Larwa rogalikowato zagięta, beznoga, z wyraźnie wyodrębnioną głową, barwy brudnobiałej. Szkodnik zimuje w resztkach roślinnych, w ściółce, pod opadłymi liśćmi bądź w glebie. Chrząszcze opuszczają zimowe kryjówki w połowie kwietnia. Samice składają jaja do pąków kwiatowych, zazwyczaj po jednym jaju do jednego pąka, następnie podcinają szypułki pąków, które się załamują. Do 11 dni od złożenia jaj wylegają się larwy, które żerują w pąkach do około trzech tygodni, po czym następuje przepoczwarczenie. Około czerwca kwieciak malinowiec opuszcza pąki.
Objawy:
Pąki więdną i często opadają. Wygryzione niewielki dziurki w liściach. Szkodnik może zniszczyć do 50% pąków, a lokalnie nawet do 80%.
Zwalczanie:
Pierwszy oprysk należy wykonać na 10-14 dni przed początkiem kwitnienia. W razie potrzeby powtórzyć zabieg. Polecane preparaty to: Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zenon 050 CS, Mospilan 20 SP.
Leukostomoza drzew pestkowych („Apopleksja” drzew)
Objawy
Początkiem lata zauważalne jest nagłe więdnięcie liści na porażonych pędach drzew. Na liściach pojawiają się żółtawe przebarwienia. Potem liście brązowieją, obumierają i pozostają na drzewie. Na korze gałęzi, konarów i pni pojawiają się szarobiałe tarczki i drobne, pękające brunatnoczerwone wzniesienia. Kora pęka, a następnie zapada się. Z porażonych drzew wycieka guma. Na liściach mogą pojawić się srebrzystości. Po pewnym czasie wyschnięta kora odpada. Owoce drobnieją i mają gorszy smak.
Atakowane rośliny
Drzewa pestkowe przede wszystkim czereśnie, brzoskwinie, morele, śliwy.
Przyczyna
Porażenia dokonują grzyby z rodzaju Leucostoma. Na porażonych pędach zimuje grzybnia i piknidia. Jesienią oraz wiosną następnego roku na popękanej korze pojawiają się czarne, krostowate owocniki grzyba, z których uwalniają się czerwone zarodniki w lepkiej cieczy.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważny jest wybór odpowiedniego stanowiska uprawy drzew. Ważna jest również właściwa pielęgnacja drzew - nawożenie, nawadnianie, przycinanie (narzędzia powinny być zdezynfekowane). Pędy z objawami chorobowymi należy wciąć i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Rany powstaje po cięciach i innych uszkodzeniach należy zabezpieczyć pastą Funaben Plus 03 PA. Morele i brzoskwinie opryskiwać w okresie opadania liści preparatem Topsin M 500 SC.
Objawy
Początkiem lata zauważalne jest nagłe więdnięcie liści na porażonych pędach drzew. Na liściach pojawiają się żółtawe przebarwienia. Potem liście brązowieją, obumierają i pozostają na drzewie. Na korze gałęzi, konarów i pni pojawiają się szarobiałe tarczki i drobne, pękające brunatnoczerwone wzniesienia. Kora pęka, a następnie zapada się. Z porażonych drzew wycieka guma. Na liściach mogą pojawić się srebrzystości. Po pewnym czasie wyschnięta kora odpada. Owoce drobnieją i mają gorszy smak.
Atakowane rośliny
Drzewa pestkowe przede wszystkim czereśnie, brzoskwinie, morele, śliwy.
Przyczyna
Porażenia dokonują grzyby z rodzaju Leucostoma. Na porażonych pędach zimuje grzybnia i piknidia. Jesienią oraz wiosną następnego roku na popękanej korze pojawiają się czarne, krostowate owocniki grzyba, z których uwalniają się czerwone zarodniki w lepkiej cieczy.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważny jest wybór odpowiedniego stanowiska uprawy drzew. Ważna jest również właściwa pielęgnacja drzew - nawożenie, nawadnianie, przycinanie (narzędzia powinny być zdezynfekowane). Pędy z objawami chorobowymi należy wciąć i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Rany powstaje po cięciach i innych uszkodzeniach należy zabezpieczyć pastą Funaben Plus 03 PA. Morele i brzoskwinie opryskiwać w okresie opadania liści preparatem Topsin M 500 SC.
Licinek tarninaczek
Objawy
Pąki się nie rozwijają, bądź po rozwinięciu więdną i opadają na ziemię. Młode zawiązki owoców więdną i zasychają.
Atakowane rośliny
Czereśnie, wiśnie czasami brzoskwinie i śliwy.
Przyczyna
Licinek tarninaczek (Argyresthia ephippiella) – jest to motyl, którego gąsienice żerują wewnątrz pąków kwiatowych i wyjadają ich zawartość. Zimują jaja zimują na korze lub pod łuskami pąków. Gąsienice wylęgają się w kwietniu i wchodzą do wnętrza pąków kwiatowych, gdzie niszczą zawiązki kwiatów.
Ochrona niechemiczna
Drzewka kupować tylko w sprawdzonych i pewnych szkółkach.
Ochrona chemiczna
Opryski wykonujemy w fazie nabrzmiewania i pękania pąków, w temperaturze powyżej 15°C. Można zastosować np. Decis 2,5 EC.
Objawy
Pąki się nie rozwijają, bądź po rozwinięciu więdną i opadają na ziemię. Młode zawiązki owoców więdną i zasychają.
Atakowane rośliny
Czereśnie, wiśnie czasami brzoskwinie i śliwy.
Przyczyna
Licinek tarninaczek (Argyresthia ephippiella) – jest to motyl, którego gąsienice żerują wewnątrz pąków kwiatowych i wyjadają ich zawartość. Zimują jaja zimują na korze lub pod łuskami pąków. Gąsienice wylęgają się w kwietniu i wchodzą do wnętrza pąków kwiatowych, gdzie niszczą zawiązki kwiatów.
Ochrona niechemiczna
Drzewka kupować tylko w sprawdzonych i pewnych szkółkach.
Ochrona chemiczna
Opryski wykonujemy w fazie nabrzmiewania i pękania pąków, w temperaturze powyżej 15°C. Można zastosować np. Decis 2,5 EC.
Mączlik ostroskrzydły
Opis:
Mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci) jest bardzo podobny do mączlika szklarniowego (Trialeurodes vaporariorum) aczkolwiek jest od niego nieco mniejszy, bo osiąga długość do 1 mm. Samice składają jaja na spodniej stronie liści, a cykl rozwojowy larwy może trwać nawet do dwóch miesięcy (uzależniony jest od temperatury).
Objawy:
Na liściach pojawiają się przebarwienia. Początkowo są one w odcieniach żółci. Liście z czasem zasychają i opadają. Na uszkodzonych liściach widoczne są niewielkie nakłucia. Dodatkowo szkodniki wydzielają rosę miodową, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Zwalczanie:
Do zwalczania biologicznego możemy wykorzystać pasożytniczą dobrotnicę szklarniową, aczkolwiek preferuje ona mączlika szklarniowego. Do zwalczania chemicznego możemy zastosować np. Provado Plus AE, Confidor 200 SL, Movento 100 SC, Nomolt 150 SC. . Zabieg należy powtórzyć 2-3 krotnie w odstępach około siedmiodniowych.
Rośliny podatne:
Wiele roślin domowych i ogrodowych np. gerbera, poinsecja, syningia, hibiskus , sałata, ogórek, pomidor, papryka.
Opis:
Mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci) jest bardzo podobny do mączlika szklarniowego (Trialeurodes vaporariorum) aczkolwiek jest od niego nieco mniejszy, bo osiąga długość do 1 mm. Samice składają jaja na spodniej stronie liści, a cykl rozwojowy larwy może trwać nawet do dwóch miesięcy (uzależniony jest od temperatury).
Objawy:
Na liściach pojawiają się przebarwienia. Początkowo są one w odcieniach żółci. Liście z czasem zasychają i opadają. Na uszkodzonych liściach widoczne są niewielkie nakłucia. Dodatkowo szkodniki wydzielają rosę miodową, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Zwalczanie:
Do zwalczania biologicznego możemy wykorzystać pasożytniczą dobrotnicę szklarniową, aczkolwiek preferuje ona mączlika szklarniowego. Do zwalczania chemicznego możemy zastosować np. Provado Plus AE, Confidor 200 SL, Movento 100 SC, Nomolt 150 SC. . Zabieg należy powtórzyć 2-3 krotnie w odstępach około siedmiodniowych.
Rośliny podatne:
Wiele roślin domowych i ogrodowych np. gerbera, poinsecja, syningia, hibiskus , sałata, ogórek, pomidor, papryka.
Mączlik szklarniowy
Objawy
Zahamowanie wzrostu i rozwoju roślin. Słabsze kwitnienie i mniej obfite owocowanie. Liście żółkną i opadają. Na dolnej stronie blaszki liściowej zauważalne są nieduże białe owady oraz liczne larwy produkujące obficie rosę miodową czyli spadź.
Atakowane rośliny
Wiele gatunków roślin doniczkowych oraz uprawnych. Często spotykany na roślinach z rodziny psiankowatych (pomidor, oberżyna, papryka.
Przyczyna
Mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum) szkodnik osiągający wielkość nieco ponad 1 mm. Posiada jedną parę skrzydeł, które w całości pokryte są białymi włoskami. Samice składają jaja po dolnej stronie liści. Z jaj wylęgają się larwy, które wysysają soki roślinne z liści, podobnie jak owady dorosłe. Pełny rozwój jednego pokolenia przy wysokiej temperaturze otoczenia może wynosić 21 dni. Owady żerujące na roślinach wydzielają duże ilości rosy miodowej, na której rozwijają się grzyby sadzakowe. W odpowiednich warunkach szkodnik może rozwijać się przez cały rok. Nie jest odporny na mróz, dlatego wszystkie formy szkodnika giną z nadejściem pierwszych silniejszych przymrozków.
Ochrona niechemiczna
Wyłapywanie osobników dorosłych za pomocą żółtych tablic lepowych umieszczanych na roślinach. Do walki biologicznej można stosować naturalnych wrogów mączlika szklarniowego.
Ochrona chemiczna
Oprysk insektycydem np. Provado Plus AE, Confidor 200 SL, Movento 100 SC, Nomolt 150 SC.
Objawy
Zahamowanie wzrostu i rozwoju roślin. Słabsze kwitnienie i mniej obfite owocowanie. Liście żółkną i opadają. Na dolnej stronie blaszki liściowej zauważalne są nieduże białe owady oraz liczne larwy produkujące obficie rosę miodową czyli spadź.
Atakowane rośliny
Wiele gatunków roślin doniczkowych oraz uprawnych. Często spotykany na roślinach z rodziny psiankowatych (pomidor, oberżyna, papryka.
Przyczyna
Mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum) szkodnik osiągający wielkość nieco ponad 1 mm. Posiada jedną parę skrzydeł, które w całości pokryte są białymi włoskami. Samice składają jaja po dolnej stronie liści. Z jaj wylęgają się larwy, które wysysają soki roślinne z liści, podobnie jak owady dorosłe. Pełny rozwój jednego pokolenia przy wysokiej temperaturze otoczenia może wynosić 21 dni. Owady żerujące na roślinach wydzielają duże ilości rosy miodowej, na której rozwijają się grzyby sadzakowe. W odpowiednich warunkach szkodnik może rozwijać się przez cały rok. Nie jest odporny na mróz, dlatego wszystkie formy szkodnika giną z nadejściem pierwszych silniejszych przymrozków.
Ochrona niechemiczna
Wyłapywanie osobników dorosłych za pomocą żółtych tablic lepowych umieszczanych na roślinach. Do walki biologicznej można stosować naturalnych wrogów mączlika szklarniowego.
Ochrona chemiczna
Oprysk insektycydem np. Provado Plus AE, Confidor 200 SL, Movento 100 SC, Nomolt 150 SC.
Mączlik, Mączliki - Aleyrododea
Opis:
Mączliki należą do pluskwiaków równoskrzydłych. Pojawiają się na roślinach domowych i w szklarniach. Mogą także zaatakować rośliny na rabatach, balkonach i tarasach . Mączliki są niewielkich rozmiarów, max. 2 mm długości. Ciało szkodnika pokryte jest woskową, mączastą wydzieliną. Osobniki dorosłe mają dobrze wykształcone skrzydła, dzięki którym się przemieszczają. Larwy są spłaszczone, mało ruchliwe, przechodzą cztery stadia larwalne. Najpopularniejszym przedstawicielem wśród mączlików jest mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum) oraz mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci).
Objawy:
Mączliki żerują na dolnej stronie blaszki liściowej. Żywią się sokami roślinnymi, wysysanymi z tkanek liściowych. Na liściach widoczne są liczne nakłucia. Liście pokrywają się żółtawymi plamami, a z czasem zasychają i opadają. Dodatkowo wydzielają spadź, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Zwalczanie:
Bardzo ważne jest, aby rośliny miały odpowiednie warunki do rozwoju. Do zwalczania biologicznego możemy wykorzystać pasożytniczą dobrotnicę szklarniową. Środki ochrony roślin polecane do zwalczania mączlików to np. Provado Plus AE, Confidor 200 SL, Movento 100 SC, Nomolt 150 SC.
Opis:
Mączliki należą do pluskwiaków równoskrzydłych. Pojawiają się na roślinach domowych i w szklarniach. Mogą także zaatakować rośliny na rabatach, balkonach i tarasach . Mączliki są niewielkich rozmiarów, max. 2 mm długości. Ciało szkodnika pokryte jest woskową, mączastą wydzieliną. Osobniki dorosłe mają dobrze wykształcone skrzydła, dzięki którym się przemieszczają. Larwy są spłaszczone, mało ruchliwe, przechodzą cztery stadia larwalne. Najpopularniejszym przedstawicielem wśród mączlików jest mączlik szklarniowy (Trialeurodes vaporariorum) oraz mączlik ostroskrzydły (Bemisia tabaci).
Objawy:
Mączliki żerują na dolnej stronie blaszki liściowej. Żywią się sokami roślinnymi, wysysanymi z tkanek liściowych. Na liściach widoczne są liczne nakłucia. Liście pokrywają się żółtawymi plamami, a z czasem zasychają i opadają. Dodatkowo wydzielają spadź, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Zwalczanie:
Bardzo ważne jest, aby rośliny miały odpowiednie warunki do rozwoju. Do zwalczania biologicznego możemy wykorzystać pasożytniczą dobrotnicę szklarniową. Środki ochrony roślin polecane do zwalczania mączlików to np. Provado Plus AE, Confidor 200 SL, Movento 100 SC, Nomolt 150 SC.
Mączniak prawdziwy (właściwy) złocieni
Opis:
Sprawcą choroby jest grzyb Oidium chrysanthemi. Tworzy on grzybnię na powierzchni porażonych organów. Rozprzestrzenia się poprzez kontakt porażonych roślin ze zdrowymi, oraz przez wodę, owady, jak również z prądami powietrza. Wilgotne i zacienione stanowiska sprzyjają rozwojowi choroby. Mączniak prawdziwy złocieni pojawia się na roślinach głównie jesienią.
Objawy:
Na liściach, pędach i kwiatach można zauważyć mączasty, najpierw biały a z czasem z żółtym odcieniem, nalot. Wzrost roślin jest zahamowany. Kwiaty często zasychają, bądź są źle wykształcone i zdeformowane.
Zwalczanie:
Od momentu pojawienia się pierwszych objawów, zaatakowane rośliny należy opryskać odpowiednimi fungicydami. Zabiegi wykonujemy w odstępach 7-10 dni, 2-3 krotne stosując np. Baymat Ultra 0,015 AE, Topsin M 500 SC, Nimrod 25 EC.
Zapobieganie:
- uprawianie odmian wykazujących wyższą odporność na mącznika prawdziwego;
- unikanie uprawy na stanowiskach ciemnych i wilgotnych;
- usuwanie porażonych roślin;
- zapewnienie optymalnych warunków uprawowych.
Opis:
Sprawcą choroby jest grzyb Oidium chrysanthemi. Tworzy on grzybnię na powierzchni porażonych organów. Rozprzestrzenia się poprzez kontakt porażonych roślin ze zdrowymi, oraz przez wodę, owady, jak również z prądami powietrza. Wilgotne i zacienione stanowiska sprzyjają rozwojowi choroby. Mączniak prawdziwy złocieni pojawia się na roślinach głównie jesienią.
Objawy:
Na liściach, pędach i kwiatach można zauważyć mączasty, najpierw biały a z czasem z żółtym odcieniem, nalot. Wzrost roślin jest zahamowany. Kwiaty często zasychają, bądź są źle wykształcone i zdeformowane.
Zwalczanie:
Od momentu pojawienia się pierwszych objawów, zaatakowane rośliny należy opryskać odpowiednimi fungicydami. Zabiegi wykonujemy w odstępach 7-10 dni, 2-3 krotne stosując np. Baymat Ultra 0,015 AE, Topsin M 500 SC, Nimrod 25 EC.
Zapobieganie:
- uprawianie odmian wykazujących wyższą odporność na mącznika prawdziwego;
- unikanie uprawy na stanowiskach ciemnych i wilgotnych;
- usuwanie porażonych roślin;
- zapewnienie optymalnych warunków uprawowych.
Mączniak prawdziwy begonii
Opis:
Sprawcą jest grzyb Microsphaera alni.
Objawy:
Po obu stronach liścia, jak również na ogonkach liściowych i łodygach kwiatowych widoczne są białawe, mączyste plamy. Pod grzybnią można zauważyć żółknącą tkankę roślinną. Taka tkanka z czasem brunatnieje, a później zamiera.
Zwalczanie:
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, rośliny opryskać preparatem np. Baymat Ultra 0,015 AE, Nimrod 250 EC ,
Zapobieganie:
- optymalne, właściwe warunki do uprawy begonii;
- odpowiednia rozstawa, odległości między roślinami;
- dostateczna ilość światła;
- optymalne nawożenie azotowe;
- usuwanie mocno porażonych części roślin lub całych roślin.
Opis:
Sprawcą jest grzyb Microsphaera alni.
Objawy:
Po obu stronach liścia, jak również na ogonkach liściowych i łodygach kwiatowych widoczne są białawe, mączyste plamy. Pod grzybnią można zauważyć żółknącą tkankę roślinną. Taka tkanka z czasem brunatnieje, a później zamiera.
Zwalczanie:
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, rośliny opryskać preparatem np. Baymat Ultra 0,015 AE, Nimrod 250 EC ,
Zapobieganie:
- optymalne, właściwe warunki do uprawy begonii;
- odpowiednia rozstawa, odległości między roślinami;
- dostateczna ilość światła;
- optymalne nawożenie azotowe;
- usuwanie mocno porażonych części roślin lub całych roślin.
Mączniak prawdziwy buraka
Objawy.
Górna i dolna strona liści pokrywa się białym, mączystym nalotem. Plamy łączą się ze sobą obejmując coraz większą powierzchnię liścia. Po kilkunastu dniach liść ciemnieje a na jego powierzchni widoczne są czarne punkty zarodnikowania grzyba.
Atakowane rośliny
Buraki.
Przyczyna
Grzyb Erysiphe communis z rzędu mączniaków prawdziwych (Erysiphales). W Polsce występuje sporadycznie, w latach suchych i upalnych. Pierwsze objawy mogą pojawić się na przełomie czerwca i lipca. Zimuje grzybnia na pędach lub opadłych liściach. Nasileniu objawów chorobowych sprzyjają częste opady deszczu w okresie wegetacji oraz duże różnice wilgotności powietrza między dniem, a nocą.
Ochrona niechemiczna
Należy uważać, aby przy podlewaniu nie zwilżać roślin. W przypadku deszczowania nie powinno się zostawiać zwilżonych roślin na noc. Po zbiorze porażone liście i inne resztki roślinne należy spalić. Zaatakowane rośliny opryskiwać biopreparatami: Bioczos BR, Biosept 33 SL.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu objawów chorobowych rośliny opryskać 3-4 krotnie co 7–10 dni używając przemiennie preparatów z różnych grup chemicznych np. Allegro 250 SC, Capitan 250 EW, Siarkol Extra 80 WP, Topsin M 500 SC.
Objawy.
Górna i dolna strona liści pokrywa się białym, mączystym nalotem. Plamy łączą się ze sobą obejmując coraz większą powierzchnię liścia. Po kilkunastu dniach liść ciemnieje a na jego powierzchni widoczne są czarne punkty zarodnikowania grzyba.
Atakowane rośliny
Buraki.
Przyczyna
Grzyb Erysiphe communis z rzędu mączniaków prawdziwych (Erysiphales). W Polsce występuje sporadycznie, w latach suchych i upalnych. Pierwsze objawy mogą pojawić się na przełomie czerwca i lipca. Zimuje grzybnia na pędach lub opadłych liściach. Nasileniu objawów chorobowych sprzyjają częste opady deszczu w okresie wegetacji oraz duże różnice wilgotności powietrza między dniem, a nocą.
Ochrona niechemiczna
Należy uważać, aby przy podlewaniu nie zwilżać roślin. W przypadku deszczowania nie powinno się zostawiać zwilżonych roślin na noc. Po zbiorze porażone liście i inne resztki roślinne należy spalić. Zaatakowane rośliny opryskiwać biopreparatami: Bioczos BR, Biosept 33 SL.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu objawów chorobowych rośliny opryskać 3-4 krotnie co 7–10 dni używając przemiennie preparatów z różnych grup chemicznych np. Allegro 250 SC, Capitan 250 EW, Siarkol Extra 80 WP, Topsin M 500 SC.
Mączniak prawdziwy dyniowatych, mączniak prawdziwy ogórka
Objawy:
Sprawcami tej choroby są dwa gatunki grzybów: Erysiphe cichoracearum oraz Sphaerotheca fulginea. Choroba objawia się w postaci białawych, mączystych plam, które z czasem łączą się obejmując coraz to większą powierzchnię liścia. Nalot pojawia się głównie na górnej stronie blaszki liściowej, choć przy silnym porażeniu atakowane są również pędy. Liście i pędy stopniowo zamierają. Plony są mniejsze.
Zwalczanie:
Po zauważeniu pierwszych objawów wykonać oprysk preparatem chemicznym np. Nimrod 250 EC.
Zapobieganie:
Uprawa odmian o wyższej odporności na mączniaka prawdziwego.
Rośliny podatne:
Rośliny z rodziny dyniowatych, głównie ogórki.
Objawy:
Sprawcami tej choroby są dwa gatunki grzybów: Erysiphe cichoracearum oraz Sphaerotheca fulginea. Choroba objawia się w postaci białawych, mączystych plam, które z czasem łączą się obejmując coraz to większą powierzchnię liścia. Nalot pojawia się głównie na górnej stronie blaszki liściowej, choć przy silnym porażeniu atakowane są również pędy. Liście i pędy stopniowo zamierają. Plony są mniejsze.
Zwalczanie:
Po zauważeniu pierwszych objawów wykonać oprysk preparatem chemicznym np. Nimrod 250 EC.
Zapobieganie:
Uprawa odmian o wyższej odporności na mączniaka prawdziwego.
Rośliny podatne:
Rośliny z rodziny dyniowatych, głównie ogórki.
Mączniak prawdziwy jabłoni
Objawy
Liście pokrywają się białym, mączystym nalotem. Zwijają się i zamierają. W konsekwencji przedwcześnie opadają. Nalot widoczny jest także na pędach, których wierzchołki zamierają. Z porażonych pąków rozwijają się zniekształcone pokryte obfitym nalotem liście. Pąki mogą zamierać jeszcze przed rozwinięciem się. Kwiaty także pokrywają się białym nalotem i zamierają. Na skórce owoców widoczne są rdzawe nieregularne plamy.
Atakowane rośliny
Jabłonie.
Przyczyna
Grzyb Podosphaera leucotricha. Porażeniu sprzyjają ciepłe lata z niewielką ilością opadów oraz łagodne zimy. Zimuje grzybnia w pąkach kwiatowych i liściowych.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest wycinanie porażonych pędów po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydem np. Nimrod 250 EC, Score 250 EC, Siarkol Extra 80 WP, Sparta 250 EW.
Objawy
Liście pokrywają się białym, mączystym nalotem. Zwijają się i zamierają. W konsekwencji przedwcześnie opadają. Nalot widoczny jest także na pędach, których wierzchołki zamierają. Z porażonych pąków rozwijają się zniekształcone pokryte obfitym nalotem liście. Pąki mogą zamierać jeszcze przed rozwinięciem się. Kwiaty także pokrywają się białym nalotem i zamierają. Na skórce owoców widoczne są rdzawe nieregularne plamy.
Atakowane rośliny
Jabłonie.
Przyczyna
Grzyb Podosphaera leucotricha. Porażeniu sprzyjają ciepłe lata z niewielką ilością opadów oraz łagodne zimy. Zimuje grzybnia w pąkach kwiatowych i liściowych.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest wycinanie porażonych pędów po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych.
Ochrona chemiczna
Oprysk fungicydem np. Nimrod 250 EC, Score 250 EC, Siarkol Extra 80 WP, Sparta 250 EW.
Mączniak prawdziwy róż
Objawy:
Początkiem lata, na liściach, pędach i kwiatach pojawia się biały, mączysty nalot. Początkowo porażeniu ulegają najmłodsze liście, które pokrywają się mączastym nalotem od górnej ich strony. Porażone części roślin mają zahamowany wzrost, marszczą się, miejscami żółkną bądź przebarwiają na różowo, a brzegi liści zaginają się ku dołowi. Białawy nalot z czasem szarzeje. Z silnie porażonego krzewu liście przedwcześnie opadają, przez co roślina staje się mniej wytrzymała na mróz. Patogen zimuje w pąkach i na gałązkach w postaci grzybni i otoczni. Chorobie sprzyjają wilgotne i gorące lata oraz duże wahania temperatur . Mniej odporne są krzewy uprawiane na mokrym, zimnym lub piaszczystym podłożu, z niedoborem wapnia i przedawkowaniem azotu.
Zwalczanie:
Bardzo ważne jest wycinanie i palenie porażonych pędów roślin. Rośliny należy opryskać środkiem chemicznym np. Domark 100 EC, Baymat Ultra 0,015 AE, Nimrod 250 EC, Falcon 460 EC, Topsin M 500 SC.
Zapobieganie:
Podstawową zasadą uprawy róż jest zapewnienie krzewom optymalnych warunki dla ich rozwoju . Bardzo ważna jest także rozstawa krzewów, należy zachować odpowiedni odstęp pomiędzy roślinami. Umiarkowane podlewanie i właściwe nawożenie.
Rośliny podatne:
Róże.
Objawy:
Początkiem lata, na liściach, pędach i kwiatach pojawia się biały, mączysty nalot. Początkowo porażeniu ulegają najmłodsze liście, które pokrywają się mączastym nalotem od górnej ich strony. Porażone części roślin mają zahamowany wzrost, marszczą się, miejscami żółkną bądź przebarwiają na różowo, a brzegi liści zaginają się ku dołowi. Białawy nalot z czasem szarzeje. Z silnie porażonego krzewu liście przedwcześnie opadają, przez co roślina staje się mniej wytrzymała na mróz. Patogen zimuje w pąkach i na gałązkach w postaci grzybni i otoczni. Chorobie sprzyjają wilgotne i gorące lata oraz duże wahania temperatur . Mniej odporne są krzewy uprawiane na mokrym, zimnym lub piaszczystym podłożu, z niedoborem wapnia i przedawkowaniem azotu.
Zwalczanie:
Bardzo ważne jest wycinanie i palenie porażonych pędów roślin. Rośliny należy opryskać środkiem chemicznym np. Domark 100 EC, Baymat Ultra 0,015 AE, Nimrod 250 EC, Falcon 460 EC, Topsin M 500 SC.
Zapobieganie:
Podstawową zasadą uprawy róż jest zapewnienie krzewom optymalnych warunki dla ich rozwoju . Bardzo ważna jest także rozstawa krzewów, należy zachować odpowiedni odstęp pomiędzy roślinami. Umiarkowane podlewanie i właściwe nawożenie.
Rośliny podatne:
Róże.
Mączniak prawdziwy truskawki
Objawy
Na dolnej stronie blaszki liściowej pojawia się biały, mączysty nalot. Następnie brzegi porażonych liści zawijają się ku górze. Porażone kwiaty zamierają, zawiązki drobnieją, są zdeformowane i słabo wybarwione, często brunatnieją a następnie zasychają. Na górnej stronie liści, w miejscu białego nalotu, pojawiają się plamy w kolorze od czerwonego do ciemnobrunatnego.
Atakowane rośliny
Truskawki
Przyczyna
Grzyb Sphaerotheca macularis. Zimuje grzybnia na porażonych liściach. Na wiosnę pojawiają się zarodniki konidialne, które infekują wyrastające młode części roślin. W sezonie wegetacyjnym patogen rozprzestrzenia się poprzez uwalniane w dużych ilościach zarodniki konidialne.
Zwalczanie niechemiczne
Zakup zdrowych sadzonek w kwalifikowanych szkółkach. Wybór odmian mniej wrażliwych na porażenie mączniakiem prawdziwym. Właściwe nawożenie i nawadnianie roślin (przenawożenie azotem sprzyja porażeniu).
Zwalczanie chemiczne
Opryski fungicydem np.: Topsin M 500 SC, Nimrod 250 EC, Domark 100 EC.
Objawy
Na dolnej stronie blaszki liściowej pojawia się biały, mączysty nalot. Następnie brzegi porażonych liści zawijają się ku górze. Porażone kwiaty zamierają, zawiązki drobnieją, są zdeformowane i słabo wybarwione, często brunatnieją a następnie zasychają. Na górnej stronie liści, w miejscu białego nalotu, pojawiają się plamy w kolorze od czerwonego do ciemnobrunatnego.
Atakowane rośliny
Truskawki
Przyczyna
Grzyb Sphaerotheca macularis. Zimuje grzybnia na porażonych liściach. Na wiosnę pojawiają się zarodniki konidialne, które infekują wyrastające młode części roślin. W sezonie wegetacyjnym patogen rozprzestrzenia się poprzez uwalniane w dużych ilościach zarodniki konidialne.
Zwalczanie niechemiczne
Zakup zdrowych sadzonek w kwalifikowanych szkółkach. Wybór odmian mniej wrażliwych na porażenie mączniakiem prawdziwym. Właściwe nawożenie i nawadnianie roślin (przenawożenie azotem sprzyja porażeniu).
Zwalczanie chemiczne
Opryski fungicydem np.: Topsin M 500 SC, Nimrod 250 EC, Domark 100 EC.
Mączniak rzekomy cebuli
Objawy
Na liściach i pędach nasiennych widoczne są białawe lub jasnozielone, owalnego kształtu lub wydłużone plamy. Podczas wilgotnej pogody na plamach pojawia się szarofioletowy nalot.
Atakowane rośliny
Cebula (zwłaszcza nasienna i uprawiana z dymki), szalotka, siedmiolatka i szczypiorek.
Przyczyna
Grzyb Peronospora destructor. Zimuje w postaci grzybni w porażonych cebulach lub resztkach roślin pozostawionych w polu. Zarodniki roznoszone są przez wiatr i stanowią pierwotne źródło infekcji na wiosnę. Największy rozwój choroby następuje w czasie zmiennej i burzowej pogody oraz w okresach występowania obfitych mgieł nocnych i długotrwałego utrzymywania się rosy na liściach.
Ochrona niechemiczna
Pod uprawę cebulę należy przeznaczać stanowiska przewiewne i odchwaszczone, co zmniejszy wilgotność powietrza i ułatwi obsychanie roślin. Należy usuwać dymkę z pierwszymi, zauważalnymi objawami mączniaka, a zagrożone rośliny podlewać odwarem ze skrzypu polnego, można również stosować Biosept 33 SL.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu pierwszych objawów choroby należy zastosować fungicydy np. Amistar 250 SC, Dithane NeoTec 75 WG , Mildex 711,9 WG z dodatkiem środka zwiększającego przyczepność. Opryski wykonywać co ok.10 dni.
Objawy
Na liściach i pędach nasiennych widoczne są białawe lub jasnozielone, owalnego kształtu lub wydłużone plamy. Podczas wilgotnej pogody na plamach pojawia się szarofioletowy nalot.
Atakowane rośliny
Cebula (zwłaszcza nasienna i uprawiana z dymki), szalotka, siedmiolatka i szczypiorek.
Przyczyna
Grzyb Peronospora destructor. Zimuje w postaci grzybni w porażonych cebulach lub resztkach roślin pozostawionych w polu. Zarodniki roznoszone są przez wiatr i stanowią pierwotne źródło infekcji na wiosnę. Największy rozwój choroby następuje w czasie zmiennej i burzowej pogody oraz w okresach występowania obfitych mgieł nocnych i długotrwałego utrzymywania się rosy na liściach.
Ochrona niechemiczna
Pod uprawę cebulę należy przeznaczać stanowiska przewiewne i odchwaszczone, co zmniejszy wilgotność powietrza i ułatwi obsychanie roślin. Należy usuwać dymkę z pierwszymi, zauważalnymi objawami mączniaka, a zagrożone rośliny podlewać odwarem ze skrzypu polnego, można również stosować Biosept 33 SL.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu pierwszych objawów choroby należy zastosować fungicydy np. Amistar 250 SC, Dithane NeoTec 75 WG , Mildex 711,9 WG z dodatkiem środka zwiększającego przyczepność. Opryski wykonywać co ok.10 dni.
Mączniak rzekomy dyniowatych
Objawy
Na liściach pojawiają się żółtawe plamy, które z czasem brązowieją i zasychają. Na dolnej stronie liści widoczne są obfite skupienia zarodników koloru białego, szarego lub fioletowego.
Atakowane rośliny
Rośliny dyniowate.
Przyczyna
Mączniak rzekomy dyniowatych (Pseudoperonospora cubensis). Jest to najgroźniejsza, powszechnie występująca choroba ogórków, dyń, kabaczków i melonów. Choroba może mieć duże nasilenie szczególnie w okresach chłodniejszych i wilgotnych nocy, a słonecznych i ciepłych dni. Zarodniki grzyba mogą być roznoszone przez wiatr na duże odległości. Cechą charakterystyczną choroby jest jej bardzo szybkie rozprzestrzenianie się.
Ochrona nie chemiczna
Uprawa odmian odpornych, mniej wrażliwych. Oprysk naparem ze skrzypu lub dostępnym w handlu preparatem: Bioczos BR lub Biosept 33 SL.
Ochrona chemiczna
Z preparatów chemicznych można zastosować np. Acrobat MZ 69 WG, Kocide 101 WP, Mildex 711,9 WG, Miedzian 50 WG, Dithane NeoTec 75 WG.
Objawy
Na liściach pojawiają się żółtawe plamy, które z czasem brązowieją i zasychają. Na dolnej stronie liści widoczne są obfite skupienia zarodników koloru białego, szarego lub fioletowego.
Atakowane rośliny
Rośliny dyniowate.
Przyczyna
Mączniak rzekomy dyniowatych (Pseudoperonospora cubensis). Jest to najgroźniejsza, powszechnie występująca choroba ogórków, dyń, kabaczków i melonów. Choroba może mieć duże nasilenie szczególnie w okresach chłodniejszych i wilgotnych nocy, a słonecznych i ciepłych dni. Zarodniki grzyba mogą być roznoszone przez wiatr na duże odległości. Cechą charakterystyczną choroby jest jej bardzo szybkie rozprzestrzenianie się.
Ochrona nie chemiczna
Uprawa odmian odpornych, mniej wrażliwych. Oprysk naparem ze skrzypu lub dostępnym w handlu preparatem: Bioczos BR lub Biosept 33 SL.
Ochrona chemiczna
Z preparatów chemicznych można zastosować np. Acrobat MZ 69 WG, Kocide 101 WP, Mildex 711,9 WG, Miedzian 50 WG, Dithane NeoTec 75 WG.
Mączniak rzekomy kapustnych
Objawy
Na górnej stronie liścieni i młodych liści widoczne są różnej wielkości szare plamki o wyraźnych konturach. Natomiast, na dolnej stronie liścia, w miejscu plam, pojawia się szary nalot, często z fioletowym odcieniem. Rośliny porażone marnieją, a czasami całkowicie giną. W latach wilgotnych silnemu porażeniu ulegają również liście roślin starszych. Na zewnętrznych liściach powstają liczne, nieregularne, ciemne plamy. Liście przedwcześnie zamierają, a przy dużej wilgotności gniją.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne –szczególnie kalafiory, brokuły i kapusta głowiasta.
Przyczyna
Grzyb Peronospora brassicae. Mączniak rzekomy dotyka rośliny w różnych fazach rozwojowych, aczkolwiek najgroźniejszy jest dla rozsady, ponieważ może doprowadzić do zamierania najsilniej porażonych siewek. W najlepszym wypadku są one bardzo mocno osłabione, co w konsekwencji odbija się na wzroście roślin. Rozwojowi choroby sprzyja zbyt duża wilgotność powietrza i gleby, wysoka temperatura, zbyt mała rozstawa (zbyt gęsty siew) i przenawożenie azotem.
Ochrona niechemiczna
Gleba do uprawy powinna być lekka, przepuszczalna i niezbyt wilgotna. Glebę do inspektów należy odkazić termicznie.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, rośliny opryskać fungicydem np. Dithane NeoTec 75 WG.
Objawy
Na górnej stronie liścieni i młodych liści widoczne są różnej wielkości szare plamki o wyraźnych konturach. Natomiast, na dolnej stronie liścia, w miejscu plam, pojawia się szary nalot, często z fioletowym odcieniem. Rośliny porażone marnieją, a czasami całkowicie giną. W latach wilgotnych silnemu porażeniu ulegają również liście roślin starszych. Na zewnętrznych liściach powstają liczne, nieregularne, ciemne plamy. Liście przedwcześnie zamierają, a przy dużej wilgotności gniją.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne –szczególnie kalafiory, brokuły i kapusta głowiasta.
Przyczyna
Grzyb Peronospora brassicae. Mączniak rzekomy dotyka rośliny w różnych fazach rozwojowych, aczkolwiek najgroźniejszy jest dla rozsady, ponieważ może doprowadzić do zamierania najsilniej porażonych siewek. W najlepszym wypadku są one bardzo mocno osłabione, co w konsekwencji odbija się na wzroście roślin. Rozwojowi choroby sprzyja zbyt duża wilgotność powietrza i gleby, wysoka temperatura, zbyt mała rozstawa (zbyt gęsty siew) i przenawożenie azotem.
Ochrona niechemiczna
Gleba do uprawy powinna być lekka, przepuszczalna i niezbyt wilgotna. Glebę do inspektów należy odkazić termicznie.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, rośliny opryskać fungicydem np. Dithane NeoTec 75 WG.
Miniarki
Objawy
Na liściach widoczne są wzorki w postaci wąskich korytarzy, zwanych minami. Widoczne są także małe, okrągłe, nekrotyczne plamki rozmieszczone grupowo na brzegu liścia.
Atakowane rośliny
byliny, drzewa i krzewy ozdobne, drzewa i krzewy owocowe, warzywa
Przyczyna
Miniarki (Agromyzidae) są to szkodniki z rodziny miniarkowatych, rząd muchówki. Najczęściej spotykane gatunki szkodliwych miniarek to: miniarka psiankowianka (Liriomyza bryoniae), miniarka ciepłolubka (Liriomyza trifolii), miniarka szklarniówka (Liriomyza huidobrensis) oraz miniarka powszechnianka (Liriomyza strigata). Jest to mucha barwy czarno-żółtej, błyszcząca, o długości do 2-3 mm. Posiada parę opalizujących, przeźroczystych skrzydeł. Samica składa pojedynczo 20-30 jaj na górnej stronie liści. Larwa jest przeźroczysta o jasno zielonym zabarwieniu i dorasta do 3 mm długości. Poczwarka barwy złotożółtej lub ciemnobrązowej przytwierdzona do powierzchni liścia. Osiąga przeważnie długość 1-2 mm. Ma kolor szary, czarny lub brązowy, ciało drobne. Miniarki zimują przeważnie w glebie pod roślinami, na których żerowały larwy. W ciągu roku występują dwa pokolenia szkodnika. Wylot muchówek następuje od kwietnia do czerwca. Larwy nie zmieniają liści, żerują na jednym. W warunkach naturalnych duża część larw miniarek ulega spasożytowaniu przez wrogów naturalnych.
Ochrona niechemiczna
Obrywanie i niszczenie liści z widocznym żerowaniem szkodnika. Dorosłe osobniki możemy wyłapać na lep (żółte tabliczki lub taśmy z klejem). Bardzo ważne jest dokładna i systematyczna obserwacja roślin przez cały okres uprawy w celu wyszukiwania liści ze skupiskami okrągłych plamek lub z minami. Można stosować biologiczną walkę z miniarkami. Wykorzystuje się do tego dwa gatunki pasożytniczych błonkówek: wiechońkę miniarkową (Diglyphus isaea) i syberyjską (Dacnusa sybirica). Męczelka syberyjska jest pasożytem wewnętrznym - jaja składa do ciała larw. Działa efektywnie w niższych temperaturach. Może być stosowana późną jesienią, zimą oraz wczesną wiosną. Wiechońka miniarkowa jest pasożytem zewnętrznym - jaja składa w minie obok larwy. Działa efektywnie w wyższych temperaturach . Najczęściej stosowane są obydwie naraz, w odpowiedniej proporcji.
Ochrona chemiczna
Preparaty chemiczne do zwalczani miniarek to np: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi – Alpha 050 EC.
Objawy
Na liściach widoczne są wzorki w postaci wąskich korytarzy, zwanych minami. Widoczne są także małe, okrągłe, nekrotyczne plamki rozmieszczone grupowo na brzegu liścia.
Atakowane rośliny
byliny, drzewa i krzewy ozdobne, drzewa i krzewy owocowe, warzywa
Przyczyna
Miniarki (Agromyzidae) są to szkodniki z rodziny miniarkowatych, rząd muchówki. Najczęściej spotykane gatunki szkodliwych miniarek to: miniarka psiankowianka (Liriomyza bryoniae), miniarka ciepłolubka (Liriomyza trifolii), miniarka szklarniówka (Liriomyza huidobrensis) oraz miniarka powszechnianka (Liriomyza strigata). Jest to mucha barwy czarno-żółtej, błyszcząca, o długości do 2-3 mm. Posiada parę opalizujących, przeźroczystych skrzydeł. Samica składa pojedynczo 20-30 jaj na górnej stronie liści. Larwa jest przeźroczysta o jasno zielonym zabarwieniu i dorasta do 3 mm długości. Poczwarka barwy złotożółtej lub ciemnobrązowej przytwierdzona do powierzchni liścia. Osiąga przeważnie długość 1-2 mm. Ma kolor szary, czarny lub brązowy, ciało drobne. Miniarki zimują przeważnie w glebie pod roślinami, na których żerowały larwy. W ciągu roku występują dwa pokolenia szkodnika. Wylot muchówek następuje od kwietnia do czerwca. Larwy nie zmieniają liści, żerują na jednym. W warunkach naturalnych duża część larw miniarek ulega spasożytowaniu przez wrogów naturalnych.
Ochrona niechemiczna
Obrywanie i niszczenie liści z widocznym żerowaniem szkodnika. Dorosłe osobniki możemy wyłapać na lep (żółte tabliczki lub taśmy z klejem). Bardzo ważne jest dokładna i systematyczna obserwacja roślin przez cały okres uprawy w celu wyszukiwania liści ze skupiskami okrągłych plamek lub z minami. Można stosować biologiczną walkę z miniarkami. Wykorzystuje się do tego dwa gatunki pasożytniczych błonkówek: wiechońkę miniarkową (Diglyphus isaea) i syberyjską (Dacnusa sybirica). Męczelka syberyjska jest pasożytem wewnętrznym - jaja składa do ciała larw. Działa efektywnie w niższych temperaturach. Może być stosowana późną jesienią, zimą oraz wczesną wiosną. Wiechońka miniarkowa jest pasożytem zewnętrznym - jaja składa w minie obok larwy. Działa efektywnie w wyższych temperaturach . Najczęściej stosowane są obydwie naraz, w odpowiedniej proporcji.
Ochrona chemiczna
Preparaty chemiczne do zwalczani miniarek to np: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi – Alpha 050 EC.
Miodówka gruszowa czerwona
Opis:
Miodówka gruszowa czerwona jest to pluskwiak równoskrzydły. Charakteryzuje ją parą błoniastych skrzydeł złożonych dachówkowato wzdłuż ciała. Samice mierzą ok. 4,5 mm, a samce 4 mm. Owady po przepoczwarzeniu mają barwę jasnopomarańczową, a po jakimś czasie intensywnie pomarańczową z czerwonymi oczami. Osobniki, które przetrwały zimę zmieniają kolor na ciemno czerwonobrązowy. Jaja są kształtu owalnego. Larwy szkodnika są płaskie, koloru żółtawego z pomarańczowym odwłokiem. W późniejszym czasie zmieniają barwę na jasno lub ciemnobrązową, stają się wypukłe, z wyraźnie widocznymi zawiązkami skrzydeł. Miodówka gruszowa zimuje na roślinach iglastych, a w kwietniu powraca na grusze. Tam składa jaja od maja do końca czerwca (na młode, rozwijające się liście, szypułki kwiatowe, zawiązki owoców). Na liściach jaja składane są wzdłuż nerwu głównego. Ilość jaj jakie składa jedna samica, może wynieść aż 1200 sztuk. Rozwój larwalny trwa około 3-4 tygodni.
Objawy:
Larwy miodówki wysysają soki z paków, liści i zawiązków owoców. Efektem ich żerowania jest osłabienie procesu asymilacji i w konsekwencji doprowadza do opadania liści.
Zwalczanie:
Oprysk wykonać tuż przed kwitnieniem, drugi raz zaraz po kwitnieniu i w razie potrzeby kolejny pod koniec czerwca. Z preparatów chemicznych warto zastosować m.in. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Movento 100 SC.
Opis:
Miodówka gruszowa czerwona jest to pluskwiak równoskrzydły. Charakteryzuje ją parą błoniastych skrzydeł złożonych dachówkowato wzdłuż ciała. Samice mierzą ok. 4,5 mm, a samce 4 mm. Owady po przepoczwarzeniu mają barwę jasnopomarańczową, a po jakimś czasie intensywnie pomarańczową z czerwonymi oczami. Osobniki, które przetrwały zimę zmieniają kolor na ciemno czerwonobrązowy. Jaja są kształtu owalnego. Larwy szkodnika są płaskie, koloru żółtawego z pomarańczowym odwłokiem. W późniejszym czasie zmieniają barwę na jasno lub ciemnobrązową, stają się wypukłe, z wyraźnie widocznymi zawiązkami skrzydeł. Miodówka gruszowa zimuje na roślinach iglastych, a w kwietniu powraca na grusze. Tam składa jaja od maja do końca czerwca (na młode, rozwijające się liście, szypułki kwiatowe, zawiązki owoców). Na liściach jaja składane są wzdłuż nerwu głównego. Ilość jaj jakie składa jedna samica, może wynieść aż 1200 sztuk. Rozwój larwalny trwa około 3-4 tygodni.
Objawy:
Larwy miodówki wysysają soki z paków, liści i zawiązków owoców. Efektem ich żerowania jest osłabienie procesu asymilacji i w konsekwencji doprowadza do opadania liści.
Zwalczanie:
Oprysk wykonać tuż przed kwitnieniem, drugi raz zaraz po kwitnieniu i w razie potrzeby kolejny pod koniec czerwca. Z preparatów chemicznych warto zastosować m.in. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Movento 100 SC.
Miodówka gruszowa plamista
Opis:
Miodówka gruszowa plamista (Psylla piri) należy do pluskwiaków równoskrzydłych. Dorosłe osobniki posiadają dwie pary błoniastych skrzydeł, dachówkowato złożonych wzdłuż ciała. Pomiędzy formą zimową i letnią występują różnice w morfologii. Formy zimowe sięgają rozmiarów 2-3 mm, a ich ostateczną barwą jest żółtobrązowy. Dorosłe owady zimują głównie w spękaniach kory drzew i zaschniętych liściach. Wczesną wiosną (koniec lutego-marzec) przy odpowiedniej temperaturze szkodniki opuszczają zimowe kryjówki. Samice składają jaja przed pękaniem pąków. Jaja składane są na gałązkach, dolnej stronie liści i szypułkach kwiatowych. Jaja są owalnego kształtu, zwężone z jednej strony. Kolor mają żółty lub pomarańczowy z dwoma wyrostkami na szczycie i u podstawy. Pierwsze larwy wylęgają się w czasie pękania pąków gruszy. Intensywnie na nich żerują, przenosząc się na nowe przyrosty. W ciągu roku może pojawić się 3-5 pokoleń szkodnika.
Objawy:
Larwy wysysają soki z paków, liści i zawiązków owoców. Efektem ich żerowania jest osłabienie procesu asymilacji i w konsekwencji opadanie liści.
Zwalczanie:
Oprysk wykonać tuż przed kwitnieniem, drugi zaraz po kwitnieniu i w razie potrzeby kolejny pod koniec czerwca. Z preparatów chemicznych można zastosować m.in. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Movento 100 SC.
Opis:
Miodówka gruszowa plamista (Psylla piri) należy do pluskwiaków równoskrzydłych. Dorosłe osobniki posiadają dwie pary błoniastych skrzydeł, dachówkowato złożonych wzdłuż ciała. Pomiędzy formą zimową i letnią występują różnice w morfologii. Formy zimowe sięgają rozmiarów 2-3 mm, a ich ostateczną barwą jest żółtobrązowy. Dorosłe owady zimują głównie w spękaniach kory drzew i zaschniętych liściach. Wczesną wiosną (koniec lutego-marzec) przy odpowiedniej temperaturze szkodniki opuszczają zimowe kryjówki. Samice składają jaja przed pękaniem pąków. Jaja składane są na gałązkach, dolnej stronie liści i szypułkach kwiatowych. Jaja są owalnego kształtu, zwężone z jednej strony. Kolor mają żółty lub pomarańczowy z dwoma wyrostkami na szczycie i u podstawy. Pierwsze larwy wylęgają się w czasie pękania pąków gruszy. Intensywnie na nich żerują, przenosząc się na nowe przyrosty. W ciągu roku może pojawić się 3-5 pokoleń szkodnika.
Objawy:
Larwy wysysają soki z paków, liści i zawiązków owoców. Efektem ich żerowania jest osłabienie procesu asymilacji i w konsekwencji opadanie liści.
Zwalczanie:
Oprysk wykonać tuż przed kwitnieniem, drugi zaraz po kwitnieniu i w razie potrzeby kolejny pod koniec czerwca. Z preparatów chemicznych można zastosować m.in. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Movento 100 SC.
Miodówka jabłoniowa
Objawy
Żerujące larwy na zawiązkach liści i kwiatów. Larwy wydzielają obficie lepką ciecz czego efektem jest zlepienie i zbrunatnienie zaatakowanych organów roślinnych. Kwiatostany są lepkie, a na szypułkach pąków widoczny jest biały woskowy nalot. Na wydzielinie miodówek rozwijają się grzyby sadzakowe. Na liściach powstają chlorotyczne plamy, a całe blaszki liściowe ulegają deformacji.
Atakowane rośliny
Jabłonie, bardzo rzadko grusze i drzewa liściaste.
Przyczyna
Miodówka jabłoniowa (Psylla mali) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny miodówkowate. Formy dorosłe dorastają do 3 mm długości i mają dachówkowato ułożone skrzydła. Początkowo mają barwę szarozieloną, a od połowy lata zmieniają kolor na czerwonawy ze złotobrunatnymi i szarymi pasami. Szkodnik bardzo ruchliwy i aktywny. Jaja mają kształt owalny z wyrostkiem (składane są sznureczkiem w poprzek pędu), dzięki któremu jajo przytwierdzane jest do pędu. Larwy miodówki są płaskie. Zimują jaja ułożone w rzędach na dolnej stronie pędów i w kątach rozgałęzień. W okresie pękania pąków, następuje wylęg larw, który trwa do 10 dni. Larwy żerują na pąkach. Dorosłe formy szkodnika pojawiają się po kwitnieniu i żerują na dolnej stronie blaszki liściowej, głównie na nerwach. Jaja składane są we wrześniu i październiku. W ciągu rokuwystępuje jedno pokolenie miodówki jabłoniowej.
Ochrona niechemiczna
Wczesnowiosenne przymrozki ograniczają populację szkodnika. Bardzo ważna jest ochrona owadów pasożytniczych i drapieżnych – naturalnych wrogów miodówki.
Ochrona chemiczna
Opryski należy wykonać w końcowej fazie pękania pąków kwiatowych, stosując preparaty chemiczne takie jak np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Objawy
Żerujące larwy na zawiązkach liści i kwiatów. Larwy wydzielają obficie lepką ciecz czego efektem jest zlepienie i zbrunatnienie zaatakowanych organów roślinnych. Kwiatostany są lepkie, a na szypułkach pąków widoczny jest biały woskowy nalot. Na wydzielinie miodówek rozwijają się grzyby sadzakowe. Na liściach powstają chlorotyczne plamy, a całe blaszki liściowe ulegają deformacji.
Atakowane rośliny
Jabłonie, bardzo rzadko grusze i drzewa liściaste.
Przyczyna
Miodówka jabłoniowa (Psylla mali) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny miodówkowate. Formy dorosłe dorastają do 3 mm długości i mają dachówkowato ułożone skrzydła. Początkowo mają barwę szarozieloną, a od połowy lata zmieniają kolor na czerwonawy ze złotobrunatnymi i szarymi pasami. Szkodnik bardzo ruchliwy i aktywny. Jaja mają kształt owalny z wyrostkiem (składane są sznureczkiem w poprzek pędu), dzięki któremu jajo przytwierdzane jest do pędu. Larwy miodówki są płaskie. Zimują jaja ułożone w rzędach na dolnej stronie pędów i w kątach rozgałęzień. W okresie pękania pąków, następuje wylęg larw, który trwa do 10 dni. Larwy żerują na pąkach. Dorosłe formy szkodnika pojawiają się po kwitnieniu i żerują na dolnej stronie blaszki liściowej, głównie na nerwach. Jaja składane są we wrześniu i październiku. W ciągu rokuwystępuje jedno pokolenie miodówki jabłoniowej.
Ochrona niechemiczna
Wczesnowiosenne przymrozki ograniczają populację szkodnika. Bardzo ważna jest ochrona owadów pasożytniczych i drapieżnych – naturalnych wrogów miodówki.
Ochrona chemiczna
Opryski należy wykonać w końcowej fazie pękania pąków kwiatowych, stosując preparaty chemiczne takie jak np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Miodownica żywotnikowa
Objawy
Pędy żółkną i zasychają od podstawy ku wierzchołkowi.
Atakowane rośliny
żywotniki (tuje), jałowce i cyprysiki.
Przyczyna
Mszyca miodownica żywotnikowa (Cinara cupressi). Szkodnik tworzy kolonie na 2-3 letnich pędach i pniach. Wydziela rosę miodową, która jest pożywką dla grzybów sadzakowych. Wykrycie miodownicy żywotnikowej nie jest łatwe, ponieważ żeruje ona wewnątrz korony iglaków, najczęściej na korze pnia lub grubszych pędów, a jej barwa zlewa się z kolorem kory. Zimują jaja, a larwy wylęgają się początkiem maja.
Ochrona niechemiczna
brak.
Ochrona chemiczna
Po wykryciu szkodnika krzewy należy opryskać jednym z insektycydów: Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS. W celu zniszczenia zimujących jaj wczesną wiosną lub jesienią (przy temp. powyżej 12°C) krzewy należy opryskać preparatem olejowym Promanal 012 AL.
Objawy
Pędy żółkną i zasychają od podstawy ku wierzchołkowi.
Atakowane rośliny
żywotniki (tuje), jałowce i cyprysiki.
Przyczyna
Mszyca miodownica żywotnikowa (Cinara cupressi). Szkodnik tworzy kolonie na 2-3 letnich pędach i pniach. Wydziela rosę miodową, która jest pożywką dla grzybów sadzakowych. Wykrycie miodownicy żywotnikowej nie jest łatwe, ponieważ żeruje ona wewnątrz korony iglaków, najczęściej na korze pnia lub grubszych pędów, a jej barwa zlewa się z kolorem kory. Zimują jaja, a larwy wylęgają się początkiem maja.
Ochrona niechemiczna
brak.
Ochrona chemiczna
Po wykryciu szkodnika krzewy należy opryskać jednym z insektycydów: Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS. W celu zniszczenia zimujących jaj wczesną wiosną lub jesienią (przy temp. powyżej 12°C) krzewy należy opryskać preparatem olejowym Promanal 012 AL.
Misecznik cytrusowiec, misecznik cytrusowy
Opis:
Misecznik cytrusowiec to szkodnik ssący. Atakuje cytrusy oraz wiele innych roślin domowych i szklarniowych. Szkodniki te wysysają soki z rośliny, osłabiają ją, w konsekwencji doprowadzając do ich całkowitego obumarcia.
Objawy:
Na spodniej części liści i na pędach widoczne są drobne brązowe pęcherzyki - jest to misecznik cytrusowiec. Roślina ma zahamowany wzrost, liście żółkną i ulegają deformacjom. Zaatakowana, osłabiona roślina staje się podatna na choroby i ataki innych szkodników. Na liściach pojawia się lepka substancja wydzielana przez misecznika, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Zwalczanie:
W warunkach domowych zainfekowane liście i pędy można przemywać wodą z mydłem. W szklarniach warto wprowadzić owady zwalczające misecznika cytrusowca. W przypadku dużej liczebności szkodnika zlecane są opryski środkami chemicznymi np. Provado Plus AE.
Zapobieganie:
Nie istnieją skuteczne metody zapobiegania występowaniu misecznika cytrusowca. Warto jednak dokładne obejrzeć rośliny przed wprowadzeniem ich do szklarni, oranżerii lub mieszkania.
Opis:
Misecznik cytrusowiec to szkodnik ssący. Atakuje cytrusy oraz wiele innych roślin domowych i szklarniowych. Szkodniki te wysysają soki z rośliny, osłabiają ją, w konsekwencji doprowadzając do ich całkowitego obumarcia.
Objawy:
Na spodniej części liści i na pędach widoczne są drobne brązowe pęcherzyki - jest to misecznik cytrusowiec. Roślina ma zahamowany wzrost, liście żółkną i ulegają deformacjom. Zaatakowana, osłabiona roślina staje się podatna na choroby i ataki innych szkodników. Na liściach pojawia się lepka substancja wydzielana przez misecznika, na której rozwijają się grzyby sadzakowe.
Zwalczanie:
W warunkach domowych zainfekowane liście i pędy można przemywać wodą z mydłem. W szklarniach warto wprowadzić owady zwalczające misecznika cytrusowca. W przypadku dużej liczebności szkodnika zlecane są opryski środkami chemicznymi np. Provado Plus AE.
Zapobieganie:
Nie istnieją skuteczne metody zapobiegania występowaniu misecznika cytrusowca. Warto jednak dokładne obejrzeć rośliny przed wprowadzeniem ich do szklarni, oranżerii lub mieszkania.
Misecznik śliwowy
Objawy
Liście żółkną. Zaatakowane rośliny są osłabione. Silnie uszkodzone pędy najpierw się wyginają, a następnie zasychają. Czasami dochodzi do zamierania całych krzewów. Plonowanie zostaje ograniczone.
Atakowane rośliny
Śliwy, jabłonie i wiele innych gatunków roślin.
Przyczyna
Szkodnik misecznik śliwowy (Parthenolecanium corni). Zimują larwy w szczelinach kory. Wiosną dostają się na pędy i rozpoczynają żer. Samice misecznika śliwowego mają postać wypukłych, brązowych miseczek i przytwierdzone są nieruchomo do pędów. Larwy natomiast są ruchliwe i żywotne, barwy zielonkawej, później brązowieją. Posiadają widoczną jasną kreską na grzbiecie. Larwy męskie są całe brązowe.
Ochrona niechemiczna
W drzewka zaopatrywać się w tylko w sprawdzonych, pewnych, kwalifikowanych szkółkach. Przy niewielkim porażeniu roślin ochronę można ograniczyć do mechanicznego usuwania tarczek wraz z jajami.
Ochrona chemiczna
Larwy należy zwalczać w fazie białego pąka kwiatowego, używając preparatu olejowego Promanal 60 EC. W czasie żerowania szkodnika wykonać oprysk preparatem o działaniu systemicznym np. Provado Plus AE.
Objawy
Liście żółkną. Zaatakowane rośliny są osłabione. Silnie uszkodzone pędy najpierw się wyginają, a następnie zasychają. Czasami dochodzi do zamierania całych krzewów. Plonowanie zostaje ograniczone.
Atakowane rośliny
Śliwy, jabłonie i wiele innych gatunków roślin.
Przyczyna
Szkodnik misecznik śliwowy (Parthenolecanium corni). Zimują larwy w szczelinach kory. Wiosną dostają się na pędy i rozpoczynają żer. Samice misecznika śliwowego mają postać wypukłych, brązowych miseczek i przytwierdzone są nieruchomo do pędów. Larwy natomiast są ruchliwe i żywotne, barwy zielonkawej, później brązowieją. Posiadają widoczną jasną kreską na grzbiecie. Larwy męskie są całe brązowe.
Ochrona niechemiczna
W drzewka zaopatrywać się w tylko w sprawdzonych, pewnych, kwalifikowanych szkółkach. Przy niewielkim porażeniu roślin ochronę można ograniczyć do mechanicznego usuwania tarczek wraz z jajami.
Ochrona chemiczna
Larwy należy zwalczać w fazie białego pąka kwiatowego, używając preparatu olejowego Promanal 60 EC. W czasie żerowania szkodnika wykonać oprysk preparatem o działaniu systemicznym np. Provado Plus AE.
Misecznik świerkowiec
Objawy
Na pędach świerków można zauważyć wypukłe, kuliste, jasnobrązowe tarczki. Pędy mogą być także pokryte lepką rosą miodową, która jest idealną pożywką dla rozwijających się grzybów sadzakowych. Wzrost pędów jest ograniczony. Pędy mogą brązowieć i zamierać.
Atakowane rośliny
świerk pospolity, kłujący, serbski i biały.
Przyczyna
Misecznik świerkowiec (Physokermes piceae). Brązowawe tarczki na pędach, to nieruchome samice tego szkodnika. Samica składa liczne jaja pod swoje ciało. Ciało samicy stanowi ochronę dla dojrzewających jaj. Po około 6 tygodniach wylęgają się larwy. Wychodzą spod martwego ciała samicy i wędrują przez 3 dni po pędach. W wybranym miejscu żerują intensywnie do połowy września, wysysając z rośliny soki. Zimują larwy na pędach. Od wczesnej wiosny znów rozpoczynają żerowanie i przekształcają się w samice.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
Jesienią lub wczesną wiosną świerki opryskujemy preparatem olejowym, np. Promanal 012 AL lub Promanal 60 EC w celu zniszczenia zimujących form szkodnika. Później do oprysku stosujemy preparaty o działaniu systemicznym np. Confidor 200 SL, Mospilan 20 SP lub Provado Plus AE.
Objawy
Na pędach świerków można zauważyć wypukłe, kuliste, jasnobrązowe tarczki. Pędy mogą być także pokryte lepką rosą miodową, która jest idealną pożywką dla rozwijających się grzybów sadzakowych. Wzrost pędów jest ograniczony. Pędy mogą brązowieć i zamierać.
Atakowane rośliny
świerk pospolity, kłujący, serbski i biały.
Przyczyna
Misecznik świerkowiec (Physokermes piceae). Brązowawe tarczki na pędach, to nieruchome samice tego szkodnika. Samica składa liczne jaja pod swoje ciało. Ciało samicy stanowi ochronę dla dojrzewających jaj. Po około 6 tygodniach wylęgają się larwy. Wychodzą spod martwego ciała samicy i wędrują przez 3 dni po pędach. W wybranym miejscu żerują intensywnie do połowy września, wysysając z rośliny soki. Zimują larwy na pędach. Od wczesnej wiosny znów rozpoczynają żerowanie i przekształcają się w samice.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
Jesienią lub wczesną wiosną świerki opryskujemy preparatem olejowym, np. Promanal 012 AL lub Promanal 60 EC w celu zniszczenia zimujących form szkodnika. Później do oprysku stosujemy preparaty o działaniu systemicznym np. Confidor 200 SL, Mospilan 20 SP lub Provado Plus AE.
Misecznik tujowiec
Objawy
Przebarwienia pędów i ograniczenie wzrostu rośliny. Na pędach widoczne wypukłe, brązowe tarczki. Pędy pokryte lepką substancją, rosą miodową, która jest idealną pożywką do rozwoju grzybów sadzakowych.
Atakowane rośliny
żywotniki (tuje).
Przyczyna
Misecznik tujowiec (Parthenolecanium fletcheri). Widoczne na pędach wypukłe tarczki to nieruchome samice tego szkodnika. Samice składają liczne jaja pod swoje ciało. Ciało samicy tworzy ochronę dla rozwijających się jaj. Po około 6 tygodniach spod martwego ciała samicy wychodzą larwy. Przez 3 dni wędrują po pędach, aby docelowo osiedlić się w jednym miejscu i w nim rozpocząć intensywne żerowanie. Żerują do połowy września, po czym szukają odpowiedniego miejsca do przezimowania. Larwy zimują na pędach, a wiosną rozpoczynają intensywne żerowanie, aby po pewnym czasie przekształcić się w samice.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
Odpowiednim terminem do zwalczania miseczników jest lipiec czyli okres wylęgania się larw z jaj i czas wędrowania młodych larw po krzewach. Od połowy lipca rozpoczynamy wykonywanie oprysków (należy dwukrotnie powtórzyć w odstępach 14 dni) preparatami o działaniu systemicznym np. Confidor 200 SL, Mospilan 20 SP lub Provado Plus AE. Wczesną wiosną lub jesienią krzewy należy opryskać preparatem olejowym Promanal 012 AL w celu zniszczenia zimujących form szkodnika.
Objawy
Przebarwienia pędów i ograniczenie wzrostu rośliny. Na pędach widoczne wypukłe, brązowe tarczki. Pędy pokryte lepką substancją, rosą miodową, która jest idealną pożywką do rozwoju grzybów sadzakowych.
Atakowane rośliny
żywotniki (tuje).
Przyczyna
Misecznik tujowiec (Parthenolecanium fletcheri). Widoczne na pędach wypukłe tarczki to nieruchome samice tego szkodnika. Samice składają liczne jaja pod swoje ciało. Ciało samicy tworzy ochronę dla rozwijających się jaj. Po około 6 tygodniach spod martwego ciała samicy wychodzą larwy. Przez 3 dni wędrują po pędach, aby docelowo osiedlić się w jednym miejscu i w nim rozpocząć intensywne żerowanie. Żerują do połowy września, po czym szukają odpowiedniego miejsca do przezimowania. Larwy zimują na pędach, a wiosną rozpoczynają intensywne żerowanie, aby po pewnym czasie przekształcić się w samice.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
Odpowiednim terminem do zwalczania miseczników jest lipiec czyli okres wylęgania się larw z jaj i czas wędrowania młodych larw po krzewach. Od połowy lipca rozpoczynamy wykonywanie oprysków (należy dwukrotnie powtórzyć w odstępach 14 dni) preparatami o działaniu systemicznym np. Confidor 200 SL, Mospilan 20 SP lub Provado Plus AE. Wczesną wiosną lub jesienią krzewy należy opryskać preparatem olejowym Promanal 012 AL w celu zniszczenia zimujących form szkodnika.
Mokra zgnilizna bakteryjna
Objawy
Na korzeniach, łodygach i liściach przechowywanych roślin widoczne są małe, wodniste plamki. Plamy w krótkim czasie zwiększają swoją powierzchnię, a na nich zauważalna jest śluzowata wydzielina o nieprzyjemnym zapachu. Porażone korzenie są podatne na gnicie.
Atakowane rośliny
Rośliny ozdobne takie jak kosaciec, dalia, ozdobne rośliny cebulowe oraz warzywa korzeniowe takie jak marchew, rzepa, brukiew i ziemniaki.
Przyczyna
Bakterie zaliczone do gatunku Ervinia carotovora wywołują szereg chorób zwanych mokrą zgnilizną bakteryjną. Porażeniu ulegają niektóre uprawy korzeniowe i rośliny ozdobne z mięsistymi tkankami. Choroba może nasilać się w okresach gorącej i wilgotnej pogody. Porażeniu roślin przez bakterie sprzyja nadmierne, nieodpowiednie nawożenie, mało przepuszczalne gleby oraz uszkodzenia roślin wcześniej spowodowane przez szkodniki. W okresie wegetacji bakteria przenoszona jest przez owady (np. śmietka) i mechanicznie podczas prac pielęgnacyjnych.
Zwalczanie niechemiczne
Wszystkie rośliny z objawami chorobowymi należy usunąć i zniszczyć. Bardzo ważne jest odpowiednie zmianowanie. Rośliny podatne, wrażliwe na chorobę nie mogą być uprawiane na tej samej glebie przez 3 lata. Należy prowadzić systematyczną ochronę roślin przed szkodnikami, ponieważ mogą one uszkadzać rośliny i roznosić bakterię. Gleba na warzywach korzeniowych powinna sama zaschnąć i odpaść przed przechowywaniem, nie należy ściągać jej na siłę, aby nie uszkodzić warzyw. Temperatura w przechowalniach powinna być odpowiednia dla przechowywanych warzyw.
Zwalczanie chemiczne
Bardzo ważna jest dezynfekcja podłoży w uprawach pod osłonami oraz podłoży przeznaczonych do wysiewu nasion i produkcji rozsady. Nie należy zapominać o dezynfekcji materiałów pomocniczych i narzędzi. Zaprawianie cebul i nasion.
Objawy
Na korzeniach, łodygach i liściach przechowywanych roślin widoczne są małe, wodniste plamki. Plamy w krótkim czasie zwiększają swoją powierzchnię, a na nich zauważalna jest śluzowata wydzielina o nieprzyjemnym zapachu. Porażone korzenie są podatne na gnicie.
Atakowane rośliny
Rośliny ozdobne takie jak kosaciec, dalia, ozdobne rośliny cebulowe oraz warzywa korzeniowe takie jak marchew, rzepa, brukiew i ziemniaki.
Przyczyna
Bakterie zaliczone do gatunku Ervinia carotovora wywołują szereg chorób zwanych mokrą zgnilizną bakteryjną. Porażeniu ulegają niektóre uprawy korzeniowe i rośliny ozdobne z mięsistymi tkankami. Choroba może nasilać się w okresach gorącej i wilgotnej pogody. Porażeniu roślin przez bakterie sprzyja nadmierne, nieodpowiednie nawożenie, mało przepuszczalne gleby oraz uszkodzenia roślin wcześniej spowodowane przez szkodniki. W okresie wegetacji bakteria przenoszona jest przez owady (np. śmietka) i mechanicznie podczas prac pielęgnacyjnych.
Zwalczanie niechemiczne
Wszystkie rośliny z objawami chorobowymi należy usunąć i zniszczyć. Bardzo ważne jest odpowiednie zmianowanie. Rośliny podatne, wrażliwe na chorobę nie mogą być uprawiane na tej samej glebie przez 3 lata. Należy prowadzić systematyczną ochronę roślin przed szkodnikami, ponieważ mogą one uszkadzać rośliny i roznosić bakterię. Gleba na warzywach korzeniowych powinna sama zaschnąć i odpaść przed przechowywaniem, nie należy ściągać jej na siłę, aby nie uszkodzić warzyw. Temperatura w przechowalniach powinna być odpowiednia dla przechowywanych warzyw.
Zwalczanie chemiczne
Bardzo ważna jest dezynfekcja podłoży w uprawach pod osłonami oraz podłoży przeznaczonych do wysiewu nasion i produkcji rozsady. Nie należy zapominać o dezynfekcji materiałów pomocniczych i narzędzi. Zaprawianie cebul i nasion.
Mokra zgnilizna bulw cyklamena
Opis:
Mokra zgnilizna bulw cyklamena jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników Środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Mokra zgnilizna bulw cyklamena pojawia się przede wszystkim na świeżo posadzonych roślinach, a jej przyczyną są nieodpowiednie warunki uprawowe, a więc:
- zbyt duża wilgotność;
- nieumiejętne nawożenie (przenawożenie azotem);
- źle dobrane podłoże, wykazujące za wysokie, lub za niskie pH;
- zbyt głębokie sadzenie roślin;
Objawy:
Liście żółkną i więdną, a korzenie przybierają brunatne zabarwienie. Po przekrojeniu bulwy na pół widoczne są brunatniejące naczynia, gnijący miąższ, który staje się miękki i papkowaty. Bulwa zostaje zasiedlona przez bakterie Erwinia carotovora.
Zapobieganie:
Roślinom należy zapewnić odpowiednie warunki uprawowe. Roślinę chronimy przed nadmierną wilgocią i nasłonecznieniem, dużymi wahaniami temperatury. Do sadzenia wybieramy glebę o odpowiednim odczynie pH. Egzemplarze z objawami chorobowymi należy usunąć.
Opis:
Mokra zgnilizna bulw cyklamena jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników Środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Mokra zgnilizna bulw cyklamena pojawia się przede wszystkim na świeżo posadzonych roślinach, a jej przyczyną są nieodpowiednie warunki uprawowe, a więc:
- zbyt duża wilgotność;
- nieumiejętne nawożenie (przenawożenie azotem);
- źle dobrane podłoże, wykazujące za wysokie, lub za niskie pH;
- zbyt głębokie sadzenie roślin;
Objawy:
Liście żółkną i więdną, a korzenie przybierają brunatne zabarwienie. Po przekrojeniu bulwy na pół widoczne są brunatniejące naczynia, gnijący miąższ, który staje się miękki i papkowaty. Bulwa zostaje zasiedlona przez bakterie Erwinia carotovora.
Zapobieganie:
Roślinom należy zapewnić odpowiednie warunki uprawowe. Roślinę chronimy przed nadmierną wilgocią i nasłonecznieniem, dużymi wahaniami temperatury. Do sadzenia wybieramy glebę o odpowiednim odczynie pH. Egzemplarze z objawami chorobowymi należy usunąć.
Mozaika jabłoni
Objawy
Na liściach pojawiają się żółte, mozaikowate plamy. W miejscu plam tkanka zamiera. Porażone liście opadają. Drzewa mają zahamowany wzrost, owoce są drobniejsze, a plon obniżony jest o połowę.
Atakowane rośliny
Jabłonie.
Przyczyna
Wirus Apple mosaic. Wirus rozprzestrzenia się w czasie szczepienia i okulizacji. Może zostać przeniesiony na inne drzewa podczas prac pielęgnacyjnych. Objawy choroby mogą występować na liściach całego drzewa lub na liściach tylko niektórych gałęzi.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na odpowiedniej profilaktyce tj. wysadzaniu tylko zdrowego materiału szkółkarskiego, wolnego od wirusów.
Ochrona chemiczna
Bardzo ważne jest systematyczne i konsekwentne zwalczanie szkodników, ponieważ są one wektorami wirusów.
Objawy
Na liściach pojawiają się żółte, mozaikowate plamy. W miejscu plam tkanka zamiera. Porażone liście opadają. Drzewa mają zahamowany wzrost, owoce są drobniejsze, a plon obniżony jest o połowę.
Atakowane rośliny
Jabłonie.
Przyczyna
Wirus Apple mosaic. Wirus rozprzestrzenia się w czasie szczepienia i okulizacji. Może zostać przeniesiony na inne drzewa podczas prac pielęgnacyjnych. Objawy choroby mogą występować na liściach całego drzewa lub na liściach tylko niektórych gałęzi.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na odpowiedniej profilaktyce tj. wysadzaniu tylko zdrowego materiału szkółkarskiego, wolnego od wirusów.
Ochrona chemiczna
Bardzo ważne jest systematyczne i konsekwentne zwalczanie szkodników, ponieważ są one wektorami wirusów.
Mozaika pomidora
Objawy
Objawy na roślinach mogą być różne, w zależności od szczepu wirusa, który zainfekował rośliny. Zielona mozaika objawia się nierównomiernym zabarwienie liści, żółta mozaika objawia się żółtymi lub białymi plamami na liściach, smugowatość występuje na wszystkich częściach nadziemnych roślin, nitkowatość liści objawia się zanikaniem blaszki liściowej i dużym zniekształceniem liści, paprociowatość liści - wzdłuż nerwu głównego powstaje duża liczba listków obok siebie. Mozaika objawia się także na owocach w postaci przebarwień i plam.
Atakowane rośliny
pomidory, jabłonie, czarna porzeczka i wiele innych roślin
Przyczyna
Wirus mozaiki pomidora (Tomato mosaic virus). Źródłem zakażenia przeważnie są nasiona, skażona gleba, elementy konstrukcyjne szklarni i tuneli, narzędzia ogrodnicze. Wirus może się rozprzestrzeniać w czasie prac pielęgnacyjnych, zbiorów, a także np. z kompostem.
Zwalczanie niechemiczne
Nasiona do wysiewu pozyskiwać z pewnych i sprawdzonych źródeł. Uprawiać odmiany odporne lub tolerancyjne. Wszelkie narzędzia przeznaczone do prac pielęgnacyjnych należy dezynfekować. Przed pikowaniem siewek lub obrywaniem liści, opryskać mlekiem rozcieńczonym z wodą. Rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Nasiona zebrane z roślin podejrzanych o porażenie wirusem trzeba odkazić chemicznie.
Objawy
Objawy na roślinach mogą być różne, w zależności od szczepu wirusa, który zainfekował rośliny. Zielona mozaika objawia się nierównomiernym zabarwienie liści, żółta mozaika objawia się żółtymi lub białymi plamami na liściach, smugowatość występuje na wszystkich częściach nadziemnych roślin, nitkowatość liści objawia się zanikaniem blaszki liściowej i dużym zniekształceniem liści, paprociowatość liści - wzdłuż nerwu głównego powstaje duża liczba listków obok siebie. Mozaika objawia się także na owocach w postaci przebarwień i plam.
Atakowane rośliny
pomidory, jabłonie, czarna porzeczka i wiele innych roślin
Przyczyna
Wirus mozaiki pomidora (Tomato mosaic virus). Źródłem zakażenia przeważnie są nasiona, skażona gleba, elementy konstrukcyjne szklarni i tuneli, narzędzia ogrodnicze. Wirus może się rozprzestrzeniać w czasie prac pielęgnacyjnych, zbiorów, a także np. z kompostem.
Zwalczanie niechemiczne
Nasiona do wysiewu pozyskiwać z pewnych i sprawdzonych źródeł. Uprawiać odmiany odporne lub tolerancyjne. Wszelkie narzędzia przeznaczone do prac pielęgnacyjnych należy dezynfekować. Przed pikowaniem siewek lub obrywaniem liści, opryskać mlekiem rozcieńczonym z wodą. Rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Nasiona zebrane z roślin podejrzanych o porażenie wirusem trzeba odkazić chemicznie.
Mozaika żółta fasoli
Objawy
Ciemnozielone i jaskrawożółte plamy na liściach. Plamy o kształcie okrągłym, mozaikowato rozmieszczone. Liście są kruche, a wzrost całej rośliny zostaje zahamowany.
Atakowane rośliny
Fasola, bób, łubin, koniczyna, nostrzyk, frezja, mieczyki.
Przyczyna
Wirus mozaiki żółtej fasoli (Bean yellow mosaic virus). Patogen zimuje w porażonych roślinach trwałych (koniczyna, nostrzyk). Przenoszony jest przez nasiona grochu, bobu, nostrzyku, ale nie przez nasiona fasoli. W okresie wegetacji wirus roznoszony jest przez mszyce, ale rozprzestrzenia się także poprzez ocieranie się roślin zdrowych o chore.
Ochrona niechemiczna
Uprawiać odmiany odporne lub tolerancyjne na wirusa. Należy stosować płodozmian i izolację przestrzenną między roślinami mogącymi przenosić wirusa. Dobre efekty przynosi także wczesny wysiew.
Ochrona chemiczna
Ochrona roślin przed szkodnikami, głównie mszycami, ponieważ są one wektorami chorób wirusowych.
Objawy
Ciemnozielone i jaskrawożółte plamy na liściach. Plamy o kształcie okrągłym, mozaikowato rozmieszczone. Liście są kruche, a wzrost całej rośliny zostaje zahamowany.
Atakowane rośliny
Fasola, bób, łubin, koniczyna, nostrzyk, frezja, mieczyki.
Przyczyna
Wirus mozaiki żółtej fasoli (Bean yellow mosaic virus). Patogen zimuje w porażonych roślinach trwałych (koniczyna, nostrzyk). Przenoszony jest przez nasiona grochu, bobu, nostrzyku, ale nie przez nasiona fasoli. W okresie wegetacji wirus roznoszony jest przez mszyce, ale rozprzestrzenia się także poprzez ocieranie się roślin zdrowych o chore.
Ochrona niechemiczna
Uprawiać odmiany odporne lub tolerancyjne na wirusa. Należy stosować płodozmian i izolację przestrzenną między roślinami mogącymi przenosić wirusa. Dobre efekty przynosi także wczesny wysiew.
Ochrona chemiczna
Ochrona roślin przed szkodnikami, głównie mszycami, ponieważ są one wektorami chorób wirusowych.
Mrówki
Objawy
Korzenie roślin, bulwy i kłącza są odkryte. Małe rośliny zostają zasypane ziemią. W trawnikach powstają tunele. Pąki i kwiaty roślin są zniszczone. Powstają niewielkie uszkodzenia drzew i konstrukcji drewnianych w ogrodach
Atakowane rośliny
Wiele gatunków roślin
Przyczyna
Mrówki to zwyczajowa nazwa mrówkowatych (Formicidae). Są one w naturze pożytecznymi owadami , w niewielkim stopniu szkodliwymi dla roślin ogrodowych. Ich szkodliwość nasila się wraz z ich licznym pojawieniem się na uprawach. Dorosłe mrówki mają długość 4 - 20 mm, są barwy czarnej, brązowej lub czerwonej. Mieszkają w gniazdach, tworzą społeczne kasty. Często spotykane w miejscach żerowania szkodników, ponieważ wabione są przez wydzielinę mszyc i czerwców – rosę miodową.
Zwalczanie niechemiczne
Gniazda mrówek można zalewać wrzącą wodą. W ogrodach warto sadzić roślin odstraszające mrówki. Odstraszająco na mrówki działa wykładanie ziela pomidorów lub wrotyczu. Można również zalewać gniazda gnojówkami lub wyciągami z pokrzywy czy bylicy piołun.
Zwalczanie chemiczne
Stosowanie preparatów chemicznych, np. Substral Ant Stop. W sprzedaży dostępne są różnego rodzaju pułapki na mrówki.
Objawy
Korzenie roślin, bulwy i kłącza są odkryte. Małe rośliny zostają zasypane ziemią. W trawnikach powstają tunele. Pąki i kwiaty roślin są zniszczone. Powstają niewielkie uszkodzenia drzew i konstrukcji drewnianych w ogrodach
Atakowane rośliny
Wiele gatunków roślin
Przyczyna
Mrówki to zwyczajowa nazwa mrówkowatych (Formicidae). Są one w naturze pożytecznymi owadami , w niewielkim stopniu szkodliwymi dla roślin ogrodowych. Ich szkodliwość nasila się wraz z ich licznym pojawieniem się na uprawach. Dorosłe mrówki mają długość 4 - 20 mm, są barwy czarnej, brązowej lub czerwonej. Mieszkają w gniazdach, tworzą społeczne kasty. Często spotykane w miejscach żerowania szkodników, ponieważ wabione są przez wydzielinę mszyc i czerwców – rosę miodową.
Zwalczanie niechemiczne
Gniazda mrówek można zalewać wrzącą wodą. W ogrodach warto sadzić roślin odstraszające mrówki. Odstraszająco na mrówki działa wykładanie ziela pomidorów lub wrotyczu. Można również zalewać gniazda gnojówkami lub wyciągami z pokrzywy czy bylicy piołun.
Zwalczanie chemiczne
Stosowanie preparatów chemicznych, np. Substral Ant Stop. W sprzedaży dostępne są różnego rodzaju pułapki na mrówki.
Mszyca brzoskwiniowa
Objawy
Liście skręcają się i żółkną, a następnie zasychają. Porażone pędy mają zahamowany wzrost i są mniej odporne na mróz. Często całkowicie zamierają.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia oraz wiele innych roślin uprawnych.
Przyczyna
Szkodnik Myzodes persicae. Zimują jaja na pędach w okolicach pąków. W czasie pękania pąków wylęgają się larwy, które żerują na młodych liściach. W maju osobniki uskrzydlone przelatują na ziemniaki i inne rośliny. Jesienią powracają na brzoskwinie i tam składają jaja. Ciepła i wilgotna pogoda sprzyja licznemu występowaniu mszyc.
Ochrona niechemiczna
Usuwanie liści i końcówek pędów z żerującymi koloniami mszyc. Spłukiwanie mszyc silnym strumieniem wody. Na działkach i w ogrodach przydomowych do zwalczania mszyc warto zastosować wywary np. z czosnku, cebuli czy pokrzywy.
Ochrona chemiczna
Zwalczanie należy rozpocząć w momencie zauważenia pierwszych kolonii mszyc. Ze środków chemicznych można zastosować np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Liście skręcają się i żółkną, a następnie zasychają. Porażone pędy mają zahamowany wzrost i są mniej odporne na mróz. Często całkowicie zamierają.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia oraz wiele innych roślin uprawnych.
Przyczyna
Szkodnik Myzodes persicae. Zimują jaja na pędach w okolicach pąków. W czasie pękania pąków wylęgają się larwy, które żerują na młodych liściach. W maju osobniki uskrzydlone przelatują na ziemniaki i inne rośliny. Jesienią powracają na brzoskwinie i tam składają jaja. Ciepła i wilgotna pogoda sprzyja licznemu występowaniu mszyc.
Ochrona niechemiczna
Usuwanie liści i końcówek pędów z żerującymi koloniami mszyc. Spłukiwanie mszyc silnym strumieniem wody. Na działkach i w ogrodach przydomowych do zwalczania mszyc warto zastosować wywary np. z czosnku, cebuli czy pokrzywy.
Ochrona chemiczna
Zwalczanie należy rozpocząć w momencie zauważenia pierwszych kolonii mszyc. Ze środków chemicznych można zastosować np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca jabłoniowo- zbożowa
Opis:
Mszyca jabłoniowo- zbożowa (Rhopalosiphum insertum) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny mszycowate. Gatunek dwudomny o żółtozielonej barwie ciała. Żywicielem pierwotnym są jabłonie, śliwy, grusze i głogi. Latem przenosi się na zboża i inne gatunki traw.
Objawy:
Mszyce wysysają soki z liści oraz pędów, czego efektem jest ich skręcanie się oraz zahamowany wzrost. Liście ulegają zwinięciu poprzecznie ku dołowi i marszczą się. Zawiązki owocowe są zniekształcone. Mszyce wydzielają lepką substancję, spadź, która jest idealną pożywką do rozwoju grzybów sadzakowych.
Zwalczanie:
Do ochrony roślin przed mszycą jabłoniowo-zbożową można wykorzystać insektycyd np. Decis 2,5 EC, Calypso 480 SC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Rośliny podatne:
Jabłoń, śliwa, grusza, głóg, zboża, trawy
Opis:
Mszyca jabłoniowo- zbożowa (Rhopalosiphum insertum) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny mszycowate. Gatunek dwudomny o żółtozielonej barwie ciała. Żywicielem pierwotnym są jabłonie, śliwy, grusze i głogi. Latem przenosi się na zboża i inne gatunki traw.
Objawy:
Mszyce wysysają soki z liści oraz pędów, czego efektem jest ich skręcanie się oraz zahamowany wzrost. Liście ulegają zwinięciu poprzecznie ku dołowi i marszczą się. Zawiązki owocowe są zniekształcone. Mszyce wydzielają lepką substancję, spadź, która jest idealną pożywką do rozwoju grzybów sadzakowych.
Zwalczanie:
Do ochrony roślin przed mszycą jabłoniowo-zbożową można wykorzystać insektycyd np. Decis 2,5 EC, Calypso 480 SC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Rośliny podatne:
Jabłoń, śliwa, grusza, głóg, zboża, trawy
Mszyca jabłoniowo-babkowa
Opis:
Mszyca jabłoniowo-babkowa (Dysaphis plantaginea) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny mszycowate. Nieuskrzydlone mszyce dorastają do 2,5 mm długości, mają kształt gruszkowaty, i zabarwienie od popielatoniebieskiego do jasnobrązowego. Posiadają czarne syfony oraz delikatny woskowy nalot. Natomiast mszyce uskrzydlone są koloru brązowego lub brązowoczarnego. Formą zimującą są jaja na gałązkach, konarach. W czasie pękania pierwszych pąków wylęgają się pierwsze larwy. Pod koniec kwietnia stają się one formami dorosłymi. Następnie liczba uskrzydlonych mszyc się zwiększa i migrują one na babkę, na której rozwijają się kolejne pokolenia (dzieworodne). We wrześniu następuje powrót uskrzydlonych mszyc na jabłoń i składanie jaj, które będą zimować. Na jabłoni pojawia się nawet do 8 pokoleń mszycy jabłoniowo-babkowej.
Objawy:
Mszyce wysysają soki z liści oraz pędów, czego efektem jest ich skręcanie się oraz zahamowanie wzrostu. Liście ulegają zwinięciu poprzecznie ku dołowi i marszczą się. Zawiązki owocowe są zniekształcone. Szkodniki wydzielają lepką substancję, spadź, która jest idealną pożywką do rozwoju grzybów sadzakowych.
Zwalczanie:
Do ochrony rośliny przed mszycą jabłoniowo-babkową można zastosować m.in. Decis 2,5 EC, Calypso 480 SC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Mszyca jabłoniowo-babkowa (Dysaphis plantaginea) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny mszycowate. Nieuskrzydlone mszyce dorastają do 2,5 mm długości, mają kształt gruszkowaty, i zabarwienie od popielatoniebieskiego do jasnobrązowego. Posiadają czarne syfony oraz delikatny woskowy nalot. Natomiast mszyce uskrzydlone są koloru brązowego lub brązowoczarnego. Formą zimującą są jaja na gałązkach, konarach. W czasie pękania pierwszych pąków wylęgają się pierwsze larwy. Pod koniec kwietnia stają się one formami dorosłymi. Następnie liczba uskrzydlonych mszyc się zwiększa i migrują one na babkę, na której rozwijają się kolejne pokolenia (dzieworodne). We wrześniu następuje powrót uskrzydlonych mszyc na jabłoń i składanie jaj, które będą zimować. Na jabłoni pojawia się nawet do 8 pokoleń mszycy jabłoniowo-babkowej.
Objawy:
Mszyce wysysają soki z liści oraz pędów, czego efektem jest ich skręcanie się oraz zahamowanie wzrostu. Liście ulegają zwinięciu poprzecznie ku dołowi i marszczą się. Zawiązki owocowe są zniekształcone. Szkodniki wydzielają lepką substancję, spadź, która jest idealną pożywką do rozwoju grzybów sadzakowych.
Zwalczanie:
Do ochrony rośliny przed mszycą jabłoniowo-babkową można zastosować m.in. Decis 2,5 EC, Calypso 480 SC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca kapuścianka
Opis:
Mszyca kapuścianka (Brevicoryne brassicae) jest to pospolicie występujący szkodnik, wektor chorób wirusowych roślin. Ciało mszycy ma kolor zielonoszary, pokryte jest woskowym nalotem, który nadaje popielatoniebieski odcień. Szkodnik jest przeważnie bezskrzydły i dorasta do 3 mm długości. W okresie letnim mszyce rozmnażają się dzieworodne, natomiast jesienią pojawiają się samce. Zimują jaja, które samice składają na dolnych odcinkach roślin krzyżowych. Na przełomie czerwca i lipca następuje wylatują uskrzydlone samice. Mszyca kapuścianka jest gatunkiem jednodomowym. Jej cykl rozwojowy kończy się wytworzeniem pokolenia obupłciowego.
Objawy:
Liście pokrywają się jasnymi plamami i wypukłościami. W zagłębieniach na dolnej stronie blaszki liściowej widoczne są żerujące kolonie mszyc. Zaatakowane liście, pędy, kwiatostany ulegają zniekształceniom, a pąki kwiatowe żółkną i odpadają.
Zwalczanie:
Do zwalczania mszycy kapuścianej można zastosować m.in. Bioczos BR (ogranicza nalot uskrzydlonych mszyc) , Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Zapobieganie:
Bardzo ważne jest usuwanie chwastów z rodziny krzyżowych. Wykonanie głębokiej orki po okresie zbiorów pozwoli zmniejszyć przyszłoroczną populację szkodnika.
Rośliny podatne:
lak, lewkonia, maciejka, warzywa kapustne, rzepak, rzepik, gorczyca.
Opis:
Mszyca kapuścianka (Brevicoryne brassicae) jest to pospolicie występujący szkodnik, wektor chorób wirusowych roślin. Ciało mszycy ma kolor zielonoszary, pokryte jest woskowym nalotem, który nadaje popielatoniebieski odcień. Szkodnik jest przeważnie bezskrzydły i dorasta do 3 mm długości. W okresie letnim mszyce rozmnażają się dzieworodne, natomiast jesienią pojawiają się samce. Zimują jaja, które samice składają na dolnych odcinkach roślin krzyżowych. Na przełomie czerwca i lipca następuje wylatują uskrzydlone samice. Mszyca kapuścianka jest gatunkiem jednodomowym. Jej cykl rozwojowy kończy się wytworzeniem pokolenia obupłciowego.
Objawy:
Liście pokrywają się jasnymi plamami i wypukłościami. W zagłębieniach na dolnej stronie blaszki liściowej widoczne są żerujące kolonie mszyc. Zaatakowane liście, pędy, kwiatostany ulegają zniekształceniom, a pąki kwiatowe żółkną i odpadają.
Zwalczanie:
Do zwalczania mszycy kapuścianej można zastosować m.in. Bioczos BR (ogranicza nalot uskrzydlonych mszyc) , Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Zapobieganie:
Bardzo ważne jest usuwanie chwastów z rodziny krzyżowych. Wykonanie głębokiej orki po okresie zbiorów pozwoli zmniejszyć przyszłoroczną populację szkodnika.
Rośliny podatne:
lak, lewkonia, maciejka, warzywa kapustne, rzepak, rzepik, gorczyca.
Mszyca malinianka
Opis:
Mszyca malinianka (Amphorophora rubi) jest to pluskwiak z rodziny mszycowate. Dorasta do 2,5 mm długości. Ciało barwy jasnożółtej lub białawej. Larwy szkodnika podobne są do osobników dorosłych, choć mniejsze. Jaja kształtu owalnego, barwy czarnej, błyszczące. Mszyca malinianka jest gatunkiem jednodomowym. Samice składają jaja przy pąkach na jednorocznych pędach malin. Na przełomie kwietnia i maja następuje wyląg larw. Mszyce żerują na dolnej stronie liści wierzchołkowych, pędach kwiatostanowych i wierzchołkach najmłodszych pędów. W okresie wegetacyjnym rozwija się wiele dzieworodnych pokoleń szkodnika. W czerwcu pojawiają się uskrzydlone osobniki, które przemieszczają się na inne krzewy malin. Jesienią pojawia się pokolenie obupłciowe i samice składają jaja, które zimują. Mszyce są wektorami chorób wirusowych roślin.
Objawy:
Mszyce wysysają soki czego efektem jest zwijanie się liści i zahamowany wzrost roślin. Na końcach pędów powstają rozety skędzierzawionych liści.
Zwalczanie:
Oprysk wykonujemy po pojawieniu się mszyc, przed kwitnieniem, po pełni kwitnienia lub po zbiorze owoców. Możemy zastosować m.in. Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Mszyca malinianka (Amphorophora rubi) jest to pluskwiak z rodziny mszycowate. Dorasta do 2,5 mm długości. Ciało barwy jasnożółtej lub białawej. Larwy szkodnika podobne są do osobników dorosłych, choć mniejsze. Jaja kształtu owalnego, barwy czarnej, błyszczące. Mszyca malinianka jest gatunkiem jednodomowym. Samice składają jaja przy pąkach na jednorocznych pędach malin. Na przełomie kwietnia i maja następuje wyląg larw. Mszyce żerują na dolnej stronie liści wierzchołkowych, pędach kwiatostanowych i wierzchołkach najmłodszych pędów. W okresie wegetacyjnym rozwija się wiele dzieworodnych pokoleń szkodnika. W czerwcu pojawiają się uskrzydlone osobniki, które przemieszczają się na inne krzewy malin. Jesienią pojawia się pokolenie obupłciowe i samice składają jaja, które zimują. Mszyce są wektorami chorób wirusowych roślin.
Objawy:
Mszyce wysysają soki czego efektem jest zwijanie się liści i zahamowany wzrost roślin. Na końcach pędów powstają rozety skędzierzawionych liści.
Zwalczanie:
Oprysk wykonujemy po pojawieniu się mszyc, przed kwitnieniem, po pełni kwitnienia lub po zbiorze owoców. Możemy zastosować m.in. Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca malinowa
Objawy
Na wierzchołkach pędów widoczne żerujące kolonie mszyc. Liście malin są poskręcane. Wzrost roślin jest zahamowany, a plon znacznie niższy.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Mszyca malinowa (Aphis idaei) jest barwy jasnozielonej, pokryta woskowym nalotem. Żeruje na rozwijających się liściach, niezdrewniałych wierzchołkach pędów oraz na kwiatostanach. W ciągu sezonu wegetacyjnego może pojawić się kilka pokoleń szkodnika. Formą zimującą są jaja na pędach. Mszyce są wektorami chorób wirusowych roślin. Największa szkodliwość mszycy malinowej polega na roznoszeniu wirusa chlorozy nerwów liści maliny.
Ochrona niechemiczna
Wycinanie i niszczenie pędów z żerującymi koloniami mszyc.
Ochrona chemiczna
Do ochrony malin przed mszycą malinową można zastosować np. Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Na wierzchołkach pędów widoczne żerujące kolonie mszyc. Liście malin są poskręcane. Wzrost roślin jest zahamowany, a plon znacznie niższy.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Mszyca malinowa (Aphis idaei) jest barwy jasnozielonej, pokryta woskowym nalotem. Żeruje na rozwijających się liściach, niezdrewniałych wierzchołkach pędów oraz na kwiatostanach. W ciągu sezonu wegetacyjnego może pojawić się kilka pokoleń szkodnika. Formą zimującą są jaja na pędach. Mszyce są wektorami chorób wirusowych roślin. Największa szkodliwość mszycy malinowej polega na roznoszeniu wirusa chlorozy nerwów liści maliny.
Ochrona niechemiczna
Wycinanie i niszczenie pędów z żerującymi koloniami mszyc.
Ochrona chemiczna
Do ochrony malin przed mszycą malinową można zastosować np. Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca pelargoniowa
Opis:
Mszyca pelargoniowa (Acyrthosiphon pelargonii) atakuje głównie rośliny w szklarniach, rzadziej rośliny gruntowe. Posiada ciało barwy zielonej, z połyskiem. Dorasta do 2,5 mm długości. Na roślinie żeruje gromadnie. Efektem żerowania mszycy pelargoniowej jest zahamowanie wzrostu roślin, więdnięcie oraz marszczenie i zwijania się liści, a także obumieranie pędów. Jest to gatunek jednodomowy. Cały cykl rozwojowy przebiega na jednej roślinie, na otwartych przestrzeniach kończy się wytworzeniem pokolenia obupłciowego i złożeniem jaj. Natomiast w warunkach zamkniętych cykl rozwojowy przebiega w następujących po sobie pokoleniach dzieworodnych.
Zwalczanie:
Po wykryciu pierwszych mszyc rośliny opryskać odpowiednim preparatem i w razie potrzeby zabieg należy powtórzyć. Do ochrony przed mszycą pelargoniową można wykorzystać m.in. Mospilan 20 SP, Fastac 100 EC, Decis 2,5 EC.
Opis:
Mszyca pelargoniowa (Acyrthosiphon pelargonii) atakuje głównie rośliny w szklarniach, rzadziej rośliny gruntowe. Posiada ciało barwy zielonej, z połyskiem. Dorasta do 2,5 mm długości. Na roślinie żeruje gromadnie. Efektem żerowania mszycy pelargoniowej jest zahamowanie wzrostu roślin, więdnięcie oraz marszczenie i zwijania się liści, a także obumieranie pędów. Jest to gatunek jednodomowy. Cały cykl rozwojowy przebiega na jednej roślinie, na otwartych przestrzeniach kończy się wytworzeniem pokolenia obupłciowego i złożeniem jaj. Natomiast w warunkach zamkniętych cykl rozwojowy przebiega w następujących po sobie pokoleniach dzieworodnych.
Zwalczanie:
Po wykryciu pierwszych mszyc rośliny opryskać odpowiednim preparatem i w razie potrzeby zabieg należy powtórzyć. Do ochrony przed mszycą pelargoniową można wykorzystać m.in. Mospilan 20 SP, Fastac 100 EC, Decis 2,5 EC.
Mszyca porzeczkowo- czyściecowa
Opis:
Mszyca porzeczkowo- czyściecowa (Cryptomyzus ribis) jest to pluskwiak równoskrzydły, należący do rodziny mszycowate. Jest to gatunek dwudomny - posiada żywiciele pierwotnego i wtórnego. Dorasta do 2 mm długości. Posiada ciało barwy żółtozielonej lub cytrynowożółtej, błyszczące z cylindrycznymi syfonami długości 1/5 ciała. Larwy są podobne do osobników dorosłych. Jaja są kształtu owalnego, czarno zabarwione. Zimują jaja na pędach porzeczek. Szkodniki są bardzo żywotne i ruchliwe, szybko opanowują kolejne liście porzeczki. Pierwsze pokolenia, stanowiące bezskrzydłe dzieworódki rozwijają się na porzeczkach i agreście. W czerwcu i lipcu pojawiają się uskrzydlone mszyce. Zmieniają one żywiciela na czyściec i jasnotę i tam rozwija się 5-7 pokoleń szkodnika. Jesienią uskrzydlone osobniki przelatują z powrotem na porzeczkę. Na przełomie października i listopada samice składają zimujące jaja u nasady paków lub w spękanej korze.
Objawy:
Mszyce żerują głównie po spodniej stronie liści. Wysysają z nich soki, czego efektem jest pojawienie się wiśniowoczerwonych (na młodych liściach) lub żółtozielonych (na starszych liściach) nabrzmień i wypuklin. Wzrost młodych liści i przyrost pędów jest zahamowany.
Zwalczanie:
Oprysk insektycydem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Calypso 480 SC. W przypadku stosowania preparatów kontaktowych, cieczą użytkową należy dokładnie opryskać miejsca żerowania mszyc, czyli dolną stronę liści.
Rośliny podatne:
Porzeczka, agrest
Opis:
Mszyca porzeczkowo- czyściecowa (Cryptomyzus ribis) jest to pluskwiak równoskrzydły, należący do rodziny mszycowate. Jest to gatunek dwudomny - posiada żywiciele pierwotnego i wtórnego. Dorasta do 2 mm długości. Posiada ciało barwy żółtozielonej lub cytrynowożółtej, błyszczące z cylindrycznymi syfonami długości 1/5 ciała. Larwy są podobne do osobników dorosłych. Jaja są kształtu owalnego, czarno zabarwione. Zimują jaja na pędach porzeczek. Szkodniki są bardzo żywotne i ruchliwe, szybko opanowują kolejne liście porzeczki. Pierwsze pokolenia, stanowiące bezskrzydłe dzieworódki rozwijają się na porzeczkach i agreście. W czerwcu i lipcu pojawiają się uskrzydlone mszyce. Zmieniają one żywiciela na czyściec i jasnotę i tam rozwija się 5-7 pokoleń szkodnika. Jesienią uskrzydlone osobniki przelatują z powrotem na porzeczkę. Na przełomie października i listopada samice składają zimujące jaja u nasady paków lub w spękanej korze.
Objawy:
Mszyce żerują głównie po spodniej stronie liści. Wysysają z nich soki, czego efektem jest pojawienie się wiśniowoczerwonych (na młodych liściach) lub żółtozielonych (na starszych liściach) nabrzmień i wypuklin. Wzrost młodych liści i przyrost pędów jest zahamowany.
Zwalczanie:
Oprysk insektycydem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Calypso 480 SC. W przypadku stosowania preparatów kontaktowych, cieczą użytkową należy dokładnie opryskać miejsca żerowania mszyc, czyli dolną stronę liści.
Rośliny podatne:
Porzeczka, agrest
Mszyca porzeczkowo-mleczowa
Opis:
Mszyca porzeczkowo - mleczowa (Hyperomyzus lactucae) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny mszycowate barwy słomkowozielonej bądź szarozielonej. Dorasta do 3 mm długości. Zimują jaja na pędach porzeczek przy pąkach. Na przełomie marca i kwietnia wylęgają się larwy. Na porzeczce rozwijają się trzy pokolenia mszyc. Już w pierwszym pokoleniu pojawiają się migrantki, które przenoszą się na mlecz, sałatę i na tych żywicielach rozwija się do 11 pokoleń. Jesienią powracają na porzeczkę i tam składają zimujące jaja.
Objawy:
Liście marszczą się, zmieniają barwę na bladożółtą i zaginają się ku dołowi. Wzrost krzewu zostaje zahamowany, a owocowanie ograniczone.
Zwalczanie:
Do zwalczania mszyc na porzeczkach możemy wykorzystać środki ochrony roślin, takie jak: Calypso 480 SC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Mszyca porzeczkowo - mleczowa (Hyperomyzus lactucae) jest to pluskwiak równoskrzydły z rodziny mszycowate barwy słomkowozielonej bądź szarozielonej. Dorasta do 3 mm długości. Zimują jaja na pędach porzeczek przy pąkach. Na przełomie marca i kwietnia wylęgają się larwy. Na porzeczce rozwijają się trzy pokolenia mszyc. Już w pierwszym pokoleniu pojawiają się migrantki, które przenoszą się na mlecz, sałatę i na tych żywicielach rozwija się do 11 pokoleń. Jesienią powracają na porzeczkę i tam składają zimujące jaja.
Objawy:
Liście marszczą się, zmieniają barwę na bladożółtą i zaginają się ku dołowi. Wzrost krzewu zostaje zahamowany, a owocowanie ograniczone.
Zwalczanie:
Do zwalczania mszyc na porzeczkach możemy wykorzystać środki ochrony roślin, takie jak: Calypso 480 SC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca różano - szczeciowa
Opis:
Mszyca różano - szczeciowa (Macrosiphum rosae) żeruje na różach uprawianych w gruncie i w szklarni. Uszkadzane zostają głównie pędy wierzchołkowe z młodymi liśćmi. Szkodniki są barwy zielonej lub różowej. Dorastają do 3,4-3,8 mm. Efektem ich żerowania jest zniekształcenie kwiatów i uboższe ulistnienie róż. Mszyca różano- szczeciowa jest gatunkiem dwudomnym.
Zwalczanie:
Do zwalczania mszyc można wykorzystać m.in. Confidor 200 SL , Mospilan 20 SP, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Rośliny podatne:
Róże, przedstawiciele rodziny szczeciowatych np. szczeć.
Opis:
Mszyca różano - szczeciowa (Macrosiphum rosae) żeruje na różach uprawianych w gruncie i w szklarni. Uszkadzane zostają głównie pędy wierzchołkowe z młodymi liśćmi. Szkodniki są barwy zielonej lub różowej. Dorastają do 3,4-3,8 mm. Efektem ich żerowania jest zniekształcenie kwiatów i uboższe ulistnienie róż. Mszyca różano- szczeciowa jest gatunkiem dwudomnym.
Zwalczanie:
Do zwalczania mszyc można wykorzystać m.in. Confidor 200 SL , Mospilan 20 SP, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Rośliny podatne:
Róże, przedstawiciele rodziny szczeciowatych np. szczeć.
Mszyca śliwowo - kocankowa
Opis:
Mszyca śliwowo - kocankowa (Brachycaudus helichrysi) - bezskrzydłe osobniki tego gatunku są barwy żółtej, jasnozielonej lub jasnopomarańczowej, a uskrzydlone osobniki głowę i tułów mają koloru czarnego, odwłok jasnozielony, brunatnoczerwony bądź ciemnopomarańczowy, oczy czerwone. Szkodnik dorasta do 2 mm długości. Mszyca różnodomowa - jej rozwój przebiega zarówno na żywicielu pierwotnym, jak i na żywicielu wtórnym. Larwy pierwszego stadium zimują na gałązkach śliwy.
Zwalczanie:
W przypadku zauważenia licznych kolonii mszyc zastosować środek chemiczny np. Mospilan 20 SP, Fastac 100 EC, Decis 2,5 EC.
Rośliny podatne:
śliwa, kocanka, niezapominajka, starzec, złocień.
Opis:
Mszyca śliwowo - kocankowa (Brachycaudus helichrysi) - bezskrzydłe osobniki tego gatunku są barwy żółtej, jasnozielonej lub jasnopomarańczowej, a uskrzydlone osobniki głowę i tułów mają koloru czarnego, odwłok jasnozielony, brunatnoczerwony bądź ciemnopomarańczowy, oczy czerwone. Szkodnik dorasta do 2 mm długości. Mszyca różnodomowa - jej rozwój przebiega zarówno na żywicielu pierwotnym, jak i na żywicielu wtórnym. Larwy pierwszego stadium zimują na gałązkach śliwy.
Zwalczanie:
W przypadku zauważenia licznych kolonii mszyc zastosować środek chemiczny np. Mospilan 20 SP, Fastac 100 EC, Decis 2,5 EC.
Rośliny podatne:
śliwa, kocanka, niezapominajka, starzec, złocień.
Mszyca śliwowo - trzcinowa
Opis:
Mszyca śliwowo - trzcinowa (Hyalopterus pruni) - bezskrzydłe dzieworódki mają ciało barwy zielonej. Przedstawiciele wszystkich pokoleń, oprócz pierwszego, charakteryzują się zielonopopielatym nalotem woskowym, który sprawia, że kolonie mszyc wyglądają jakby były pokryte mącznym nalotem. Mszyce występujące na trzcinie mogą mieć także barwę czerwonobrunatną. Jaja są kształtu owalnego, koloru czarnego, pokryte woskowym nalotem. Wylęg larw zbiega się z fazą pękania pąków. Mszyce rozmnażają się dzieworodnie, a okres larwalny trwa od 10 do 17 dni. W ciągu jednego roku może wystąpić do 14 pokoleń tego szkodnika. Na przełomie maja i czerwca pojawiają się uskrzydlone osobniki, które przenoszą się na trzcinę, jednak wiele mszyc nadal pozostaje na śliwie. Na trzcinie rozwija się do kilku bezskrzydłych pokoleń. Jesienią pojawiają się uskrzydlone samice, które migrują na śliwy i tam rodzą dzieworodne larwy. Powstałe z nich bezskrzydłe samice składają jaja.
Objawy:
Mszyce żerują na dolnej stronie liści. Szkodnik pozbawia rośliny produktów fotosyntezy, czego efektem jest zahamowany wzrost roślin i drobnienie owoców. Mszyce obficie wydzielają rosę miodową, która jest idealną pożywką dla grzybów sadzakowych.
Zwalczanie:
Do oprysku można użyć preparat np. Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Mszyca śliwowo - trzcinowa (Hyalopterus pruni) - bezskrzydłe dzieworódki mają ciało barwy zielonej. Przedstawiciele wszystkich pokoleń, oprócz pierwszego, charakteryzują się zielonopopielatym nalotem woskowym, który sprawia, że kolonie mszyc wyglądają jakby były pokryte mącznym nalotem. Mszyce występujące na trzcinie mogą mieć także barwę czerwonobrunatną. Jaja są kształtu owalnego, koloru czarnego, pokryte woskowym nalotem. Wylęg larw zbiega się z fazą pękania pąków. Mszyce rozmnażają się dzieworodnie, a okres larwalny trwa od 10 do 17 dni. W ciągu jednego roku może wystąpić do 14 pokoleń tego szkodnika. Na przełomie maja i czerwca pojawiają się uskrzydlone osobniki, które przenoszą się na trzcinę, jednak wiele mszyc nadal pozostaje na śliwie. Na trzcinie rozwija się do kilku bezskrzydłych pokoleń. Jesienią pojawiają się uskrzydlone samice, które migrują na śliwy i tam rodzą dzieworodne larwy. Powstałe z nich bezskrzydłe samice składają jaja.
Objawy:
Mszyce żerują na dolnej stronie liści. Szkodnik pozbawia rośliny produktów fotosyntezy, czego efektem jest zahamowany wzrost roślin i drobnienie owoców. Mszyce obficie wydzielają rosę miodową, która jest idealną pożywką dla grzybów sadzakowych.
Zwalczanie:
Do oprysku można użyć preparat np. Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca śliwowo-chmielowa
Objawy
Szkodnik tworzy duże kolonie na spodniej stronie liści i wierzchołkach pędów. Efektem żerowania mszycy jest zmniejszenie ilości asymilatów w roślinie, co skutkuje ogólnym osłabieniem i zahamowanym wzrostem roślin. Mszyca jest wektorem wirusa ospowatości śliw (szarka).
Atakowane rośliny
Śliwy i wiele innych.
Przyczyna
Szkodnik mszyca śliwowo-chmielowa (Phorodon humuli). Bezskrzydłe samice są barwy zielonej, natomiast uskrzydlone osobniki mają kolor czarny. Jaja są błyszczące, czarne. Zimują jaja na powierzchni kory młodych gałęzi. Larwy wylęgają się na przełomie marca i kwietnia. Na śliwie rozwija się 4 -5 pokoleń szkodnika. W czerwcu uskrzydlone osobniki migrują na chmiel, ale spora część mszyc nadal pozostaje na śliwie.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na wycinaniu i niszczeniu pędów z żerującymi koloniami mszyc. Po zauważeniu pierwszych kolonii, można wykonać opryski wyciągami z pokrzywy, czosnku lub cebuli.
Ochrona chemiczna
Oprysk insektycydem np.: Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Szkodnik tworzy duże kolonie na spodniej stronie liści i wierzchołkach pędów. Efektem żerowania mszycy jest zmniejszenie ilości asymilatów w roślinie, co skutkuje ogólnym osłabieniem i zahamowanym wzrostem roślin. Mszyca jest wektorem wirusa ospowatości śliw (szarka).
Atakowane rośliny
Śliwy i wiele innych.
Przyczyna
Szkodnik mszyca śliwowo-chmielowa (Phorodon humuli). Bezskrzydłe samice są barwy zielonej, natomiast uskrzydlone osobniki mają kolor czarny. Jaja są błyszczące, czarne. Zimują jaja na powierzchni kory młodych gałęzi. Larwy wylęgają się na przełomie marca i kwietnia. Na śliwie rozwija się 4 -5 pokoleń szkodnika. W czerwcu uskrzydlone osobniki migrują na chmiel, ale spora część mszyc nadal pozostaje na śliwie.
Ochrona niechemiczna
Ochrona niechemiczna polega na wycinaniu i niszczeniu pędów z żerującymi koloniami mszyc. Po zauważeniu pierwszych kolonii, można wykonać opryski wyciągami z pokrzywy, czosnku lub cebuli.
Ochrona chemiczna
Oprysk insektycydem np.: Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca tawułowa pędowa
Objawy
W czerwcu i lipcu wierzchołki pędów tawuł pokryte są żerującymi koloniami mszyc.
Atakowane rośliny
Szkodnik najczęściej atakuje tawułę van Houtte’a i tawułę nippońską.
Przyczyna
Mszyca tawułowa pędowa (Aphis spiraeophaga). Osobniki bezskrzydłe są koloru brunatnego, pokryte jasnym woskowym nalotem, dorastają do 2 mm. Osobniki uskrzydlone są podobnych rozmiarów, posiadają ciało ciemno zabarwione. Wiosną wylęgają się larwy. Żerują na wierzchołkach pędów, ale nie powodują deformacji pędów ani liści. Rośliny pokrywane są lepką substancją wydzielaną przez mszyce, tzw. rosą miodową, która jest idealną pożywką dla grzybów sadzakowych.
Zwalczanie niechemiczne
Wycinanie i palenie wierzchołków pędów zaatakowanych przez kolonie mszyc.
Zwalczanie chemiczne
Po zauważeniu żerujących szkodnik, krzewy należy opryskać jednym z preparatów: ABC na mszyce AL, Fastac 100 EC, Mospilan 20 SP, Provado Plus AE. W razie potrzeby zabieg powtarzamy.
Objawy
W czerwcu i lipcu wierzchołki pędów tawuł pokryte są żerującymi koloniami mszyc.
Atakowane rośliny
Szkodnik najczęściej atakuje tawułę van Houtte’a i tawułę nippońską.
Przyczyna
Mszyca tawułowa pędowa (Aphis spiraeophaga). Osobniki bezskrzydłe są koloru brunatnego, pokryte jasnym woskowym nalotem, dorastają do 2 mm. Osobniki uskrzydlone są podobnych rozmiarów, posiadają ciało ciemno zabarwione. Wiosną wylęgają się larwy. Żerują na wierzchołkach pędów, ale nie powodują deformacji pędów ani liści. Rośliny pokrywane są lepką substancją wydzielaną przez mszyce, tzw. rosą miodową, która jest idealną pożywką dla grzybów sadzakowych.
Zwalczanie niechemiczne
Wycinanie i palenie wierzchołków pędów zaatakowanych przez kolonie mszyc.
Zwalczanie chemiczne
Po zauważeniu żerujących szkodnik, krzewy należy opryskać jednym z preparatów: ABC na mszyce AL, Fastac 100 EC, Mospilan 20 SP, Provado Plus AE. W razie potrzeby zabieg powtarzamy.
Mszyca wierzbowa pospolita
Objawy
Wierzchołki młodych pędów i spodnie strony liści pokryte są żerującymi koloniami mszyc. Przy silnym porażeniu na roślinach mogą pojawiać się żółte i rdzawoczerwone plamy. Skutkiem żerowania szkodnika jest zahamowany wzrost pędów.
Atakowane rośliny
wierzby
Przyczyna
Mszyca wierzbowa pospolita (Aphis farinosa) występuje pospolicie na wierzchołkach młodych pędów wierzby. Szkodnik jest koloru zielonego, żółtego lub pomarańczowego. Osiąga 1,6-2,5 mm długości.
Zwalczanie niechemiczne
Wierzchołki pędów z żerującymi koloniami mszyc należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk roślin preparatami np. Fastac 100 EC, Confidor 200 SL lub Mospilan 20 SP lub preparatami do zastosowań amatorskich – ABC przeciwko szkodnikom na roślinach ozdobnych AL, ABC na mszyce AL.
Objawy
Wierzchołki młodych pędów i spodnie strony liści pokryte są żerującymi koloniami mszyc. Przy silnym porażeniu na roślinach mogą pojawiać się żółte i rdzawoczerwone plamy. Skutkiem żerowania szkodnika jest zahamowany wzrost pędów.
Atakowane rośliny
wierzby
Przyczyna
Mszyca wierzbowa pospolita (Aphis farinosa) występuje pospolicie na wierzchołkach młodych pędów wierzby. Szkodnik jest koloru zielonego, żółtego lub pomarańczowego. Osiąga 1,6-2,5 mm długości.
Zwalczanie niechemiczne
Wierzchołki pędów z żerującymi koloniami mszyc należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
Oprysk roślin preparatami np. Fastac 100 EC, Confidor 200 SL lub Mospilan 20 SP lub preparatami do zastosowań amatorskich – ABC przeciwko szkodnikom na roślinach ozdobnych AL, ABC na mszyce AL.
Mszyca wiśniowa
Objawy
Liście są zniekształcone, pozwijane, pomarszczone, często pokryte klejącą substancją, w konsekwencji zasychają i opadają. Mszyca tworzy kolonie w wierzchołkowej części pędów, czego efektem jest zahamowanie wzrostu pędów. Szkodnik atakuje także szypułki kwiatowe i owoce.
Atakowane rośliny
Czereśnie i wiśnie.
Przyczyna
Szkodnik mszyca wiśniowa (Myzus cerasi) jest to pluskwiaki dorastający do 3 mm długości. Zimują jaja na pędach w pobliżu pąków. Larwy wylęgają się w kwietniu, okresie pękania pąków. Żerują na pąkach, a następnie na dolnej stronie liści. Jaja, larwy i osobniki dorosłe są koloru czarnego. Ciepła wiosna z umiarkowaną ilością opadów sprzyja występowaniu mszycy wiśniowej.
Ochrona niechemiczna
Ręczne usuwanie wierzchołków pędów z żerującymi koloniami mszyc. Na działkach i w ogrprzydomowych warto stosować wywary np. z pokrzywy, czosnku, cebuli.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin należy wykonać po zauważeniu pierwszych kolonii mszyc preparatem np: Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Liście są zniekształcone, pozwijane, pomarszczone, często pokryte klejącą substancją, w konsekwencji zasychają i opadają. Mszyca tworzy kolonie w wierzchołkowej części pędów, czego efektem jest zahamowanie wzrostu pędów. Szkodnik atakuje także szypułki kwiatowe i owoce.
Atakowane rośliny
Czereśnie i wiśnie.
Przyczyna
Szkodnik mszyca wiśniowa (Myzus cerasi) jest to pluskwiaki dorastający do 3 mm długości. Zimują jaja na pędach w pobliżu pąków. Larwy wylęgają się w kwietniu, okresie pękania pąków. Żerują na pąkach, a następnie na dolnej stronie liści. Jaja, larwy i osobniki dorosłe są koloru czarnego. Ciepła wiosna z umiarkowaną ilością opadów sprzyja występowaniu mszycy wiśniowej.
Ochrona niechemiczna
Ręczne usuwanie wierzchołków pędów z żerującymi koloniami mszyc. Na działkach i w ogrprzydomowych warto stosować wywary np. z pokrzywy, czosnku, cebuli.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin należy wykonać po zauważeniu pierwszych kolonii mszyc preparatem np: Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS.
Mszyca wiśniowo - przytuliowa (Mszyca czereśniowa)
Opis:
Mszyca wiśniowo - przytuliowa (Mszyca czereśniowa) jest to pluskwiak dorastający do 2,4 mm długości. Posiada czarne ubarwienie, błyszczące ciało z ciemnymi, cylindrycznymi syfonami. Larwy są koloru brunatnego, podobne do osobników dorosłych. Zimują czarne jaja przy pąkach na jednorocznych lub dwuletnich pędach. Rozwój larw, które zapoczątkują ród, trwa około jednego miesiąca i kończy się w czasie kwitnienia czereśni. W czerwcu i lipcu w koloniach pojawiają się uskrzydlone osobniki, które migrują na przytulię lub przetacznik (żywiciele letni). Migracja nie jest całkowita, więc na wiśni może się rozwinąć nawet 13 pokoleń, a na czereśni około siedmiu. Jesienią (wrzesień-październik) mszyce wracają na czereśnie i wiśnie i tutaj samice z pokolenia płciowego składają zimujące jaja. Mszyca wiśniowo - przytuliowa jest gatunkiem dwudomowym.
Objawy:
Kolonie żerujących mszyc widoczne na młodych pędach, szczytowych liściach oraz szypułkach kwiatowych. Szkodniki wysysają soki z liści, czego efektem jest ich zaginanie się ku dołowi. Liście z czasem zasychają i czernieją.
Zwalczanie:
Oprysk należy wykonać przed kwitnieniem i w miarę potrzeby zabieg powtórzyć po kwitnieniu. Preparaty, które można zastosować to m.in. Calypso 480 SC, Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC.
Rośliny podatne:
Czereśnia i wiśnia
Opis:
Mszyca wiśniowo - przytuliowa (Mszyca czereśniowa) jest to pluskwiak dorastający do 2,4 mm długości. Posiada czarne ubarwienie, błyszczące ciało z ciemnymi, cylindrycznymi syfonami. Larwy są koloru brunatnego, podobne do osobników dorosłych. Zimują czarne jaja przy pąkach na jednorocznych lub dwuletnich pędach. Rozwój larw, które zapoczątkują ród, trwa około jednego miesiąca i kończy się w czasie kwitnienia czereśni. W czerwcu i lipcu w koloniach pojawiają się uskrzydlone osobniki, które migrują na przytulię lub przetacznik (żywiciele letni). Migracja nie jest całkowita, więc na wiśni może się rozwinąć nawet 13 pokoleń, a na czereśni około siedmiu. Jesienią (wrzesień-październik) mszyce wracają na czereśnie i wiśnie i tutaj samice z pokolenia płciowego składają zimujące jaja. Mszyca wiśniowo - przytuliowa jest gatunkiem dwudomowym.
Objawy:
Kolonie żerujących mszyc widoczne na młodych pędach, szczytowych liściach oraz szypułkach kwiatowych. Szkodniki wysysają soki z liści, czego efektem jest ich zaginanie się ku dołowi. Liście z czasem zasychają i czernieją.
Zwalczanie:
Oprysk należy wykonać przed kwitnieniem i w miarę potrzeby zabieg powtórzyć po kwitnieniu. Preparaty, które można zastosować to m.in. Calypso 480 SC, Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC.
Rośliny podatne:
Czereśnia i wiśnia
Mysz polna
Objawy
W ziemi występują liczne otwory. Rośliny są poobryzane i usychają.
Atakowane rośliny
Warzywa, rośliny ozdobne i cebulowe, drzewa
Przyczyna
Mysz polna (Apodemus agrarius) – jest to gryzoń niedużych rozmiarów z rodziny myszowatych. Posiada charakterystyczne ubarwienie, grzbiet i boki szaro- lub żółtawo-rude z ciemną pręgą przechodzącą wzdłuż całego grzbietu, brzuch biały, wyraźnie odgraniczony od boków. Dorasta do 10-12 cm, a długość ogona wynosi 7-9 cm. Gryzoń buduje nory proste, dość długie, położone płytko pod powierzchnią ziemi. Przy ich końcu zakłada gniazdo. Ciąża trwa 21-23 dni. Samica wydaje na świat potomstwo 3-4 razy w roku, po 2-9 młodych, które uzyskują dojrzałość płciową po 2 miesiącach życia. Mysz polna żyje do 1,5 roku.Latem można ją spotkać w ogrodach warzywnych, sadach, na łąkach, polach, brzegach lasów i zarośli. Zimują zamieszkuje altany i magazynki. Mysz polna jest wszystkożerna. Wiosną żywi się młodymi trawami, owadami, warzywami i roślinami ozdobnymi, latem owocami, a jesienią i zimą zjada cebule i bulwy roślin ozdobnych, ziarno i korę drzew.
Zwalczanie nie chemiczne
Podstawową zasadą jest niestwarzanie gryzoniom dogodnych warunków do zasiedlania terenu. Bardzo ważne jest usuwanie wszystkich resztek roślinnych z ziemi, odchwaszczanie całego terenu, nie rozkładanie ściółki pod drzewami. Nory można zasypywać, przekopywać i zalewać wodą. Do nor można także wtykać gałązki tui, liście orzecha włoskiego, pędy i liście czarnego bzu. Można także wlewać wyciąg z przefermentowanych liści czarnego bzu, ząbki czosnku, trujące nasiona groszku żółtego. Gęste płożące i niskie krzewy należy przerzedzać. Korę pni drzew i krzewów owocowych trzeba zabezpieczać otulinami z perforowanego plastiku lub drobno-oczkową siatką. Wrażliwe rośliny osłaniać przed mrozem ściółką lub gałęziami świerkowymi dopiero wtedy, gdy ziemia będzie już nieco zmrożona. Magazynki, pomieszczenia gospodarcze, przechowalnie należy szczelnie zamykać. Warto także sadzić rośliny, których gryzonie nie tolerują np. wilczomlecze, szachownice, groszek żółty (trujący również dla ludzi), gorczyca i gryka, ułudka wiosenna, inkarwilla, czosnek, mięta, nostrzyk, rumianek, czarna porzeczka. Można stosować odstraszacze akustyczne elektryczne lub odstraszacze zapachowe. W sklepach dostępne są również różnego rodzaju łapki i pułapki chwytne. Myszy dobrze odławiają się na przynęty wędzone (np. boczek). Gryzonie są bardzo nieufne i posiadają doskonały węch, dlatego też łapki, pułapki i naczynia stosowane do wykładania trutek, muszą być wolne od jakichkolwiek zapachów, to samo dotyczy się wszelkich innych sprzętów użytych podczas wykładania przynęt i preparatów.
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania chemicznego można zastosować świece dymne do gazowania nor oraz zatrute przynęty pokarmowe. Martwe gryzonie należy jak najszybciej zebrać i głęboko zakopać, aby nie mogły zostać zjedzone przez inne zwierzęta, koty czy ptaki, ponieważ mogłyby się zatruć. Trzeba pamiętać, że trucizny używane do przygotowania przynęt są bardzo toksyczne.
Objawy
W ziemi występują liczne otwory. Rośliny są poobryzane i usychają.
Atakowane rośliny
Warzywa, rośliny ozdobne i cebulowe, drzewa
Przyczyna
Mysz polna (Apodemus agrarius) – jest to gryzoń niedużych rozmiarów z rodziny myszowatych. Posiada charakterystyczne ubarwienie, grzbiet i boki szaro- lub żółtawo-rude z ciemną pręgą przechodzącą wzdłuż całego grzbietu, brzuch biały, wyraźnie odgraniczony od boków. Dorasta do 10-12 cm, a długość ogona wynosi 7-9 cm. Gryzoń buduje nory proste, dość długie, położone płytko pod powierzchnią ziemi. Przy ich końcu zakłada gniazdo. Ciąża trwa 21-23 dni. Samica wydaje na świat potomstwo 3-4 razy w roku, po 2-9 młodych, które uzyskują dojrzałość płciową po 2 miesiącach życia. Mysz polna żyje do 1,5 roku.Latem można ją spotkać w ogrodach warzywnych, sadach, na łąkach, polach, brzegach lasów i zarośli. Zimują zamieszkuje altany i magazynki. Mysz polna jest wszystkożerna. Wiosną żywi się młodymi trawami, owadami, warzywami i roślinami ozdobnymi, latem owocami, a jesienią i zimą zjada cebule i bulwy roślin ozdobnych, ziarno i korę drzew.
Zwalczanie nie chemiczne
Podstawową zasadą jest niestwarzanie gryzoniom dogodnych warunków do zasiedlania terenu. Bardzo ważne jest usuwanie wszystkich resztek roślinnych z ziemi, odchwaszczanie całego terenu, nie rozkładanie ściółki pod drzewami. Nory można zasypywać, przekopywać i zalewać wodą. Do nor można także wtykać gałązki tui, liście orzecha włoskiego, pędy i liście czarnego bzu. Można także wlewać wyciąg z przefermentowanych liści czarnego bzu, ząbki czosnku, trujące nasiona groszku żółtego. Gęste płożące i niskie krzewy należy przerzedzać. Korę pni drzew i krzewów owocowych trzeba zabezpieczać otulinami z perforowanego plastiku lub drobno-oczkową siatką. Wrażliwe rośliny osłaniać przed mrozem ściółką lub gałęziami świerkowymi dopiero wtedy, gdy ziemia będzie już nieco zmrożona. Magazynki, pomieszczenia gospodarcze, przechowalnie należy szczelnie zamykać. Warto także sadzić rośliny, których gryzonie nie tolerują np. wilczomlecze, szachownice, groszek żółty (trujący również dla ludzi), gorczyca i gryka, ułudka wiosenna, inkarwilla, czosnek, mięta, nostrzyk, rumianek, czarna porzeczka. Można stosować odstraszacze akustyczne elektryczne lub odstraszacze zapachowe. W sklepach dostępne są również różnego rodzaju łapki i pułapki chwytne. Myszy dobrze odławiają się na przynęty wędzone (np. boczek). Gryzonie są bardzo nieufne i posiadają doskonały węch, dlatego też łapki, pułapki i naczynia stosowane do wykładania trutek, muszą być wolne od jakichkolwiek zapachów, to samo dotyczy się wszelkich innych sprzętów użytych podczas wykładania przynęt i preparatów.
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania chemicznego można zastosować świece dymne do gazowania nor oraz zatrute przynęty pokarmowe. Martwe gryzonie należy jak najszybciej zebrać i głęboko zakopać, aby nie mogły zostać zjedzone przez inne zwierzęta, koty czy ptaki, ponieważ mogłyby się zatruć. Trzeba pamiętać, że trucizny używane do przygotowania przynęt są bardzo toksyczne.
Mysz zaroślowa
Opis:
Mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus) jest to nieduży ssak z rodziny myszowatych. W Polsce występuje pospolicie. Mysz zaroślowa zamieszkuje skraje lasów, parki, miedze. Posiada charakterystyczne żółtawoszare ubarwieniem, szarobiałe podbrzusze i często małą żółtą plamką na podgardlu. Wyglądem przypomina mysz domową, aczkolwiek ma większe oczy i uszy. Dorasta do 70-103 mm. Samica w ciągu roku wydaje na świat potomstwo cztery razy, w każdym miocie 1-12 sztuk młodych.
Wiosną żywi się siewkami różnych roślin ozdobnych, a zimą część osobników zamieszkuje magazynki, pomieszczenia gospodarcze, przechowalnie, gdzie uszkadzają kłącza, bulwy, cebule i rośliny mateczne.
Zwalczanie:
Szkodnika zwalczamy przy użyciu świec dymnych np. Nortox P, Norat GR, Normix GR.
Opis:
Mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus) jest to nieduży ssak z rodziny myszowatych. W Polsce występuje pospolicie. Mysz zaroślowa zamieszkuje skraje lasów, parki, miedze. Posiada charakterystyczne żółtawoszare ubarwieniem, szarobiałe podbrzusze i często małą żółtą plamką na podgardlu. Wyglądem przypomina mysz domową, aczkolwiek ma większe oczy i uszy. Dorasta do 70-103 mm. Samica w ciągu roku wydaje na świat potomstwo cztery razy, w każdym miocie 1-12 sztuk młodych.
Wiosną żywi się siewkami różnych roślin ozdobnych, a zimą część osobników zamieszkuje magazynki, pomieszczenia gospodarcze, przechowalnie, gdzie uszkadzają kłącza, bulwy, cebule i rośliny mateczne.
Zwalczanie:
Szkodnika zwalczamy przy użyciu świec dymnych np. Nortox P, Norat GR, Normix GR.
Nadmierne skrócenie szypułek kwiatowych cyklamena
Opis:
Nadmierne skrócenie szypułek kwiatowych cyklamena jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd.
Objawy:
Zaburzenia w rozwoju szypułek kwiatowych. Rozwój szypułek zostaje zahamowany, są one za krótkie, a tym samym rozwijające się kwiaty nie wystają ponad liście. Kwiaty są schowane, a roślina traci na wartości dekoracyjnej.
Zapobieganie:
Bardzo ważny jest odpowiedni dobór gleby, temperatury, wilgotności powietrza i podłoża do wymagań cyklamena. Właściwe nawożenie także odgrywa dużą rolę.
Rośliny podatne:
cyklamen (Cyclamen L.)
Opis:
Nadmierne skrócenie szypułek kwiatowych cyklamena jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd.
Objawy:
Zaburzenia w rozwoju szypułek kwiatowych. Rozwój szypułek zostaje zahamowany, są one za krótkie, a tym samym rozwijające się kwiaty nie wystają ponad liście. Kwiaty są schowane, a roślina traci na wartości dekoracyjnej.
Zapobieganie:
Bardzo ważny jest odpowiedni dobór gleby, temperatury, wilgotności powietrza i podłoża do wymagań cyklamena. Właściwe nawożenie także odgrywa dużą rolę.
Rośliny podatne:
cyklamen (Cyclamen L.)
Namiotnik jabłoniowy
Objawy
Na końcach pędów widnieje gęsty oprzęd, w którym znajdują się liczne gąsienice. Gąsienice szkieletują liście. Uszkodzone liście brunatnieją i zasychają. Uszkadzane mogą być także zawiązki owoców, które więdną i opadają. Przy nasadach liści widoczne są miny z odchodami gąsienic.
Atakowane rośliny
rośliny sadownicze, głównie jabłonie
Przyczyna
Namiotnik jabłoniowy (Hyponomeuta malinellus) jest to niewielki motyl. Przednie skrzydła są koloru białego, a tylne mają barwę szarą. Gąsienice mają ciało barwy żółtej, głowę czarną. Żerują przez cały okres kwitnienia jabłoni. Po kwitnieniu oplatają przędzą liście na wierzchołkach pędów, tworząc namioty, które z czasem są powiększane. Pod koniec czerwca pojawiają się motyle. Motyle są aktywne tylko nocą, a w dzień spoczywają nieruchomo w okolicy drzew.
Ochrona niechemiczna
Oprzędy, w których znajdują się kolonie gąsienic, należy usuwać i niszczyć.
Ochrona chemiczna
Oprysk należy wykonać na początku fazy różowego pąka, w czasie gdy larwy rozpoczynają wędrówkę w poszukiwaniu młodych liści, stosując np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Objawy
Na końcach pędów widnieje gęsty oprzęd, w którym znajdują się liczne gąsienice. Gąsienice szkieletują liście. Uszkodzone liście brunatnieją i zasychają. Uszkadzane mogą być także zawiązki owoców, które więdną i opadają. Przy nasadach liści widoczne są miny z odchodami gąsienic.
Atakowane rośliny
rośliny sadownicze, głównie jabłonie
Przyczyna
Namiotnik jabłoniowy (Hyponomeuta malinellus) jest to niewielki motyl. Przednie skrzydła są koloru białego, a tylne mają barwę szarą. Gąsienice mają ciało barwy żółtej, głowę czarną. Żerują przez cały okres kwitnienia jabłoni. Po kwitnieniu oplatają przędzą liście na wierzchołkach pędów, tworząc namioty, które z czasem są powiększane. Pod koniec czerwca pojawiają się motyle. Motyle są aktywne tylko nocą, a w dzień spoczywają nieruchomo w okolicy drzew.
Ochrona niechemiczna
Oprzędy, w których znajdują się kolonie gąsienic, należy usuwać i niszczyć.
Ochrona chemiczna
Oprysk należy wykonać na początku fazy różowego pąka, w czasie gdy larwy rozpoczynają wędrówkę w poszukiwaniu młodych liści, stosując np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Narośla pędowe
Objawy
Pędy pokrywają się początkowo białymi, później zmieniającymi barwę na brązową naroślami. Narośla są różnych rozmiarów. Kora na ich powierzchnia pęka. Powyżej zmian chorobowych łodyga zamiera. Po pewnym czasie narośla mogą się rozpadać. Najczęściej zmiany chorobowe powstają na młodych, niezdrewniałych pędach. Część roślin w szpalerze może rosnąć zdrowo podczas gdy na innych raz po raz pojawiają się kolejne narośla pędowe.
Atakowane rośliny
Ligustr pospolity
Przyczyna
Grzyby z rodzaju Phomopsis. Patogen zimuje w postaci grzybni na powierzchni porażonych pędów. W czasie sezonu wegetacyjnego infekcji dokonują zarodniki konidialne.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona niechemiczna ogranicza się do systematycznego przeglądania roślin i wycinania pędów z widocznymi zmianami chorobowymi.
Zwalczanie chemiczne
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, rośliny należy opryskać preparatami chemicznymi np. Miedzian 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC. Zabieg należy powtórzyć kilkukrotnie w odstępach 7-10 dniowych.
Objawy
Pędy pokrywają się początkowo białymi, później zmieniającymi barwę na brązową naroślami. Narośla są różnych rozmiarów. Kora na ich powierzchnia pęka. Powyżej zmian chorobowych łodyga zamiera. Po pewnym czasie narośla mogą się rozpadać. Najczęściej zmiany chorobowe powstają na młodych, niezdrewniałych pędach. Część roślin w szpalerze może rosnąć zdrowo podczas gdy na innych raz po raz pojawiają się kolejne narośla pędowe.
Atakowane rośliny
Ligustr pospolity
Przyczyna
Grzyby z rodzaju Phomopsis. Patogen zimuje w postaci grzybni na powierzchni porażonych pędów. W czasie sezonu wegetacyjnego infekcji dokonują zarodniki konidialne.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona niechemiczna ogranicza się do systematycznego przeglądania roślin i wycinania pędów z widocznymi zmianami chorobowymi.
Zwalczanie chemiczne
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, rośliny należy opryskać preparatami chemicznymi np. Miedzian 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC. Zabieg należy powtórzyć kilkukrotnie w odstępach 7-10 dniowych.
Nasionnica trześniówka
Objawy
W miejscach złożenia jaja przez larwy nasionnicy owoce robaczywieją, są miękkie i widać lekkie wklęśnięcie powierzchni skórki – dosyć trudno odróżnić, które owoce zostały opanowane przez szkodnika.
Atakowane rośliny
Czereśnie i wiśnie.
Przyczyna
Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi) jest muchówka dorastająca do 4-5 mm. Na powierzchni skrzydeł posiada ciemne poprzeczne paski, pomiędzy nasadami skrzydeł ma żółto-pomarańczową tarczkę. Zimują bobówki w glebie. Na przełomie maja i czerwca następuje wylot pierwszych muchówek, które składają jaja na owocach. Po złożeniu jaj, samica znakuje owoce, w których jaja zostały złożone. Larwy wchodzą do wnętrza owocu i do końca lipca żerują wokół pestki. Po zakończeniu żerowania larwy spadają na ziemię, wchodzą do gleby i tam tworzą bobówki, w których zimują. Deszcz i niska temperatura utrudniają składanie jaj. Natomiast upały i susza w czasie dojrzewania owoców, powodują zaskorupienie się gleby, co uniemożliwia larwom zakopanie się.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest osłanianie gęstą siatką powierzchni ziemi pod czereśniami i wiśniami. Należy zrywać owoce z żerującymi larwami, aby nie dopuścić do zejścia larw do gleby. Od końca maja do pierwszej dekady lipca warto zakładać żółte pułapki lepowe, na które odławiane są muchy nasionnicy. Po zbiorze owoców glebę pod drzewami należy przekopać.
Ochrona chemiczna
Termin zabiegu ustala się na podstawie odłowów na tabliczkach lepowych. Zwalczanie rozpoczynamy 7 - 9 dni po wylocie pierwszych much i ponownie około 2 tygodnie później (najczęściej jest to koniec pierwszej i trzecia dekada czerwca). Do oprysku możemy zastosować np. Fastac 100 EC, Mospilan 20 SP, Calypso 480 SC.
Objawy
W miejscach złożenia jaja przez larwy nasionnicy owoce robaczywieją, są miękkie i widać lekkie wklęśnięcie powierzchni skórki – dosyć trudno odróżnić, które owoce zostały opanowane przez szkodnika.
Atakowane rośliny
Czereśnie i wiśnie.
Przyczyna
Nasionnica trześniówka (Rhagoletis cerasi) jest muchówka dorastająca do 4-5 mm. Na powierzchni skrzydeł posiada ciemne poprzeczne paski, pomiędzy nasadami skrzydeł ma żółto-pomarańczową tarczkę. Zimują bobówki w glebie. Na przełomie maja i czerwca następuje wylot pierwszych muchówek, które składają jaja na owocach. Po złożeniu jaj, samica znakuje owoce, w których jaja zostały złożone. Larwy wchodzą do wnętrza owocu i do końca lipca żerują wokół pestki. Po zakończeniu żerowania larwy spadają na ziemię, wchodzą do gleby i tam tworzą bobówki, w których zimują. Deszcz i niska temperatura utrudniają składanie jaj. Natomiast upały i susza w czasie dojrzewania owoców, powodują zaskorupienie się gleby, co uniemożliwia larwom zakopanie się.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest osłanianie gęstą siatką powierzchni ziemi pod czereśniami i wiśniami. Należy zrywać owoce z żerującymi larwami, aby nie dopuścić do zejścia larw do gleby. Od końca maja do pierwszej dekady lipca warto zakładać żółte pułapki lepowe, na które odławiane są muchy nasionnicy. Po zbiorze owoców glebę pod drzewami należy przekopać.
Ochrona chemiczna
Termin zabiegu ustala się na podstawie odłowów na tabliczkach lepowych. Zwalczanie rozpoczynamy 7 - 9 dni po wylocie pierwszych much i ponownie około 2 tygodnie później (najczęściej jest to koniec pierwszej i trzecia dekada czerwca). Do oprysku możemy zastosować np. Fastac 100 EC, Mospilan 20 SP, Calypso 480 SC.
Nekrotyczna plamistość liści cyklamena
Opis:
Nekrotyczna plamistość liści cyklamena jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza , ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Nekrotyczna plamistość liści cyklamena pojawia się na roślinach, które są narażone na zbytnie wahania temperatury, nieumiejętne podlewanie oraz silne przeciągi.
Objawy:
Na liściach pojawiają się brunatne lub brunatnoszare, lekko wgłębione plamy. Wraz z postępującą chorobą tkanka liści zasycha. Objawy chorobowe uwidaczniają się szybko, jeżeli nasłonecznione rośliny zraszamy zimną wodą.
Zapobieganie:
W celu ochrony cyklamenów przed nekrotyczną plamistością liści należy zapewnić roślinie optymalne warunki dla jej rozwoju. Bardzo ważne jest, aby temperatura , w której uprawiane są cyklameny, była stała, bez dużych wahań. Istotne jest także przestrzeganie wymagań glebowych cyklamenów, odpowiednie pH gleby. Należy unikać przesuszania i zapewnić odpowiednią wilgotność podłoża. Zbyt duże nasłonecznienie nie jest korzystne dla cyklamenów. Bardzo ważna jest także zasada, aby nie zraszać zimną wodą nagrzanych słońcem roślin.
Rośliny podatne:
cyklamen (Cyclamen L.)
Opis:
Nekrotyczna plamistość liści cyklamena jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza , ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Nekrotyczna plamistość liści cyklamena pojawia się na roślinach, które są narażone na zbytnie wahania temperatury, nieumiejętne podlewanie oraz silne przeciągi.
Objawy:
Na liściach pojawiają się brunatne lub brunatnoszare, lekko wgłębione plamy. Wraz z postępującą chorobą tkanka liści zasycha. Objawy chorobowe uwidaczniają się szybko, jeżeli nasłonecznione rośliny zraszamy zimną wodą.
Zapobieganie:
W celu ochrony cyklamenów przed nekrotyczną plamistością liści należy zapewnić roślinie optymalne warunki dla jej rozwoju. Bardzo ważne jest, aby temperatura , w której uprawiane są cyklameny, była stała, bez dużych wahań. Istotne jest także przestrzeganie wymagań glebowych cyklamenów, odpowiednie pH gleby. Należy unikać przesuszania i zapewnić odpowiednią wilgotność podłoża. Zbyt duże nasłonecznienie nie jest korzystne dla cyklamenów. Bardzo ważna jest także zasada, aby nie zraszać zimną wodą nagrzanych słońcem roślin.
Rośliny podatne:
cyklamen (Cyclamen L.)
Niedobór molibdenu (biczykowatość)
Objawy
U roślin z rodziny kapustowatych następują zaburzenia wzrostu. U liści kalafiora nie wykształca się blaszka liściowa, wyrastają tylko nerwy środkowe („biczyska”). Róże kalafiora i brokuła są małe lub wcale się nie tworzą, zamiast nich wyrastają natomiast poskręcane liście.
Atakowane rośliny
Głównie warzywa kapustne (kalafiory, brokuły, kalarepa)
Przyczyna
Jest to choroba fizjologiczna roślin z rodziny kapustowatych spowodowana niedoborem molibdenu. Dostępność tego pierwiastka wzrasta w miarę wzrostu pH gleby, a niedobór ujawnia się u roślin uprawianych na glebach zbyt kwaśnych.
Zwalczanie niechemiczne
Przed wysadzeniem roślin glebę z niedoborem molibdenu należy przygotować do uprawy poprzez dostarczenie tego mikroelementu. W rolnictwie ekologicznym zastosowanie znajdują naturalne nawozy z alg morskich.
Zwalczanie chemiczne
"Biczykowatości" można zapobiec poprzez podlewanie rozsady 0,1% roztworem molibdenianu amonowego lub sodowego (10 gramów na 10 litrów wody ) w ilości około 4 litrów na 1 m kw. rozsadnika . Mogą być one stosowane bezpośrednio na glebę przed uprawą w dawce 1-2 kg/ha soli. Nawóz najlepiej rozpuścić w wodzie i zastosować go w formie oprysku, aby zapewnić równomierne nawożenie.
Objawy
U roślin z rodziny kapustowatych następują zaburzenia wzrostu. U liści kalafiora nie wykształca się blaszka liściowa, wyrastają tylko nerwy środkowe („biczyska”). Róże kalafiora i brokuła są małe lub wcale się nie tworzą, zamiast nich wyrastają natomiast poskręcane liście.
Atakowane rośliny
Głównie warzywa kapustne (kalafiory, brokuły, kalarepa)
Przyczyna
Jest to choroba fizjologiczna roślin z rodziny kapustowatych spowodowana niedoborem molibdenu. Dostępność tego pierwiastka wzrasta w miarę wzrostu pH gleby, a niedobór ujawnia się u roślin uprawianych na glebach zbyt kwaśnych.
Zwalczanie niechemiczne
Przed wysadzeniem roślin glebę z niedoborem molibdenu należy przygotować do uprawy poprzez dostarczenie tego mikroelementu. W rolnictwie ekologicznym zastosowanie znajdują naturalne nawozy z alg morskich.
Zwalczanie chemiczne
"Biczykowatości" można zapobiec poprzez podlewanie rozsady 0,1% roztworem molibdenianu amonowego lub sodowego (10 gramów na 10 litrów wody ) w ilości około 4 litrów na 1 m kw. rozsadnika . Mogą być one stosowane bezpośrednio na glebę przed uprawą w dawce 1-2 kg/ha soli. Nawóz najlepiej rozpuścić w wodzie i zastosować go w formie oprysku, aby zapewnić równomierne nawożenie.
Niedobór żelaza (chloroza)
Objawy
Liście, szczególnie na brzegach i końcach blaszek, przebarwiają się na kolor żółty. Liście mogą wyglądać jak poparzone. Objawy chorobowe pojawiają się najczęściej na młodych pędach, które stają się bladozielone lub żółtozielone. W konsekwencji rośliny mają zaburzony wzrost, brak lub ograniczone kwitnienie i plonowanie. Liście różaneczników (Rhododendron), uprawianych na glebie o niższym niż 5,5 pH, żółkną w miejscach między nerwami.
Atakowane rośliny
Rośliny kwaśnolubne uprawiane na glebach zasadowych np. hortensje (Hydrangea), magnolie (Magnolia), glicynia (Wisteria), pigwowiec (Chaenomeles), maliny i brzoskwinie.
Przyczyna
Problem niedoboru żelaza pojawia się najczęściej na glebach o zbyt wysokim pH w stosunku do uprawianych roślin. Niedobór żelaza w glebie powoduje chlorozę, chorobę roślin polegającą na tworzeniu się i zaniku chlorofilu. Rośliny stopniowo żółkną, ze względu na to, że nie mogą pobrać z gleby żelaza, manganu, azotu. Żółknięcie roślin pojawia się także na glebach z dużą ilością wapnia.
Zwalczanie niechemiczne
Do podlewania roślin kwaśnolubnych należy używać wody opadowej tzw. deszczówki. Do ściółkowania warto stosować komponenty naturalnie kwaśne czyli korę, trociny albo torf wysoki. Należy unikać używania kompostu grzybowego jako ściółki lub nawozu. Nie wolno sadzić roślin kwaśnolubnych w glebach o zbyt wysokim pH.
Zwalczanie chemiczne
Należy pamiętać, aby co jakiś czas kontrolować pH gleby. W przypadku, gdy jest ono za wysokie w stosunku do uprawianych przez nas roślin, glebę należy zakwasić. Rośliny posadzone w pojemnikach nawozimy azotem w formie amonowej.
Objawy
Liście, szczególnie na brzegach i końcach blaszek, przebarwiają się na kolor żółty. Liście mogą wyglądać jak poparzone. Objawy chorobowe pojawiają się najczęściej na młodych pędach, które stają się bladozielone lub żółtozielone. W konsekwencji rośliny mają zaburzony wzrost, brak lub ograniczone kwitnienie i plonowanie. Liście różaneczników (Rhododendron), uprawianych na glebie o niższym niż 5,5 pH, żółkną w miejscach między nerwami.
Atakowane rośliny
Rośliny kwaśnolubne uprawiane na glebach zasadowych np. hortensje (Hydrangea), magnolie (Magnolia), glicynia (Wisteria), pigwowiec (Chaenomeles), maliny i brzoskwinie.
Przyczyna
Problem niedoboru żelaza pojawia się najczęściej na glebach o zbyt wysokim pH w stosunku do uprawianych roślin. Niedobór żelaza w glebie powoduje chlorozę, chorobę roślin polegającą na tworzeniu się i zaniku chlorofilu. Rośliny stopniowo żółkną, ze względu na to, że nie mogą pobrać z gleby żelaza, manganu, azotu. Żółknięcie roślin pojawia się także na glebach z dużą ilością wapnia.
Zwalczanie niechemiczne
Do podlewania roślin kwaśnolubnych należy używać wody opadowej tzw. deszczówki. Do ściółkowania warto stosować komponenty naturalnie kwaśne czyli korę, trociny albo torf wysoki. Należy unikać używania kompostu grzybowego jako ściółki lub nawozu. Nie wolno sadzić roślin kwaśnolubnych w glebach o zbyt wysokim pH.
Zwalczanie chemiczne
Należy pamiętać, aby co jakiś czas kontrolować pH gleby. W przypadku, gdy jest ono za wysokie w stosunku do uprawianych przez nas roślin, glebę należy zakwasić. Rośliny posadzone w pojemnikach nawozimy azotem w formie amonowej.
Nimułka różana
Objawy
Liście są rurkowato zwinięte wzdłuż nerwu głównego, brzegami do dołu. Zaatakowane liście żółkną i przedwcześnie opadają. W zwiniętych liściach można spotkać larwy. Skutkiem żerowania nimułki różanej jest osłabiony wzrost rośliny, a zwinięte, zdeformowane liście zmniejszają także dekoracyjność róż.
Atakowane rośliny
Róże.
Przyczyna
Nimułka różana (Blennocampa pusilla) należy do rzędu błonkoskrzydłe, rodzina pilarzowate. Larwy dorastają do 8 - 9 mm, początkowo są koloru białego, później mają barwę seledynową. Możemy je zwiniętych w rulonik liściach. Zimują larwy w oprzędach w glebie. W maju następuje wylot błonkówek. Samice składają jaja na brzegu blaszki liściowej.
Zwalczanie
Po zauważeniu pierwszych objawów pędy z zaatakowanymi liśćmi należy usunąć i spalić. Można przeprowadzić oprysk preparatem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Liście są rurkowato zwinięte wzdłuż nerwu głównego, brzegami do dołu. Zaatakowane liście żółkną i przedwcześnie opadają. W zwiniętych liściach można spotkać larwy. Skutkiem żerowania nimułki różanej jest osłabiony wzrost rośliny, a zwinięte, zdeformowane liście zmniejszają także dekoracyjność róż.
Atakowane rośliny
Róże.
Przyczyna
Nimułka różana (Blennocampa pusilla) należy do rzędu błonkoskrzydłe, rodzina pilarzowate. Larwy dorastają do 8 - 9 mm, początkowo są koloru białego, później mają barwę seledynową. Możemy je zwiniętych w rulonik liściach. Zimują larwy w oprzędach w glebie. W maju następuje wylot błonkówek. Samice składają jaja na brzegu blaszki liściowej.
Zwalczanie
Po zauważeniu pierwszych objawów pędy z zaatakowanymi liśćmi należy usunąć i spalić. Można przeprowadzić oprysk preparatem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Nimułka łodygowa, Zwiot różany
Opis:
Nimułka łodygowa (zwiot różany) - Blennocampa elongatula należy do rzędu błonkoskrzydłe, rodzina pilarzowate. Larwa lekko spłaszczona, brudnobiała z żółtawobrązową głową, dorastająca do 15 mm. Zimują larwy w oprzędach w glebie. W maju następuje wylot błonkówek. Samice składają jaja do pędów w dolnej części, przy ogonkach liściowych.
Objawy:
Efektem żerowania nimułki jest zahamowanie i skrócenie pędów róży. Cechą, która wskazuje na obecność tego szkodnika jest widoczny owalny otwór w górnej części łodygi, z którego wysypują się zlepione grudki brunatnoczarnych odchodów. Larwy wygryzają wewnątrz łodygi korytarz i kierują się ku górze. W jednej łodydze, w zależności od jej grubości, może być nawet kilka larw, które w lipcu opuszczają pędy i znajdują miejsce do przezimowania.
Zapobieganie:
Uszkodzone pędy należy wyciąć i spalić. Można wykonać oprysk roślin odpowiednim preparatem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Rośliny podatne:
Róże
Opis:
Nimułka łodygowa (zwiot różany) - Blennocampa elongatula należy do rzędu błonkoskrzydłe, rodzina pilarzowate. Larwa lekko spłaszczona, brudnobiała z żółtawobrązową głową, dorastająca do 15 mm. Zimują larwy w oprzędach w glebie. W maju następuje wylot błonkówek. Samice składają jaja do pędów w dolnej części, przy ogonkach liściowych.
Objawy:
Efektem żerowania nimułki jest zahamowanie i skrócenie pędów róży. Cechą, która wskazuje na obecność tego szkodnika jest widoczny owalny otwór w górnej części łodygi, z którego wysypują się zlepione grudki brunatnoczarnych odchodów. Larwy wygryzają wewnątrz łodygi korytarz i kierują się ku górze. W jednej łodydze, w zależności od jej grubości, może być nawet kilka larw, które w lipcu opuszczają pędy i znajdują miejsce do przezimowania.
Zapobieganie:
Uszkodzone pędy należy wyciąć i spalić. Można wykonać oprysk roślin odpowiednim preparatem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Rośliny podatne:
Róże
Niszczyk zjadliwy
Objawy
Siewki cebuli silnie zaatakowane zamierają jeszcze przed ukazaniem się nad powierzchnią gleby. Starsze, porażone rośliny są jasno zabarwione i zdeformowane. Ich liście są poskręcane, a podstawy zgrubiałe. Zaatakowane rośliny karłowacieją. Cebule miękną i stają się gąbczaste, ich szyjka jest zgrubiała i poskręcana, a piętka popękana. W porażonym czosnku liście żółkną i zasychają. Piętka pęka, a później gnije. Porażona roślina pozbawiona jest korzeni.
Atakowane rośliny
cebula, czosnek, groch, bób, bobik, seler, pietruszka
Przyczyna
Niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci) jest to nicień glebowy, jeden z najgroźniejszych szkodników żerujących na wielu gatunkach roślin uprawnych i dziko rosnących. Nicienie są bezbarwne, długości 1 - 1,3 mm, nitkowatego kształtu. Larwy są podobne do osobników dorosłych. Najczęściej można go spotkać na glebach ciężkich i wilgotnych. Niszczyk rozwija się w tkance łodygi, a także w szczypiorze. Zimuje w glebie, resztach roślinnych, nasionach i dymce. Niszczyk przenosi się z wraz materiałem wysadkowym, rzadziej z nasionami cebuli. Wiosną larwy z gleby wnikają do roślin i tam przebiega ich dalszy rozwój. W roślinie szkodnik przemieszcza się wiązkami naczyniowymi ku górnej jej części, opanowując przy tym organy generatywne. W ciągu roku występuje kilka pokoleń tego szkodnika. Samica potrafi złożyć 200 - 500 jaj, a długość życia osobników dorosłych jest w granicach 45 - 73 dni.
Ochrona niechemiczna
Na terenach, gdzie występuje niszczyk zjadliwy nie uprawiać roślin cebulowych, pietruszki, ziemniaka i selera przez kilka lat.
Ochrona chemiczna
Opryskiwać rośliny na przełomie maja i czerwca, a następnie na przełomie czerwca i lipca preparatem Vydate 240 SL.
Objawy
Siewki cebuli silnie zaatakowane zamierają jeszcze przed ukazaniem się nad powierzchnią gleby. Starsze, porażone rośliny są jasno zabarwione i zdeformowane. Ich liście są poskręcane, a podstawy zgrubiałe. Zaatakowane rośliny karłowacieją. Cebule miękną i stają się gąbczaste, ich szyjka jest zgrubiała i poskręcana, a piętka popękana. W porażonym czosnku liście żółkną i zasychają. Piętka pęka, a później gnije. Porażona roślina pozbawiona jest korzeni.
Atakowane rośliny
cebula, czosnek, groch, bób, bobik, seler, pietruszka
Przyczyna
Niszczyk zjadliwy (Ditylenchus dipsaci) jest to nicień glebowy, jeden z najgroźniejszych szkodników żerujących na wielu gatunkach roślin uprawnych i dziko rosnących. Nicienie są bezbarwne, długości 1 - 1,3 mm, nitkowatego kształtu. Larwy są podobne do osobników dorosłych. Najczęściej można go spotkać na glebach ciężkich i wilgotnych. Niszczyk rozwija się w tkance łodygi, a także w szczypiorze. Zimuje w glebie, resztach roślinnych, nasionach i dymce. Niszczyk przenosi się z wraz materiałem wysadkowym, rzadziej z nasionami cebuli. Wiosną larwy z gleby wnikają do roślin i tam przebiega ich dalszy rozwój. W roślinie szkodnik przemieszcza się wiązkami naczyniowymi ku górnej jej części, opanowując przy tym organy generatywne. W ciągu roku występuje kilka pokoleń tego szkodnika. Samica potrafi złożyć 200 - 500 jaj, a długość życia osobników dorosłych jest w granicach 45 - 73 dni.
Ochrona niechemiczna
Na terenach, gdzie występuje niszczyk zjadliwy nie uprawiać roślin cebulowych, pietruszki, ziemniaka i selera przez kilka lat.
Ochrona chemiczna
Opryskiwać rośliny na przełomie maja i czerwca, a następnie na przełomie czerwca i lipca preparatem Vydate 240 SL.
Nornica ruda, Nornice
Objawy
Gałązki drzew i krzewów liściastych są poobgryzane. Cebulki kwiatowe są także poobgryzane lub całkowicie wyjedzone.
Atakowane rośliny
Kwiaty cebulowe, młode drzewa i krzewy liściaste
Przyczyna
Nornica ruda (Myodes glareolus) jest to gatunek gryzonia z rodziny nornikowatych. Tułów jest długości ok 10 - 11 cm, a ogon osiąga do 5 cm. Ogon jest słabo owłosiony, pokryty pierścieniowatymi łuskami. Nornica waży ok. 30 g. Ma duże oczy, lekko zaostrzony pyszczek z wąsami. Uszy ma duże, szerokie, zaokrąglone, przygięte do przodu, wyraźnie wystające z sierści i sięgające oczu. Nozdrza są gołe, nieowłosione, koloru różowego. Grzbiet jest koloru szaro- lub żółtawo-rudego, bądź czerwonawo-rdzawego. Boki i brzuszna strona ciała mają barwę białoszarą, a ogon jest dwubarwny - z wierzchu ciemny, a spodem jasny. Jasnego koloru są także stopy. Siekacze są kształtu dłutowatego, stale rosną, a ostrość zachowują dzięki temu, że szkliwo znajduje się jedynie na przedniej ich powierzchni. Zęby trzonowe o niskich koronach, z trzema rzędami guzków. Ciąża trwa około 21 dni, a samica rodzi 3 – 4 razy w roku 3 – 5 (do 7) młodych. Młode rodzą się nieowłosione i ślepe. Po 12–14 dniach otwierają oczy, a po około 25 dniach życia opuszczają gniazdo. Uzyskują pełną dojrzałość płciową w wieku 8–9 tygodni. Nornica buduje system korytarzy, z wieloma wylotami tuż pod powierzchnią ziemi lub w gęstym runie. Sieć korytarzy może obejmować około 1600 m2. Można ją spotkać w prawie wszystkich typach lasów oraz śródpolnych i nadwodnych zaroślach, parkach, ogrodach i działkach. Najchętniej wybiera tereny wilgotne, porośnięte krzewami. W górach zamieszkuje piętro regli i kosówki. Prowadzi raczej nocny tryb życia, ale w ciągu dnia także wychodzi w poszukiwaniu pokarmu. Należy do gatunku osiadłego, podziemne korytarze z kryjówkami wykonuje w bezpośredniej bliskości pożywienia i kopców, często pod drzewami oraz leżącymi pniami drzew - dzięki temu ma możliwość szybkiego schronienia się w razie niebezpieczeństwa. Potrafi skakać i wspinać się po gałązkach drzewek owocowych, z których ogryza korę. Żywi się mieszanym pokarmem – wiosną i latem zjada larwy, owady, liście, zioła, nasiona, pąki drzew, korę, porosty, a czasem pokarm zwierzęcy. Natomiast jesienią i zimą żywi się nasionami, owocami, kłączami, nadziemnymi częściami roślin zielonych oraz bezkręgowcami. Przy małej ilości pożywienia żeruje na młodych drzewkach i krzewach, zostawiając po sobie obgryzione gałązki. Nornice wyjadają także rośliny cebulowe.
Ochrona niechemiczna
Należy unikać stosowania słomy jako zimowego okrycia roślin, ponieważ nornice znajdują tam dobre schronienie przed mrozem. Bardzo ważne jest także, aby zbyt wcześnie nie okrywać roślin na zimę. W celu wyeliminowania nornicy z ogrodu należy przestrzegać pewnych zasad m.in.
- usuwać z ogrodu resztki roślin,
- wykaszać wysoką roślinność wokół ogrodu, odchwaszczać teren,
- wyłapywać gryzonie do specjalnych pułapek,
- odstraszać preparatami biologicznymi – repelentami,
- uprawiać rośliny, których nornice nie tolerują,
- wykorzystywać łowne koty i psy.
- kwiaty cebulowe sadzić w ażurowych pojemnikach z drobnymi oczkami lub w plastikowych doniczkach z dziurkami w dnie.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania nornic możemy zastosować świece dymne do gazowania nor oraz zatrute przynęty pokarmowe. Martwe gryzonie trzeba jak najszybciej zebrać i głęboko zakopać, aby nie mogły zostać zjedzone przez inne zwierzęta, ponieważ mogłyby się zatruć.Trzeba pamiętać, że trucizny używane do przygotowania przynęt są bardzo toksyczne.
Objawy
Gałązki drzew i krzewów liściastych są poobgryzane. Cebulki kwiatowe są także poobgryzane lub całkowicie wyjedzone.
Atakowane rośliny
Kwiaty cebulowe, młode drzewa i krzewy liściaste
Przyczyna
Nornica ruda (Myodes glareolus) jest to gatunek gryzonia z rodziny nornikowatych. Tułów jest długości ok 10 - 11 cm, a ogon osiąga do 5 cm. Ogon jest słabo owłosiony, pokryty pierścieniowatymi łuskami. Nornica waży ok. 30 g. Ma duże oczy, lekko zaostrzony pyszczek z wąsami. Uszy ma duże, szerokie, zaokrąglone, przygięte do przodu, wyraźnie wystające z sierści i sięgające oczu. Nozdrza są gołe, nieowłosione, koloru różowego. Grzbiet jest koloru szaro- lub żółtawo-rudego, bądź czerwonawo-rdzawego. Boki i brzuszna strona ciała mają barwę białoszarą, a ogon jest dwubarwny - z wierzchu ciemny, a spodem jasny. Jasnego koloru są także stopy. Siekacze są kształtu dłutowatego, stale rosną, a ostrość zachowują dzięki temu, że szkliwo znajduje się jedynie na przedniej ich powierzchni. Zęby trzonowe o niskich koronach, z trzema rzędami guzków. Ciąża trwa około 21 dni, a samica rodzi 3 – 4 razy w roku 3 – 5 (do 7) młodych. Młode rodzą się nieowłosione i ślepe. Po 12–14 dniach otwierają oczy, a po około 25 dniach życia opuszczają gniazdo. Uzyskują pełną dojrzałość płciową w wieku 8–9 tygodni. Nornica buduje system korytarzy, z wieloma wylotami tuż pod powierzchnią ziemi lub w gęstym runie. Sieć korytarzy może obejmować około 1600 m2. Można ją spotkać w prawie wszystkich typach lasów oraz śródpolnych i nadwodnych zaroślach, parkach, ogrodach i działkach. Najchętniej wybiera tereny wilgotne, porośnięte krzewami. W górach zamieszkuje piętro regli i kosówki. Prowadzi raczej nocny tryb życia, ale w ciągu dnia także wychodzi w poszukiwaniu pokarmu. Należy do gatunku osiadłego, podziemne korytarze z kryjówkami wykonuje w bezpośredniej bliskości pożywienia i kopców, często pod drzewami oraz leżącymi pniami drzew - dzięki temu ma możliwość szybkiego schronienia się w razie niebezpieczeństwa. Potrafi skakać i wspinać się po gałązkach drzewek owocowych, z których ogryza korę. Żywi się mieszanym pokarmem – wiosną i latem zjada larwy, owady, liście, zioła, nasiona, pąki drzew, korę, porosty, a czasem pokarm zwierzęcy. Natomiast jesienią i zimą żywi się nasionami, owocami, kłączami, nadziemnymi częściami roślin zielonych oraz bezkręgowcami. Przy małej ilości pożywienia żeruje na młodych drzewkach i krzewach, zostawiając po sobie obgryzione gałązki. Nornice wyjadają także rośliny cebulowe.
Ochrona niechemiczna
Należy unikać stosowania słomy jako zimowego okrycia roślin, ponieważ nornice znajdują tam dobre schronienie przed mrozem. Bardzo ważne jest także, aby zbyt wcześnie nie okrywać roślin na zimę. W celu wyeliminowania nornicy z ogrodu należy przestrzegać pewnych zasad m.in.
- usuwać z ogrodu resztki roślin,
- wykaszać wysoką roślinność wokół ogrodu, odchwaszczać teren,
- wyłapywać gryzonie do specjalnych pułapek,
- odstraszać preparatami biologicznymi – repelentami,
- uprawiać rośliny, których nornice nie tolerują,
- wykorzystywać łowne koty i psy.
- kwiaty cebulowe sadzić w ażurowych pojemnikach z drobnymi oczkami lub w plastikowych doniczkach z dziurkami w dnie.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania nornic możemy zastosować świece dymne do gazowania nor oraz zatrute przynęty pokarmowe. Martwe gryzonie trzeba jak najszybciej zebrać i głęboko zakopać, aby nie mogły zostać zjedzone przez inne zwierzęta, ponieważ mogłyby się zatruć.Trzeba pamiętać, że trucizny używane do przygotowania przynęt są bardzo toksyczne.
Nornik zwyczajny, nornik polny, polnik
Objawy
W ziemi znajdują się otwory stanowiące wloty do ziemnych korytarzy gryzonia. Kora drzew jest poobgryzana.
Atakowane rośliny
Trawy, warzywa, drzewa owocowe i ozdobne, byliny.
Przyczyna
Nornik zwyczajny, nornik polny, polnik (Microtus arvalis) jest to gatunek gryzonia z rodziny nornikowatych. Posiada krępe ciało, krótką głowę i tępo zakończony pysk. Jest barwy żółtawobrunatnej lub żółtawoszarej, a boki, brzuch i stopy mają kolor jasnoszary. Dorosłe osobniki dorastają do 9-11 cm, ważą ok. 40 g. Ogon jest długości 2,5-3,5 cm, równomiernie owłosiony. Nornik żyje zwykle 4 – 5 miesięcy. Potrafi pływać, ale nie umie wdrapywać się na drzewa. Nory tworzy w miejscach pokrytych roślinnością i nasłonecznionych. Norę składa się z licznych korytarzy ziemnych, spichrza i gniazda o średnicy 10-20 cm. Do korytarzy ziemnych prowadzą wyloty nor o średnicy 3-5 cm, które na powierzchni ziemi połączone są ze sobą ścieżkami wydeptanymi przez gryzonie. Ciąża trwa 18 - 20 dni, a w ciągu życia samica wydaje młode na świat 6 - 7 razy, po 4-9 w miocie. Młode stają się samodzielne po 12-15 dniach, a po 3 miesiącach uzyskują dojrzałość płciową. W miejscach nieporośniętych roślinnością nornik polny buduje proste, ślepo zakończone kryjówki lub przejścia, w których chowa się lub do których wciąga ścięte rośliny i je zjada. Gryzoń nie zapada w sen zimowy. Pod śniegiem buduje tunele z ziemi i trawy, natomiast część norników przenosi się do drewnianych zabudowań w ogrodach. Latem nornik aktywny jest nocą, a zimą żeruje w ciągu dnia. Wyszukuje pokarmu w promieniu 15 m wokół nory. W pierwszej kolejności żywi się roślinami rosnącymi przy otworze wejściowym do nory, a po ich zjedzeniu przesuwa się stopniowo dalej. Pożywienie nornika stanowią soczyste rośliny, trawy, marchew i buraki. Jesienią i zimą norniki żywią się ziarnem i nasionami chwastów, które najpierw gromadzą w spiżarniach. Nornik polny może zgromadzić do 3 kg zapasów żywności - nasiona, pędy, liście i korzenie różnych roślin. Nornik polny uszkadza także drzewa owocowe i ozdobne w ogrodach. Przemieszczając się pod śniegiem dociera do pni drzew i ogryza korę do wysokości pokrywy śnieżnej - może nawet ogołocić pień z kory na całym obwodzie. Żywi się także korzeniami drzew owocowych. Uszkodzone drzewka porażane są przez choroby lub łamane przez wiatr
Zwalczanie nie chemiczne
Bardzo ważne jest, aby nie stwarzać gryzoniom dogodnych warunków do zasiedlania terenu. Należy więc:
- usuwać resztki roślinne z ziemi,
- odchwaszczać cały teren,
- ściółki nie rozkładać pod drzewami,
- zasypywać, przekopywać i zalewać wodą nory w ziemi,
- w norach umieszczać gałązki tui, liście orzecha włoskiego, pędy i liście czarnego bzu
- do nor można wlewać wyciągi z przefermentowanych liści czarnego bzu, ząbki czosnku, trujące nasiona groszku żółtego,
- należy przerzedzać płożące, gęste, niskie krzewy,
- korę pni drzew i krzewów owocowych należy zabezpieczać otulinami z perforowanego plastiku lub drobno-oczkową siatką,
- wrażliwe rośliny należy osłaniać przed mrozem ściółką lub gałęziami świerkowymi dopiero wtedy, gdy ziemia będzie już nieco zmrożona,
- szczelnie zamykać pomieszczenia gospodarcze, magazynki i przechowalnie,
- sadzić rośliny, których gryzonie nie tolerują m.in. wilczomlecze, szachownice, groszek żółty (trujący również dla ludzi), gorczycę, grykę, ułudkę wiosenną, inkarwillę, czosnek, miętę, nostrzyk, rumianek, czarną porzeczkę.
- Można także zakupić odstraszacze akustyczne elektryczne lub umieszczać w norach odstraszacze zapachowe.
- W sklepach dostępne są różnego rodzaju łapki i pułapki chwytne. Należy jednak pamiętać, że gryzonie są bardzo nieufne i posiadają doskonały węch, dlatego łapki, pułapki i naczynia stosowane do wykładania trutek, muszą być wolne od jakichkolwiek zapachów.
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania chemicznego możemy zastosować świece dymne służące do gazowania nor oraz zatrute przynęty pokarmowe. Martwe gryzonie trzeba jak najszybciej zebrać i głęboko zakopać, żeby nie mogły zostać zjedzone przez inne zwierzęta, ponieważ mogłyby się zatruć. Trzeba pamiętać, że trucizny używane do przygotowania przynęt są bardzo toksyczne.
Objawy
W ziemi znajdują się otwory stanowiące wloty do ziemnych korytarzy gryzonia. Kora drzew jest poobgryzana.
Atakowane rośliny
Trawy, warzywa, drzewa owocowe i ozdobne, byliny.
Przyczyna
Nornik zwyczajny, nornik polny, polnik (Microtus arvalis) jest to gatunek gryzonia z rodziny nornikowatych. Posiada krępe ciało, krótką głowę i tępo zakończony pysk. Jest barwy żółtawobrunatnej lub żółtawoszarej, a boki, brzuch i stopy mają kolor jasnoszary. Dorosłe osobniki dorastają do 9-11 cm, ważą ok. 40 g. Ogon jest długości 2,5-3,5 cm, równomiernie owłosiony. Nornik żyje zwykle 4 – 5 miesięcy. Potrafi pływać, ale nie umie wdrapywać się na drzewa. Nory tworzy w miejscach pokrytych roślinnością i nasłonecznionych. Norę składa się z licznych korytarzy ziemnych, spichrza i gniazda o średnicy 10-20 cm. Do korytarzy ziemnych prowadzą wyloty nor o średnicy 3-5 cm, które na powierzchni ziemi połączone są ze sobą ścieżkami wydeptanymi przez gryzonie. Ciąża trwa 18 - 20 dni, a w ciągu życia samica wydaje młode na świat 6 - 7 razy, po 4-9 w miocie. Młode stają się samodzielne po 12-15 dniach, a po 3 miesiącach uzyskują dojrzałość płciową. W miejscach nieporośniętych roślinnością nornik polny buduje proste, ślepo zakończone kryjówki lub przejścia, w których chowa się lub do których wciąga ścięte rośliny i je zjada. Gryzoń nie zapada w sen zimowy. Pod śniegiem buduje tunele z ziemi i trawy, natomiast część norników przenosi się do drewnianych zabudowań w ogrodach. Latem nornik aktywny jest nocą, a zimą żeruje w ciągu dnia. Wyszukuje pokarmu w promieniu 15 m wokół nory. W pierwszej kolejności żywi się roślinami rosnącymi przy otworze wejściowym do nory, a po ich zjedzeniu przesuwa się stopniowo dalej. Pożywienie nornika stanowią soczyste rośliny, trawy, marchew i buraki. Jesienią i zimą norniki żywią się ziarnem i nasionami chwastów, które najpierw gromadzą w spiżarniach. Nornik polny może zgromadzić do 3 kg zapasów żywności - nasiona, pędy, liście i korzenie różnych roślin. Nornik polny uszkadza także drzewa owocowe i ozdobne w ogrodach. Przemieszczając się pod śniegiem dociera do pni drzew i ogryza korę do wysokości pokrywy śnieżnej - może nawet ogołocić pień z kory na całym obwodzie. Żywi się także korzeniami drzew owocowych. Uszkodzone drzewka porażane są przez choroby lub łamane przez wiatr
Zwalczanie nie chemiczne
Bardzo ważne jest, aby nie stwarzać gryzoniom dogodnych warunków do zasiedlania terenu. Należy więc:
- usuwać resztki roślinne z ziemi,
- odchwaszczać cały teren,
- ściółki nie rozkładać pod drzewami,
- zasypywać, przekopywać i zalewać wodą nory w ziemi,
- w norach umieszczać gałązki tui, liście orzecha włoskiego, pędy i liście czarnego bzu
- do nor można wlewać wyciągi z przefermentowanych liści czarnego bzu, ząbki czosnku, trujące nasiona groszku żółtego,
- należy przerzedzać płożące, gęste, niskie krzewy,
- korę pni drzew i krzewów owocowych należy zabezpieczać otulinami z perforowanego plastiku lub drobno-oczkową siatką,
- wrażliwe rośliny należy osłaniać przed mrozem ściółką lub gałęziami świerkowymi dopiero wtedy, gdy ziemia będzie już nieco zmrożona,
- szczelnie zamykać pomieszczenia gospodarcze, magazynki i przechowalnie,
- sadzić rośliny, których gryzonie nie tolerują m.in. wilczomlecze, szachownice, groszek żółty (trujący również dla ludzi), gorczycę, grykę, ułudkę wiosenną, inkarwillę, czosnek, miętę, nostrzyk, rumianek, czarną porzeczkę.
- Można także zakupić odstraszacze akustyczne elektryczne lub umieszczać w norach odstraszacze zapachowe.
- W sklepach dostępne są różnego rodzaju łapki i pułapki chwytne. Należy jednak pamiętać, że gryzonie są bardzo nieufne i posiadają doskonały węch, dlatego łapki, pułapki i naczynia stosowane do wykładania trutek, muszą być wolne od jakichkolwiek zapachów.
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania chemicznego możemy zastosować świece dymne służące do gazowania nor oraz zatrute przynęty pokarmowe. Martwe gryzonie trzeba jak najszybciej zebrać i głęboko zakopać, żeby nie mogły zostać zjedzone przez inne zwierzęta, ponieważ mogłyby się zatruć. Trzeba pamiętać, że trucizny używane do przygotowania przynęt są bardzo toksyczne.
Obnażacz różówka, obnażacz kopciuszek
Objawy
Liście są silnie uszkodzone, tzw. gołożer. Z objedzonego liścia pozostaje tylko nerw główny.
Atakowane rośliny
Róże.
Przyczyna
Błonkówki obnażacz różówka (Arge rosae) i obnażacz kopciuszek (Arge pagana) należą do rodziny pilarzowate. Larwy obu szkodników rozpoczynają żer od brzegu blaszki liściowej, a kończą na nerwie głównym liścia. W ciągu roku pojawiają się dwa pokolenia szkodnika. Larwy pierwszego pokolenia żerują w czerwcu, natomiast drugiego w sierpniu. Samica składa w górnych częściach młodych pędów, jaja ustawione są w rządku po 16-18 sztuk. Z jaj wylęgają się niebieskozielone, gąsienicopodobne larwy z czarnymi brodawkami, dorastające do 20 mm. W czasie żerowania odwłok zwinięty jest ku dołowi lub esowato uniesiony ku górze. Zimują larwy w oprzędach w glebie.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest dokładna obserwacja krzewów od początku maja, ponieważ szkodnik co roku pojawia się w tych samych miejscach. Czasem efekt przynosi przesadzenie krzewów na inne stanowisko.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin środkami ochrony roślin np.: Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Liście są silnie uszkodzone, tzw. gołożer. Z objedzonego liścia pozostaje tylko nerw główny.
Atakowane rośliny
Róże.
Przyczyna
Błonkówki obnażacz różówka (Arge rosae) i obnażacz kopciuszek (Arge pagana) należą do rodziny pilarzowate. Larwy obu szkodników rozpoczynają żer od brzegu blaszki liściowej, a kończą na nerwie głównym liścia. W ciągu roku pojawiają się dwa pokolenia szkodnika. Larwy pierwszego pokolenia żerują w czerwcu, natomiast drugiego w sierpniu. Samica składa w górnych częściach młodych pędów, jaja ustawione są w rządku po 16-18 sztuk. Z jaj wylęgają się niebieskozielone, gąsienicopodobne larwy z czarnymi brodawkami, dorastające do 20 mm. W czasie żerowania odwłok zwinięty jest ku dołowi lub esowato uniesiony ku górze. Zimują larwy w oprzędach w glebie.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest dokładna obserwacja krzewów od początku maja, ponieważ szkodnik co roku pojawia się w tych samych miejscach. Czasem efekt przynosi przesadzenie krzewów na inne stanowisko.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin środkami ochrony roślin np.: Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Ochojnik świerkowo-modrzewiowy
Objawy
Wiosną na pędach świerków rozwijają się galasy. Mają długość do 2 cm i owalny kształt. Igły modrzewi załamują się kolankowato, co jest efektem żerowania larw szkodnika. W późniejszym okresie na pędach pojawia się biały, gęsty, woskowy nalot, a igły zmieniają barwę na żółtą.
Atakowane rośliny
Świerk i modrzew.
Przyczyna
Ochojnik świerkowo-modrzewiowy (Adelges laricis) jest to mszyca przechodząca pełny rozwój na dwóch żywicielach. W kwietniu larwy rozpoczynają żer na pędach świerka. Ich ślina zawiera substancje, które powodują nienaturalny rozrost tkanek, czego skutkiem jest powstanie galasów na pędach. W maju następuje przepoczwarzenie i samice składają jaja w pobliżu powstałych zgrubień. Samica składa ponad 100 sztuk jaj. Młode osobniki po wykluciu się wchodzą do galasów. W czerwcu dorosłe już ochojniki opuszczają galasy i przenoszą się na igły. Tam przeobrażają się w formy uskrzydlone i migrują na rosnące w pobliżu modrzewie. Kolejne pokolenie szkodnika przechodzi rozwój na modrzewiach. Zimują larwy w zagłębieniach kory. Wiosną następnego roku dorosłe już osobniki składają jaja na młodych igłach. Część ochojników żeruje na modrzewiach do czerwca po czym, jako formy uskrzydlone, migrują na świerki. Osobniki, które pozostały na modrzewiach rozmnażają się intensywnie. Na początku lata otaczają swoje kolonie woskowym puchem powodując charakterystyczne kremowe przebarwienia na pędach.
Zwalczanie niechemiczne
Świerki i modrzewie nie powinny rosnąć w bliskiej odległości. Wiosną bardzo ważne jest regularne usuwanie galasów z pędów świerka.
Zwalczanie chemiczne
Wczesną wiosną należy wykonać opryski preparatami olejowymi np. Promanal 060 EC. Dzięki zastosowaniu tego preparatu pozbędziemy się zimujących form szkodnika. Natomiast w okresie wegetacyjnym należy wykonać kilkukrotne opryski preparatem np. Confidor 200 SL.
Objawy
Wiosną na pędach świerków rozwijają się galasy. Mają długość do 2 cm i owalny kształt. Igły modrzewi załamują się kolankowato, co jest efektem żerowania larw szkodnika. W późniejszym okresie na pędach pojawia się biały, gęsty, woskowy nalot, a igły zmieniają barwę na żółtą.
Atakowane rośliny
Świerk i modrzew.
Przyczyna
Ochojnik świerkowo-modrzewiowy (Adelges laricis) jest to mszyca przechodząca pełny rozwój na dwóch żywicielach. W kwietniu larwy rozpoczynają żer na pędach świerka. Ich ślina zawiera substancje, które powodują nienaturalny rozrost tkanek, czego skutkiem jest powstanie galasów na pędach. W maju następuje przepoczwarzenie i samice składają jaja w pobliżu powstałych zgrubień. Samica składa ponad 100 sztuk jaj. Młode osobniki po wykluciu się wchodzą do galasów. W czerwcu dorosłe już ochojniki opuszczają galasy i przenoszą się na igły. Tam przeobrażają się w formy uskrzydlone i migrują na rosnące w pobliżu modrzewie. Kolejne pokolenie szkodnika przechodzi rozwój na modrzewiach. Zimują larwy w zagłębieniach kory. Wiosną następnego roku dorosłe już osobniki składają jaja na młodych igłach. Część ochojników żeruje na modrzewiach do czerwca po czym, jako formy uskrzydlone, migrują na świerki. Osobniki, które pozostały na modrzewiach rozmnażają się intensywnie. Na początku lata otaczają swoje kolonie woskowym puchem powodując charakterystyczne kremowe przebarwienia na pędach.
Zwalczanie niechemiczne
Świerki i modrzewie nie powinny rosnąć w bliskiej odległości. Wiosną bardzo ważne jest regularne usuwanie galasów z pędów świerka.
Zwalczanie chemiczne
Wczesną wiosną należy wykonać opryski preparatami olejowymi np. Promanal 060 EC. Dzięki zastosowaniu tego preparatu pozbędziemy się zimujących form szkodnika. Natomiast w okresie wegetacyjnym należy wykonać kilkukrotne opryski preparatem np. Confidor 200 SL.
Oprzędziki
Objawy
Na liściach widoczne jest ząbkowanie (żer zatokowy - wyżarte półkoliste zatoki na brzegach blaszki liściowej). Rośliny są osłabione, zasychają. Plonowanie jest ograniczone.
Atakowane rośliny
Łubin, bób, bobik, groch i inne rośliny motylkowe
Przyczyna
Chrząszcze oprzędziki (Sitona) z rodziny ryjkowcowatych. Najczęściej spotykane są trzy gatunki tego szkodnika – oprzędzik szary (łubinowy) (Sitona griseus), oprzędzik wielożerny (Sitona crinitus) i oprzędzik pręgowany (Sitona lineatus). Oprzędziki dorastają 4-8 mm, posiadają szaro brunatne ubarwienie na pokrywach skrzydłowych tworzące podłużne prążkowane. Ryjek jest słabo zaznaczony, głowa wydłużona. Na plantacjach roślin motylkowych pojawiają się najwcześniej ze szkodników tych roślin. Oprzędzik pręgowany jest oligofagiem (różni żywiciele z rodziny motylkowych). Oprzędzik wielożerny niszczy korzenie koniczyny, a oprzędzik szary – łubinu. Chrząszcze żerują na liściach wschodzących roślin, pozostawiając na ich brzegach wygryzione zatoki. Samica składa jaja w pobliżu szyjki korzeniowej roślin. Larwy są beznogie, z wyraźną głową. Żerują na brodawkach korzeniowych, uszkadzają je i ograniczają tym samym wiązanie azotu atmosferycznego. Zimują dorosłe chrząszcze na plantacjach wieloletnich roślin motylkowych. Na wiosnę następują przeloty na wschody bobu i wyki. Samice składają jaja na glebie wokół roślin żywicielskich. Larwy wchodzą do gleby i żerują na brodawkach korzeniowych roślin motylkowych. Przepoczwarczenie następuje w glebie i w lipcu następuje wylęg nowych chrząszczy, które przelatują na wieloletnie rośliny motylkowe. Tam żerują i szukają miejsca do zimowania.
Ochrona chemiczna
Jedną z metod ochrony roślin przed oprzędzikami jest stosowanie zapraw nasiennych. Po wschodach roślin warto zastosować oprysk środkami ochrony roślin np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Na liściach widoczne jest ząbkowanie (żer zatokowy - wyżarte półkoliste zatoki na brzegach blaszki liściowej). Rośliny są osłabione, zasychają. Plonowanie jest ograniczone.
Atakowane rośliny
Łubin, bób, bobik, groch i inne rośliny motylkowe
Przyczyna
Chrząszcze oprzędziki (Sitona) z rodziny ryjkowcowatych. Najczęściej spotykane są trzy gatunki tego szkodnika – oprzędzik szary (łubinowy) (Sitona griseus), oprzędzik wielożerny (Sitona crinitus) i oprzędzik pręgowany (Sitona lineatus). Oprzędziki dorastają 4-8 mm, posiadają szaro brunatne ubarwienie na pokrywach skrzydłowych tworzące podłużne prążkowane. Ryjek jest słabo zaznaczony, głowa wydłużona. Na plantacjach roślin motylkowych pojawiają się najwcześniej ze szkodników tych roślin. Oprzędzik pręgowany jest oligofagiem (różni żywiciele z rodziny motylkowych). Oprzędzik wielożerny niszczy korzenie koniczyny, a oprzędzik szary – łubinu. Chrząszcze żerują na liściach wschodzących roślin, pozostawiając na ich brzegach wygryzione zatoki. Samica składa jaja w pobliżu szyjki korzeniowej roślin. Larwy są beznogie, z wyraźną głową. Żerują na brodawkach korzeniowych, uszkadzają je i ograniczają tym samym wiązanie azotu atmosferycznego. Zimują dorosłe chrząszcze na plantacjach wieloletnich roślin motylkowych. Na wiosnę następują przeloty na wschody bobu i wyki. Samice składają jaja na glebie wokół roślin żywicielskich. Larwy wchodzą do gleby i żerują na brodawkach korzeniowych roślin motylkowych. Przepoczwarczenie następuje w glebie i w lipcu następuje wylęg nowych chrząszczy, które przelatują na wieloletnie rośliny motylkowe. Tam żerują i szukają miejsca do zimowania.
Ochrona chemiczna
Jedną z metod ochrony roślin przed oprzędzikami jest stosowanie zapraw nasiennych. Po wschodach roślin warto zastosować oprysk środkami ochrony roślin np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opuchlak rudonóg
Opis:
Opuchlak rudonóg (Otiorrhynchus ovatus) - chrząszcz z rodziny ryjkowcowate długości około 5 mm o czarnym zabarwieniu, pokryty żółtoszarymi włoskami z wyciągniętym, krótkim ryjkiem. Larwy beznogie rogalikowato zagięte, brudnobiałe. Larwy zimują w glebie do 30 cm głębokości. Opuchlak pojawia się w okresie od czerwca do września, żerując na liściach. Samica może złożyć nawet do 600 jaj, które składa do gleby w pobliżu roślin, a wyległe larwy żerują na ich systemie korzeniowym, który uszkadzają.
Objawy:
Więdnięcie i zamieranie roślin, co jest związane z zerowaniem larw w systemie korzeniowym. Pod jedną rośliną może znajdować się nawet do 80 larw. Szkodnik hamuje rozwój roślin, które słabiej owocują a w okresie suszy są bardziej narażone na zamieranie.
Zwalczanie:
Oprysk należy wykonać po zbiorze owoców, w okresie żerowania opuchlaków na liściach i składania jaj do gleby, spryskując zarówno roślinę jak i glebę. Stosujemy np. Acetamip 20 SP, Viper 20 SP, Mospilan 20 SP.
Rośliny podatne:
Truskawka, rzadziej maliny i porzeczki.
Opis:
Opuchlak rudonóg (Otiorrhynchus ovatus) - chrząszcz z rodziny ryjkowcowate długości około 5 mm o czarnym zabarwieniu, pokryty żółtoszarymi włoskami z wyciągniętym, krótkim ryjkiem. Larwy beznogie rogalikowato zagięte, brudnobiałe. Larwy zimują w glebie do 30 cm głębokości. Opuchlak pojawia się w okresie od czerwca do września, żerując na liściach. Samica może złożyć nawet do 600 jaj, które składa do gleby w pobliżu roślin, a wyległe larwy żerują na ich systemie korzeniowym, który uszkadzają.
Objawy:
Więdnięcie i zamieranie roślin, co jest związane z zerowaniem larw w systemie korzeniowym. Pod jedną rośliną może znajdować się nawet do 80 larw. Szkodnik hamuje rozwój roślin, które słabiej owocują a w okresie suszy są bardziej narażone na zamieranie.
Zwalczanie:
Oprysk należy wykonać po zbiorze owoców, w okresie żerowania opuchlaków na liściach i składania jaj do gleby, spryskując zarówno roślinę jak i glebę. Stosujemy np. Acetamip 20 SP, Viper 20 SP, Mospilan 20 SP.
Rośliny podatne:
Truskawka, rzadziej maliny i porzeczki.
Opuchlak truskawkowiec
Objawy
Rośliny więdną, a następnie zasychają. Brzegi blaszki liściowej są poobgryzane. Więdnięcie i zamieranie roślin związane jest z żerowaniem larw w systemie korzeniowym. Pod jedną rośliną może być do 80 larw. Rozwój roślin jest zahamowany, a plonowanie ograniczone.
Atakowane rośliny
truskawki, poziomki, maliny, azalia, brzoskwinie, różaneczniki, winorośl, cisy i inne rośliny
Przyczyna
Opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus) posiada szaro-brązową barwę ciała i dorasta 9–13 mm. Ryjek jest krótki, na końcu rozszerzony, z głębokim rowkiem na górnej stronie. Czułki koloru brunatno-czerwonego lub brunatnego. Dorosłe osobniki opuchlaka truskawkowca utraciły zdolność lotu. W ciągu dnia szkodniki się ukrywają, a nocą stają się aktywne i rozpoczynają żer. Larwy rozwijają się w ziemi, na korzeniach roślin, przy okazji je niszcząc. Natomiast dorosłe owady obgryzają liście, pączki, kwiaty, a nawet korę na cienkich gałązkach. Samice składają po około 1000 sztuk jaj do ziemi bogatej w próchnicę, przeważnie u podstawy roślin. Larwy żerują na korzonkach krzewów i roślin zielnych do późnej jesieni. Wraz z nadejściem chłodniejszych dni opuszczają się głębiej i tam zimują. Zimują różne stadia rozwojowe szkodnika w glebie na głębokości do 20 cm.
Ochrona niechemiczna
Do ochrony przed opuchlakiem można zastosować metodę biologiczną polegającą na zastosowaniu nicieni owadolubnych. Skuteczne są preparaty: Larvanem lub Nemasys F zawierającymi nicienie owadolubne. Larvanem zawiera nicienie Heterorhabditis bacteriophora.
Ochrona chemiczna
Do oprysku roślin i gleby pod nimi można zastosować preparat chemiczny np. Viper 20 SP, Acetamip 20 SP, Mospilan 20 SP.
Objawy
Rośliny więdną, a następnie zasychają. Brzegi blaszki liściowej są poobgryzane. Więdnięcie i zamieranie roślin związane jest z żerowaniem larw w systemie korzeniowym. Pod jedną rośliną może być do 80 larw. Rozwój roślin jest zahamowany, a plonowanie ograniczone.
Atakowane rośliny
truskawki, poziomki, maliny, azalia, brzoskwinie, różaneczniki, winorośl, cisy i inne rośliny
Przyczyna
Opuchlak truskawkowiec (Otiorhynchus sulcatus) posiada szaro-brązową barwę ciała i dorasta 9–13 mm. Ryjek jest krótki, na końcu rozszerzony, z głębokim rowkiem na górnej stronie. Czułki koloru brunatno-czerwonego lub brunatnego. Dorosłe osobniki opuchlaka truskawkowca utraciły zdolność lotu. W ciągu dnia szkodniki się ukrywają, a nocą stają się aktywne i rozpoczynają żer. Larwy rozwijają się w ziemi, na korzeniach roślin, przy okazji je niszcząc. Natomiast dorosłe owady obgryzają liście, pączki, kwiaty, a nawet korę na cienkich gałązkach. Samice składają po około 1000 sztuk jaj do ziemi bogatej w próchnicę, przeważnie u podstawy roślin. Larwy żerują na korzonkach krzewów i roślin zielnych do późnej jesieni. Wraz z nadejściem chłodniejszych dni opuszczają się głębiej i tam zimują. Zimują różne stadia rozwojowe szkodnika w glebie na głębokości do 20 cm.
Ochrona niechemiczna
Do ochrony przed opuchlakiem można zastosować metodę biologiczną polegającą na zastosowaniu nicieni owadolubnych. Skuteczne są preparaty: Larvanem lub Nemasys F zawierającymi nicienie owadolubne. Larvanem zawiera nicienie Heterorhabditis bacteriophora.
Ochrona chemiczna
Do oprysku roślin i gleby pod nimi można zastosować preparat chemiczny np. Viper 20 SP, Acetamip 20 SP, Mospilan 20 SP.
Osnuja gruszowa
Opis:
Osnuja gruszowa (Neurotoma flaviventris) jest to błonkówka dorastająca do 11-14 mm. Tułów i głowa są barwy czarnej, a odwłok koloru brązowożółtego. Larwy osiągają do 20 mm długości, sa barwy pomarańczowożółtej z czarną głową, lekko spłaszczone. Zimują larwy w kokonie w wierzchniej warstwie gleby. Na początku maja ma miejsce wylot błonkówek. Samice składają jaja (do 60 ) na dolnej stronie blaszki liściowej, w rzędach. Wylęgłe larwy oprzędzają liście i je zjadają. Następnie oprzędzają następne liście, a nawet gałązki, w skutek czego oprzęd się powiększa. W lipcu schodzą do gleby i tam zimują. W ciągu roku występuje jedno pokolenie tego szkodnika.
Objawy:
Liście osnute przędzą i powoli zjadane.
Zwalczanie:
Na ogół wystarczające jest mechaniczne niszczenie gniazd larw. Pędy z oprzędami należy wycinać i palić. W początkowym okresie żerowania larw można wykonać oprysk stosując np. Fastac 100 EC.
Opis:
Osnuja gruszowa (Neurotoma flaviventris) jest to błonkówka dorastająca do 11-14 mm. Tułów i głowa są barwy czarnej, a odwłok koloru brązowożółtego. Larwy osiągają do 20 mm długości, sa barwy pomarańczowożółtej z czarną głową, lekko spłaszczone. Zimują larwy w kokonie w wierzchniej warstwie gleby. Na początku maja ma miejsce wylot błonkówek. Samice składają jaja (do 60 ) na dolnej stronie blaszki liściowej, w rzędach. Wylęgłe larwy oprzędzają liście i je zjadają. Następnie oprzędzają następne liście, a nawet gałązki, w skutek czego oprzęd się powiększa. W lipcu schodzą do gleby i tam zimują. W ciągu roku występuje jedno pokolenie tego szkodnika.
Objawy:
Liście osnute przędzą i powoli zjadane.
Zwalczanie:
Na ogół wystarczające jest mechaniczne niszczenie gniazd larw. Pędy z oprzędami należy wycinać i palić. W początkowym okresie żerowania larw można wykonać oprysk stosując np. Fastac 100 EC.
Osnuja sadzonkowa
Objawy
Na wierzchołkach pędów sosen widoczny oprzęd, pod którym żerują larwy.
Atakowane rośliny
głównie młode sosny pospolite, sosny wejmutki i sosna czarna.
Przyczyna
Osnuja sadzonkowa (Acantholyda hierogliohica) jest to błonkówka, której larwy wyrządzają duże szkody w uprawie sosny. Larwy żerują na głównym pędzie i doprowadzają do jego zamierania. Samice składają jaja w maju i czerwcu na młodych pędach sosen. Wylęgająca się larwa osnuwa się rurkowatym oprzędem. Pod schronieniem oprzędu larwa żeruje, przemieszczając się w dół po drzewie (ostatecznie oprzęd może objąć cały pęd). Z początkiem sierpnia larwy przemieszczają się do gleby, aby przezimować. Zwykle wiosną następnego roku następuje przepoczwarzenie. Po około pojawia się latający owad dorosły, który ponownie składa jaja na pędach.
Zwalczanie niechemiczne
Pędy z oprzędami należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
W okresie pojawienia się szkodników wykonać oprysk preparatem np. Fastac 100 EC.
Objawy
Na wierzchołkach pędów sosen widoczny oprzęd, pod którym żerują larwy.
Atakowane rośliny
głównie młode sosny pospolite, sosny wejmutki i sosna czarna.
Przyczyna
Osnuja sadzonkowa (Acantholyda hierogliohica) jest to błonkówka, której larwy wyrządzają duże szkody w uprawie sosny. Larwy żerują na głównym pędzie i doprowadzają do jego zamierania. Samice składają jaja w maju i czerwcu na młodych pędach sosen. Wylęgająca się larwa osnuwa się rurkowatym oprzędem. Pod schronieniem oprzędu larwa żeruje, przemieszczając się w dół po drzewie (ostatecznie oprzęd może objąć cały pęd). Z początkiem sierpnia larwy przemieszczają się do gleby, aby przezimować. Zwykle wiosną następnego roku następuje przepoczwarzenie. Po około pojawia się latający owad dorosły, który ponownie składa jaja na pędach.
Zwalczanie niechemiczne
Pędy z oprzędami należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
W okresie pojawienia się szkodników wykonać oprysk preparatem np. Fastac 100 EC.
Osowate
Objawy
W owocach są wygryzione dziury. Owady żerują w uszkodzeniach wyrządzonych przez ptaki.
Atakowane rośliny
Jabłoń, grusza, śliwa, brzoskwinia i inne drzewa owocowe; także winogrono.
Przyczyn
Osowate (Vespidae) żyją w koloniach. Swoje gniazdo budują z masy papierowej na drzewach, w altanach na działkach, na poddaszach domówi innych budowlach lub na ziemi. Długość ciała osowatych waha się w zależności od gatunku od 7 mm do 40 mm. Larwy są barwy białej i żyją w gniazdach.
Zwalczanie niechemiczne
Dojrzałe owoce należy zbierać w godzinach porannych i przechowywać je w miejscach niedostępnych dla owadów. Gniazda osowatych można usuwać mechanicznie. W przypadku wystąpienia dużej liczebności osowatych, zwłaszcza szerszeni, należy poprosić o pomoc specjalistyczne firmy zajmujące się usuwaniem gniazd lub straż pożarną.
Zwalczanie chemiczne
W sklepach dostępne są różnego rodzaju preparaty do zwalczania osowatych, często w aerozolu. Taki preparat należy rozpylić przy wlocie do gniazda. Czynność tę wykonuje się po zmierzchu, gdy dorosłe owady zakończyły dzienną aktywność.
Objawy
W owocach są wygryzione dziury. Owady żerują w uszkodzeniach wyrządzonych przez ptaki.
Atakowane rośliny
Jabłoń, grusza, śliwa, brzoskwinia i inne drzewa owocowe; także winogrono.
Przyczyn
Osowate (Vespidae) żyją w koloniach. Swoje gniazdo budują z masy papierowej na drzewach, w altanach na działkach, na poddaszach domówi innych budowlach lub na ziemi. Długość ciała osowatych waha się w zależności od gatunku od 7 mm do 40 mm. Larwy są barwy białej i żyją w gniazdach.
Zwalczanie niechemiczne
Dojrzałe owoce należy zbierać w godzinach porannych i przechowywać je w miejscach niedostępnych dla owadów. Gniazda osowatych można usuwać mechanicznie. W przypadku wystąpienia dużej liczebności osowatych, zwłaszcza szerszeni, należy poprosić o pomoc specjalistyczne firmy zajmujące się usuwaniem gniazd lub straż pożarną.
Zwalczanie chemiczne
W sklepach dostępne są różnego rodzaju preparaty do zwalczania osowatych, często w aerozolu. Taki preparat należy rozpylić przy wlocie do gniazda. Czynność tę wykonuje się po zmierzchu, gdy dorosłe owady zakończyły dzienną aktywność.
Ospowatość cebul hiacynta
Opis:
Ospowatość cebul hiacynta jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Ospowatość cebul hiacynta uwidacznia się najczęściej w okresie przechowywania. Przy dużej wilgotności w miejscach uszkodzenia cebuli rozwijają się grzyby z rodzaju Penicillium. Ich pojawienie się objawia się pleśniowatą grzybnią.
Objawy:
Na cebulach widoczne są wyraźne zmiany w postaci tzw. krostek lub lekko wgłębionych plam, które z czasem obejmują całą cebulę.
Zapobieganie:
Bardzo ważne jest, aby zapewnić roślinie odpowiednie warunki uprawowe. Należy unikać stanowisk z ciężką, wilgotną glebą. Hiacynty potrzebują lekkich, przepuszczalnych, żyznych gleb o obojętnym pH. Glebę zbyt ciężką należy wymieszać piaskiem lub torfem w celu zmienienia jej struktury. Należy przestrzegać terminów wykopywania cebul oraz zasad ich selekcji i przechowywania. Cebule najlepiej wykopywać rok rocznie, początkiem lipca. Należy przeprowadzić odpowiednią selekcję cebul pozostawiając jedynie zdrowe, a chore, uszkodzone odrzucić.
Rośliny podatne:
hiacynty (Hyacinthus L.).
Opis:
Ospowatość cebul hiacynta jest przykładem choroby fizjologicznej. Choroby fizjologiczne to grupa chorób dotykająca rośliny w przypadku niedostatecznej zasobności nieożywionych czynników środowiska zewnętrznego, m.in. zawartość składników pokarmowych w glebie, struktura gleby, temperatura powietrza, ilość wody, wilgotność powietrza, nasłonecznienie, pH gleby itd. Jeżeli występują różnice, pomiędzy zapotrzebowaniem rośliny a warunkami uprawy, wzrost i rozwój roślin może być zaburzony. Przy rozpoznawaniu choroby, należy trafnie określić czynnik chorobotwórczy, gdyż oprócz chorób fizjologicznych, przyczyną zmian mogą być np. bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty itd. Ospowatość cebul hiacynta uwidacznia się najczęściej w okresie przechowywania. Przy dużej wilgotności w miejscach uszkodzenia cebuli rozwijają się grzyby z rodzaju Penicillium. Ich pojawienie się objawia się pleśniowatą grzybnią.
Objawy:
Na cebulach widoczne są wyraźne zmiany w postaci tzw. krostek lub lekko wgłębionych plam, które z czasem obejmują całą cebulę.
Zapobieganie:
Bardzo ważne jest, aby zapewnić roślinie odpowiednie warunki uprawowe. Należy unikać stanowisk z ciężką, wilgotną glebą. Hiacynty potrzebują lekkich, przepuszczalnych, żyznych gleb o obojętnym pH. Glebę zbyt ciężką należy wymieszać piaskiem lub torfem w celu zmienienia jej struktury. Należy przestrzegać terminów wykopywania cebul oraz zasad ich selekcji i przechowywania. Cebule najlepiej wykopywać rok rocznie, początkiem lipca. Należy przeprowadzić odpowiednią selekcję cebul pozostawiając jedynie zdrowe, a chore, uszkodzone odrzucić.
Rośliny podatne:
hiacynty (Hyacinthus L.).
Ospowatość śliwy (Szarka)
Objawy
Na liściach pojawiają się żółte, chlorotyczne plamy w kształcie pierścieni i smug. Zielone, niedojrzałe jeszcze owoce pokrywają się fioletowymi plamami, które z czasem ciemnieją i powstają bruzdy. Miąższ owoców w okolicach plam jest czerwony i kwaśny z posmakiem pleśni. Brunatnoczerwone plamy widoczne są także na pestkach. Owoce przedwcześnie dojrzewają i opadają. Plon może ulec zmniejszeniu nawet o połowę. Na drzewach niektórych odmian śliw powstają spękania kory na pędach i konarach.
Atakowane rośliny
Śliwy, brzoskwinie, morele, ałycze, wiśnie czereśnie
Przyczyna
Ospowatość śliwy (szarka) jest jedną z najgroźniejszych chorób wirusowych roślin. Powodowana jest przez wirusa Plum pox virus. Przenoszony przez mszyce (śliwowo - kocankową, śliwowo - chmielową, brzoskwiniowo - ziemniaczaną), oraz w trakcie okulizacji i szczepienia. Źródłem infekcji mogą być także dziko rosnące śliwy.
Ochrona niechemiczna
Bezzwłocznie wycinać chore drzewa. Materiał szkółkarski pobierać tylko z kwalifikowanych szkółek, ze zdrowych roślin.
Ochrona chemiczna
Ochrona chemiczna ogranicza się do zwalczania mszyc, które są wektorem wirusów.
Objawy
Na liściach pojawiają się żółte, chlorotyczne plamy w kształcie pierścieni i smug. Zielone, niedojrzałe jeszcze owoce pokrywają się fioletowymi plamami, które z czasem ciemnieją i powstają bruzdy. Miąższ owoców w okolicach plam jest czerwony i kwaśny z posmakiem pleśni. Brunatnoczerwone plamy widoczne są także na pestkach. Owoce przedwcześnie dojrzewają i opadają. Plon może ulec zmniejszeniu nawet o połowę. Na drzewach niektórych odmian śliw powstają spękania kory na pędach i konarach.
Atakowane rośliny
Śliwy, brzoskwinie, morele, ałycze, wiśnie czereśnie
Przyczyna
Ospowatość śliwy (szarka) jest jedną z najgroźniejszych chorób wirusowych roślin. Powodowana jest przez wirusa Plum pox virus. Przenoszony przez mszyce (śliwowo - kocankową, śliwowo - chmielową, brzoskwiniowo - ziemniaczaną), oraz w trakcie okulizacji i szczepienia. Źródłem infekcji mogą być także dziko rosnące śliwy.
Ochrona niechemiczna
Bezzwłocznie wycinać chore drzewa. Materiał szkółkarski pobierać tylko z kwalifikowanych szkółek, ze zdrowych roślin.
Ochrona chemiczna
Ochrona chemiczna ogranicza się do zwalczania mszyc, które są wektorem wirusów.
Ostępka lilianka
Objawy
Mocno porażone pąki kwiatowe gniją, zasychają. Natomiast słabiej porażone przestają się rozwijać i ulegają zniekształceniu. W pąkach można spotkać gromadnie żerujące larwy.
Atakowane rośliny
Lilie, szachownice cesarskie, narcyzy, tulipany.
Przyczyna
Ostępka lilianka (Liriomyza urophorina) jest to muchówka z rodziny miniarkowate. Szkodliwe są larwy ostępki, które rozwijają się w pąkach kwiatowych. Larwy mają barwę białożółtą, są beznogie, bez zaznaczonej puszki głowowej. Dorastają do 4 mm.
Zwalczanie niechemiczne
Zaatakowane pąki należy jak najszybciej oberwać i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Do oprysku można zastosować preparat chemiczny np. Fastac 100 EC.
Objawy
Mocno porażone pąki kwiatowe gniją, zasychają. Natomiast słabiej porażone przestają się rozwijać i ulegają zniekształceniu. W pąkach można spotkać gromadnie żerujące larwy.
Atakowane rośliny
Lilie, szachownice cesarskie, narcyzy, tulipany.
Przyczyna
Ostępka lilianka (Liriomyza urophorina) jest to muchówka z rodziny miniarkowate. Szkodliwe są larwy ostępki, które rozwijają się w pąkach kwiatowych. Larwy mają barwę białożółtą, są beznogie, bez zaznaczonej puszki głowowej. Dorastają do 4 mm.
Zwalczanie niechemiczne
Zaatakowane pąki należy jak najszybciej oberwać i spalić.
Zwalczanie chemiczne
Do oprysku można zastosować preparat chemiczny np. Fastac 100 EC.
Owocnica jabłkowa
Objawy
Na uszkodzonych zawiązkach powstają skorowaciałe smugi, które są później widoczne na dojrzewających owocach, zniszczone są również gniazda nasienne, z otworów wydrążonych przez larwy wydostają się na zewnątrz ich odchody, uszkodzone owoce opadają.
Atakowane rośliny
Jabłonie.
Przyczyna
Owocnica jabłkowa (Hoplocampa testudinea) należy do rzędu błonkówek, rodziny pilarzowate. Jest ciemno zabarwiona, niewielka o długości ciała 7-8 mm. Larwy są barwy kremowej z brązową głową. Zimują larwy w glebie, na głębokości 10 - 20 cm. Wylot błonkówek następuje na początku kwitnienia jabłoni. Samice składają jaja w kwiaty pod słupkiem. Jeden owad może złożyć 50 -100 jaj. Larwy wylęgają się pod koniec kwitnienia jabłoni. Początkowo żerują pod skórką drążąc korytarz, a następnie wgryzają się do wnętrza zawiązków i wyżerają ich wnętrze. Takie zawiązki opadają na ziemię lub pozostają na drzewie i zasychają. Czasami larwy żerują tylko pod skórką, a wtedy w miarę wzrostu zawiązków, w miejscach uszkodzenia widoczne są zniekształcenia i skorkowacenia. Jedna larwa może zniszczyć kilka zawiązków. Po skończeniu żerowania, w czerwcu, larwy wraz z zaatakowanymi zawiązkami opadają na ziemię. Larwy zagrzebują się i przygotowują do przezimowania.
Ochrona niechemiczna
Opadłe zawiązki należy zbierać i niszczyć. Dorosłe błonkówki można wyłapywać na białe tablice lepowe, które rozwiesza się na drzewach bezpośrednio przed kwitnieniem jabłoni.
Ochrona chemiczna
Zabieg należy wykonać, bezpośrednio po kwitnieniu, ponieważ wykonany w późniejszym terminie może okazać się bezskuteczny. Oprysk wykonujemy, gdy zostanie przekroczony próg zagrożenia, który łatwo stwierdzić stosując białe tablice lepowe. Gdy naliczymy około 20 osobników, wówczas należy wykonać oprysk insektycydem np. Calypso 480 SC, Mospilan 20 SP, Actara 25 WG.
Objawy
Na uszkodzonych zawiązkach powstają skorowaciałe smugi, które są później widoczne na dojrzewających owocach, zniszczone są również gniazda nasienne, z otworów wydrążonych przez larwy wydostają się na zewnątrz ich odchody, uszkodzone owoce opadają.
Atakowane rośliny
Jabłonie.
Przyczyna
Owocnica jabłkowa (Hoplocampa testudinea) należy do rzędu błonkówek, rodziny pilarzowate. Jest ciemno zabarwiona, niewielka o długości ciała 7-8 mm. Larwy są barwy kremowej z brązową głową. Zimują larwy w glebie, na głębokości 10 - 20 cm. Wylot błonkówek następuje na początku kwitnienia jabłoni. Samice składają jaja w kwiaty pod słupkiem. Jeden owad może złożyć 50 -100 jaj. Larwy wylęgają się pod koniec kwitnienia jabłoni. Początkowo żerują pod skórką drążąc korytarz, a następnie wgryzają się do wnętrza zawiązków i wyżerają ich wnętrze. Takie zawiązki opadają na ziemię lub pozostają na drzewie i zasychają. Czasami larwy żerują tylko pod skórką, a wtedy w miarę wzrostu zawiązków, w miejscach uszkodzenia widoczne są zniekształcenia i skorkowacenia. Jedna larwa może zniszczyć kilka zawiązków. Po skończeniu żerowania, w czerwcu, larwy wraz z zaatakowanymi zawiązkami opadają na ziemię. Larwy zagrzebują się i przygotowują do przezimowania.
Ochrona niechemiczna
Opadłe zawiązki należy zbierać i niszczyć. Dorosłe błonkówki można wyłapywać na białe tablice lepowe, które rozwiesza się na drzewach bezpośrednio przed kwitnieniem jabłoni.
Ochrona chemiczna
Zabieg należy wykonać, bezpośrednio po kwitnieniu, ponieważ wykonany w późniejszym terminie może okazać się bezskuteczny. Oprysk wykonujemy, gdy zostanie przekroczony próg zagrożenia, który łatwo stwierdzić stosując białe tablice lepowe. Gdy naliczymy około 20 osobników, wówczas należy wykonać oprysk insektycydem np. Calypso 480 SC, Mospilan 20 SP, Actara 25 WG.
Owocówka śliwkóweczka
Objawy
Zawiązki owoców przestają rosnąć i przedwcześnie opadają. Natomiast owoce, które zostaną uszkodzone w okresie późniejszym, szybciej dojrzewają i opadają. Owoce robaczywieją, gąsienica żeruje w pobliżu pestki i zanieczyszcza owoc swoimi odchodami. W owocach widoczne są otwory po wyjściu gąsienicy.
Atakowane rośliny
Śliwy, morele, brzoskwinie, czasami wiśnie i czereśnie.
Przyczyna
Owocówka śliwkóweczka (Laspeyresia funebrana) należy do rzędu motyli, rodzina zwójkowate. Zimują gąsienice w wygryzionych kolebkach w korze drzew. W maju następuje przepoczwarczenie, a na początku czerwca wylot motyli. Samice składają jaja na skórce owoców. Wylęgające się gąsienice żerują początkowo pod skórką owoców, później wygryzają korytarz do gniazda nasiennego lub pestek. Gąsienice zanieczyszczają owoce swoimi odchodami. W czasie wegetacji występują dwa pokolenia tego szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Do określenia terminu lotu motyli i zwalczania owocówki śliwkóweczki wykorzystuje się pułapki feromonowe. Zaatakowane, robaczywe owoce należy usuwać.
Ochrona chemiczna
Opryski stosuje się na początku masowego lotu motyli i składania jaj, stosując np. Mospilan 20 SP.
Objawy
Zawiązki owoców przestają rosnąć i przedwcześnie opadają. Natomiast owoce, które zostaną uszkodzone w okresie późniejszym, szybciej dojrzewają i opadają. Owoce robaczywieją, gąsienica żeruje w pobliżu pestki i zanieczyszcza owoc swoimi odchodami. W owocach widoczne są otwory po wyjściu gąsienicy.
Atakowane rośliny
Śliwy, morele, brzoskwinie, czasami wiśnie i czereśnie.
Przyczyna
Owocówka śliwkóweczka (Laspeyresia funebrana) należy do rzędu motyli, rodzina zwójkowate. Zimują gąsienice w wygryzionych kolebkach w korze drzew. W maju następuje przepoczwarczenie, a na początku czerwca wylot motyli. Samice składają jaja na skórce owoców. Wylęgające się gąsienice żerują początkowo pod skórką owoców, później wygryzają korytarz do gniazda nasiennego lub pestek. Gąsienice zanieczyszczają owoce swoimi odchodami. W czasie wegetacji występują dwa pokolenia tego szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Do określenia terminu lotu motyli i zwalczania owocówki śliwkóweczki wykorzystuje się pułapki feromonowe. Zaatakowane, robaczywe owoce należy usuwać.
Ochrona chemiczna
Opryski stosuje się na początku masowego lotu motyli i składania jaj, stosując np. Mospilan 20 SP.
Owocówka żółtoroga
Opis:
Owocówka żółtoroga (Hoplocampa minuta) należy do błonkówek, rodzina pilarzowate. Samiec dorasta 4 mm, a samica 5 mm. Ciało szkodnika ma barwę czarną, nogi są koloru żółtego. Jaja są kształtu owalnego. Larwa jest biała z zielonkawym odcieniem i brązową głową. Zimują larwy w glebie oprzędzione kokonem. Na początku kwietnia następuje przepoczwarzenie i wylatują motyle. Jedna samica może złożyć do 100 jaj. Samice nacinają pokładełkiem działki kielicha i pod skórkę składają jajo. Larwy żerują na zawiązkach, początkowo je minują (żer pierwotny). Z takiego zawiązka powstanie owoc, ale na skórce będzie posiadał skorkowaciałą bliznę. Później larwy wgryzają się do wnętrza zawiązków i wyjadają ich wnętrza. Takie zawiązki ciemnieją i opadają. Pod koniec czerwca larwy przechodzą do gleby, tworzą oprzęd i tam pozostają do wiosny.
Objawy:
Część zawiązków ciemnieje i opada. Natomiast inne mają wygryzione wnętrze. Wnętrze zawiązków wypełniają odchody larwy o zapachu pluskiew. Jedna larwa może zniszczyć 3 - 4 zawiązki.
Zwalczanie:
Oprysk należy wykonać pod koniec kwitnienia, w razie potrzeby należy zabieg powtarzać co 7-10 dni. Środki ochrony roślin do zwalczania owocówki żółtorogiej to m.in. Mospilan 20 SP.
Rośliny podatne:
śliwa, czereśnia, wiśnia i tarnina.
Opis:
Owocówka żółtoroga (Hoplocampa minuta) należy do błonkówek, rodzina pilarzowate. Samiec dorasta 4 mm, a samica 5 mm. Ciało szkodnika ma barwę czarną, nogi są koloru żółtego. Jaja są kształtu owalnego. Larwa jest biała z zielonkawym odcieniem i brązową głową. Zimują larwy w glebie oprzędzione kokonem. Na początku kwietnia następuje przepoczwarzenie i wylatują motyle. Jedna samica może złożyć do 100 jaj. Samice nacinają pokładełkiem działki kielicha i pod skórkę składają jajo. Larwy żerują na zawiązkach, początkowo je minują (żer pierwotny). Z takiego zawiązka powstanie owoc, ale na skórce będzie posiadał skorkowaciałą bliznę. Później larwy wgryzają się do wnętrza zawiązków i wyjadają ich wnętrza. Takie zawiązki ciemnieją i opadają. Pod koniec czerwca larwy przechodzą do gleby, tworzą oprzęd i tam pozostają do wiosny.
Objawy:
Część zawiązków ciemnieje i opada. Natomiast inne mają wygryzione wnętrze. Wnętrze zawiązków wypełniają odchody larwy o zapachu pluskiew. Jedna larwa może zniszczyć 3 - 4 zawiązki.
Zwalczanie:
Oprysk należy wykonać pod koniec kwitnienia, w razie potrzeby należy zabieg powtarzać co 7-10 dni. Środki ochrony roślin do zwalczania owocówki żółtorogiej to m.in. Mospilan 20 SP.
Rośliny podatne:
śliwa, czereśnia, wiśnia i tarnina.
Pachówka strąkóweczka
Objawy
W strąkach są wygryzione otwory. W nasionach znajdują się gąsienice. Nasiona są zanieczyszczone odchodami gąsienic.
Atakowane rośliny
Groch, peluszka, bobik
Przyczyna
Pachówka strąkóweczka (Cydia nigricana) jest to niewielki motyl należący do rodziny zwójkowatych (Torticidae). Rozpiętość skrzydeł to 16 mm. Skrzydła brunatno zabarwione. Motyle latają nocą lub o zmierzchu. Gąsienica jest barwy żółtej, dorasta 10 mm i posiada brodawki ze szczecinkami. Poczwarka jest ciemnobrązowa długości 8 mm .Zimują gąsienice w glebie. W maju następuje przepoczwarczenie i wylot motyli, który trwa do końca lipca. Najintensywniejszy jest w III dekadzie czerwca. Samica składa jaja na młode strąki, bądź w ich pobliże, przeważnie pojedynczo lub po 2 -3 sztuki. Samica składa 50 – 180 jaj. Wylęgła po 5 -12 dniach gąsienica wgryza się do strąka i żeruje na zewnątrz nasion. Jedna gąsienica uszkadza 1 -3 nasion. Okres rozwoju gąsienicy trwa 16 -25 dni, w tym czasie czterokrotnie linieje. Dorosła już gąsienica opuszcza się na przędzy do gleby, zakopuje się, tworzy kokon z przędzy i w nim zimuje. W ciągu roku występuje jedno pokolenie. W przypadku pojawienia się gąsienic przed zawiązaniem pąków, mogą one uszkadzać kwiaty, liście, wierzchołki roślin. Występowanie pachówki strąkóweczki uzależnione jest w dużej mierze od pogody – w latach ciepłych i suchych obserwuje się większą liczebność szkodnika niż w latach wilgotnych i chłodnych.
Ochrona niechemiczna
Liczebność pachówki strąkóweczki ograniczają naturalni wrogowie: Ascogaster quadridentatus, Glypta haesitator, Pristomerus vulnerator. Skuteczne może być także zbieranie i niszczenie uszkodzonych strąków, ponieważ ograniczy to występowanie szkodnika w kolejnych latach. Należy także przekopać głęboko ziemię na terenie gdzie uprawiany był groch.
Ochrona chemiczna
Do oprysku roślin można zastosować preparat chemiczny: Sumi-Alfa 050 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
W strąkach są wygryzione otwory. W nasionach znajdują się gąsienice. Nasiona są zanieczyszczone odchodami gąsienic.
Atakowane rośliny
Groch, peluszka, bobik
Przyczyna
Pachówka strąkóweczka (Cydia nigricana) jest to niewielki motyl należący do rodziny zwójkowatych (Torticidae). Rozpiętość skrzydeł to 16 mm. Skrzydła brunatno zabarwione. Motyle latają nocą lub o zmierzchu. Gąsienica jest barwy żółtej, dorasta 10 mm i posiada brodawki ze szczecinkami. Poczwarka jest ciemnobrązowa długości 8 mm .Zimują gąsienice w glebie. W maju następuje przepoczwarczenie i wylot motyli, który trwa do końca lipca. Najintensywniejszy jest w III dekadzie czerwca. Samica składa jaja na młode strąki, bądź w ich pobliże, przeważnie pojedynczo lub po 2 -3 sztuki. Samica składa 50 – 180 jaj. Wylęgła po 5 -12 dniach gąsienica wgryza się do strąka i żeruje na zewnątrz nasion. Jedna gąsienica uszkadza 1 -3 nasion. Okres rozwoju gąsienicy trwa 16 -25 dni, w tym czasie czterokrotnie linieje. Dorosła już gąsienica opuszcza się na przędzy do gleby, zakopuje się, tworzy kokon z przędzy i w nim zimuje. W ciągu roku występuje jedno pokolenie. W przypadku pojawienia się gąsienic przed zawiązaniem pąków, mogą one uszkadzać kwiaty, liście, wierzchołki roślin. Występowanie pachówki strąkóweczki uzależnione jest w dużej mierze od pogody – w latach ciepłych i suchych obserwuje się większą liczebność szkodnika niż w latach wilgotnych i chłodnych.
Ochrona niechemiczna
Liczebność pachówki strąkóweczki ograniczają naturalni wrogowie: Ascogaster quadridentatus, Glypta haesitator, Pristomerus vulnerator. Skuteczne może być także zbieranie i niszczenie uszkodzonych strąków, ponieważ ograniczy to występowanie szkodnika w kolejnych latach. Należy także przekopać głęboko ziemię na terenie gdzie uprawiany był groch.
Ochrona chemiczna
Do oprysku roślin można zastosować preparat chemiczny: Sumi-Alfa 050 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Paciornica grochowianka
Objawy
Pąki kwiatowe są zdeformowane, nabrzmiałe i stopniowo zasychają. Strąki otwierają się przedwcześnie i nasiona się z nich wysypują.
Atakowane rośliny
Groch.
Przyczyna
Paciornica grochowianka (Contarina pisi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Wyglądem przypomina miniaturę komarów. Dorasta do 2 mm. Jest barwy bladożółtej lub brązowej. Zimują larwy w kokonach w wierzchniej warstwie gleby, na głębokości do 8 cm. Wiosną następuje przepoczwarczenie i pod koniec maja wylot dorosłych muchówek. Samice składają jaja w złożach po około 30 sztuk, w pąki kwiatowe i na szczyty pędów. Wylęgłe larwy rozpoczynają żerowanie w pąkach kwiatowych i wierzchołkowych. Larwy są barwy żółtobiałej, beznogie, długości ok. 2 mm. Dojrzałe przemieszczają się do gleby, gdzie przepoczwarczają się w kokonach i po niedługim czasie pojawia się drugie pokolenie. W ciągu roku występują 2 pokolenia tego szkodnika. 1 pokolenie rozwija się w pąkach kwiatowych, a 2 rozwija się w strąkach. Larwy wysysają ściany strąków i powodują, że strąki otwierają się przedwcześnie, a nasiona się przedwcześnie wysypują.
Ochrona niechemiczna
Na polu stosować płodozmian. Warto także zrobić głęboką orkę na terenie gdzie rosły zaatakowane rośliny.
Ochrona chemiczna
Opryskać roślin środkami owadobójczymi takimi jak: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Objawy
Pąki kwiatowe są zdeformowane, nabrzmiałe i stopniowo zasychają. Strąki otwierają się przedwcześnie i nasiona się z nich wysypują.
Atakowane rośliny
Groch.
Przyczyna
Paciornica grochowianka (Contarina pisi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Wyglądem przypomina miniaturę komarów. Dorasta do 2 mm. Jest barwy bladożółtej lub brązowej. Zimują larwy w kokonach w wierzchniej warstwie gleby, na głębokości do 8 cm. Wiosną następuje przepoczwarczenie i pod koniec maja wylot dorosłych muchówek. Samice składają jaja w złożach po około 30 sztuk, w pąki kwiatowe i na szczyty pędów. Wylęgłe larwy rozpoczynają żerowanie w pąkach kwiatowych i wierzchołkowych. Larwy są barwy żółtobiałej, beznogie, długości ok. 2 mm. Dojrzałe przemieszczają się do gleby, gdzie przepoczwarczają się w kokonach i po niedługim czasie pojawia się drugie pokolenie. W ciągu roku występują 2 pokolenia tego szkodnika. 1 pokolenie rozwija się w pąkach kwiatowych, a 2 rozwija się w strąkach. Larwy wysysają ściany strąków i powodują, że strąki otwierają się przedwcześnie, a nasiona się przedwcześnie wysypują.
Ochrona niechemiczna
Na polu stosować płodozmian. Warto także zrobić głęboką orkę na terenie gdzie rosły zaatakowane rośliny.
Ochrona chemiczna
Opryskać roślin środkami owadobójczymi takimi jak: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Paciornica krzyżowianka
Objawy
Wybijanie uśpionych pąków, wykształcenie kilku małych główek zamiast jednej (np. u kapusty). Gnicie pąków. Rośliny ulegają deformacjom i karłowacieją. Żerowanie larw na kalarepie lub brukwi powoduje zniekształcenie i pękanie zgrubień.
Atakowane rośliny
Rośliny krzyżowe: kapusta, kalafior, brokuł, kalarepa, brukiew.
Przyczyna
Paciornica krzyżowianka (Contarinia nasturtii) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowatych. Dorasta do 1,5-2 mm, posiada ciało barwy jasnobrunatnej i długie nogi. Wyglądem przypomina miniaturkę komara. Zimują larwy w kokonach w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną następuje przepoczwarczanie i wylot dorosłych muchówek. Samice składają po 15-20 jaj, za pomocą pokładełka, pomiędzy liście sercowe. Wylęgłe larwy po kilku dniach rozpoczynają żer. Larwy mają barwę żółtobiała, są beznogie, dorastają do 2,5-3 mm i potrafią skakać. Larwy żerują u nasady liści sercowych młodych i starszych roślin, niszcząc wierzchołki wzrostu. Po około 2 tygodniach larwy przemieszczają się do gleby, gdzie przepoczwarczają się w kokonach. Cały cykl rozwojowy jednego pokolenia trwa 3-4 tygodnie. W ciągu roku powstaje 2-3 pokolenia tego szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Warto stosować płodozmian na polu. Bardzo ważne jest także usuwanie i niszczenie zaatakowanych roślin oraz chwastów krzyżowych rosnących w pobliżu uprawy.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin środkami owadobójczymi np. Decis 2,5 EC, Karate 025 EC.
Objawy
Wybijanie uśpionych pąków, wykształcenie kilku małych główek zamiast jednej (np. u kapusty). Gnicie pąków. Rośliny ulegają deformacjom i karłowacieją. Żerowanie larw na kalarepie lub brukwi powoduje zniekształcenie i pękanie zgrubień.
Atakowane rośliny
Rośliny krzyżowe: kapusta, kalafior, brokuł, kalarepa, brukiew.
Przyczyna
Paciornica krzyżowianka (Contarinia nasturtii) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowatych. Dorasta do 1,5-2 mm, posiada ciało barwy jasnobrunatnej i długie nogi. Wyglądem przypomina miniaturkę komara. Zimują larwy w kokonach w wierzchniej warstwie gleby. Wiosną następuje przepoczwarczanie i wylot dorosłych muchówek. Samice składają po 15-20 jaj, za pomocą pokładełka, pomiędzy liście sercowe. Wylęgłe larwy po kilku dniach rozpoczynają żer. Larwy mają barwę żółtobiała, są beznogie, dorastają do 2,5-3 mm i potrafią skakać. Larwy żerują u nasady liści sercowych młodych i starszych roślin, niszcząc wierzchołki wzrostu. Po około 2 tygodniach larwy przemieszczają się do gleby, gdzie przepoczwarczają się w kokonach. Cały cykl rozwojowy jednego pokolenia trwa 3-4 tygodnie. W ciągu roku powstaje 2-3 pokolenia tego szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Warto stosować płodozmian na polu. Bardzo ważne jest także usuwanie i niszczenie zaatakowanych roślin oraz chwastów krzyżowych rosnących w pobliżu uprawy.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin środkami owadobójczymi np. Decis 2,5 EC, Karate 025 EC.
Parch brzoskwini
Objawy
Owoce pokrywają się małymi plamami o barwie oliwkowobrązowej. Z czasem plamy powiększają się, a następnie pękają, a co za tym idzie, tworzą doskonałą drogę do wtórnych zakażeń grzybami powodującymi zgnilizny. Na pędach pojawiają się brunatnoczarne plamy. W miejscach tych plam kora pęka i tworzą się strupowate rany. Na dolnej stronie blaszki liściowej widoczne są drobne ciemne plamy. Owoce są małe, zdrobniałe i złej jakości.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia, morela, nektarynka, śliwa.
Przyczyna
Grzyb Cladosporium carpophilum. Zimuje grzybnia na porażonych pędach.
Ochrona niechemiczna
Wszystkie porażone pędy należy wycinać i niszczyć. Bardzo ważne jest także prześwietlanie koron drzew.
Ochrona chemiczna
Drzewa opryskiwać bezpośrednio po kwitnieniu stosując np. Topsin M 500 SC
Objawy
Owoce pokrywają się małymi plamami o barwie oliwkowobrązowej. Z czasem plamy powiększają się, a następnie pękają, a co za tym idzie, tworzą doskonałą drogę do wtórnych zakażeń grzybami powodującymi zgnilizny. Na pędach pojawiają się brunatnoczarne plamy. W miejscach tych plam kora pęka i tworzą się strupowate rany. Na dolnej stronie blaszki liściowej widoczne są drobne ciemne plamy. Owoce są małe, zdrobniałe i złej jakości.
Atakowane rośliny
Brzoskwinia, morela, nektarynka, śliwa.
Przyczyna
Grzyb Cladosporium carpophilum. Zimuje grzybnia na porażonych pędach.
Ochrona niechemiczna
Wszystkie porażone pędy należy wycinać i niszczyć. Bardzo ważne jest także prześwietlanie koron drzew.
Ochrona chemiczna
Drzewa opryskiwać bezpośrednio po kwitnieniu stosując np. Topsin M 500 SC
Parch dyniowatych
Opis:
Choroba atakuje przede wszystkim warzywa i owoce takie jak ogórki, melony, kabaczki i cukinie. Pojawia się najczęściej w miejscach o słabej wentylacji, dużej wilgoci i zazwyczaj słabo ogrzanych. Parch dyniowatych bardzo często poraża uprawy gęste i zachwaszczone. Atakuje łodygi, liście oraz owoce roślin dyniowatych.
Objawy:
Liście pokrywają się brunatnymi plamami, przechodzącymi w zagłębienia. Plamy otoczone są lekka obwódką. W miejscach plam liść zaczyna usychać, tkanka się wykrusza i powstają dziury. Na owocach pojawiają się brunatne plamy, a z czasem na ich wierzchu może pojawić się kleista substancja. Na owocach pojawia się jasny nalot.
Zwalczanie:
Rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i spalić. Do oprysku roślin można zastosować np. Topsin M 500 SC.
Zapobieganie:
Uprawa odmian odpornych na tę chorobę. Inspekty i szklarnie, w których uprawia się dyniowate, należy systematycznie wietrzyć i dogrzewać. W miejscach gdzie wystąpiła choroba wszystkie resztki roślinne należy dokładnie zebrać i zniszczyć, a glebę odkazić termicznie lub chemicznie.
Opis:
Choroba atakuje przede wszystkim warzywa i owoce takie jak ogórki, melony, kabaczki i cukinie. Pojawia się najczęściej w miejscach o słabej wentylacji, dużej wilgoci i zazwyczaj słabo ogrzanych. Parch dyniowatych bardzo często poraża uprawy gęste i zachwaszczone. Atakuje łodygi, liście oraz owoce roślin dyniowatych.
Objawy:
Liście pokrywają się brunatnymi plamami, przechodzącymi w zagłębienia. Plamy otoczone są lekka obwódką. W miejscach plam liść zaczyna usychać, tkanka się wykrusza i powstają dziury. Na owocach pojawiają się brunatne plamy, a z czasem na ich wierzchu może pojawić się kleista substancja. Na owocach pojawia się jasny nalot.
Zwalczanie:
Rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i spalić. Do oprysku roślin można zastosować np. Topsin M 500 SC.
Zapobieganie:
Uprawa odmian odpornych na tę chorobę. Inspekty i szklarnie, w których uprawia się dyniowate, należy systematycznie wietrzyć i dogrzewać. W miejscach gdzie wystąpiła choroba wszystkie resztki roślinne należy dokładnie zebrać i zniszczyć, a glebę odkazić termicznie lub chemicznie.
Parch gruszy
Opis:
Parch gruszy to choroba wywoływana przez grzyb Venturia pirina. Grzyb zimuje na opadłych liściach w postaci kulistych utworów zwanych otoczniami oraz w postaci grzybni na pędach. Wiosną w otoczniach powstają zarodniki workowe. Po ich dojrzeniu worki pękają w czasie deszczu. Zarodniki unoszone są prądami powietrza i osiadają na rozwijających się liściach. Natomiast n a grzybni, która zimowała na pędzie, powstają zarodniki konidialne, które również powodują zakażenia w czasie deszczowej pogody. Zarodnik po znalezieniu się na liściu zaczyna kiełkować, a rozrastająca się grzybnia wrasta w nabłonek liścia. W tym miejscu powstają plamy. Latem wytwarzane są zarodniki konidialne, które w czasie deszczu infekują liście i owoce. Grzyb ten powoduje także pękanie kory na pędach.
Objawy:
Na liściach, a później na owocach pojawiają się charakterystyczne oliwkowe, później czarne palmy. Owoce ulegają zniekształceniu, plamy rozrastają się, korkowacieją. W konsekwencji owoc obumiera i opada.
Zwalczanie:
Oprysk drzew środkami ochrony roślin, takimi jak Kaptan Plus 71,5 WP, Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Miedzian 50 WP, Score 250 EC czy Dithane NeoTec 75 WG.
Zapobieganie:
Korony drzew należy prześwietlać. Warto uprawiać odmiany odporne np. Lipcówka, Paryzanka czy concorde. Wszystkie pędy z objawami chorobowymi należy jak najszybciej wyciąć i spalić. Należy dokładnie zebrać opadłe liście, a następnie je zniszczyć. Opadłe i niezgrabione liście mogą być przyczyną zakażenia w następnym sezonie.
Opis:
Parch gruszy to choroba wywoływana przez grzyb Venturia pirina. Grzyb zimuje na opadłych liściach w postaci kulistych utworów zwanych otoczniami oraz w postaci grzybni na pędach. Wiosną w otoczniach powstają zarodniki workowe. Po ich dojrzeniu worki pękają w czasie deszczu. Zarodniki unoszone są prądami powietrza i osiadają na rozwijających się liściach. Natomiast n a grzybni, która zimowała na pędzie, powstają zarodniki konidialne, które również powodują zakażenia w czasie deszczowej pogody. Zarodnik po znalezieniu się na liściu zaczyna kiełkować, a rozrastająca się grzybnia wrasta w nabłonek liścia. W tym miejscu powstają plamy. Latem wytwarzane są zarodniki konidialne, które w czasie deszczu infekują liście i owoce. Grzyb ten powoduje także pękanie kory na pędach.
Objawy:
Na liściach, a później na owocach pojawiają się charakterystyczne oliwkowe, później czarne palmy. Owoce ulegają zniekształceniu, plamy rozrastają się, korkowacieją. W konsekwencji owoc obumiera i opada.
Zwalczanie:
Oprysk drzew środkami ochrony roślin, takimi jak Kaptan Plus 71,5 WP, Kaptan Zawiesinowy 50 WP, Miedzian 50 WP, Score 250 EC czy Dithane NeoTec 75 WG.
Zapobieganie:
Korony drzew należy prześwietlać. Warto uprawiać odmiany odporne np. Lipcówka, Paryzanka czy concorde. Wszystkie pędy z objawami chorobowymi należy jak najszybciej wyciąć i spalić. Należy dokładnie zebrać opadłe liście, a następnie je zniszczyć. Opadłe i niezgrabione liście mogą być przyczyną zakażenia w następnym sezonie.
Parch jabłoni
Objawy
Objawy występują na liściach, owocach, rzadko na pędach. Liście początkowo pokryte rozsianymi plamami, później plamy łączą się zajmując coraz większą powierzchni blaszki liściowej. Plamy początkowo mają kolor jasno zielony, później ciemnieją i pokrywają się ciemnooliwkowym nalotem. Plamy występują początkowo tylko na górnej stronie liścia. Tkanka w obrębie plam może się wykruszać. Silnie porażone liście zasychają i przedwcześnie opadają. Plamy na owocach są ciemniejsze niż na liściach. Porażone owoce są drobne i zniekształcone. W miejscu plam owoce pękają i nie nadają się do spożycia. Zawiązki porażone we wczesnej fazie rozwoju ulegają deformacji i pękają, a tą drogą mogą się dostawać grzyby, które powodują zgnilizny owoców. Silnie porażone zawiązki opadają. Porażone owoce gniją w przechowalniach. Parch jabłoni może obniżyć plony nawet o 40%.
Atakowane rośliny
Jabłoń.
Przyczyna
Parch jabłoni jest chorobą powierzchnie występującą w klimacie umiarkowanym. Sprawcą choroby jest grzyb Venturia inaequalis. Patogen posiada dwa stadia rozwojowe:
1) doskonałe (workowe) - w fazie saprofitycznej
2) niedoskonałe (konidialne) w okresie wegetacji
Stadium workowe rozwija się w opadłych, porażonych liściach, w okresie jesienno-zimowym. Wiosną infekcji dokonują zarodniki workowe. Główne wysiewy zarodników workowych przypadają na okres od połowy kwietnia do końca maja. Zarodniki workowe rozsiewane są po każdym opadzie deszczu.
Zarodniki konidialne dokonują natomiast infekcji wtórnej. Rozsiewane są przez wiatr i deszcz.
Ochrona niechemiczna
Opryskiwanie liści przed opadnięciem 5% roztworem mocznika. Bardzo ważne jest zbieranie i niszczenie opadłych liści.
Ochrona chemiczna
Termin oprysku jest ściśle związany z przebiegiem okresów krytycznych. Wykonuje się 5 - 10 oprysków wg. zaleceń służby sygnalizacyjnej. W rejonie gdzie brak sygnalizacji stosuje się program schematyczny czyli opryski w fazie zielonego pąka, różowego pąka oraz opadania płatków, 3-krotnie co 2 tygodnie. W okresie suszy nie należy wykonywać zabiegów, natomiast przed spodziewanym deszczem można wykonać opryski profilaktycznie. Do oprysków najwcześniejszych można stosować np. Syllit 65 WP lub Score 250 EC, do późniejszych oprysków np. Kaptan 50 WP.
Objawy
Objawy występują na liściach, owocach, rzadko na pędach. Liście początkowo pokryte rozsianymi plamami, później plamy łączą się zajmując coraz większą powierzchni blaszki liściowej. Plamy początkowo mają kolor jasno zielony, później ciemnieją i pokrywają się ciemnooliwkowym nalotem. Plamy występują początkowo tylko na górnej stronie liścia. Tkanka w obrębie plam może się wykruszać. Silnie porażone liście zasychają i przedwcześnie opadają. Plamy na owocach są ciemniejsze niż na liściach. Porażone owoce są drobne i zniekształcone. W miejscu plam owoce pękają i nie nadają się do spożycia. Zawiązki porażone we wczesnej fazie rozwoju ulegają deformacji i pękają, a tą drogą mogą się dostawać grzyby, które powodują zgnilizny owoców. Silnie porażone zawiązki opadają. Porażone owoce gniją w przechowalniach. Parch jabłoni może obniżyć plony nawet o 40%.
Atakowane rośliny
Jabłoń.
Przyczyna
Parch jabłoni jest chorobą powierzchnie występującą w klimacie umiarkowanym. Sprawcą choroby jest grzyb Venturia inaequalis. Patogen posiada dwa stadia rozwojowe:
1) doskonałe (workowe) - w fazie saprofitycznej
2) niedoskonałe (konidialne) w okresie wegetacji
Stadium workowe rozwija się w opadłych, porażonych liściach, w okresie jesienno-zimowym. Wiosną infekcji dokonują zarodniki workowe. Główne wysiewy zarodników workowych przypadają na okres od połowy kwietnia do końca maja. Zarodniki workowe rozsiewane są po każdym opadzie deszczu.
Zarodniki konidialne dokonują natomiast infekcji wtórnej. Rozsiewane są przez wiatr i deszcz.
Ochrona niechemiczna
Opryskiwanie liści przed opadnięciem 5% roztworem mocznika. Bardzo ważne jest zbieranie i niszczenie opadłych liści.
Ochrona chemiczna
Termin oprysku jest ściśle związany z przebiegiem okresów krytycznych. Wykonuje się 5 - 10 oprysków wg. zaleceń służby sygnalizacyjnej. W rejonie gdzie brak sygnalizacji stosuje się program schematyczny czyli opryski w fazie zielonego pąka, różowego pąka oraz opadania płatków, 3-krotnie co 2 tygodnie. W okresie suszy nie należy wykonywać zabiegów, natomiast przed spodziewanym deszczem można wykonać opryski profilaktycznie. Do oprysków najwcześniejszych można stosować np. Syllit 65 WP lub Score 250 EC, do późniejszych oprysków np. Kaptan 50 WP.
Parch ognika, parch na ognikach
Opis:
Parch objawia się na pędach, liściach i owocach ognika szkarłatnego. Zarodniki grzyba zimują na zainfekowanych liściach oraz na ranach na łodygach i pędach. Choroba atakuje przez cały okres wegetacji, ale najsilniej w okresie dużych opadów deszczu.
Objawy:
Liście i owoce ognika pokrywają się szarawo-zielonymi, czasami oliwkowymi plamami. Plamy stopniowo powiększają się obejmując coraz większą powierzchnie blaszki liściowej. Liście powoli zasychają. Na pędach i gałązkach widoczne są strupowate uszkodzenia. Owoce powoli stają się coraz ciemniejsze, pojawia się na nich czarny nalot. W konsekwencji zniekształcają się i opadają.
Zwalczanie:
Pędy z objawami chorobowymi wycinamy i palimy. Porażone rośliny możemy opryskać środkami ochrony roślin np. Kaptan 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG lub Miedzan 50 WP. Oprysk powtarzamy 2-3 krotnie.
Zapobieganie:
Jedną z metod zapobiegania pojawieniu się parcha na ognikach, jest zapewnienie roślin optymalnych warunków do rozwoju. Należy unikać sadzenia ogników na stanowiskach wilgotnych.
Opis:
Parch objawia się na pędach, liściach i owocach ognika szkarłatnego. Zarodniki grzyba zimują na zainfekowanych liściach oraz na ranach na łodygach i pędach. Choroba atakuje przez cały okres wegetacji, ale najsilniej w okresie dużych opadów deszczu.
Objawy:
Liście i owoce ognika pokrywają się szarawo-zielonymi, czasami oliwkowymi plamami. Plamy stopniowo powiększają się obejmując coraz większą powierzchnie blaszki liściowej. Liście powoli zasychają. Na pędach i gałązkach widoczne są strupowate uszkodzenia. Owoce powoli stają się coraz ciemniejsze, pojawia się na nich czarny nalot. W konsekwencji zniekształcają się i opadają.
Zwalczanie:
Pędy z objawami chorobowymi wycinamy i palimy. Porażone rośliny możemy opryskać środkami ochrony roślin np. Kaptan 50 WP, Dithane NeoTec 75 WG lub Miedzan 50 WP. Oprysk powtarzamy 2-3 krotnie.
Zapobieganie:
Jedną z metod zapobiegania pojawieniu się parcha na ognikach, jest zapewnienie roślin optymalnych warunków do rozwoju. Należy unikać sadzenia ogników na stanowiskach wilgotnych.
Parch selera, parch na selerach
Opis:
Parch selera to choroba pojawiająca się na warzywach z rodziny selerowatych. Choroba występuje przez cały okres wegetacji, ale atakuje głównie w chłodniejszych okresach z dużą ilością opadów deszczu. Zakatowane rośliny słabo rosną i są niskiej jakości.
Objawy:
Na korzeniach warzyw selerowatych pojawiają się rdzawo-brunatne plamy. W obrębie tych plam skórka korkowacieje, a w konsekwencji zamiera.
Zwalczanie:
Glebę przeznaczoną do uprawy należy odkazić termicznie lub chemicznie. Warto stosować płodozmian. Można zastosować oprysk preparatami, które przeznaczone są do ochrony selerów przed parchem.
Zapobieganie:
Gleba do uprawy nie powinna być wilgotna i ciężka. Rozsadę sadzimy 2-3 tygodnie później niż zwykle, dzięki temu młode rośliny będą bardziej odporne, a temperatura będzie już wyższa.
Opis:
Parch selera to choroba pojawiająca się na warzywach z rodziny selerowatych. Choroba występuje przez cały okres wegetacji, ale atakuje głównie w chłodniejszych okresach z dużą ilością opadów deszczu. Zakatowane rośliny słabo rosną i są niskiej jakości.
Objawy:
Na korzeniach warzyw selerowatych pojawiają się rdzawo-brunatne plamy. W obrębie tych plam skórka korkowacieje, a w konsekwencji zamiera.
Zwalczanie:
Glebę przeznaczoną do uprawy należy odkazić termicznie lub chemicznie. Warto stosować płodozmian. Można zastosować oprysk preparatami, które przeznaczone są do ochrony selerów przed parchem.
Zapobieganie:
Gleba do uprawy nie powinna być wilgotna i ciężka. Rozsadę sadzimy 2-3 tygodnie później niż zwykle, dzięki temu młode rośliny będą bardziej odporne, a temperatura będzie już wyższa.
Parch ziemniaka, Parch prószysty ziemniaka, parch zwykły ziemniaka
Opis:
Parch prószysty ziemniaka wywoływany jest przez grzyby Spongospora subterranea. Największe straty choroba wywołuje na glebach ciężkich i wilgotnych w czasie chłodnych i wilgotnych dni. Infekcja dokonywana jest poprzez wniknięcie zarodników grzyba do komórek skórki. Zarodniki wnikają przez zranienia, przetchlinki i włośniki korzeni. Rozwój choroby postępuje dalej w okresie przechowywania bulw. Choroba powoduje znaczne obniżenie plonów oraz oszpecenie bulw.
Parch zwykły ziemniaka wywoływany jest przez bakterie Streptomyces spp., głównie przez gatunek S. scabies. Źródłem infekcji jest gleba oraz porażone sadzeniaki. Choroba występuje przede wszystkim na lekkich, mało zwięzłych glebach, szczególnych w suchych okresach. Porażeniu parchem zwykłym sprzyja susza w okresie wiązania bulw (od pojawienia zawiązków bulw do osiągnięcia przez nie średnicy ok. 1 cm). Porażenie bulw występuje także na glebach świeżo wapnowanych, o zasadowym pH. Bakterie Streptomyces spp. nie rozwijają się w trakcie przechowywania bulw, nie powodują w tym czasie ich gnicia.
Objawy:
Parch zwykły ziemniaka objawia się pojawieniem na skórce ziemniaka różnej wielkości, brunatnych, szorstkich strupów.
Parch prószysty ziemniaka objawia się powstawaniem na bulwach jasnych brodawek o średnicy nie przekraczającej 7 mm. Z pękających brodawek wysypuje się brunatny proszek. Bulwy pokrywają się strupkami. Zainfekowane bulwy zniekształcają się, mają ziemisty smak i nie nadają się najczęściej do spożycia.
Zapobieganie i zwalczanie
Wszystkie zainfekowane bulwy należy niezwłocznie zniszczyć. Należy sadzić tylko zdrowe bulwy. W przypadku wystąpienia choroby należy zrobić kilkuletnią przerwę w uprawie ziemniaka na danym polu. Warto uprawiać odmiany odporne na parcha. Gleba do uprawy ziemniaka powinna być żyzna i przepuszczalna.
Opis:
Parch prószysty ziemniaka wywoływany jest przez grzyby Spongospora subterranea. Największe straty choroba wywołuje na glebach ciężkich i wilgotnych w czasie chłodnych i wilgotnych dni. Infekcja dokonywana jest poprzez wniknięcie zarodników grzyba do komórek skórki. Zarodniki wnikają przez zranienia, przetchlinki i włośniki korzeni. Rozwój choroby postępuje dalej w okresie przechowywania bulw. Choroba powoduje znaczne obniżenie plonów oraz oszpecenie bulw.
Parch zwykły ziemniaka wywoływany jest przez bakterie Streptomyces spp., głównie przez gatunek S. scabies. Źródłem infekcji jest gleba oraz porażone sadzeniaki. Choroba występuje przede wszystkim na lekkich, mało zwięzłych glebach, szczególnych w suchych okresach. Porażeniu parchem zwykłym sprzyja susza w okresie wiązania bulw (od pojawienia zawiązków bulw do osiągnięcia przez nie średnicy ok. 1 cm). Porażenie bulw występuje także na glebach świeżo wapnowanych, o zasadowym pH. Bakterie Streptomyces spp. nie rozwijają się w trakcie przechowywania bulw, nie powodują w tym czasie ich gnicia.
Objawy:
Parch zwykły ziemniaka objawia się pojawieniem na skórce ziemniaka różnej wielkości, brunatnych, szorstkich strupów.
Parch prószysty ziemniaka objawia się powstawaniem na bulwach jasnych brodawek o średnicy nie przekraczającej 7 mm. Z pękających brodawek wysypuje się brunatny proszek. Bulwy pokrywają się strupkami. Zainfekowane bulwy zniekształcają się, mają ziemisty smak i nie nadają się najczęściej do spożycia.
Zapobieganie i zwalczanie
Wszystkie zainfekowane bulwy należy niezwłocznie zniszczyć. Należy sadzić tylko zdrowe bulwy. W przypadku wystąpienia choroby należy zrobić kilkuletnią przerwę w uprawie ziemniaka na danym polu. Warto uprawiać odmiany odporne na parcha. Gleba do uprawy ziemniaka powinna być żyzna i przepuszczalna.
Parch łodyg kaktusów, parch kaktusów, parch na kaktusach
Opis:
Parch łodyg kaktusów jest to choroba grzybowa pojawiająca się na sukulentach i kaktusach. Najczęściej atakuje rośliny z rodzaju opuncji (Opuntia) i Epiphyllum. Parch kaktusów występuje przez cały okres wegetacji. Choroba najlepiej rozwija się przy nadmiernej wilgotności, niedostatecznej wentylacji lub przy zbyt dużym bezpośrednim nasłonecznieniu.
Objawy:
Na roślinach widoczne są nieregularne wgłębienia i plamy o rdzawym kolorze, które stopniowo zasychają i korkowacieją.
Zwalczanie:
Do oprysku można zastosować preparat np. Kaptan 50 WP, Miedzian 50 WP czy Score 250 EC.
Zapobieganie:
Roślinom należy zapewnić optymalne warunki do rozwoju. Rośliny z widocznymi objawami chorobowymi należy jak najszybciej zniszczyć.
Opis:
Parch łodyg kaktusów jest to choroba grzybowa pojawiająca się na sukulentach i kaktusach. Najczęściej atakuje rośliny z rodzaju opuncji (Opuntia) i Epiphyllum. Parch kaktusów występuje przez cały okres wegetacji. Choroba najlepiej rozwija się przy nadmiernej wilgotności, niedostatecznej wentylacji lub przy zbyt dużym bezpośrednim nasłonecznieniu.
Objawy:
Na roślinach widoczne są nieregularne wgłębienia i plamy o rdzawym kolorze, które stopniowo zasychają i korkowacieją.
Zwalczanie:
Do oprysku można zastosować preparat np. Kaptan 50 WP, Miedzian 50 WP czy Score 250 EC.
Zapobieganie:
Roślinom należy zapewnić optymalne warunki do rozwoju. Rośliny z widocznymi objawami chorobowymi należy jak najszybciej zniszczyć.
Pasynek jabłonik
Objawy
Gąsienice minują liście - wyjadają miękisz pozostawiając nienaruszoną skórkę górną i dolną. Wygryziony chodnik znajduje się przy nerwie lub brzegu liścia. Początkowo jest prosty lub lekko wijący się, a później ma kształt wężowaty. W konsekwencji liście brązowieją i opadają.
Atakowane rośliny
jabłonie, grusze, czereśnie i śliwy
Przyczyna
Pasynek jabłonik (Stigmella malella) jest to niewielki motyl (rozpiętość skrzydeł 4,5 mm), którego gąsienice wyrządzają szkody w liściach jabłoni. W jednym liściu może żerować nawet do kilkudziesięciu gąsienic. Skrzydła pierwszej pary mają barwę czarną z jasnym poprzecznym paskiem. Samice składają jaja na liściach. Gąsienice po wylęgu wgryzają się do wnętrza blaszki liściowej. Po zakończeniu rozwoju opuszczają „miny” i schodzą do gleby, ściółki lub zaschniętych resztek roślin. Tam następuje przepoczwarzenie.
Zwalczanie niechemiczne
Ważne jest, aby jesienią dokładnie wygrabić suche liście spod drzew, ponieważ jest to miejsce zimowania pasynka.
Zwalczanie chemiczne
Opryski wykonuje się wiosną, pod koniec opadania płatków kwiatowych, tylko w przypadku licznego występowania szkodnika. Polecane preparaty to np. Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC, Sherpa 100 EC.
Objawy
Gąsienice minują liście - wyjadają miękisz pozostawiając nienaruszoną skórkę górną i dolną. Wygryziony chodnik znajduje się przy nerwie lub brzegu liścia. Początkowo jest prosty lub lekko wijący się, a później ma kształt wężowaty. W konsekwencji liście brązowieją i opadają.
Atakowane rośliny
jabłonie, grusze, czereśnie i śliwy
Przyczyna
Pasynek jabłonik (Stigmella malella) jest to niewielki motyl (rozpiętość skrzydeł 4,5 mm), którego gąsienice wyrządzają szkody w liściach jabłoni. W jednym liściu może żerować nawet do kilkudziesięciu gąsienic. Skrzydła pierwszej pary mają barwę czarną z jasnym poprzecznym paskiem. Samice składają jaja na liściach. Gąsienice po wylęgu wgryzają się do wnętrza blaszki liściowej. Po zakończeniu rozwoju opuszczają „miny” i schodzą do gleby, ściółki lub zaschniętych resztek roślin. Tam następuje przepoczwarzenie.
Zwalczanie niechemiczne
Ważne jest, aby jesienią dokładnie wygrabić suche liście spod drzew, ponieważ jest to miejsce zimowania pasynka.
Zwalczanie chemiczne
Opryski wykonuje się wiosną, pod koniec opadania płatków kwiatowych, tylko w przypadku licznego występowania szkodnika. Polecane preparaty to np. Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC, Sherpa 100 EC.
Pchełka chrzanowa
Objawy
W liściach widoczne są okrągłe dziurki. Silnie zaatakowane liście wyglądają jak sito. Uszkodzona blaszka liściowa najpierw żółknie, później brunatnieje, więdnie i w konsekwencji zasycha.
Atakowane rośliny
Chrzan
Przyczyna
Pchełka chrzanowa (Phyllotreta armoraciae) jest to mały (2,8—3,5 mm) chrząszcz należący do rodziny pchełkowatych (Halticinae). Występuje tylko na chrzanie. Jest koloru czarnego, a na pokrywach posiada podłużne, szerokie, żółte pasy. Pierwsze trzy człony czułków, golenie i stopy szkodnika są także koloru żółtego. Jaja są barwy jasnożółtej, kształtu cylindrycznego, długości 0,5—0,8 mm. Larwa szkodnika dorasta do 4,5 mm i jest barwy biało-kremowej z brązową głową. Największe szkody w uprawie chrzanu wyrządzają larwy. Minują ogonki liściowe chrzanu między skórką a wiązkami naczyniowymi. Żerują tuż pod skórką i powodują jej pękanie oraz powstanie rany na powierzchni. Mocno zaatakowane ogonki liściowe zasychają. Zimują chrząszcze. Zimowe kryjówki opuszczają około połowy maja. Samice składają jaja w kilka dni później, a wylęgłe larwy wgryzają się do ogonków liściowych chrzanu. W jednym ogonku może żerować kilkanaście larw. Larwy po dojrzeniu, przed zbiorem chrzanu opuszczają miejsca żerowania i przepoczwarzają się w glebie.
Ochrona niechemiczna
Można wykonać oprysk roślin wyciągiem z piołunu lub wrotyczu lub dostępnym w handlu Bioczosem BR.
Ochrona chemiczna
Rośliny opryskiwać po stwierdzeniu pierwszych chrząszczy preparatami: Karate Zeon 050 CS lub Fastac 100 EC.
Objawy
W liściach widoczne są okrągłe dziurki. Silnie zaatakowane liście wyglądają jak sito. Uszkodzona blaszka liściowa najpierw żółknie, później brunatnieje, więdnie i w konsekwencji zasycha.
Atakowane rośliny
Chrzan
Przyczyna
Pchełka chrzanowa (Phyllotreta armoraciae) jest to mały (2,8—3,5 mm) chrząszcz należący do rodziny pchełkowatych (Halticinae). Występuje tylko na chrzanie. Jest koloru czarnego, a na pokrywach posiada podłużne, szerokie, żółte pasy. Pierwsze trzy człony czułków, golenie i stopy szkodnika są także koloru żółtego. Jaja są barwy jasnożółtej, kształtu cylindrycznego, długości 0,5—0,8 mm. Larwa szkodnika dorasta do 4,5 mm i jest barwy biało-kremowej z brązową głową. Największe szkody w uprawie chrzanu wyrządzają larwy. Minują ogonki liściowe chrzanu między skórką a wiązkami naczyniowymi. Żerują tuż pod skórką i powodują jej pękanie oraz powstanie rany na powierzchni. Mocno zaatakowane ogonki liściowe zasychają. Zimują chrząszcze. Zimowe kryjówki opuszczają około połowy maja. Samice składają jaja w kilka dni później, a wylęgłe larwy wgryzają się do ogonków liściowych chrzanu. W jednym ogonku może żerować kilkanaście larw. Larwy po dojrzeniu, przed zbiorem chrzanu opuszczają miejsca żerowania i przepoczwarzają się w glebie.
Ochrona niechemiczna
Można wykonać oprysk roślin wyciągiem z piołunu lub wrotyczu lub dostępnym w handlu Bioczosem BR.
Ochrona chemiczna
Rośliny opryskiwać po stwierdzeniu pierwszych chrząszczy preparatami: Karate Zeon 050 CS lub Fastac 100 EC.
Pchełki
Objawy
Na liścieniach i liściach widoczne są małe ale liczne otwory. Mocno zaatakowane liście wyglądają jak sito. Uszkodzone liście najpierw żółkną, potem brązowieją, więdną i zasychają. Wzrost roślin jest zahamowany.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne.
Przyczyna
Pchełki (Phyllotreta spp) są to małe (do 3 mm), skaczące chrząszcze, barwy czarnej. Występują masowo, szczególnie w okresie słonecznej i suchej pogody. Zimują dorosłe chrząszcze w glebie. pod resztkami roślin oraz w ściółce. Szczególnie groźne są dla rozsady, uszkadzają zewnętrzne liście dojrzewających główek wczesnych odmian kapusty. W ciągu roku występują dwa pokolenia tego szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Niszczenie chwastów z rodziny kapustowatych przed siewem lub sadzeniem zapobiega rozprzestrzenianiu się chrząszczy. Zaleca się również odławianie pchełek przy pomocy białych tablic lepowych. Do oprysku można stosować dostępny w handlu Bioczos BR.
Ochrona chemiczna
Nasiona należy zaprawiać bezpośrednio przed wysiewem. Po zauważeniu pchełek lub pierwszych uszkodzeń rośliny opryskać insektycydem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Decis 2,5 EC.
Objawy
Na liścieniach i liściach widoczne są małe ale liczne otwory. Mocno zaatakowane liście wyglądają jak sito. Uszkodzone liście najpierw żółkną, potem brązowieją, więdną i zasychają. Wzrost roślin jest zahamowany.
Atakowane rośliny
Warzywa kapustne.
Przyczyna
Pchełki (Phyllotreta spp) są to małe (do 3 mm), skaczące chrząszcze, barwy czarnej. Występują masowo, szczególnie w okresie słonecznej i suchej pogody. Zimują dorosłe chrząszcze w glebie. pod resztkami roślin oraz w ściółce. Szczególnie groźne są dla rozsady, uszkadzają zewnętrzne liście dojrzewających główek wczesnych odmian kapusty. W ciągu roku występują dwa pokolenia tego szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Niszczenie chwastów z rodziny kapustowatych przed siewem lub sadzeniem zapobiega rozprzestrzenianiu się chrząszczy. Zaleca się również odławianie pchełek przy pomocy białych tablic lepowych. Do oprysku można stosować dostępny w handlu Bioczos BR.
Ochrona chemiczna
Nasiona należy zaprawiać bezpośrednio przed wysiewem. Po zauważeniu pchełek lub pierwszych uszkodzeń rośliny opryskać insektycydem np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS, Decis 2,5 EC.
Pędraki
Objawy
Na trawnikach powstają żółte plamy oraz liczne uszkodzenia powierzchni spowodowane przez drapieżców larw. Siewki roślin żółkną i zamierają.
Atakowane rośliny
Trawniki, rośliny zielne, drzewa, krzewy.
Przyczyna
Przyczyną uszkodzeń są larwy (pędraki) chrząszczy Phyllopertha horticola, Hoplia philanthus. Dorastają do ok. 2 cm. Żerują pod ziemią i żywią się korzeniami traw, wyrządzając przy tym spore szkody. Są grube, charakterystycznie zgięte w podkówkę, barwy kremowobiałej z brązową głową. W okresach suchych na glebach lekkich schodzą do głębokości poniżej 1 m, a przy wysokim stanie wód gruntowych znajdują się bezpośrednio pod darnią. Żywią się nimi lisy, sroki, kruki, które wyrządzają kolejne szkody dziobiąc lub kopiąc w trawniku w ich poszukiwaniu.
Zwalczanie niechemiczne
Do zwalczania szkodnika można wykorzystać preparaty na bazie nicienia Steinernema carpocapsae. Są to nicienie, które atakują owady, tak zwane entomopatogeniczne.
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania szkodnika można użyć preparatu Force 20 CS.
Objawy
Na trawnikach powstają żółte plamy oraz liczne uszkodzenia powierzchni spowodowane przez drapieżców larw. Siewki roślin żółkną i zamierają.
Atakowane rośliny
Trawniki, rośliny zielne, drzewa, krzewy.
Przyczyna
Przyczyną uszkodzeń są larwy (pędraki) chrząszczy Phyllopertha horticola, Hoplia philanthus. Dorastają do ok. 2 cm. Żerują pod ziemią i żywią się korzeniami traw, wyrządzając przy tym spore szkody. Są grube, charakterystycznie zgięte w podkówkę, barwy kremowobiałej z brązową głową. W okresach suchych na glebach lekkich schodzą do głębokości poniżej 1 m, a przy wysokim stanie wód gruntowych znajdują się bezpośrednio pod darnią. Żywią się nimi lisy, sroki, kruki, które wyrządzają kolejne szkody dziobiąc lub kopiąc w trawniku w ich poszukiwaniu.
Zwalczanie niechemiczne
Do zwalczania szkodnika można wykorzystać preparaty na bazie nicienia Steinernema carpocapsae. Są to nicienie, które atakują owady, tak zwane entomopatogeniczne.
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania szkodnika można użyć preparatu Force 20 CS.
Piędzik przedzimek
Objawy
Na liściach widoczne są wygryzione. Często powstają gołożery - z liści pozostają tylko nerwy główne. Uszkodzone są również pąki kwiatowe oraz zawiązki owoców.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze, czereśnie oraz wiele innych drzew i krzewów owocowych, a także wiele roślin ozdobnych.
Przyczyna
Piędzik przedzimek (Operophthera brumata) jest to motyl z rodziny miernikowcowate. U tego motyla występuje silny dymorfizm płciowy. Samce są motylami o rozpiętości skrzydeł do 2,5 cm, zabarwienie skrzydeł brunatnoszare. Samice natomiast mają skrzydła zredukowane i swoim wyglądem przypominają pająki. Gąsienice piędzika przedzimka są koloru zielonego z białymi paskami na grzbiecie. Poruszając się wyginają swoje ciało. Zimują jaja na gałęziach. Gąsienice wylęgają się wiosną (w kwietniu) i żerują na pąkach i liściach do połowy czerwca. Później zagrzebują się w ziemi i tam następuje przepoczwarczenie. Okres poczwarkowy trwa do października. Jesienią samice szkodnika wędrują w górę pni drzew, aby po zapłodnieniu złożyć jaja na pędach. Jedna samica może złożyć do 300 jaj. Co kilka lat szkodniki pojawiają się masowo i mogą ogołocić drzewa z liści.
Ochrona niechemiczna
Na pniach drzew należy umieścić pułapki lepowe, które uniemożliwią samicom szkodnika wędrówkę ku koronie drzewa.
Ochrona chemiczna
Zabiegi zwalczające gąsienice należy wykonać w fazie zielonego pąka stosując insektycyd np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS. Należy dokładnie opryskać wierzchołki drzew, ponieważ tam samice składają najwięcej jaj i tam żeruje najwięcej gąsienic.
Objawy
Na liściach widoczne są wygryzione. Często powstają gołożery - z liści pozostają tylko nerwy główne. Uszkodzone są również pąki kwiatowe oraz zawiązki owoców.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze, czereśnie oraz wiele innych drzew i krzewów owocowych, a także wiele roślin ozdobnych.
Przyczyna
Piędzik przedzimek (Operophthera brumata) jest to motyl z rodziny miernikowcowate. U tego motyla występuje silny dymorfizm płciowy. Samce są motylami o rozpiętości skrzydeł do 2,5 cm, zabarwienie skrzydeł brunatnoszare. Samice natomiast mają skrzydła zredukowane i swoim wyglądem przypominają pająki. Gąsienice piędzika przedzimka są koloru zielonego z białymi paskami na grzbiecie. Poruszając się wyginają swoje ciało. Zimują jaja na gałęziach. Gąsienice wylęgają się wiosną (w kwietniu) i żerują na pąkach i liściach do połowy czerwca. Później zagrzebują się w ziemi i tam następuje przepoczwarczenie. Okres poczwarkowy trwa do października. Jesienią samice szkodnika wędrują w górę pni drzew, aby po zapłodnieniu złożyć jaja na pędach. Jedna samica może złożyć do 300 jaj. Co kilka lat szkodniki pojawiają się masowo i mogą ogołocić drzewa z liści.
Ochrona niechemiczna
Na pniach drzew należy umieścić pułapki lepowe, które uniemożliwią samicom szkodnika wędrówkę ku koronie drzewa.
Ochrona chemiczna
Zabiegi zwalczające gąsienice należy wykonać w fazie zielonego pąka stosując insektycyd np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS. Należy dokładnie opryskać wierzchołki drzew, ponieważ tam samice składają najwięcej jaj i tam żeruje najwięcej gąsienic.
Pienik wierzbowy
Objawy
Młode pędy pokrywają się pienistą, białą wydzieliną. Wzrost pędów jest ograniczony, a liście są drobniejsze. Od lata do jesieni na pędach mogą pojawiać się obrączkowate zgrubienia.
Atakowane rośliny
wierzby
Przyczyna
Pienik wierzbowy (Aphrophora salicis) jest to gatunek owada z rzędu pluskwiaków. Zimują jaja, a na wiosnę wylęgają się larwy, które żerują na pędach i wysysają z nich soki. Larwy żerują otoczone wydzieliną przypominającą białą pianę. Owady dorosłe pojawiają się w czerwcu i lipcu i także żerują na pędach. Dorastają do 9 - 11 mm, są barwy szarożółtej z brunatnymi plamami. Żer larw osłabia wzrost pędów, natomiast żer owadów dorosłych powoduje powstanie na pędach obrączkowatych zgrubień.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona wierzb miniaturowych polega na przycinaniu wiosną pędów (po kwitnieniu).
Zwalczanie chemiczne
Zaatakowane drzewa opryskujemy preparatem kontaktowym, np. Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Objawy
Młode pędy pokrywają się pienistą, białą wydzieliną. Wzrost pędów jest ograniczony, a liście są drobniejsze. Od lata do jesieni na pędach mogą pojawiać się obrączkowate zgrubienia.
Atakowane rośliny
wierzby
Przyczyna
Pienik wierzbowy (Aphrophora salicis) jest to gatunek owada z rzędu pluskwiaków. Zimują jaja, a na wiosnę wylęgają się larwy, które żerują na pędach i wysysają z nich soki. Larwy żerują otoczone wydzieliną przypominającą białą pianę. Owady dorosłe pojawiają się w czerwcu i lipcu i także żerują na pędach. Dorastają do 9 - 11 mm, są barwy szarożółtej z brunatnymi plamami. Żer larw osłabia wzrost pędów, natomiast żer owadów dorosłych powoduje powstanie na pędach obrączkowatych zgrubień.
Zwalczanie niechemiczne
Ochrona wierzb miniaturowych polega na przycinaniu wiosną pędów (po kwitnieniu).
Zwalczanie chemiczne
Zaatakowane drzewa opryskujemy preparatem kontaktowym, np. Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Pierścienica nadrzewka (Prządka pierścienica)
Opis:
Pierścienica nadrzewka (Malacosoma neustria) jest to motyl należący do rodziny barczatkowate. Motyle latają końcem czerwca i w lipcu, wieczorami i w nocy. Skrzydła o rozpiętości 30 mm, rdzawobrązowe, pierwsza para skrzydeł ma ciemniejszą przepaskę biegnącą w poprzek. Tułów i odwłok są krępe. Gąsienica niebiesko-popielata z czarnymi, czerwonymi i białymi paskami. Dorasta do 55 mm. Zimują jaja w złożach w formie pierścienia wokół gałązek, do 400 sztuk w jednym złożu. Wraz z pękaniem pąków rozpoczyna się wylęg gąsienic, które wyjadają pąki i szkieletują liście doprowadzając do gołożerów. Gąsienice żerują do czerwca. Jedna gąsienica może zjeść w ciągu swojego życia około 40 dużych liści. Gąsienice żyją gromadnie i chronią się w oprzędach na gałęziach lub na pniu. W lipcu następuje wylot motyli i samice po kopulacji składają jaja, które pozostają na drzewie do wiosny następnego roku.
Objawy:
Zjedzone liście, gołożer. Na gałązkach widoczne złoża jaj w formie pierścieni.
Zwalczanie:
Pędy ze złożami jaj należy wyciąć i spalić. W okresie pękania pąków aż do fazy zielonego pąka należy wykonywać opryski stosując insektycydy o działaniu kontaktowym np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Rośliny podatne:
Drzewa i krzewy owocowe, głównie śliwa, jabłoń, wiśnia i czereśnia.
Opis:
Pierścienica nadrzewka (Malacosoma neustria) jest to motyl należący do rodziny barczatkowate. Motyle latają końcem czerwca i w lipcu, wieczorami i w nocy. Skrzydła o rozpiętości 30 mm, rdzawobrązowe, pierwsza para skrzydeł ma ciemniejszą przepaskę biegnącą w poprzek. Tułów i odwłok są krępe. Gąsienica niebiesko-popielata z czarnymi, czerwonymi i białymi paskami. Dorasta do 55 mm. Zimują jaja w złożach w formie pierścienia wokół gałązek, do 400 sztuk w jednym złożu. Wraz z pękaniem pąków rozpoczyna się wylęg gąsienic, które wyjadają pąki i szkieletują liście doprowadzając do gołożerów. Gąsienice żerują do czerwca. Jedna gąsienica może zjeść w ciągu swojego życia około 40 dużych liści. Gąsienice żyją gromadnie i chronią się w oprzędach na gałęziach lub na pniu. W lipcu następuje wylot motyli i samice po kopulacji składają jaja, które pozostają na drzewie do wiosny następnego roku.
Objawy:
Zjedzone liście, gołożer. Na gałązkach widoczne złoża jaj w formie pierścieni.
Zwalczanie:
Pędy ze złożami jaj należy wyciąć i spalić. W okresie pękania pąków aż do fazy zielonego pąka należy wykonywać opryski stosując insektycydy o działaniu kontaktowym np. Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Rośliny podatne:
Drzewa i krzewy owocowe, głównie śliwa, jabłoń, wiśnia i czereśnia.
Piętnówka kapustówka
Objawy
Liście mają wyżarte od brzegów dziury. Liście i pąki kwiatowe mogą być zeżarte w całości. Najpierw gąsienice wygryzają dziury w zewnętrznych liściach, później wgryzają się do główek kapusty i zanieczyszczają je swoimi odchodami.
Atakowane rośliny
rośliny kapustne
Przyczyna
Piętnówka kapustówka (Mamestra brassicae) jest to motyl, którego gąsienice wyrządzają szkody na uprawach roślin kapustnych. Gąsienice dorastają do 50 mm, są barwy brunatno zielonej lub żółtobrunatnej, posiadają charakterystyczne paski i plamki na ciele. Gąsienice początkowo uszkadzają zewnętrzne liście, wygryzając w nich otwory, potem wgryzają się do główek kapusty, zanieczyszczając je swoimi odchodami. Zimują poczwarki w glebie. Starsze gąsienice żerują głównie pojedynczo, pod ochroną nocy, często zmieniając rośliny. Jaja są barwy fioletowej, składane w złożach po kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk. Pierwsze pokolenie motyli pokazuje się na przełomie maja i czerwca. Gąsienice tego pokolenia żerują do połowy lipca. Pod koniec lipca pojawia się drugie pokolenie, którego gąsienice żerują aż do zbiorów późnych odmian kapusty.
Ochrona niechemiczna
Systematyczne odchaszczenie terenów wokół uprawy.
Ochrona chemiczna
Zaatakowane rośliny opryskiwać jednym z insektycydów kontaktowych: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Objawy
Liście mają wyżarte od brzegów dziury. Liście i pąki kwiatowe mogą być zeżarte w całości. Najpierw gąsienice wygryzają dziury w zewnętrznych liściach, później wgryzają się do główek kapusty i zanieczyszczają je swoimi odchodami.
Atakowane rośliny
rośliny kapustne
Przyczyna
Piętnówka kapustówka (Mamestra brassicae) jest to motyl, którego gąsienice wyrządzają szkody na uprawach roślin kapustnych. Gąsienice dorastają do 50 mm, są barwy brunatno zielonej lub żółtobrunatnej, posiadają charakterystyczne paski i plamki na ciele. Gąsienice początkowo uszkadzają zewnętrzne liście, wygryzając w nich otwory, potem wgryzają się do główek kapusty, zanieczyszczając je swoimi odchodami. Zimują poczwarki w glebie. Starsze gąsienice żerują głównie pojedynczo, pod ochroną nocy, często zmieniając rośliny. Jaja są barwy fioletowej, składane w złożach po kilkanaście do kilkudziesięciu sztuk. Pierwsze pokolenie motyli pokazuje się na przełomie maja i czerwca. Gąsienice tego pokolenia żerują do połowy lipca. Pod koniec lipca pojawia się drugie pokolenie, którego gąsienice żerują aż do zbiorów późnych odmian kapusty.
Ochrona niechemiczna
Systematyczne odchaszczenie terenów wokół uprawy.
Ochrona chemiczna
Zaatakowane rośliny opryskiwać jednym z insektycydów kontaktowych: Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Pilśniowiec orzechowy
Objawy
Na górnej stronie blaszki liściowej wyrastają charakterystyczne nabrzmiałe wyrośla. Natomiast na dolnej stronie, w miejscu narośli widoczna jest warstwa gęstych, żółtawych włosków. Liście są pofałdowane, a mocno zaatakowane opadają.
Atakowane rośliny
Orzechy włoskie
Przyczyna
Pilśniowiec orzechowy (Aceria tristriatus) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Zimują samice w pąkach. Na wiosnę przechodzą na liście i żerują na ich dolnej stronie. Latem powracają do nowo formujących się pąków. Dorosłe osobniki i nimfy są barwy białej i mają robaczkowaty kształt. Dorosły osobnik dorasta do 0,2 mm. Jaja są kształtu kulistego, bezbarwne.
Ochrona niechemiczna
Na przełomie czerwca i lipca należy usuwać i niszczyć liście z wyroślami.
Ochrona chemiczna
Nie stosuje się.
Objawy
Na górnej stronie blaszki liściowej wyrastają charakterystyczne nabrzmiałe wyrośla. Natomiast na dolnej stronie, w miejscu narośli widoczna jest warstwa gęstych, żółtawych włosków. Liście są pofałdowane, a mocno zaatakowane opadają.
Atakowane rośliny
Orzechy włoskie
Przyczyna
Pilśniowiec orzechowy (Aceria tristriatus) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Zimują samice w pąkach. Na wiosnę przechodzą na liście i żerują na ich dolnej stronie. Latem powracają do nowo formujących się pąków. Dorosłe osobniki i nimfy są barwy białej i mają robaczkowaty kształt. Dorosły osobnik dorasta do 0,2 mm. Jaja są kształtu kulistego, bezbarwne.
Ochrona niechemiczna
Na przełomie czerwca i lipca należy usuwać i niszczyć liście z wyroślami.
Ochrona chemiczna
Nie stosuje się.
Pilśniowiec winoroślowy
Objawy
Na górnej stronie blaszki liściowej pojawiają się wybrzuszenia w kolorze jasnozielonym, później żółtym, a u odmian o ciemnych owocach - w kolorze karminowoczerwonym. Po dolnej stronie liścia, w miejscy wyrośli widać gęsty, biały nalot. Przy dużej liczebności szkodnika biały nalot może pojawić się także na górnej stronie liścia oraz na innych częściach zielonych. Zniszczeniu ulegają także kwiatostany. Krzewy winorośli są osłabione, a plon ograniczony.
Atakowane rośliny
winorośl
Przyczyna
Pilśniowiec winoroślowy (Eriophyes vitis) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Dorasta do 0,15 mm. Zimują dorosłe osobniki pod łuskami pąków. Wiosną przemieszczają się na młode listki i rozpoczynają żer. W okresie wegetacji krzewów żerujące osobniki ukryte są w pilśni i tu się rozmnażają. Larwy i dorosłe osobniki żerują po spodniej stronie blaszki liściowej, nakłuwają tkankę liścia i wysysają soki.
Ochrona niechemiczna
Liście z objawami żerowania szkodnika należy usunąć i zniszczyć. W winnicach stosuje się ochronę biologiczną z wykorzystaniem naturalnego wroga szpecieli – dobroczyna gruszowego (Typhlodromus pyri).
Ochrona chemiczna
Wczesną wiosną, tydzień przed pękaniem pąków, winorośl należy dokładnie i obficie opryskać preparatem np. Siarkol Extra 80 WP.
Objawy
Na górnej stronie blaszki liściowej pojawiają się wybrzuszenia w kolorze jasnozielonym, później żółtym, a u odmian o ciemnych owocach - w kolorze karminowoczerwonym. Po dolnej stronie liścia, w miejscy wyrośli widać gęsty, biały nalot. Przy dużej liczebności szkodnika biały nalot może pojawić się także na górnej stronie liścia oraz na innych częściach zielonych. Zniszczeniu ulegają także kwiatostany. Krzewy winorośli są osłabione, a plon ograniczony.
Atakowane rośliny
winorośl
Przyczyna
Pilśniowiec winoroślowy (Eriophyes vitis) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Dorasta do 0,15 mm. Zimują dorosłe osobniki pod łuskami pąków. Wiosną przemieszczają się na młode listki i rozpoczynają żer. W okresie wegetacji krzewów żerujące osobniki ukryte są w pilśni i tu się rozmnażają. Larwy i dorosłe osobniki żerują po spodniej stronie blaszki liściowej, nakłuwają tkankę liścia i wysysają soki.
Ochrona niechemiczna
Liście z objawami żerowania szkodnika należy usunąć i zniszczyć. W winnicach stosuje się ochronę biologiczną z wykorzystaniem naturalnego wroga szpecieli – dobroczyna gruszowego (Typhlodromus pyri).
Ochrona chemiczna
Wczesną wiosną, tydzień przed pękaniem pąków, winorośl należy dokładnie i obficie opryskać preparatem np. Siarkol Extra 80 WP.
Plamiec agreściak
Opis:
Plamiec agreściak (Abraxas grossulariata) jest to motyl z rodziny miernikowcowate. Posiada białe skrzydła z czarnymi plamkami i żółtymi pasami . Rozpiętość skrzydeł wynosi ok. 40 mm. Jaja są barwy słomkowożółtej. Młode gąsienice mają kolor zielony i czarną głowę, starsze są żółtobiałe pokryta czarnymi i żółtymi plamami. Zimują gąsienice w resztkach roślinnych pod krzewami. Na wiosnę opuszczają zimowe kryjówki i rozpoczynają żer na pędach i rozwijających się liściach. Po pewnym czasie gąsienice przechodzą w stadium poczwarki, które trwa do około 3-4 tygodni. Wylot motyli następuje w lipcu. Samice składają jaja na spodniej stronie blaszki liściowej po 10-15 sztuk. Larwy wylęgają się po 2 - 3 tygodniach.
Objawy:
Pąki i rozwijające się liście są zniszczone (jedna gąsienica może zniszczyć do 8 pąków). W liściach widoczne są wygryzione dziurki. Plon jest ograniczony.
Zwalczanie:
Wczesną wiosną wykonujemy opryski preparatem kontaktowym np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS. Przy dużym wystąpieniu gąsienic w lipcu i sierpniu zabieg należy powtórzyć.
Rośliny podatne:
Porzeczka, agrest
Opis:
Plamiec agreściak (Abraxas grossulariata) jest to motyl z rodziny miernikowcowate. Posiada białe skrzydła z czarnymi plamkami i żółtymi pasami . Rozpiętość skrzydeł wynosi ok. 40 mm. Jaja są barwy słomkowożółtej. Młode gąsienice mają kolor zielony i czarną głowę, starsze są żółtobiałe pokryta czarnymi i żółtymi plamami. Zimują gąsienice w resztkach roślinnych pod krzewami. Na wiosnę opuszczają zimowe kryjówki i rozpoczynają żer na pędach i rozwijających się liściach. Po pewnym czasie gąsienice przechodzą w stadium poczwarki, które trwa do około 3-4 tygodni. Wylot motyli następuje w lipcu. Samice składają jaja na spodniej stronie blaszki liściowej po 10-15 sztuk. Larwy wylęgają się po 2 - 3 tygodniach.
Objawy:
Pąki i rozwijające się liście są zniszczone (jedna gąsienica może zniszczyć do 8 pąków). W liściach widoczne są wygryzione dziurki. Plon jest ograniczony.
Zwalczanie:
Wczesną wiosną wykonujemy opryski preparatem kontaktowym np. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS. Przy dużym wystąpieniu gąsienic w lipcu i sierpniu zabieg należy powtórzyć.
Rośliny podatne:
Porzeczka, agrest
Plamistość zgorzelowa klonu i platana
Objawy
Wiosną na powierzchni liści widoczne są zielono-żółte plamy. Po niedługim okresie tkanka w obrębie plam brunatnieje i pojawia się ciemna otoczka. Plamy mogą objąć całą powierzchnię liścia, czego skutkiem jest jego szybkie zasychanie i opadanie. Przy dużym porażeniu plamy mogą pojawiać się również na młodych pędach i ogonkach liściowych. Na pędach tkanka brunatnieje i zamiera, przy czym pęka i odsłania wiązki przewodzące. Fragmenty łodyg nad zmianami chorobowymi zasychają.
Atakowane rośliny
Klony, platany
Przyczyna
Sprawcą plamistości zgorzelowej jest grzyb Apiognomia errabunda. Infekcja pierwotna powodowana jest przez zarodniki workowe, zaraz po całkowitym rozwinięciu się liści. Zarodniki uwalniane są z porażonych, suchych liści zalegających pod drzewami lub chorych fragmentów pędów. Za wtórne porażenie odpowiedzialne są zarodniki konidialne. Uwalniane są one w ciągu całego sezonu wegetacyjnego z fragmentów żywych, porażonych pędów i liści.
Zwalczanie niechemiczne
Liście i pędy z objawami chorobowymi należy usuwać z drzew i niszczyć. Jesienią należy dokładne wygrabić i spalić opadłe liście.
Zwalczanie chemiczne
Nie stosuje się.
Objawy
Wiosną na powierzchni liści widoczne są zielono-żółte plamy. Po niedługim okresie tkanka w obrębie plam brunatnieje i pojawia się ciemna otoczka. Plamy mogą objąć całą powierzchnię liścia, czego skutkiem jest jego szybkie zasychanie i opadanie. Przy dużym porażeniu plamy mogą pojawiać się również na młodych pędach i ogonkach liściowych. Na pędach tkanka brunatnieje i zamiera, przy czym pęka i odsłania wiązki przewodzące. Fragmenty łodyg nad zmianami chorobowymi zasychają.
Atakowane rośliny
Klony, platany
Przyczyna
Sprawcą plamistości zgorzelowej jest grzyb Apiognomia errabunda. Infekcja pierwotna powodowana jest przez zarodniki workowe, zaraz po całkowitym rozwinięciu się liści. Zarodniki uwalniane są z porażonych, suchych liści zalegających pod drzewami lub chorych fragmentów pędów. Za wtórne porażenie odpowiedzialne są zarodniki konidialne. Uwalniane są one w ciągu całego sezonu wegetacyjnego z fragmentów żywych, porażonych pędów i liści.
Zwalczanie niechemiczne
Liście i pędy z objawami chorobowymi należy usuwać z drzew i niszczyć. Jesienią należy dokładne wygrabić i spalić opadłe liście.
Zwalczanie chemiczne
Nie stosuje się.
Pobzyga cebularz (narcyzówka)
Objawy
Pędy są poskręcane lub w wcale nie wybijają z cebul. Rośliny nie zakwitają. Liście przebarwiają się na żółto, a cebule zaczynają gnić. Wewnątrz cebuli widoczne są wydrążenia spowodowane przez larwy. Wewnątrz cebuli znajduje się brązowa gnijąca maź, która wycieka po ściśnięciu cebuli.
Atakowane rośliny
Narcyzy, śnieżyczki, ismeny, rośliny amarylkowate
Przyczyna
Pobzyga cebularz (Lampetia equestris), zwana potocznie muchą narcyzową jest to muchówka należąca do rodziny bzygowate (Syrphidae). Dorosły szkodnik posiada gęste, brązowoszare owłosione ciało, wyglądem przypomina małego trzmiela. Larwa jest gruba, baryłkowatego kształtu, barwy od brudnobiałej do żółtej, bez wyróżnionej głowy. Dorasta do 18 mm długości. W jednej cebuli znajduje się najczęściej jedna larwa. Zimują dorosłe larwy w cebulach. Wiosną następuje przepoczwarczenie. Wylot muchówek trwa od kwietnia do lipca. Samice składają jaja pojedynczo na cebulach, u nasady liści, bądź w glebie przy roślinach. Po wylęgu larwy wchodzą do cebul. Szkodnik potrafi w ciągu dwóch sezonów zniszczyć wszystkie narcyzy, a potem w poszukiwaniu pokarmu przeniesie się na inne rośliny amarylkowate: śnieżyczki, ismeny i wystawione w doniczkach hipeastrum.
Ochrona niechemiczna
Przed sadzeniem sprawdzamy czy cebulki nie są zasiedlone przez larwy szkodnika. Cebulkę należy ścisnąć i sprawdzić czy nie wycieka z niej brązowa maź. W przypadku zauważenia porażonych cebul, należy je jak najszybciej spalić.
Ochrona chemiczna
Objawy
Pędy są poskręcane lub w wcale nie wybijają z cebul. Rośliny nie zakwitają. Liście przebarwiają się na żółto, a cebule zaczynają gnić. Wewnątrz cebuli widoczne są wydrążenia spowodowane przez larwy. Wewnątrz cebuli znajduje się brązowa gnijąca maź, która wycieka po ściśnięciu cebuli.
Atakowane rośliny
Narcyzy, śnieżyczki, ismeny, rośliny amarylkowate
Przyczyna
Pobzyga cebularz (Lampetia equestris), zwana potocznie muchą narcyzową jest to muchówka należąca do rodziny bzygowate (Syrphidae). Dorosły szkodnik posiada gęste, brązowoszare owłosione ciało, wyglądem przypomina małego trzmiela. Larwa jest gruba, baryłkowatego kształtu, barwy od brudnobiałej do żółtej, bez wyróżnionej głowy. Dorasta do 18 mm długości. W jednej cebuli znajduje się najczęściej jedna larwa. Zimują dorosłe larwy w cebulach. Wiosną następuje przepoczwarczenie. Wylot muchówek trwa od kwietnia do lipca. Samice składają jaja pojedynczo na cebulach, u nasady liści, bądź w glebie przy roślinach. Po wylęgu larwy wchodzą do cebul. Szkodnik potrafi w ciągu dwóch sezonów zniszczyć wszystkie narcyzy, a potem w poszukiwaniu pokarmu przeniesie się na inne rośliny amarylkowate: śnieżyczki, ismeny i wystawione w doniczkach hipeastrum.
Ochrona niechemiczna
Przed sadzeniem sprawdzamy czy cebulki nie są zasiedlone przez larwy szkodnika. Cebulkę należy ścisnąć i sprawdzić czy nie wycieka z niej brązowa maź. W przypadku zauważenia porażonych cebul, należy je jak najszybciej spalić.
Ochrona chemiczna
Podskórnik gruszowy
Objawy
Pąki są nabrzmiałe a liście zdeformowane. Na liściach pojawia się wiele żółtych pęcherzyków, które z czasem zmieniają barwę na brązową. Owoce pokrywają się małymi, czerwonymi plamkami. Wzrost młodych drzew jest zahamowany. Przy licznym wystąpieniu szkodnika uszkodzeniu ulegają także zawiązki owoców.
Atakowane rośliny
Grusze, rzadziej jabłonie irgi, głogi i wiele innych.
Przyczyna
Podskórnik gruszowy (Eriophyes piri) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Szkodniki są bardzo małe, barwy białej i wrzecionowatym kształcie. Samica dorasta 220 µm, a samiec 180 µm, a więc są niewidoczne gołym okiem. Zimują samice pod zewnętrznymi łuskami pąków. Wczesną wiosną samice przemieszczają się do wnętrza pąków i tam składają do kilkunastu jaj. Okres inkubacyjny trwa 3-4 tygodnie. Nimfy żerują najpierw wewnątrz pąków, a później u nasady ogonków liściowych. W maju samice pierwszego pokolenia żerują w miękiszu liści i tam składają jaja. Na liściach powstają charakterystyczne pęcherzyki. Później pojawia się drugie i trzecie pokolenie samic. Po okresie żerowania samice trzeciego pokolenia przechodzą do tworzą cych się paków i tam zimują.
Ochrona niechemiczna
Drzewka należy kupować w kwalifikowanych i sprawdzonych szkółkach. Do sadu można wprowadzać drapieżne roztocze z rodziny dobroczynkowatych, które niszczą podskórnika gruszowego.
Ochrona chemiczna
Zabiegi chemiczne należy wykonać wczesną wiosną, w fazie zielonego i białego pąka. Do oprysków można zastosować np. Ortus 05 SC.
Objawy
Pąki są nabrzmiałe a liście zdeformowane. Na liściach pojawia się wiele żółtych pęcherzyków, które z czasem zmieniają barwę na brązową. Owoce pokrywają się małymi, czerwonymi plamkami. Wzrost młodych drzew jest zahamowany. Przy licznym wystąpieniu szkodnika uszkodzeniu ulegają także zawiązki owoców.
Atakowane rośliny
Grusze, rzadziej jabłonie irgi, głogi i wiele innych.
Przyczyna
Podskórnik gruszowy (Eriophyes piri) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Szkodniki są bardzo małe, barwy białej i wrzecionowatym kształcie. Samica dorasta 220 µm, a samiec 180 µm, a więc są niewidoczne gołym okiem. Zimują samice pod zewnętrznymi łuskami pąków. Wczesną wiosną samice przemieszczają się do wnętrza pąków i tam składają do kilkunastu jaj. Okres inkubacyjny trwa 3-4 tygodnie. Nimfy żerują najpierw wewnątrz pąków, a później u nasady ogonków liściowych. W maju samice pierwszego pokolenia żerują w miękiszu liści i tam składają jaja. Na liściach powstają charakterystyczne pęcherzyki. Później pojawia się drugie i trzecie pokolenie samic. Po okresie żerowania samice trzeciego pokolenia przechodzą do tworzą cych się paków i tam zimują.
Ochrona niechemiczna
Drzewka należy kupować w kwalifikowanych i sprawdzonych szkółkach. Do sadu można wprowadzać drapieżne roztocze z rodziny dobroczynkowatych, które niszczą podskórnika gruszowego.
Ochrona chemiczna
Zabiegi chemiczne należy wykonać wczesną wiosną, w fazie zielonego i białego pąka. Do oprysków można zastosować np. Ortus 05 SC.
Porazik tawułowy, mszyca tawułowa parkowa
Objawy
Od maja na tawułach widoczne jest rolowanie liści wzdłuż i w poprzek.
Atakowane rośliny: tawuły, głównie wierzbolistna i Bilarda.
Przyczyna
Porazik tawułowy (Brachycaudus spiraeae), zwany również mszycą tawułową parkową. Larwy tego szkodnika wylęgają się pod koniec kwietnia, a objawy żerowania widoczne są od maja.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
W okresie bezlistnym (późną jesienią lub wczesną wiosną) rośliny opryskujemy preparatem olejowym, np. Promanal 012 AL lub Promanal 60 EC. Po zauważeniu szkodników, zaatakowane rośliny należy opryskać środkiem o działaniu układowym, np. Mospilan 20 SP lub Confidor 200 SL.
Objawy
Od maja na tawułach widoczne jest rolowanie liści wzdłuż i w poprzek.
Atakowane rośliny: tawuły, głównie wierzbolistna i Bilarda.
Przyczyna
Porazik tawułowy (Brachycaudus spiraeae), zwany również mszycą tawułową parkową. Larwy tego szkodnika wylęgają się pod koniec kwietnia, a objawy żerowania widoczne są od maja.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
W okresie bezlistnym (późną jesienią lub wczesną wiosną) rośliny opryskujemy preparatem olejowym, np. Promanal 012 AL lub Promanal 60 EC. Po zauważeniu szkodników, zaatakowane rośliny należy opryskać środkiem o działaniu układowym, np. Mospilan 20 SP lub Confidor 200 SL.
Pordzewiacz jabłoniowy
Opis:
Pordzewiacz jabłoniowy (Aculus schlechtendali) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Posiada żółtobeżowe, wydłużone ciało o wrzecionowatym kształcie. Ma dwie pary krótkich odnóży na przodzie ciała. Jaja są przezroczyste, kulistego kształtu. Zimują samice w spękanej korze lub w obumarłych pąkach. Wiosną, w czasie rozwijania się młodych pąków i pędów, składają jaja u nasady ogonków liściowych. Nimfy żerują na spodniej stronie liścia. Szkodnik wysysa soki z liści, co skutkuje pojawianiem się plam, deformacjami liści oraz przedwczesnym ich opadaniem . Rozwój jednego pokolenia trwa około miesiąca.W ciągu jednego ciągu może wystąpić pięć pokoleń.
Objawy:
Na górnej stronie blaszki liściowej pojawiają się drobne, jasne plamy, które zlewają się ze sobą. Plamy z czasem przybierają barwę brunatną. Liście zwijają się łódkowato. Często dochodzi do przedwczesnego opadania liści.
Zwalczanie:
Zabiegi chemiczne należy przeprowadzić w fazie różowego pąka, około 2-3 dni przed kwitnieniem. Oprysk należy powtórzyć także po kwitnieniu oraz w przypadku dużej liczebności szkodnika również na początku lipca. Do oprysku można zastosować np. Ortus 05 SC, Envidor 240 SC.
Opis:
Pordzewiacz jabłoniowy (Aculus schlechtendali) jest to roztocz z rodziny szpecielowate. Posiada żółtobeżowe, wydłużone ciało o wrzecionowatym kształcie. Ma dwie pary krótkich odnóży na przodzie ciała. Jaja są przezroczyste, kulistego kształtu. Zimują samice w spękanej korze lub w obumarłych pąkach. Wiosną, w czasie rozwijania się młodych pąków i pędów, składają jaja u nasady ogonków liściowych. Nimfy żerują na spodniej stronie liścia. Szkodnik wysysa soki z liści, co skutkuje pojawianiem się plam, deformacjami liści oraz przedwczesnym ich opadaniem . Rozwój jednego pokolenia trwa około miesiąca.W ciągu jednego ciągu może wystąpić pięć pokoleń.
Objawy:
Na górnej stronie blaszki liściowej pojawiają się drobne, jasne plamy, które zlewają się ze sobą. Plamy z czasem przybierają barwę brunatną. Liście zwijają się łódkowato. Często dochodzi do przedwczesnego opadania liści.
Zwalczanie:
Zabiegi chemiczne należy przeprowadzić w fazie różowego pąka, około 2-3 dni przed kwitnieniem. Oprysk należy powtórzyć także po kwitnieniu oraz w przypadku dużej liczebności szkodnika również na początku lipca. Do oprysku można zastosować np. Ortus 05 SC, Envidor 240 SC.
Pordzewiacz śliwowy
Opis:
Pordzewiacz śliwowy (Aculus fockeui) jest to roztocze z rodziny szpecielowate. Posiada wrzecionowate ciało o słomkowej barwie. Dorasta do około 0,17 mm. Nimfy są podobne do osobników dorosłych, dorastają do około 0,1 mm. Zimują samice pod zewnętrznymi łuskami pąków liściowych oraz w spękaniach kory. Wiosną szkodniki przechodzą na rozwijające się pąki i liście. Samice składają jaja u nasady ogonków liściowych, na pędach oraz na spodniej stronie blaszki liściowej w pobliżu nerwów. W ciągu roku może rozwinąć się nawet do 11 pokoleń szkodnika.
Objawy:
Na liściach widoczne są stopniowo powiększające się żółte plamy. Z czasem plamy "rdzewieją" czego skutkiem jest marmurkowaty wygląd liści. Liście marszczą się, stają się kruche, a nerwy liściowe ulegają pogrubieniu. Krótkopędy mają zahamowany wzrost, a rozwijające się na nich liście układają się rozetowato.
Zwalczanie:
Zabiegi chemiczne należy wykonać między fazą zielonego a białego pąka. Zabieg powtórzyć dwukrotnie, w odstępie 14 dniowym. Do oprysku można zastosować preparat np. Ortus 05 SC, Envidor 240 SC.
Opis:
Pordzewiacz śliwowy (Aculus fockeui) jest to roztocze z rodziny szpecielowate. Posiada wrzecionowate ciało o słomkowej barwie. Dorasta do około 0,17 mm. Nimfy są podobne do osobników dorosłych, dorastają do około 0,1 mm. Zimują samice pod zewnętrznymi łuskami pąków liściowych oraz w spękaniach kory. Wiosną szkodniki przechodzą na rozwijające się pąki i liście. Samice składają jaja u nasady ogonków liściowych, na pędach oraz na spodniej stronie blaszki liściowej w pobliżu nerwów. W ciągu roku może rozwinąć się nawet do 11 pokoleń szkodnika.
Objawy:
Na liściach widoczne są stopniowo powiększające się żółte plamy. Z czasem plamy "rdzewieją" czego skutkiem jest marmurkowaty wygląd liści. Liście marszczą się, stają się kruche, a nerwy liściowe ulegają pogrubieniu. Krótkopędy mają zahamowany wzrost, a rozwijające się na nich liście układają się rozetowato.
Zwalczanie:
Zabiegi chemiczne należy wykonać między fazą zielonego a białego pąka. Zabieg powtórzyć dwukrotnie, w odstępie 14 dniowym. Do oprysku można zastosować preparat np. Ortus 05 SC, Envidor 240 SC.
Poskrzypka cebulowa
Objawy
W liściach i pąkach kwiatowych wygryzione są nieregularne dziury. Z liści pozostają często tylko strzępy, pokryte odchodami szkodnika.
Atakowane rośliny
Ozdobne rośliny cebulowe (szczególnie lilie i szachownice) oraz warzywa cebulowe (cebula i szczypior, rzadziej por)
Przyczyna
Poskrzypka cebulowa (Crioceris merdigera) jest to chrząszcz z rodziny stonkowatych. Dorosłe owady są czerwonego koloru, posiadają długie, czarne czułki i czarne nogi. Dorastają 6-8 mm. W kwietniu i maju samice składają żółtawe jaja na liściach (w złożach 4 do 20 sztuk). Larwy są barwy brązowoszarej z czarną głową, 3 parami odnóży, pokryte ciemnym śluzem. Larwy żerują wewnątrz liści. W czerwcu larwy schodzą do gleby i tam następuje przepoczwarzenie. Od końca czerwca na liściach pojawiają się dorosłe chrząszcze. Zimują dorosłe osobniki w resztkach roślinnych, szczelinach kory oraz w ściółce pod drzewami.
Zwalczanie niechemiczne
W uprawie amatorskiej, przy niedużej liczebności szkodnika ograniczamy się do ręcznego zbierania owadów i obrywania szczypioru z żerującymi larwami. Jaja szkodnika należy rozgniatać.
Zwalczanie chemiczne
Przy bardzo licznym wystąpieniu szkodnika przeprowadza się opryski insektycydami.
Objawy
W liściach i pąkach kwiatowych wygryzione są nieregularne dziury. Z liści pozostają często tylko strzępy, pokryte odchodami szkodnika.
Atakowane rośliny
Ozdobne rośliny cebulowe (szczególnie lilie i szachownice) oraz warzywa cebulowe (cebula i szczypior, rzadziej por)
Przyczyna
Poskrzypka cebulowa (Crioceris merdigera) jest to chrząszcz z rodziny stonkowatych. Dorosłe owady są czerwonego koloru, posiadają długie, czarne czułki i czarne nogi. Dorastają 6-8 mm. W kwietniu i maju samice składają żółtawe jaja na liściach (w złożach 4 do 20 sztuk). Larwy są barwy brązowoszarej z czarną głową, 3 parami odnóży, pokryte ciemnym śluzem. Larwy żerują wewnątrz liści. W czerwcu larwy schodzą do gleby i tam następuje przepoczwarzenie. Od końca czerwca na liściach pojawiają się dorosłe chrząszcze. Zimują dorosłe osobniki w resztkach roślinnych, szczelinach kory oraz w ściółce pod drzewami.
Zwalczanie niechemiczne
W uprawie amatorskiej, przy niedużej liczebności szkodnika ograniczamy się do ręcznego zbierania owadów i obrywania szczypioru z żerującymi larwami. Jaja szkodnika należy rozgniatać.
Zwalczanie chemiczne
Przy bardzo licznym wystąpieniu szkodnika przeprowadza się opryski insektycydami.
Połyśnica marchwianka
Objawy
Zaatakowane młode rośliny więdną i zamierają. Na korzeniach starszych roślin widoczne są chodniki, tunele wypełnione rdzawą masą. Podziurawione korzenie gniją w miejscach uszkodzeń. Liście zaatakowanych roślin początkowo przybierają barwę czerwonofioletową, a później żółkną, Zaatakowane rośliny mają zahamowany wzrost.
Atakowane rośliny
Marchew, pietruszka, rzadziej seler i pasternak.
Przyczyna
Połyśnica marchwianka (Psila rosa) jest to muchówka należąca do rodziny połyśnicowate (Psillidae). Owad dorosły posiada jedną parę skrzydeł, wysmukłe, błyszczące, czarne ciało ze stożkowatym, ostro zakończonym odwłokiem. Dorasta do 5 mm. Głowa, 3-członowe czułki i odnóża połyśnicy są barwy żółtopomarańczowej. Samica składa białe, wydłużone jaja na glebie przy roślinach żywicielskich. Larwy są koloru jasnożółtego, wysmukłe i lśniące z czarną główką. Dorastają do 7 mm długości. Wylęgające się larwy wgryzają się do korzeni i tam drążą korytarze. Larwy pierwszej generacji są szczególnie niebezpieczne dla roślin będących w fazie 2–4 liści. Jedna larwa może całkowicie zniszczyć do 10 młodych roślin. Larwy drugiej generacji pojawiają się od końca lipca i żerują w korzeniach spichrzowych. Zimują bobówki w glebie w miejscu uprawy. W ciągu roku występują dwa pokolenia szkodnika. Połyśnica marchwianka jest jednym z najgroźniejszych szkodników marchwi. Może uszkodzić znaczną część plonów, a porażone korzenie nie nadają się do przechowywania, ponieważ szybko ulegają procesom gnilnym.
Ochrona niechemiczna
Do zwalczania połyśnicy marchwianki można wykorzystać wyciągi z czosnku lub cebuli oraz dostępny w handlu Bioczos BR. Plantację marchwi należy zakładać w miejscach przewiewnych, z dala od zadrzewień i zakrzewień.
Objawy
Zaatakowane młode rośliny więdną i zamierają. Na korzeniach starszych roślin widoczne są chodniki, tunele wypełnione rdzawą masą. Podziurawione korzenie gniją w miejscach uszkodzeń. Liście zaatakowanych roślin początkowo przybierają barwę czerwonofioletową, a później żółkną, Zaatakowane rośliny mają zahamowany wzrost.
Atakowane rośliny
Marchew, pietruszka, rzadziej seler i pasternak.
Przyczyna
Połyśnica marchwianka (Psila rosa) jest to muchówka należąca do rodziny połyśnicowate (Psillidae). Owad dorosły posiada jedną parę skrzydeł, wysmukłe, błyszczące, czarne ciało ze stożkowatym, ostro zakończonym odwłokiem. Dorasta do 5 mm. Głowa, 3-członowe czułki i odnóża połyśnicy są barwy żółtopomarańczowej. Samica składa białe, wydłużone jaja na glebie przy roślinach żywicielskich. Larwy są koloru jasnożółtego, wysmukłe i lśniące z czarną główką. Dorastają do 7 mm długości. Wylęgające się larwy wgryzają się do korzeni i tam drążą korytarze. Larwy pierwszej generacji są szczególnie niebezpieczne dla roślin będących w fazie 2–4 liści. Jedna larwa może całkowicie zniszczyć do 10 młodych roślin. Larwy drugiej generacji pojawiają się od końca lipca i żerują w korzeniach spichrzowych. Zimują bobówki w glebie w miejscu uprawy. W ciągu roku występują dwa pokolenia szkodnika. Połyśnica marchwianka jest jednym z najgroźniejszych szkodników marchwi. Może uszkodzić znaczną część plonów, a porażone korzenie nie nadają się do przechowywania, ponieważ szybko ulegają procesom gnilnym.
Ochrona niechemiczna
Do zwalczania połyśnicy marchwianki można wykorzystać wyciągi z czosnku lub cebuli oraz dostępny w handlu Bioczos BR. Plantację marchwi należy zakładać w miejscach przewiewnych, z dala od zadrzewień i zakrzewień.
Prosionek szorstki (stonoga)
Objawy
Poobgryzane części roślin, w liściach widoczne są dziury. Objawy żerowania podobne do tych powodowanych przez ślimaki, ale bez obecności śluzu.
Atakowane rośliny
Rośliny ozdobne, warzywa
Przyczyna
Prosionek szorstki, prosionek piwniczny (Porcellio scaber) nazywany także stonogiem lub stonogą. Jest to lądowy skorupiak należący do gromady pancerzowców. Posiada owalne ciało, pokryte szarym, sztywnym i segmentowanym pancerzem oraz 10-12 par odnóży. Dorasta do 10-20 mm. Część brzuszna prosionka jest spłaszczona, barwy białej. Prosionki żyją w wilgotnych miejscach, często chowają się pod kamieniami, w pobliżu zmurszałego drewna, pod korą lub w wilgotnej glebie. Prosionki są aktywne nocą. Ich pokarmem jest martwa materia organiczna, ale są również roślinożerne, np. zjadają delikatne części roślin, kiełkujące nasiona, rozwijające się siewki i miękkie części starszych roślin młode liście, płatki i wnętrze kwiatów.
Ochrona niechemiczna
Do ochrony niechemicznej stosuje się różnego rodzaju pułapki, np. w miejscu występowania prosionków można położyć tekturę falistą lub gazety a po 1-2 tygodniach usunąć wraz ze szkodnikami. Między roślinami można poukładać korę lub zgniecioną w grudki słomę, z których wcześnie rano łatwo usunąć zebrane stonogi.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania chemicznego można wykorzystać insektycydy o działaniu kontaktowym.
Objawy
Poobgryzane części roślin, w liściach widoczne są dziury. Objawy żerowania podobne do tych powodowanych przez ślimaki, ale bez obecności śluzu.
Atakowane rośliny
Rośliny ozdobne, warzywa
Przyczyna
Prosionek szorstki, prosionek piwniczny (Porcellio scaber) nazywany także stonogiem lub stonogą. Jest to lądowy skorupiak należący do gromady pancerzowców. Posiada owalne ciało, pokryte szarym, sztywnym i segmentowanym pancerzem oraz 10-12 par odnóży. Dorasta do 10-20 mm. Część brzuszna prosionka jest spłaszczona, barwy białej. Prosionki żyją w wilgotnych miejscach, często chowają się pod kamieniami, w pobliżu zmurszałego drewna, pod korą lub w wilgotnej glebie. Prosionki są aktywne nocą. Ich pokarmem jest martwa materia organiczna, ale są również roślinożerne, np. zjadają delikatne części roślin, kiełkujące nasiona, rozwijające się siewki i miękkie części starszych roślin młode liście, płatki i wnętrze kwiatów.
Ochrona niechemiczna
Do ochrony niechemicznej stosuje się różnego rodzaju pułapki, np. w miejscu występowania prosionków można położyć tekturę falistą lub gazety a po 1-2 tygodniach usunąć wraz ze szkodnikami. Między roślinami można poukładać korę lub zgniecioną w grudki słomę, z których wcześnie rano łatwo usunąć zebrane stonogi.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania chemicznego można wykorzystać insektycydy o działaniu kontaktowym.
Pryszczarek gruszowiec
Objawy
Wierzchołkowe liście na młodych przyrostach są zdeformowane, mają zawinięte do środka zgrubiałe brzegi. Zaatakowane liście nie rozwijają się. Z czasem liście brunatnieją i czernieją, a później zasychają. W zniekształconych liściach można znaleźć białe larwy szkodnika.
Atakowane rośliny
Grusze.
Przyczyna
Pryszczarek gruszowiec (Dasyneura piri) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Posiada ciemnobrązowe ciało i dorasta do. 2 mm. Jaja są barwy białej, wydłużone. Larwy mają kształt walcowaty, kolor biały, są beznogie i skaczące. Zimują larwy w glebie.Wylot muchówek. Po wylęgu larwy żerują przyssane do brzegów liści. Po skończonym żerowaniu larwy spadają na ziemię, zagrzebują się i tam następuje przepoczwarczenie. W ciągu jednego roku może pojawić się 3 pokolenia szkodnika. Pryszczarek gruszowiec pojawia się rok rocznie na tych samych drzewach.
Ochrona niechemiczna
Na drzewa warto zakładać żółte tablice lepowe w fazie zielonego pąka, w celu odławiania dorosłych muchówek. Zaatakowanych pędy i odrosty korzeniowe należy wycinać i palić.
Ochrona chemiczna
Zabieg chemiczny należy przeprowadzić zaraz po zauważeniu pierwszych uszkodzeń, stosując insektycyd np. Movento 100 SC.
Objawy
Wierzchołkowe liście na młodych przyrostach są zdeformowane, mają zawinięte do środka zgrubiałe brzegi. Zaatakowane liście nie rozwijają się. Z czasem liście brunatnieją i czernieją, a później zasychają. W zniekształconych liściach można znaleźć białe larwy szkodnika.
Atakowane rośliny
Grusze.
Przyczyna
Pryszczarek gruszowiec (Dasyneura piri) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Posiada ciemnobrązowe ciało i dorasta do. 2 mm. Jaja są barwy białej, wydłużone. Larwy mają kształt walcowaty, kolor biały, są beznogie i skaczące. Zimują larwy w glebie.Wylot muchówek. Po wylęgu larwy żerują przyssane do brzegów liści. Po skończonym żerowaniu larwy spadają na ziemię, zagrzebują się i tam następuje przepoczwarczenie. W ciągu jednego roku może pojawić się 3 pokolenia szkodnika. Pryszczarek gruszowiec pojawia się rok rocznie na tych samych drzewach.
Ochrona niechemiczna
Na drzewa warto zakładać żółte tablice lepowe w fazie zielonego pąka, w celu odławiania dorosłych muchówek. Zaatakowanych pędy i odrosty korzeniowe należy wycinać i palić.
Ochrona chemiczna
Zabieg chemiczny należy przeprowadzić zaraz po zauważeniu pierwszych uszkodzeń, stosując insektycyd np. Movento 100 SC.
Pryszczarek malinowiec
Objawy
Na pędach widoczne są wyrośla długości około 4-5 cm. Krzewy mają osłabiony wzrost i ograniczone plonowanie. Pędy się wyłamują.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Pryszczarek malinowiec (Lasioptera rubi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Szkody wyrządzają larwy, które żerują pod skórką i wytwarzają substancje powodujące nadmierny rozrost komórek, czego efektem jest powstanie charakterystycznych galasów. Dorosłe muchówki mają kolor ciemnobrunatny ze srebrzystymi, poprzecznymi paskami na górnej stronie odwłoka. Dorastają do 2,5 mm. Larwy są koloru pomarańczowego, beznogie, dorastają 1,8 - 2,5 mm. Samice składają jaja po kilka sztuk w zranienia skórki. Po wylęgu larwy pozostają w galasach do wiosny następnego roku.
Zwalczanie niechemiczne
Pędy z widocznymi wyroślami należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
Opryski insektycydami należy wykonywać w kwietniu i maju, ponieważ jest to czas lotu muchówek.
Objawy
Na pędach widoczne są wyrośla długości około 4-5 cm. Krzewy mają osłabiony wzrost i ograniczone plonowanie. Pędy się wyłamują.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Pryszczarek malinowiec (Lasioptera rubi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Szkody wyrządzają larwy, które żerują pod skórką i wytwarzają substancje powodujące nadmierny rozrost komórek, czego efektem jest powstanie charakterystycznych galasów. Dorosłe muchówki mają kolor ciemnobrunatny ze srebrzystymi, poprzecznymi paskami na górnej stronie odwłoka. Dorastają do 2,5 mm. Larwy są koloru pomarańczowego, beznogie, dorastają 1,8 - 2,5 mm. Samice składają jaja po kilka sztuk w zranienia skórki. Po wylęgu larwy pozostają w galasach do wiosny następnego roku.
Zwalczanie niechemiczne
Pędy z widocznymi wyroślami należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
Opryski insektycydami należy wykonywać w kwietniu i maju, ponieważ jest to czas lotu muchówek.
Pryszczarek namalinek łodygowy
Objawy
Na korze, w miejscach spękań powstają nieduże, płaskie plamy, niby odgniecenia kory, które z czasem brunatnieją. Pod tymi plamami żerują larwy. W miejscach żerowania pryszczarka często dochodzi do infekcji, które powodują zamieranie pędów. Krzewy mają osłabione owocowanie.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Pryszczarek namalinek łodygowy (Resseliella theobaldi) jest to mała muchówka z rodziny pryszczarkowate. Larwy są barwy pomarańczowej, beznogie, dorastają do 2,5 mm długości, żerują pod skórką pędów. Zimują larwy w kokonach w glebie. Pierwsze pokolenie muchówek wylatuje w maju. Samice składają jaja w spękaniach oraz zranieniach skórki. Jaja są małe (0,3 mm), wydłużone, koloru zielonkawobiałego. Larwy po osiągnięciu odpowiednich rozmiarów spadają na ziemię, zagrzebują się i tam następuje przepoczwarzenie. Larwy ulegające przepoczwarzeniu jesienią pozostają w glebie do wiosny następnego roku. W sezonie może pojawić się nawet 4 pokoleń szkodnika.
Zwalczanie niechemiczne
brak
Zwalczanie chemiczne
Opryski krzewów insektycydami np. Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Objawy
Na korze, w miejscach spękań powstają nieduże, płaskie plamy, niby odgniecenia kory, które z czasem brunatnieją. Pod tymi plamami żerują larwy. W miejscach żerowania pryszczarka często dochodzi do infekcji, które powodują zamieranie pędów. Krzewy mają osłabione owocowanie.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Pryszczarek namalinek łodygowy (Resseliella theobaldi) jest to mała muchówka z rodziny pryszczarkowate. Larwy są barwy pomarańczowej, beznogie, dorastają do 2,5 mm długości, żerują pod skórką pędów. Zimują larwy w kokonach w glebie. Pierwsze pokolenie muchówek wylatuje w maju. Samice składają jaja w spękaniach oraz zranieniach skórki. Jaja są małe (0,3 mm), wydłużone, koloru zielonkawobiałego. Larwy po osiągnięciu odpowiednich rozmiarów spadają na ziemię, zagrzebują się i tam następuje przepoczwarzenie. Larwy ulegające przepoczwarzeniu jesienią pozostają w glebie do wiosny następnego roku. W sezonie może pojawić się nawet 4 pokoleń szkodnika.
Zwalczanie niechemiczne
brak
Zwalczanie chemiczne
Opryski krzewów insektycydami np. Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Pryszczarek porzeczkowiak liściowy
Opis:
Pryszczarek porzeczkowiak liściowy (Dasyneura tetensi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Dorasta do 1-1,5 mm długości, posiada żółtobrązowe zabarwienie, a wyglądem przypomina małego komara. Jaja są koloru białego, wydłużone. Larwy są beznogie, na początku białe, a później zmieniają barwę na pomarańczową. Zimują larwy w oprzędach w wierzchniej warstwie gleby pod krzewami porzeczek. W połowie kwietnia następuje wylot muchówek. Dorosłe osobniki żyją do trzech dni i w tym czasie samice składają jaja (po kilkanaście sztuk) na najmłodsze liście wierzchołkowe porzeczek i w tych liściach żerują później larwy. Wraz ze śliną wydzielają enzymy powodujące charakterystyczne zwijanie się i skręcanie liści. Po trzech tygodniach żerowania larwy spadają na ziemię i tam się przepoczwarzają. W jednym roku może rozwinąć się do 4 pokoleń pryszczarka.
Objawy:
Liście wierzchołkowe poskręcane, podziurawione, postrzępione w skutek rozrywania tkanek. Uszkodzone liście z czasem zasychają i wykruszają się. Wzrost pędów jest osłabiony.
Zwalczanie:
Oprysk krzewów należy wykonać bezpośrednio po kwitnieniu, po zauważeniu pierwszych uszkodzonych liści lub larw. Zabieg należy powtórzyć po około 14 dniach. Oprysk można wykonać insektycydem np. Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Opis:
Pryszczarek porzeczkowiak liściowy (Dasyneura tetensi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Dorasta do 1-1,5 mm długości, posiada żółtobrązowe zabarwienie, a wyglądem przypomina małego komara. Jaja są koloru białego, wydłużone. Larwy są beznogie, na początku białe, a później zmieniają barwę na pomarańczową. Zimują larwy w oprzędach w wierzchniej warstwie gleby pod krzewami porzeczek. W połowie kwietnia następuje wylot muchówek. Dorosłe osobniki żyją do trzech dni i w tym czasie samice składają jaja (po kilkanaście sztuk) na najmłodsze liście wierzchołkowe porzeczek i w tych liściach żerują później larwy. Wraz ze śliną wydzielają enzymy powodujące charakterystyczne zwijanie się i skręcanie liści. Po trzech tygodniach żerowania larwy spadają na ziemię i tam się przepoczwarzają. W jednym roku może rozwinąć się do 4 pokoleń pryszczarka.
Objawy:
Liście wierzchołkowe poskręcane, podziurawione, postrzępione w skutek rozrywania tkanek. Uszkodzone liście z czasem zasychają i wykruszają się. Wzrost pędów jest osłabiony.
Zwalczanie:
Oprysk krzewów należy wykonać bezpośrednio po kwitnieniu, po zauważeniu pierwszych uszkodzonych liści lub larw. Zabieg należy powtórzyć po około 14 dniach. Oprysk można wykonać insektycydem np. Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Pryszczarek namalinek łodygowy
Objawy
Na korze, w miejscach spękań powstają nieduże, płaskie plamy, niby odgniecenia kory, które z czasem brunatnieją. Pod tymi plamami żerują larwy. W miejscach żerowania pryszczarka często dochodzi do infekcji, które powodują zamieranie pędów. Krzewy mają osłabione owocowanie.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Pryszczarek namalinek łodygowy (Resseliella theobaldi) jest to mała muchówka z rodziny pryszczarkowate. Larwy są barwy pomarańczowej, beznogie, dorastają do 2,5 mm długości, żerują pod skórką pędów. Zimują larwy w kokonach w glebie. Pierwsze pokolenie muchówek wylatuje w maju. Samice składają jaja w spękaniach oraz zranieniach skórki. Jaja są małe (0,3 mm), wydłużone, koloru zielonkawobiałego. Larwy po osiągnięciu odpowiednich rozmiarów spadają na ziemię, zagrzebują się i tam następuje przepoczwarzenie. Larwy ulegające przepoczwarzeniu jesienią pozostają w glebie do wiosny następnego roku. W sezonie może pojawić się nawet 4 pokoleń szkodnika.
Zwalczanie niechemiczne
brak
Zwalczanie chemiczne
Opryski krzewów insektycydami np. Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Objawy
Na korze, w miejscach spękań powstają nieduże, płaskie plamy, niby odgniecenia kory, które z czasem brunatnieją. Pod tymi plamami żerują larwy. W miejscach żerowania pryszczarka często dochodzi do infekcji, które powodują zamieranie pędów. Krzewy mają osłabione owocowanie.
Atakowane rośliny
Malina.
Przyczyna
Pryszczarek namalinek łodygowy (Resseliella theobaldi) jest to mała muchówka z rodziny pryszczarkowate. Larwy są barwy pomarańczowej, beznogie, dorastają do 2,5 mm długości, żerują pod skórką pędów. Zimują larwy w kokonach w glebie. Pierwsze pokolenie muchówek wylatuje w maju. Samice składają jaja w spękaniach oraz zranieniach skórki. Jaja są małe (0,3 mm), wydłużone, koloru zielonkawobiałego. Larwy po osiągnięciu odpowiednich rozmiarów spadają na ziemię, zagrzebują się i tam następuje przepoczwarzenie. Larwy ulegające przepoczwarzeniu jesienią pozostają w glebie do wiosny następnego roku. W sezonie może pojawić się nawet 4 pokoleń szkodnika.
Zwalczanie niechemiczne
brak
Zwalczanie chemiczne
Opryski krzewów insektycydami np. Fastac 100 EC, Sumi-Alpha 050 EC.
Pryszczarek porzeczkowiak liściowy
Opis:
Pryszczarek porzeczkowiak liściowy (Dasyneura tetensi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Dorasta do 1-1,5 mm długości, posiada żółtobrązowe zabarwienie, a wyglądem przypomina małego komara. Jaja są koloru białego, wydłużone. Larwy są beznogie, na początku białe, a później zmieniają barwę na pomarańczową. Zimują larwy w oprzędach w wierzchniej warstwie gleby pod krzewami porzeczek. W połowie kwietnia następuje wylot muchówek. Dorosłe osobniki żyją do trzech dni i w tym czasie samice składają jaja (po kilkanaście sztuk) na najmłodsze liście wierzchołkowe porzeczek i w tych liściach żerują później larwy. Wraz ze śliną wydzielają enzymy powodujące charakterystyczne zwijanie się i skręcanie liści. Po trzech tygodniach żerowania larwy spadają na ziemię i tam się przepoczwarzają. W jednym roku może rozwinąć się do 4 pokoleń pryszczarka.
Objawy:
Liście wierzchołkowe poskręcane, podziurawione, postrzępione w skutek rozrywania tkanek. Uszkodzone liście z czasem zasychają i wykruszają się. Wzrost pędów jest osłabiony.
Zwalczanie:
Oprysk krzewów należy wykonać bezpośrednio po kwitnieniu, po zauważeniu pierwszych uszkodzonych liści lub larw. Zabieg należy powtórzyć po około 14 dniach. Oprysk można wykonać insektycydem np. Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Opis:
Pryszczarek porzeczkowiak liściowy (Dasyneura tetensi) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Dorasta do 1-1,5 mm długości, posiada żółtobrązowe zabarwienie, a wyglądem przypomina małego komara. Jaja są koloru białego, wydłużone. Larwy są beznogie, na początku białe, a później zmieniają barwę na pomarańczową. Zimują larwy w oprzędach w wierzchniej warstwie gleby pod krzewami porzeczek. W połowie kwietnia następuje wylot muchówek. Dorosłe osobniki żyją do trzech dni i w tym czasie samice składają jaja (po kilkanaście sztuk) na najmłodsze liście wierzchołkowe porzeczek i w tych liściach żerują później larwy. Wraz ze śliną wydzielają enzymy powodujące charakterystyczne zwijanie się i skręcanie liści. Po trzech tygodniach żerowania larwy spadają na ziemię i tam się przepoczwarzają. W jednym roku może rozwinąć się do 4 pokoleń pryszczarka.
Objawy:
Liście wierzchołkowe poskręcane, podziurawione, postrzępione w skutek rozrywania tkanek. Uszkodzone liście z czasem zasychają i wykruszają się. Wzrost pędów jest osłabiony.
Zwalczanie:
Oprysk krzewów należy wykonać bezpośrednio po kwitnieniu, po zauważeniu pierwszych uszkodzonych liści lub larw. Zabieg należy powtórzyć po około 14 dniach. Oprysk można wykonać insektycydem np. Calypso 480 SC, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC.
Pryszczarek porzeczkowiec pędowy
Opis:
Pryszczarek porzeczkowiec pędowy (Thomasiniana ribis) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Posiada żółtopomarańczowe zabarwienie ciała. Ciało samicy zakończone ostrym pokładełkiem. Jaja przezroczyste i podłużne. Beznogie larwy najpierw mają kolor białawy, a później pomarańczowoczerwony. Zimują larwy w kokonach w wierzchniej warstwie gleby. Wylot muchówek zbiega się z okresem kwitnienia porzeczek. Samice składają jaja w miejsce świeżo spękanej, uszkodzonej kory. Samica może złożyć nawet do 140 jaj, choć nie w jedno miejsce. Do tygodnia wylęgają się larwy, które po dwóch tygodniach spadają do gleby i ulegają przepoczwarczeniu. Wylot muchówek drugiego pokolenia trwa od lipca do września, a larwy żerują aż do połowy października.
Objawy:
W czerwcu i lipcu zaatakowane pędy więdną, żółkną i zasychają. Na korze występują nekrozy. Pędy mają zahamowany wzrost. Pryszczarek porzeczkowiec pędowy jest przyczyną ograniczenia plonu nawet do 60%.
Zwalczanie:
Oprysk krzewów wykonać zaraz po kwitnieniu, po zauważeniu pierwszych uszkodzonych liści lub larw na pędach. Zabieg należy powtórzyć po około 14 dniach. Insektycydy, które można zastosować to m.in. Calypso 480 SC, Karate Zenon 050 CS, Fastac 100 EC.
Opis:
Pryszczarek porzeczkowiec pędowy (Thomasiniana ribis) jest to muchówka z rodziny pryszczarkowate. Posiada żółtopomarańczowe zabarwienie ciała. Ciało samicy zakończone ostrym pokładełkiem. Jaja przezroczyste i podłużne. Beznogie larwy najpierw mają kolor białawy, a później pomarańczowoczerwony. Zimują larwy w kokonach w wierzchniej warstwie gleby. Wylot muchówek zbiega się z okresem kwitnienia porzeczek. Samice składają jaja w miejsce świeżo spękanej, uszkodzonej kory. Samica może złożyć nawet do 140 jaj, choć nie w jedno miejsce. Do tygodnia wylęgają się larwy, które po dwóch tygodniach spadają do gleby i ulegają przepoczwarczeniu. Wylot muchówek drugiego pokolenia trwa od lipca do września, a larwy żerują aż do połowy października.
Objawy:
W czerwcu i lipcu zaatakowane pędy więdną, żółkną i zasychają. Na korze występują nekrozy. Pędy mają zahamowany wzrost. Pryszczarek porzeczkowiec pędowy jest przyczyną ograniczenia plonu nawet do 60%.
Zwalczanie:
Oprysk krzewów wykonać zaraz po kwitnieniu, po zauważeniu pierwszych uszkodzonych liści lub larw na pędach. Zabieg należy powtórzyć po około 14 dniach. Insektycydy, które można zastosować to m.in. Calypso 480 SC, Karate Zenon 050 CS, Fastac 100 EC.
Przędziorek chmielowiec
Objawy
Na liściach pojawiają się jaśniejsze plamki, przez co liście mają marmurkowaty wygląd. Liście stają się matowe, żółto-białe, a następnie zasychają i opadają. Szkodniki żerują na spodniej stronie liści i tam można dostrzec delikatną pajęczynkę. Plon owocujących roślin jest osłabiony.
Atakowane rośliny
Rośliny w szklarniach, a przy ciepłej pogodzie rośliny ogrodowe ozdobne i użytkowe jak np. róże, magnolie, maliny, truskawki, rośliny sadownicze.
Przyczyna
Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) jest to gatunek roztocza z rodziny przędziorkowatych. Dorastają do 0,5 mm. Samice mają zmienne ubarwienie ciała. Początkowo mają barwę żółto-zieloną, a zimą zmieniają kolor na pomarańczowoczerwony. Szkody na roślinach wyrządzają dorosłe szkodniki oraz ich larwy i nimfy. Podczas żerowania wysysają soki z liści. Zimują samice pod resztkami roślin, za korą drzew lub w innych kryjówkach. W ciągu roku może rozwinąć się od 4 do 15 pokoleń przędziorka. Szkodnik występuje masowo w latach suchych i ciepłych.
Zwalczanie niechemiczne
Do zwalczania przędziorka w szklarni można użyć drapieżne roztocza: dobroczynka szklarniowego (Phytoseiulus persimilis), a w sadach dobroczynka gruszowego (Typchlodromus pyri).
Zwalczanie chemiczne
Zaatakowane rośliny należy opryskać insektycydami np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Objawy
Na liściach pojawiają się jaśniejsze plamki, przez co liście mają marmurkowaty wygląd. Liście stają się matowe, żółto-białe, a następnie zasychają i opadają. Szkodniki żerują na spodniej stronie liści i tam można dostrzec delikatną pajęczynkę. Plon owocujących roślin jest osłabiony.
Atakowane rośliny
Rośliny w szklarniach, a przy ciepłej pogodzie rośliny ogrodowe ozdobne i użytkowe jak np. róże, magnolie, maliny, truskawki, rośliny sadownicze.
Przyczyna
Przędziorek chmielowiec (Tetranychus urticae) jest to gatunek roztocza z rodziny przędziorkowatych. Dorastają do 0,5 mm. Samice mają zmienne ubarwienie ciała. Początkowo mają barwę żółto-zieloną, a zimą zmieniają kolor na pomarańczowoczerwony. Szkody na roślinach wyrządzają dorosłe szkodniki oraz ich larwy i nimfy. Podczas żerowania wysysają soki z liści. Zimują samice pod resztkami roślin, za korą drzew lub w innych kryjówkach. W ciągu roku może rozwinąć się od 4 do 15 pokoleń przędziorka. Szkodnik występuje masowo w latach suchych i ciepłych.
Zwalczanie niechemiczne
Do zwalczania przędziorka w szklarni można użyć drapieżne roztocza: dobroczynka szklarniowego (Phytoseiulus persimilis), a w sadach dobroczynka gruszowego (Typchlodromus pyri).
Zwalczanie chemiczne
Zaatakowane rośliny należy opryskać insektycydami np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Przędziorek głogowiec
Objawy
Na dolnej stronie blaszki liściowej widoczna jest delikatna pajęczyna, pod którą żerują szkodniki. Natomiast górna strona liścia ulega uwypukleniu, w obrębie którego widoczne są skupiska drobnych, jasnych plamek. Z czasem całe liście szarzeją, żółkną, później brunatnieją i przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
Jabłonie i wiele innych uprawnych, a także dziko rosnących drzew i krzewów.
Przyczyna
Przędziorek głogowiec (Tetranychus viennensis) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Dorastają do 0,5 mm długości. Zimują czerwone samice w szczelinach kory, pod warstwą pajęczyny, która stanowi zabezpieczenie przed wrogami naturalnymi oraz przed wypadnięciem. Samice opuszczają zimowe kryjówki w okresie różowego pąka jabłoni. Zasiedlają liście i wysysają z nich soki. Po 2-3 tygodniach żerowania samice składają jaja na dolnej stronie liści pod pajęczyną, w pobliżu nerwu głównego. Liczebność populacji przędziorka głogowca zależy od tego ile samic przeżyło zimę. W jednym roku może rozwinąć się 5 pokoleń szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Na uprawy można wprowadzić naturalnych wrogów przędziorka np. drapieżne gatunki roztoczy (np. dobroczynek gruszowy).
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin insektycydem np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Objawy
Na dolnej stronie blaszki liściowej widoczna jest delikatna pajęczyna, pod którą żerują szkodniki. Natomiast górna strona liścia ulega uwypukleniu, w obrębie którego widoczne są skupiska drobnych, jasnych plamek. Z czasem całe liście szarzeją, żółkną, później brunatnieją i przedwcześnie opadają.
Atakowane rośliny
Jabłonie i wiele innych uprawnych, a także dziko rosnących drzew i krzewów.
Przyczyna
Przędziorek głogowiec (Tetranychus viennensis) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Dorastają do 0,5 mm długości. Zimują czerwone samice w szczelinach kory, pod warstwą pajęczyny, która stanowi zabezpieczenie przed wrogami naturalnymi oraz przed wypadnięciem. Samice opuszczają zimowe kryjówki w okresie różowego pąka jabłoni. Zasiedlają liście i wysysają z nich soki. Po 2-3 tygodniach żerowania samice składają jaja na dolnej stronie liści pod pajęczyną, w pobliżu nerwu głównego. Liczebność populacji przędziorka głogowca zależy od tego ile samic przeżyło zimę. W jednym roku może rozwinąć się 5 pokoleń szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Na uprawy można wprowadzić naturalnych wrogów przędziorka np. drapieżne gatunki roztoczy (np. dobroczynek gruszowy).
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin insektycydem np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Przędziorek owocowiec
Objawy
Liście pokrywają się żółtawo-białymi plamkami. Plamki stopniowo łączą się ze sobą. Uszkodzone liście żółkną, brązowieją, zasychają i opadają przedwcześnie. Przy silnym opanowaniu przez szkodnika zmniejszona jest liczba pąków, a co za tym idzie, liczba zawiązków owoców. Drzewa słabiej kwitną i gorzej owocują.
Atakowane rośliny
Wiele drzew i krzewów owocowych, najczęściej jabłonie i śliwy.
Przyczyna
Przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Dorosłe osobniki są barwy czerwonej, ich ciała pokryte są szczecinami wyrastającymi z małych wzgórków nadając im wygląd "najeżonych". Dorastają do 0,3 mm długości. Zimują czerwone jaja na pędach, gdy jaj jest duża ilość, pęd wygląda jak obsypany czerwonym proszkiem. Larwy wylęgają się w okresie białego pąka śliw i różowego pąka jabłoni i rozpoczynają żerowanie na młodych liściach. Po osiągnięciu dojrzałości samice składają jaja na liściach. W ciągu roku może pojawić się 4-5 pokoleń szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Na uprawy można wprowadzić naturalnego wroga przędziorków – dobroczynka gruszowego (Typhlodromus pyri).
Ochrona chemiczna
W przypadku zauważenia czerwonych jaj zimowych (w okresie wiosennym, przed pękaniem pąków) roślinę należy dokładnie opryskać preparatem zawierającym olej parafinowy np. Promanal 60 EC. W czasie wegetacji do ochrony roślin przed przędziorkami można zastosować np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Objawy
Liście pokrywają się żółtawo-białymi plamkami. Plamki stopniowo łączą się ze sobą. Uszkodzone liście żółkną, brązowieją, zasychają i opadają przedwcześnie. Przy silnym opanowaniu przez szkodnika zmniejszona jest liczba pąków, a co za tym idzie, liczba zawiązków owoców. Drzewa słabiej kwitną i gorzej owocują.
Atakowane rośliny
Wiele drzew i krzewów owocowych, najczęściej jabłonie i śliwy.
Przyczyna
Przędziorek owocowiec (Panonychus ulmi) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Dorosłe osobniki są barwy czerwonej, ich ciała pokryte są szczecinami wyrastającymi z małych wzgórków nadając im wygląd "najeżonych". Dorastają do 0,3 mm długości. Zimują czerwone jaja na pędach, gdy jaj jest duża ilość, pęd wygląda jak obsypany czerwonym proszkiem. Larwy wylęgają się w okresie białego pąka śliw i różowego pąka jabłoni i rozpoczynają żerowanie na młodych liściach. Po osiągnięciu dojrzałości samice składają jaja na liściach. W ciągu roku może pojawić się 4-5 pokoleń szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Na uprawy można wprowadzić naturalnego wroga przędziorków – dobroczynka gruszowego (Typhlodromus pyri).
Ochrona chemiczna
W przypadku zauważenia czerwonych jaj zimowych (w okresie wiosennym, przed pękaniem pąków) roślinę należy dokładnie opryskać preparatem zawierającym olej parafinowy np. Promanal 60 EC. W czasie wegetacji do ochrony roślin przed przędziorkami można zastosować np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Przędziorek sosnowiec
Objawy
Na igłach pojawiają się mozaikowe żółte plamki. Później igły brązowieją i masowo opadają. Igły są powleczone bardzo delikatną pajęczynką.
Atakowane rośliny
drzewa i krzewy iglaste, głównie świerki pospolity i biały, cyprysiki, jałowce, żywotniki i jodła koreańskia
Przyczyna
Przędziorek sosnowiec (Oligonychus unugius) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Zimują jaja bursztynowego koloru, na korze pędów. Końcem kwietnia i początkiem maja wylęgają się larwy, które żerują na igłach przez 3 tygodnie. Dojrzałe samice składają jaja letnie (koloru jasnozielonego lub czerwonawego) u nasady i na igłach. Jaja zimowe składane są od września do później jesieni. W ciągu roku rozwija się 4-5 pokoleń przędziorka sosnowca.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest odpowiednie nawożenie roślin, które pomaga utrzymać ich dobrą kondycję i zmniejszyć straty powodowane przez przędziorka.
Zwalczanie chemiczne
W okresie wczesnowiosennym rośliny należy opryskać preparatem zawierającym olej np Promanal 60 EC. W okresie wegetacji rośliny opryskujemy insektycydami np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Objawy
Na igłach pojawiają się mozaikowe żółte plamki. Później igły brązowieją i masowo opadają. Igły są powleczone bardzo delikatną pajęczynką.
Atakowane rośliny
drzewa i krzewy iglaste, głównie świerki pospolity i biały, cyprysiki, jałowce, żywotniki i jodła koreańskia
Przyczyna
Przędziorek sosnowiec (Oligonychus unugius) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Zimują jaja bursztynowego koloru, na korze pędów. Końcem kwietnia i początkiem maja wylęgają się larwy, które żerują na igłach przez 3 tygodnie. Dojrzałe samice składają jaja letnie (koloru jasnozielonego lub czerwonawego) u nasady i na igłach. Jaja zimowe składane są od września do później jesieni. W ciągu roku rozwija się 4-5 pokoleń przędziorka sosnowca.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest odpowiednie nawożenie roślin, które pomaga utrzymać ich dobrą kondycję i zmniejszyć straty powodowane przez przędziorka.
Zwalczanie chemiczne
W okresie wczesnowiosennym rośliny należy opryskać preparatem zawierającym olej np Promanal 60 EC. W okresie wegetacji rośliny opryskujemy insektycydami np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Przędziorek szklarniowiec
Opis:
Przędziorek szklarniowiec (Tetranychus telarius) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Samice są barwy czerwonej, a samce pomarańczowożółtej. Optymalne warunki dla rozwoju przędziorka szklarniowca to ponad 20 st. C, wtedy cykl rozwojowy trwa około 10 dni. Szkodnik rozmnaża się przez cały rok, przy czym czas rozwoju jest różny, uzależniony od czynników zewnętrznych. Szkodniki żerują po spodniej stronie blaszki liściowej nakłuwając ją i wysysając tkankę miękiszową.
Objawy:
Na liściach pojawiają się małe bladozielone plamki. Z czasem plamki zmieniają barwę na żółtobiałą do brązowej. Liście mogą zasychać i przedwcześnie opadać. Liście i pędy powleczone są delikatną pajęczynką.
Zwalczanie:
Do walki z przędziorkiem możemy wykorzystać jego naturalnego wroga czyli dobroczynka szklarniowego. Do oprysku roślin możemy użyć insektycydy np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Rośliny podatne:
M.in. aralie, rododendrony, bluszcze, cissusy, kalie, peperomie, storczyki, gerbery, goździki, pomidory, ogórki, papryki.
Opis:
Przędziorek szklarniowiec (Tetranychus telarius) jest to roztocz z rodziny przędziorkowate. Samice są barwy czerwonej, a samce pomarańczowożółtej. Optymalne warunki dla rozwoju przędziorka szklarniowca to ponad 20 st. C, wtedy cykl rozwojowy trwa około 10 dni. Szkodnik rozmnaża się przez cały rok, przy czym czas rozwoju jest różny, uzależniony od czynników zewnętrznych. Szkodniki żerują po spodniej stronie blaszki liściowej nakłuwając ją i wysysając tkankę miękiszową.
Objawy:
Na liściach pojawiają się małe bladozielone plamki. Z czasem plamki zmieniają barwę na żółtobiałą do brązowej. Liście mogą zasychać i przedwcześnie opadać. Liście i pędy powleczone są delikatną pajęczynką.
Zwalczanie:
Do walki z przędziorkiem możemy wykorzystać jego naturalnego wroga czyli dobroczynka szklarniowego. Do oprysku roślin możemy użyć insektycydy np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Rośliny podatne:
M.in. aralie, rododendrony, bluszcze, cissusy, kalie, peperomie, storczyki, gerbery, goździki, pomidory, ogórki, papryki.
Przędziorek wierzbowiec
Objawy
Na liściach widoczne są niewielkie, żółte, mozaikowate przebarwienia. Z czasem liście brązowieją i opadają.
Atakowane rośliny
wierzby
Przyczyna
Przędziorek wierzbowiec (Schizotetramichus schizopus) jest to roztocz z rodziny przędziorkowatych. Szkodniki żerują od maja do połowy sierpnia na dolnej stronie blaszki liściowej.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
Rośliny zaatakowane przez przędziorki opryskujemy preparatem owadobójczym np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Objawy
Na liściach widoczne są niewielkie, żółte, mozaikowate przebarwienia. Z czasem liście brązowieją i opadają.
Atakowane rośliny
wierzby
Przyczyna
Przędziorek wierzbowiec (Schizotetramichus schizopus) jest to roztocz z rodziny przędziorkowatych. Szkodniki żerują od maja do połowy sierpnia na dolnej stronie blaszki liściowej.
Zwalczanie niechemiczne
brak.
Zwalczanie chemiczne
Rośliny zaatakowane przez przędziorki opryskujemy preparatem owadobójczym np. Envidor 240 SC, Magus 200 SC, Ortus 05 SC, Nissorun 050 EC.
Przeziernik porzeczkowiec
Opis:
Przeziernik porzeczkowiec (Synanthedon tipuliformis) jest to motyl z rodziny przeziernikowate. Posiada przezroczyste skrzydła o rozpiętości ok. 20 mm, pokryty jest drobnymi łuseczkami barwy niebieskoczarnej. Odwłok ciemno zabarwiony, a na nim żółte paski u samicy trzy poprzeczne paski a u samca cztery. Jaja są jasno brązowe, mają owalny kształt. Gąsienice brudnobiałe o pofałdowanym ciele, dość grube, dorastające do około 20 mm. Zimują gąsienice w pędach. Wylot motyli następuje od końca maja do początków lipca. Samice składają do 60 jaj na pędach w pobliżu pąków bądź też zranień. Po około tygodniu wylęgają się gąsienice, które wgryzają się do pędów przez pąk u jego podstawy, bądź w innych miejscach z cienką korą. Wygryzają rdzeń pędu i tam spędzają okres zimy.
Objawy:
Pędy mają wyżarte korytarze, pełne trocin zmieszanych z czarnymi odchodami gąsienic. Uszkodzone pędy gorzej rosną i wiele pąków na nich zamiera. Krzewy są słabiej ulistnione i gorzej owocują.
Zwalczanie:
Bardzo ważne jest wycinanie uszkodzonych pędów. W okresie intensywnego lotu motyli (około 3 tygodnie po kwitnieniu) należy wykonać oprysk roślin, a później powtórzyć go po 14 dniach. Preparaty jakie można wykorzystać do oprysku to m.in. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Opis:
Przeziernik porzeczkowiec (Synanthedon tipuliformis) jest to motyl z rodziny przeziernikowate. Posiada przezroczyste skrzydła o rozpiętości ok. 20 mm, pokryty jest drobnymi łuseczkami barwy niebieskoczarnej. Odwłok ciemno zabarwiony, a na nim żółte paski u samicy trzy poprzeczne paski a u samca cztery. Jaja są jasno brązowe, mają owalny kształt. Gąsienice brudnobiałe o pofałdowanym ciele, dość grube, dorastające do około 20 mm. Zimują gąsienice w pędach. Wylot motyli następuje od końca maja do początków lipca. Samice składają do 60 jaj na pędach w pobliżu pąków bądź też zranień. Po około tygodniu wylęgają się gąsienice, które wgryzają się do pędów przez pąk u jego podstawy, bądź w innych miejscach z cienką korą. Wygryzają rdzeń pędu i tam spędzają okres zimy.
Objawy:
Pędy mają wyżarte korytarze, pełne trocin zmieszanych z czarnymi odchodami gąsienic. Uszkodzone pędy gorzej rosną i wiele pąków na nich zamiera. Krzewy są słabiej ulistnione i gorzej owocują.
Zwalczanie:
Bardzo ważne jest wycinanie uszkodzonych pędów. W okresie intensywnego lotu motyli (około 3 tygodnie po kwitnieniu) należy wykonać oprysk roślin, a później powtórzyć go po 14 dniach. Preparaty jakie można wykorzystać do oprysku to m.in. Fastac 100 EC, Karate Zeon 050 CS.
Przypąkowe zamieranie pędów malin
Objawy
W czerwcu, na młodych pędach wokół pąków i na liściach tworzą się fioletowo brunatne plamy. Pod koniec okresu wegetacyjnego plamy mają postać długich smug obejmujących dużą część pędów. Podczas drewnienia łodyg plamy przebarwiają się na ciemnoszary kolor i pokrywają ciemnymi punktami. W następnym roku porażone pędy mają zahamowany wzrost i stopniowo zamierają. Kora w miejscach plam pęka i zaczyna się łuszczyć.
Atakowane rośliny
Malina
Przyczyna
Przypąkowe zamieranie pędów malin powodu kilka gatunków grzybów m.in. Didymella applanata. Infekcji pierwotnej dokonują zarodniki workowe uwalniane wiosną z ciemnobrunatnych otoczni umiejscowionych pod skórką chorych pędów. W okresie wegetacyjnym zarodniki konidialne patogenu infekują kolejne rośliny. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza wiosną i z początkiem lata oraz uprawa roślin w zbytnim zagęszczeniu.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest regularne i systematyczne kontrolowanie zdrowotności roślin. Pędy z objawami chorobowymi należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
Pierwsze opryski roślin rozpoczyna się przeważnie, gdy młode pędy osiągną około 15 cm wysokości. Kolejne oprysku wykonuje się co 7-10 dni aż do zbiorów owoców, oczywiście z zachowaniem okresu karencji dla poszczególnych środków. Do oprysku można stosować np. Switch 62,5 WG.
Objawy
W czerwcu, na młodych pędach wokół pąków i na liściach tworzą się fioletowo brunatne plamy. Pod koniec okresu wegetacyjnego plamy mają postać długich smug obejmujących dużą część pędów. Podczas drewnienia łodyg plamy przebarwiają się na ciemnoszary kolor i pokrywają ciemnymi punktami. W następnym roku porażone pędy mają zahamowany wzrost i stopniowo zamierają. Kora w miejscach plam pęka i zaczyna się łuszczyć.
Atakowane rośliny
Malina
Przyczyna
Przypąkowe zamieranie pędów malin powodu kilka gatunków grzybów m.in. Didymella applanata. Infekcji pierwotnej dokonują zarodniki workowe uwalniane wiosną z ciemnobrunatnych otoczni umiejscowionych pod skórką chorych pędów. W okresie wegetacyjnym zarodniki konidialne patogenu infekują kolejne rośliny. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność powietrza wiosną i z początkiem lata oraz uprawa roślin w zbytnim zagęszczeniu.
Zwalczanie niechemiczne
Bardzo ważne jest regularne i systematyczne kontrolowanie zdrowotności roślin. Pędy z objawami chorobowymi należy wycinać i palić.
Zwalczanie chemiczne
Pierwsze opryski roślin rozpoczyna się przeważnie, gdy młode pędy osiągną około 15 cm wysokości. Kolejne oprysku wykonuje się co 7-10 dni aż do zbiorów owoców, oczywiście z zachowaniem okresu karencji dla poszczególnych środków. Do oprysku można stosować np. Switch 62,5 WG.
Rak bakteryjny drzew owocowych
Objawy
Objawy chorobowe pojawiają się na wszystkich nadziemnych częściach drzewa. Wiosną kwiaty brunatnieją, zasychają i pozostają martwe na krótkopędach. Na owocach pojawiają się brunatne plamy i całe owoce gniją. Na gałęziach i pniach powstają brunatne plamy i rany, w tych miejscach kora zamiera i odsłania drewno. Ranom towarzyszy obfity wyciek gumy. Na liściach powstają początkowo drobne, jasnozielone, w późniejszym czasie nekrotyczne plamy i dziurkowatość.
Atakowane rośliny
Wiśnie, czereśnie, morele, brzoskwinie, jabłonie i grusze.
Przyczyna
Bakteria Pseudomonas syringae. Bakterie zimują w pąkach i pędach. Wnikają tam przez blizny po opadłych liściach, przez uszkodzenia spowodowane przez owady. Bakterie rozprzestrzeniają się w koronach drzew w kroplach wody .Rozwojowi choroby sprzyja ciepła i wilgotna pogoda.
Ochrona niechemiczna
Silnie porażone drzewa należy usuwać, natomiast u słabiej porażonych trzeba wyciąć zrakowaciałe pędy. Miejsca po cięciach należy zabezpieczać pastami ochronnymi. Obumarłą korę należy wycinać aż do zdrowego drewna, a rany zabezpieczać pastami ochronnymi.
Ochrona chemiczna
Opryski roślin preparatami miedziowymi należy wykonywać w okresie nabrzmiewania pąków, kwitnienia oraz opadania liści.
Objawy
Objawy chorobowe pojawiają się na wszystkich nadziemnych częściach drzewa. Wiosną kwiaty brunatnieją, zasychają i pozostają martwe na krótkopędach. Na owocach pojawiają się brunatne plamy i całe owoce gniją. Na gałęziach i pniach powstają brunatne plamy i rany, w tych miejscach kora zamiera i odsłania drewno. Ranom towarzyszy obfity wyciek gumy. Na liściach powstają początkowo drobne, jasnozielone, w późniejszym czasie nekrotyczne plamy i dziurkowatość.
Atakowane rośliny
Wiśnie, czereśnie, morele, brzoskwinie, jabłonie i grusze.
Przyczyna
Bakteria Pseudomonas syringae. Bakterie zimują w pąkach i pędach. Wnikają tam przez blizny po opadłych liściach, przez uszkodzenia spowodowane przez owady. Bakterie rozprzestrzeniają się w koronach drzew w kroplach wody .Rozwojowi choroby sprzyja ciepła i wilgotna pogoda.
Ochrona niechemiczna
Silnie porażone drzewa należy usuwać, natomiast u słabiej porażonych trzeba wyciąć zrakowaciałe pędy. Miejsca po cięciach należy zabezpieczać pastami ochronnymi. Obumarłą korę należy wycinać aż do zdrowego drewna, a rany zabezpieczać pastami ochronnymi.
Ochrona chemiczna
Opryski roślin preparatami miedziowymi należy wykonywać w okresie nabrzmiewania pąków, kwitnienia oraz opadania liści.
Rak kory drzew ziarnkowych
Objawy
Choroba poraża wierzchnie warstwy kory młodych pędów, gałęzi, konarów. Kora pęka, odstaje od zdrowej tkanki i ulega złuszczeniu. Części pędu znajdujące się powyżej miejsca infekcji zamierają. Na obumarłej korze pojawiają się czarne skupienia zarodników grzyba. Na dojrzałych owocach pojawia się tzw. zgnilizna przyszypułkowa.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze.
Przyczyna
Grzyb Phacidiella discolor. Zimuje grzybnia w zainfekowanych pędach. Do zakażenia pędów dochodzi najczęściej przez rany po cięciu, gradobiciu i po zerwanych owocach.
Ochrona niechemiczna
Pędy, gałęzie i konary z objawami chorobowymi należy wycinać i palić.
Ochrona chemiczna
Po cięciu drzew i gradobiciu można wykonać profilaktyczny oprysk preparatem chemicznym np. Topsin M 500 SC. Z porażonych pni i konarów wycinać chore miejsca aż do zdrowej tkanki, a następnie zabezpieczyć te miejsca maścią ogrodniczą lub farbą emulsyjną z 2% dodatkiem fungicydu o działaniu układowym np. Score 250 EC.
Objawy
Choroba poraża wierzchnie warstwy kory młodych pędów, gałęzi, konarów. Kora pęka, odstaje od zdrowej tkanki i ulega złuszczeniu. Części pędu znajdujące się powyżej miejsca infekcji zamierają. Na obumarłej korze pojawiają się czarne skupienia zarodników grzyba. Na dojrzałych owocach pojawia się tzw. zgnilizna przyszypułkowa.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze.
Przyczyna
Grzyb Phacidiella discolor. Zimuje grzybnia w zainfekowanych pędach. Do zakażenia pędów dochodzi najczęściej przez rany po cięciu, gradobiciu i po zerwanych owocach.
Ochrona niechemiczna
Pędy, gałęzie i konary z objawami chorobowymi należy wycinać i palić.
Ochrona chemiczna
Po cięciu drzew i gradobiciu można wykonać profilaktyczny oprysk preparatem chemicznym np. Topsin M 500 SC. Z porażonych pni i konarów wycinać chore miejsca aż do zdrowej tkanki, a następnie zabezpieczyć te miejsca maścią ogrodniczą lub farbą emulsyjną z 2% dodatkiem fungicydu o działaniu układowym np. Score 250 EC.
Rdza biała złocienia
Objawy
Objawy rdzy białej złocienia mogą występować na wszystkich nadziemnych częściach rośliny, ale najczęściej pojawiają się na liściach. Górna strona blaszki liściowej pokrywa się białymi lub jasnozielonymi, okrągłymi, lekko zagłębionymi w środku plamami. Natomiast na dolnej stronie liścia, w miejscu plam widoczne są białe brodawki. Plamy na liściach mogą występować pojedynczo lub bardzo liczne. Po pewnym czasie plamy zlewają się ze sobą zajmując coraz większą powierzchnię blaszki liściowej. Mocno porażone liście deformują się, rynienkowato zwijają się do góry, zasychają i pozostają na roślinie. Porażone rośliny mogą całe zamierać.
Atakowane rośliny
Chryzantema (złocień)
Przyczyna
Sprawcą choroby jest grzyb Puccinia horiana. Rozwojowi grzyba sprzyja gwałtowny wzrost wilgotności powietrza . Zarodniki grzyba przenoszone są przez wiatr na duże odległości. Patogen zimuje na porażonych roślinach matecznych, na których nie muszą występować objawy chorobowe oraz na resztkach roślin. Od zainfekowania do widocznych na roślinie objawów może upłynąć od 5 do 56 dni
Ochrona niechemiczna
Podstawową metodą zapobiegania pojawieniu się rdzy białej jest uprawa odmian odpornych. Do uprawy warto kupować sadzonki rozmnażane in vitro. Nie dopuszczać do zbyt dużego zagęszczenia roślin, a pomieszczenie, w którym są hodowane chryzantemy, należy często wietrzyć. Do oprysku można stosować Biosept 33 SL. W czasie podlewania unikać zwilżania liści chryzantem.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych rośliny opryskujemy 3-4 razy fungicydami, np. Falcon 460 EC, Baymat Ultra 0,015 AE, Sokół 460 EC.
Objawy
Objawy rdzy białej złocienia mogą występować na wszystkich nadziemnych częściach rośliny, ale najczęściej pojawiają się na liściach. Górna strona blaszki liściowej pokrywa się białymi lub jasnozielonymi, okrągłymi, lekko zagłębionymi w środku plamami. Natomiast na dolnej stronie liścia, w miejscu plam widoczne są białe brodawki. Plamy na liściach mogą występować pojedynczo lub bardzo liczne. Po pewnym czasie plamy zlewają się ze sobą zajmując coraz większą powierzchnię blaszki liściowej. Mocno porażone liście deformują się, rynienkowato zwijają się do góry, zasychają i pozostają na roślinie. Porażone rośliny mogą całe zamierać.
Atakowane rośliny
Chryzantema (złocień)
Przyczyna
Sprawcą choroby jest grzyb Puccinia horiana. Rozwojowi grzyba sprzyja gwałtowny wzrost wilgotności powietrza . Zarodniki grzyba przenoszone są przez wiatr na duże odległości. Patogen zimuje na porażonych roślinach matecznych, na których nie muszą występować objawy chorobowe oraz na resztkach roślin. Od zainfekowania do widocznych na roślinie objawów może upłynąć od 5 do 56 dni
Ochrona niechemiczna
Podstawową metodą zapobiegania pojawieniu się rdzy białej jest uprawa odmian odpornych. Do uprawy warto kupować sadzonki rozmnażane in vitro. Nie dopuszczać do zbyt dużego zagęszczenia roślin, a pomieszczenie, w którym są hodowane chryzantemy, należy często wietrzyć. Do oprysku można stosować Biosept 33 SL. W czasie podlewania unikać zwilżania liści chryzantem.
Ochrona chemiczna
Po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych rośliny opryskujemy 3-4 razy fungicydami, np. Falcon 460 EC, Baymat Ultra 0,015 AE, Sokół 460 EC.
Rdza gruszy
Objawy
Wiosną na liściach gruszy pojawiają się pomarańczowe plamy. W miejscu plam tkanka liścia grubnie i sztywnieje, a po pewnym czasie na powierzchni plam widoczne są czarne punkciki. Latem na dolnej stronie blaszki liściowej widoczne są żółte skupiska zarodników grzyba. Plamy mogą wystąpić także na owocach, ogonkach liściowych i pędach gruszy.
Na pędach jałowca tworzą się żółtopomarańczowe skupiska zarodników, które mają kształt poduszeczek, a później powiększają się do formy stożków. Kora w miejscu objawów chorobowych pęka, a część pędu znajdująca się powyżej narośli żółknie, brązowieje i na końcu obumiera.
Atakowane rośliny
Grusza, jałowiec.
Przyczyna
Grzyb Gymnosporangium sabinae. Jest to grzyb dwudomowy, którego żywicielami są grusze i jałowce. Wiosną zarodniki infekują rozwijające się liście grusz.
Ochrona niechemiczna
Nie uprawiać jałowca sabińskiego w sąsiedztwie grusz.
Ochrona chemiczna
Do oprysku drzew używamy preparaty miedziowe np. Miedzian 50 WP, w razie potrzeby stosować preparaty kontaktowe np. Kaptan 50 WP.
Objawy
Wiosną na liściach gruszy pojawiają się pomarańczowe plamy. W miejscu plam tkanka liścia grubnie i sztywnieje, a po pewnym czasie na powierzchni plam widoczne są czarne punkciki. Latem na dolnej stronie blaszki liściowej widoczne są żółte skupiska zarodników grzyba. Plamy mogą wystąpić także na owocach, ogonkach liściowych i pędach gruszy.
Na pędach jałowca tworzą się żółtopomarańczowe skupiska zarodników, które mają kształt poduszeczek, a później powiększają się do formy stożków. Kora w miejscu objawów chorobowych pęka, a część pędu znajdująca się powyżej narośli żółknie, brązowieje i na końcu obumiera.
Atakowane rośliny
Grusza, jałowiec.
Przyczyna
Grzyb Gymnosporangium sabinae. Jest to grzyb dwudomowy, którego żywicielami są grusze i jałowce. Wiosną zarodniki infekują rozwijające się liście grusz.
Ochrona niechemiczna
Nie uprawiać jałowca sabińskiego w sąsiedztwie grusz.
Ochrona chemiczna
Do oprysku drzew używamy preparaty miedziowe np. Miedzian 50 WP, w razie potrzeby stosować preparaty kontaktowe np. Kaptan 50 WP.
Rdza róży
Opis:
Sprawcą choroby jest grzyb Phragmidium mucronatum. Rdza róży występuje przede wszystkim na różach gruntowych, choć pojawia się także w szklarniach. Rdza róży jest rdzą jednodomową, pełnocyklową. Zimuje w postaci grzybni w pędach lub w postaci zarodników przetrwalnikowych w opadłych liściach.
Objawy:
Na dolnej stronie blaszki liściowej, na ogonkach liściowych i na młodych pędach, a później na działkach kielicha pojawiają się pomarańczowe poduszeczki - są to skupienia zarodników.Na górnej stronie liści pojawiają się żółte plamki. Po kilku tygodniach pomarańczowe skupienia zmieniają barwę na brunatną, a później na czarną. Porażone liście deformują się i opadają.
Zwalczanie:
Porażone rośliny należy opryskać preparatem np. Baymat AE, Amistar 250 SC, Biosept 33 SL.
Zapobieganie:
- sadzić odmiany odporne;
- regularne cięcie i prześwietlanie krzewu;
- rośliny należy podlewać rano;
- części roślin z objawami chorobowymi należy usuwać i niszczyć,
- w szklarniach unikać nadmiernej wilgoci.
Rośliny podatne:
Róże
Opis:
Sprawcą choroby jest grzyb Phragmidium mucronatum. Rdza róży występuje przede wszystkim na różach gruntowych, choć pojawia się także w szklarniach. Rdza róży jest rdzą jednodomową, pełnocyklową. Zimuje w postaci grzybni w pędach lub w postaci zarodników przetrwalnikowych w opadłych liściach.
Objawy:
Na dolnej stronie blaszki liściowej, na ogonkach liściowych i na młodych pędach, a później na działkach kielicha pojawiają się pomarańczowe poduszeczki - są to skupienia zarodników.Na górnej stronie liści pojawiają się żółte plamki. Po kilku tygodniach pomarańczowe skupienia zmieniają barwę na brunatną, a później na czarną. Porażone liście deformują się i opadają.
Zwalczanie:
Porażone rośliny należy opryskać preparatem np. Baymat AE, Amistar 250 SC, Biosept 33 SL.
Zapobieganie:
- sadzić odmiany odporne;
- regularne cięcie i prześwietlanie krzewu;
- rośliny należy podlewać rano;
- części roślin z objawami chorobowymi należy usuwać i niszczyć,
- w szklarniach unikać nadmiernej wilgoci.
Rośliny podatne:
Róże
Rdza śliwy
Objawy
W drugiej połowie lata, na dolnej blaszki liściowej pojawiają się niewielkie, rdzawego koloru, pylące skupiska zarodników. W tych miejscach na górnej stronie liści widoczne są żółte plamy. Pod koniec lata górna strona liścia ma szarożółty kolor, a dolna strona brązowy. Porażone liście przedwcześnie opadają z drzew.
Atakowane rośliny
Śliwy.
Przyczyna
Grzyb Tranzschelia pruni-spinosae. Jest to rdza dwudomowa, której żywicielami są: śliwa i zawilec żółty. Możliwy jest także rozwój patogenu bez udziału drugiego żywiciela, wtedy zarodniki letnie zimują na korze pędów śliw.
Ochrona niechemiczna
W sąsiedztwie śliw niszczyć zawilce. Części roślin z objawami chorobowymi nalezy wycinać i niszczyć.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin wykonać po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, w odstępach 10- 14 dni, preparatem grzybobójczym np. Topsin M 500 SC.
Objawy
W drugiej połowie lata, na dolnej blaszki liściowej pojawiają się niewielkie, rdzawego koloru, pylące skupiska zarodników. W tych miejscach na górnej stronie liści widoczne są żółte plamy. Pod koniec lata górna strona liścia ma szarożółty kolor, a dolna strona brązowy. Porażone liście przedwcześnie opadają z drzew.
Atakowane rośliny
Śliwy.
Przyczyna
Grzyb Tranzschelia pruni-spinosae. Jest to rdza dwudomowa, której żywicielami są: śliwa i zawilec żółty. Możliwy jest także rozwój patogenu bez udziału drugiego żywiciela, wtedy zarodniki letnie zimują na korze pędów śliw.
Ochrona niechemiczna
W sąsiedztwie śliw niszczyć zawilce. Części roślin z objawami chorobowymi nalezy wycinać i niszczyć.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin wykonać po zauważeniu pierwszych objawów chorobowych, w odstępach 10- 14 dni, preparatem grzybobójczym np. Topsin M 500 SC.
Rdza wierzby
Objawy
Liście pokrywają się pomarańczowymi plamami.
Atakowane rośliny: wierzby
Przyczyna
Grzyby z rodzaju Melampsora spp. Rdza jest jedną z najgroźniejszych chorób wierzb. Patogenów wywołujących rdzę wierzby jest kilka.
Ochrona niechemiczna
Można wykonać oprysk roślin preparatem Biosept 33 SL. Części roślin noszące objawy choroby należy wycinać i niszczyć.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania rdzy wierzby można wykorzystać preparaty np. Substral. Saprol Długo Działający. Rośliny Ozdobne, Sokół 460 EC, Falcon 460 EC.
Objawy
Liście pokrywają się pomarańczowymi plamami.
Atakowane rośliny: wierzby
Przyczyna
Grzyby z rodzaju Melampsora spp. Rdza jest jedną z najgroźniejszych chorób wierzb. Patogenów wywołujących rdzę wierzby jest kilka.
Ochrona niechemiczna
Można wykonać oprysk roślin preparatem Biosept 33 SL. Części roślin noszące objawy choroby należy wycinać i niszczyć.
Ochrona chemiczna
Do zwalczania rdzy wierzby można wykorzystać preparaty np. Substral. Saprol Długo Działający. Rośliny Ozdobne, Sokół 460 EC, Falcon 460 EC.
Rizoktonioza
Objawy
Zgorzele siewek powschodowe - brunatnienie lub gnicie drobnych i średnich korzeni, szyjki korzeniowej i podstawy łodyg młodych roślin. Zgnilizna warzyw korzeniowych po zetknięciu ich z glebą.
Objawy na sałacie: czarna zgnilizna dolnych liści główki.
Objawy na ziemniaku: czarna zgnilizna kiełków i próchnienie podstawy łodyg, na których pojawia się puszysta, biała grzybnia.
Objawy na pomidorze: ciemnobrunatny pierścień - przewężenie łodygi.
Porażone rośliny mają zahamowany wzrost, więdną i zamierają. Na pędach, w miejscu ich styku z podłożem, pojawia się brązowa nekroza, która stopniowo się powiększa. W okresie długotrwałych opadów deszczu na tkankach roślin oraz na podłożu rozwija się jasnobrązowa grzybnia.
Na liściach scindapsusa pojawiają się czarne plamy, na liściach peperomii, koncentrycznie ułożone jasnobrązowe nacieki.
Atakowane rośliny
Najczęściej choroba atakuje bluszcze, cissusy, chryzantemy, filodendrony, peperomie i scindapsusy oraz różne warzywa
Przyczyna
Grzyb Rhizoctonia solani. Jest to jeden z najpowszechniej występujących patogenów glebowych. Zakażenie gleby utrzymuje się długo, a sprzyja temu trwałość sklerocjów oraz saprotroficzny rozwój grzybni. Grzyb rozwija się w podłożu torfowym, na glebach lekkich, piaszczystych i kwaśnych.
Zwalczanie niechemiczne
Zapewnienie w polowej uprawie roślin dogodnych warunków dla szybkich wschodów i wzrostu roślin. Unikanie stanowisk wilgotnych i zalewowych. Usuwanie i niszczenie roślin z objawami chorobowymi. Zdrowe rośliny należy opryskać lub podlać preparatem: Bioczos BR, Biosept 33 SL lub Polyversum WP.
Zwalczanie chemiczne
Należy przeprowadzić chemiczną dezynfekcję podłoża preparatem np. Nemasol 510 SL. Bardzo ważny jest zabieg zaprawiania nasion. Oprysk roślin fungicydami np. Amistar 250 SC.
Objawy
Zgorzele siewek powschodowe - brunatnienie lub gnicie drobnych i średnich korzeni, szyjki korzeniowej i podstawy łodyg młodych roślin. Zgnilizna warzyw korzeniowych po zetknięciu ich z glebą.
Objawy na sałacie: czarna zgnilizna dolnych liści główki.
Objawy na ziemniaku: czarna zgnilizna kiełków i próchnienie podstawy łodyg, na których pojawia się puszysta, biała grzybnia.
Objawy na pomidorze: ciemnobrunatny pierścień - przewężenie łodygi.
Porażone rośliny mają zahamowany wzrost, więdną i zamierają. Na pędach, w miejscu ich styku z podłożem, pojawia się brązowa nekroza, która stopniowo się powiększa. W okresie długotrwałych opadów deszczu na tkankach roślin oraz na podłożu rozwija się jasnobrązowa grzybnia.
Na liściach scindapsusa pojawiają się czarne plamy, na liściach peperomii, koncentrycznie ułożone jasnobrązowe nacieki.
Atakowane rośliny
Najczęściej choroba atakuje bluszcze, cissusy, chryzantemy, filodendrony, peperomie i scindapsusy oraz różne warzywa
Przyczyna
Grzyb Rhizoctonia solani. Jest to jeden z najpowszechniej występujących patogenów glebowych. Zakażenie gleby utrzymuje się długo, a sprzyja temu trwałość sklerocjów oraz saprotroficzny rozwój grzybni. Grzyb rozwija się w podłożu torfowym, na glebach lekkich, piaszczystych i kwaśnych.
Zwalczanie niechemiczne
Zapewnienie w polowej uprawie roślin dogodnych warunków dla szybkich wschodów i wzrostu roślin. Unikanie stanowisk wilgotnych i zalewowych. Usuwanie i niszczenie roślin z objawami chorobowymi. Zdrowe rośliny należy opryskać lub podlać preparatem: Bioczos BR, Biosept 33 SL lub Polyversum WP.
Zwalczanie chemiczne
Należy przeprowadzić chemiczną dezynfekcję podłoża preparatem np. Nemasol 510 SL. Bardzo ważny jest zabieg zaprawiania nasion. Oprysk roślin fungicydami np. Amistar 250 SC.
Rolnice
Objawy
Szyjka korzeniowa roślin jest podgryziona. Całe rośliny więdną i przewracają się. W korzeniach roślin są dziury lub korzenia nie ma wcale. Uszkodzone są nadziemne i podziemne części roślin, a ich fragmenty wciągane są do podziemnych kryjówek gąsienic. Młode osobniki mogą uszkadzać liście i pędy. Często dochodzi do całkowitego zniszczenia wschodów i młodych roślin. Starsze gąsienice żerują przeważnie na podziemnych częściach roślin, do głębokości 10 cm pod ziemią. Wygryzają nieregularne dziury w korzeniach marchwi, pietruszki oraz w cebulach, porach, burakach ćwikłowych, kalarepie i owocach papryki i pomidora dotykających ziemi, a także w szyjce korzeniowej sałaty, szkieletują również liście chrzanu. Korzenie większości tych warzyw zostają zjedzone przez rolnice.
Atakowane rośliny
Ziemniaki, marchew, kapusta i inne warzywa.
Przyczyna
Rolnice (Agrotis) są to motyle o rozpiętości skrzydeł 25–40 mm. Posiadają duże oczy i długie czułki. Są szarobrunatno zabarwione, tylne skrzydła mają jaśniejszy kolor. Rolnice są aktywne nocą. Dorosłe osobniki latają najczęściej od połowy maja do połowy lipca i od sierpnia do października. Samice składają jaja do ziemi lub na rośliny żywicielskie. Samica jednorazowo składa około 2000 jaj. Gąsienice są nagie i żerują najczęściej w nocy. Charakteryzują się spiralnym zwijaniem ciała podczas spoczynku lub w razie zaniepokojenia. Młode gąsienice żerują na nadziemnych częściach roślin, natomiast starsze chowają się w glebie i tam uszkadzają korzenie roślin lub nocą wychodzą na powierzchnię i podgryzają rośliny u nasady. Zimują gąsienice w glebie, najczęściej 10–15 cm pod powierzchnią ziemi (nawet do głębokości 20 cm). Żerowanie rozpoczynają wczesną wiosną, gdy temperatura gleby przekroczy 10°C. Gorąca, sucha pogoda sprzyja rozwojowi rolnic.
Zwalczanie nie chemiczne
Jedną z metod zwalczania rolnic jest głębokie przekopywanie gleby, pielenie i usuwanie chwastów. W uprawach gruntowych i pod osłonami można stosować przynętę z dodatkiem preparatów zawierających bakterię Bacillus thuringiensis (np. Dipel WG).
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania rolnic użyć można preparat np. Sumi-Alpha 050 EC.
Objawy
Szyjka korzeniowa roślin jest podgryziona. Całe rośliny więdną i przewracają się. W korzeniach roślin są dziury lub korzenia nie ma wcale. Uszkodzone są nadziemne i podziemne części roślin, a ich fragmenty wciągane są do podziemnych kryjówek gąsienic. Młode osobniki mogą uszkadzać liście i pędy. Często dochodzi do całkowitego zniszczenia wschodów i młodych roślin. Starsze gąsienice żerują przeważnie na podziemnych częściach roślin, do głębokości 10 cm pod ziemią. Wygryzają nieregularne dziury w korzeniach marchwi, pietruszki oraz w cebulach, porach, burakach ćwikłowych, kalarepie i owocach papryki i pomidora dotykających ziemi, a także w szyjce korzeniowej sałaty, szkieletują również liście chrzanu. Korzenie większości tych warzyw zostają zjedzone przez rolnice.
Atakowane rośliny
Ziemniaki, marchew, kapusta i inne warzywa.
Przyczyna
Rolnice (Agrotis) są to motyle o rozpiętości skrzydeł 25–40 mm. Posiadają duże oczy i długie czułki. Są szarobrunatno zabarwione, tylne skrzydła mają jaśniejszy kolor. Rolnice są aktywne nocą. Dorosłe osobniki latają najczęściej od połowy maja do połowy lipca i od sierpnia do października. Samice składają jaja do ziemi lub na rośliny żywicielskie. Samica jednorazowo składa około 2000 jaj. Gąsienice są nagie i żerują najczęściej w nocy. Charakteryzują się spiralnym zwijaniem ciała podczas spoczynku lub w razie zaniepokojenia. Młode gąsienice żerują na nadziemnych częściach roślin, natomiast starsze chowają się w glebie i tam uszkadzają korzenie roślin lub nocą wychodzą na powierzchnię i podgryzają rośliny u nasady. Zimują gąsienice w glebie, najczęściej 10–15 cm pod powierzchnią ziemi (nawet do głębokości 20 cm). Żerowanie rozpoczynają wczesną wiosną, gdy temperatura gleby przekroczy 10°C. Gorąca, sucha pogoda sprzyja rozwojowi rolnic.
Zwalczanie nie chemiczne
Jedną z metod zwalczania rolnic jest głębokie przekopywanie gleby, pielenie i usuwanie chwastów. W uprawach gruntowych i pod osłonami można stosować przynętę z dodatkiem preparatów zawierających bakterię Bacillus thuringiensis (np. Dipel WG).
Zwalczanie chemiczne
Do zwalczania rolnic użyć można preparat np. Sumi-Alpha 050 EC.
Rozetowatość lilii- czynnik chorobotwórczy Lilium virus 1 (Ogilvie) Smith, Lily rosette wirus
Opis:
Rozetowatość lilii jest to choroba wirusowa. Na roślinach objawia się jasnozielonymi mozaikowatymi plamami na liściach. Po pewnym czasie liście żółkną i zaginają się szczytami ku dołowi. Dochodzi do zahamowania wzrostu całej rośliny. Na skróconej roślinie tworzy się rozetowate skupienie szczytowych liści, które z czasem zmieniają barwę na czerwoną. Kwiaty są drobniejsze i rzadko w pełni rozwinięte. Całe rośliny powoli obumierają. Cebule porażonych roślin są zdeformowane i słabo rozwinięte. Wektorem tego wirusa jest mszyca kruszynowo-ziemniaczana.
Zapobieganie:
W przypadku chorób wirusowych, bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka i właściwa uprawa roślin, oto kilka zasad :
- rośliny ozdobne atakowane przez choroby wirusowe nie powinny być w bezpośrednim sąsiedztwie z roślinami będącymi żywicielami dla określonego wirusa;
- ważne jest regularne czyszczenie zbiorników wody do podlewania roślin;
- rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i spalić;
- do nasadzeń należy wykorzystywać tylko zdrowe, bez objawów chorobowych rośliny mateczne;
- w sąsiedztwie uprawy należy systematycznie usuwać chwasty;
- bardzo ważna jest ochrona roślin przez szkodnikami, szczególnie mszycami;
- do prac pielęgnacyjnych używać tylko zdezynfekowanych narzędzi.
Rośliny podatne:
różne gatunki lilii.
Opis:
Rozetowatość lilii jest to choroba wirusowa. Na roślinach objawia się jasnozielonymi mozaikowatymi plamami na liściach. Po pewnym czasie liście żółkną i zaginają się szczytami ku dołowi. Dochodzi do zahamowania wzrostu całej rośliny. Na skróconej roślinie tworzy się rozetowate skupienie szczytowych liści, które z czasem zmieniają barwę na czerwoną. Kwiaty są drobniejsze i rzadko w pełni rozwinięte. Całe rośliny powoli obumierają. Cebule porażonych roślin są zdeformowane i słabo rozwinięte. Wektorem tego wirusa jest mszyca kruszynowo-ziemniaczana.
Zapobieganie:
W przypadku chorób wirusowych, bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka i właściwa uprawa roślin, oto kilka zasad :
- rośliny ozdobne atakowane przez choroby wirusowe nie powinny być w bezpośrednim sąsiedztwie z roślinami będącymi żywicielami dla określonego wirusa;
- ważne jest regularne czyszczenie zbiorników wody do podlewania roślin;
- rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i spalić;
- do nasadzeń należy wykorzystywać tylko zdrowe, bez objawów chorobowych rośliny mateczne;
- w sąsiedztwie uprawy należy systematycznie usuwać chwasty;
- bardzo ważna jest ochrona roślin przez szkodnikami, szczególnie mszycami;
- do prac pielęgnacyjnych używać tylko zdezynfekowanych narzędzi.
Rośliny podatne:
różne gatunki lilii.
Rozetowatość pantofelnika- czynnik chorobotwórczy Lycopersicum virus 3 (Brittlebank) Smith, Tomato spotted wilt wirus
Opis:
Na liściach pojawiają się blade lub ciemno zielone przebarwienia i wypukłości. Czasem zdarzają się czerwone lub różowe plamy nekrotyczne przy nerwach na blaszce liściowej. Wzrost roślin jest zahamowany, a wskutek nadmiernego skupienia liści rośliny mają postać rozetowatą.
Zapobieganie:
Podstawową metodą ochrony przed tą chorobą jest odpowiednia profilaktyka i pielęgnacja roślin, oto kilka najważniejszych zasad uprawy:
- rośliny ozdobne porażane przez wirusy nie powinny być w bezpośrednim sąsiedztwie z roślinami będącymi żywicielami dla danego wirusa;
- ważne jest regularne czyszczenie zbiorników wody do podlewania roślin;
- rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usuwać i palić;
- do nasadzeń wykorzystywać tylko zdrowe, bez objawów chorobowych rośliny mateczne;
- bardzo ważne jest systematyczne usuwanie chwastów rosnących w okolicy uprawy;
- ochrona roślin przed szkodnikami powinna być prowadzona systematycznie i dokładnie;
- do prac pielęgnacyjnych używać tylko zdezynfekowanych narzędzi.
Rośliny podatne:
Aster, begonia, cantedeskia, cynia, dalia, groszek pachnący, lewkonia, łubin, mak, nagietek, nasturcja, pantofelnik, petunia, syningia, tytoń, oberżyna, balsamina, dzwonek, hipeastrum, pierwiosnka, popielnik, złocień, pomidor, sałata, ziemniak.
Opis:
Na liściach pojawiają się blade lub ciemno zielone przebarwienia i wypukłości. Czasem zdarzają się czerwone lub różowe plamy nekrotyczne przy nerwach na blaszce liściowej. Wzrost roślin jest zahamowany, a wskutek nadmiernego skupienia liści rośliny mają postać rozetowatą.
Zapobieganie:
Podstawową metodą ochrony przed tą chorobą jest odpowiednia profilaktyka i pielęgnacja roślin, oto kilka najważniejszych zasad uprawy:
- rośliny ozdobne porażane przez wirusy nie powinny być w bezpośrednim sąsiedztwie z roślinami będącymi żywicielami dla danego wirusa;
- ważne jest regularne czyszczenie zbiorników wody do podlewania roślin;
- rośliny z objawami chorobowymi należy jak najszybciej usuwać i palić;
- do nasadzeń wykorzystywać tylko zdrowe, bez objawów chorobowych rośliny mateczne;
- bardzo ważne jest systematyczne usuwanie chwastów rosnących w okolicy uprawy;
- ochrona roślin przed szkodnikami powinna być prowadzona systematycznie i dokładnie;
- do prac pielęgnacyjnych używać tylko zdezynfekowanych narzędzi.
Rośliny podatne:
Aster, begonia, cantedeskia, cynia, dalia, groszek pachnący, lewkonia, łubin, mak, nagietek, nasturcja, pantofelnik, petunia, syningia, tytoń, oberżyna, balsamina, dzwonek, hipeastrum, pierwiosnka, popielnik, złocień, pomidor, sałata, ziemniak.
Roztocz truskawkowiec
Opis:
Roztocz truskawkowiec (Steneotarsonemus fragariae) jest to roztocz z rodziny różnopazurkowce. Posiada błyszczące, białe ciało, z czasem zmienia barwę na żółtawą lub brązową. Samice mają kształt owalny, a samce są bardziej jajowate, bądź romboidalne. Zimują samice pod łuskami pąków. W marcu samice rozpoczynają żerowanie, a w kwietniu, gdy temperatura osiągnie około 13⁰C składają jaja, każda do 40 sztuk. Larwy pojawiają się do trzech tygodni i żerują do 17 dni. W ciągu roku pojawia się do pięciu pokoleń szkodnika.
Objawy:
Liście drobnieją, żółkną i marszczą się, a przy dużym nasileniu szkodnika mogą nawet zasychać. Roślina jest osłabiona i bardziej podatna na przemarzanie, plon jest mniejszy. Zaatakowane rośliny są mniejsze, skarłowaciałe, a ogonki liściowe są skrócone.
Zwalczanie:
Oprysk roślin należy wykonać dwukrotnie, co 7 dni, po zbiorze owoców stosując np. Sanmite 20 WP. Sadzonki do uprawy powinny być z pewnego źródła, wolne od szkodnika. Przed sadzeniem sadzonki można namoczyć w wodzie o temperaturze 43 ⁰C przez około pół godziny.
Opis:
Roztocz truskawkowiec (Steneotarsonemus fragariae) jest to roztocz z rodziny różnopazurkowce. Posiada błyszczące, białe ciało, z czasem zmienia barwę na żółtawą lub brązową. Samice mają kształt owalny, a samce są bardziej jajowate, bądź romboidalne. Zimują samice pod łuskami pąków. W marcu samice rozpoczynają żerowanie, a w kwietniu, gdy temperatura osiągnie około 13⁰C składają jaja, każda do 40 sztuk. Larwy pojawiają się do trzech tygodni i żerują do 17 dni. W ciągu roku pojawia się do pięciu pokoleń szkodnika.
Objawy:
Liście drobnieją, żółkną i marszczą się, a przy dużym nasileniu szkodnika mogą nawet zasychać. Roślina jest osłabiona i bardziej podatna na przemarzanie, plon jest mniejszy. Zaatakowane rośliny są mniejsze, skarłowaciałe, a ogonki liściowe są skrócone.
Zwalczanie:
Oprysk roślin należy wykonać dwukrotnie, co 7 dni, po zbiorze owoców stosując np. Sanmite 20 WP. Sadzonki do uprawy powinny być z pewnego źródła, wolne od szkodnika. Przed sadzeniem sadzonki można namoczyć w wodzie o temperaturze 43 ⁰C przez około pół godziny.
Rubinowiec owocowiec
Opis:
Rubinowiec owocowiec (Bryobia rubrioculus) - roztocze z rodziny przędziorkowate. Przyjmuje się, że jest to gatunek jednopłciowy, rozmnażający się dzieworodnie, gdyż samce rubinowa występują bardzo rzadko. Samice mają ciało spłaszczone, koloru zielonobrunatnego do czerwonobrunatnego, ze szczecinami na grzbiecie. Dorastają do 0,7 mm. Pierwsza para nóg jest najdłuższa, długości prawie takiej jak długość ciała szkodnika. Zimują jaja na pędach i gałęziach tworząc często czerwone złoża. Wylęg larw następuje w kwietniu, w fazie zielonego pąka, a kończy się w fazie różowego pąka. Największą liczebność szkodnika obserwujemy w czerwcu i lipcu. W ciągu roku występuje do 6 pokoleń.
Atakowane rośliny: jabłonie, śliwy, grusze, wiśnie, czereśnie, morele, brzoskwinie, ałycze i tarniny.
Objawy:
Na liściach tworzą się drobne, jasne plamki, z czasem brązowiejące. Liście są jasnozielone, niedorozwinięte, a silnie opanowane brunatnieją i opadają z drzew. Drzewa słabiej rosną i mniej owocują.
Zwalczanie:
Opryski roślin wykonujemy przed kwitnieniem, po wylęgnięciu się większości larw, stosując jeden z akarycydów np. Envidor 240 SC, Sanmite 20 WP.
Opis:
Rubinowiec owocowiec (Bryobia rubrioculus) - roztocze z rodziny przędziorkowate. Przyjmuje się, że jest to gatunek jednopłciowy, rozmnażający się dzieworodnie, gdyż samce rubinowa występują bardzo rzadko. Samice mają ciało spłaszczone, koloru zielonobrunatnego do czerwonobrunatnego, ze szczecinami na grzbiecie. Dorastają do 0,7 mm. Pierwsza para nóg jest najdłuższa, długości prawie takiej jak długość ciała szkodnika. Zimują jaja na pędach i gałęziach tworząc często czerwone złoża. Wylęg larw następuje w kwietniu, w fazie zielonego pąka, a kończy się w fazie różowego pąka. Największą liczebność szkodnika obserwujemy w czerwcu i lipcu. W ciągu roku występuje do 6 pokoleń.
Atakowane rośliny: jabłonie, śliwy, grusze, wiśnie, czereśnie, morele, brzoskwinie, ałycze i tarniny.
Objawy:
Na liściach tworzą się drobne, jasne plamki, z czasem brązowiejące. Liście są jasnozielone, niedorozwinięte, a silnie opanowane brunatnieją i opadają z drzew. Drzewa słabiej rosną i mniej owocują.
Zwalczanie:
Opryski roślin wykonujemy przed kwitnieniem, po wylęgnięciu się większości larw, stosując jeden z akarycydów np. Envidor 240 SC, Sanmite 20 WP.
Rynnice
Objawy
Liście posiadają powygryzane różnego kształtu dziury. Szkodniki powodują szkieletowanie liście, a czasem również gołożer. Mocno uszkodzone rośliny mogą brązowieć i zasychać. Liście mogą być uszkadzane przez larwy i dorosłe chrząszcze od maja do końca sierpnia.
Atakowane rośliny
wierzba, topola, osika, olsza.
Przyczyna
Rynnice są to roślinożerne chrząszcze z rodziny stonkowatych. Najczęściej spotykane to:
rynnica topolowa (Chrysomela populi) – ciało metaliczne koloru granatowego, a pokrywy koloru czerwonego;
rynnica olszowa (Plagiosterna aenea) – ciało i pokrywy metaliczne koloru zielonego z połyskiem niebieskim;
rynnica osikowa (Chrysomela tremula) – podobna do rynnicy topolowej, ale mniejszych rozmiarów;
rynnica wierzbowa (Chrysomela collaris) – przedplecze przy brzegu koloru żółtawego, a reszta ciała wraz z pokrywami jest metalicznie zielona;
rynnica dwudziestokropkowa (Chrysomela vigintipunctata) – ciało barwy słomkowożółtej z czarnymi plamami.
Zwalczanie niechemiczne
brak
Zwalczanie chemiczne
Zaatakowane rośliny opryskujemy preparatem kontaktowym np. Fastac 100 EC.
Objawy
Liście posiadają powygryzane różnego kształtu dziury. Szkodniki powodują szkieletowanie liście, a czasem również gołożer. Mocno uszkodzone rośliny mogą brązowieć i zasychać. Liście mogą być uszkadzane przez larwy i dorosłe chrząszcze od maja do końca sierpnia.
Atakowane rośliny
wierzba, topola, osika, olsza.
Przyczyna
Rynnice są to roślinożerne chrząszcze z rodziny stonkowatych. Najczęściej spotykane to:
rynnica topolowa (Chrysomela populi) – ciało metaliczne koloru granatowego, a pokrywy koloru czerwonego;
rynnica olszowa (Plagiosterna aenea) – ciało i pokrywy metaliczne koloru zielonego z połyskiem niebieskim;
rynnica osikowa (Chrysomela tremula) – podobna do rynnicy topolowej, ale mniejszych rozmiarów;
rynnica wierzbowa (Chrysomela collaris) – przedplecze przy brzegu koloru żółtawego, a reszta ciała wraz z pokrywami jest metalicznie zielona;
rynnica dwudziestokropkowa (Chrysomela vigintipunctata) – ciało barwy słomkowożółtej z czarnymi plamami.
Zwalczanie niechemiczne
brak
Zwalczanie chemiczne
Zaatakowane rośliny opryskujemy preparatem kontaktowym np. Fastac 100 EC.
Tantniś krzyżowiaczek
Objawy
Na liściach widoczne są liczne, małe, okrągławe, nieregularne otwory. Miękisz liścia jest wygryziony. Gąsienice tantnisia szkieletują liście. Uszkodzone liście żółkną i zasychają. Liście lub fałdy rośliny wyglądają jak popalone. Szczególnie groźne są żerujące na liściach sercowych młodych roślin średnio wczesnych i późnych odmian gąsienice, które uszkadzają stożki wzrostu.
Atakowane rośliny
Kapusta głowiasta, kalafior, rzodkiew.
Przyczyna
Tantniś krzyżowiaczek (Plutella xylostella) jest to motyl z rodziny tantnisiowatych. Posiada stosunkowo wąskie skrzydła o rozpiętości ok. 15–18 mm. Przednie skrzydła mają kolor szarobrunatny, z białą falistą linią na tylnej krawędzi, a skrzydła tylne mają barwę szarą, z długą strzępiną. W maju następuje wylot motyli. Samice składają około 200 jaj, zwykle pojedynczo na dolnej stronie liści. Gąsienice po wylęgu minują liście, a starsze zeskrobują skórkę i miękisz. Gąsienica jest koloru zielonego z czarnymi punktami, mało owłosiona, z czarną głową, ma osiem par odnóży i osiąga 10 mm długości. Gąsienice są bardzo ruchliwe, a w niepokoju zwijają się w podkówkę i opuszczają po przędzy na ziemię. Pod koniec czerwca dorosłe gąsienice przepoczwarczają się w białawych kokonach, przytwierdzonych wzdłuż nerwów liści kapustnych. W lipcu wylatują motyle II pokolenia. Zimują poczwarki ostatniego pokolenia w luźnych kokonach przytwierdzonych do chwastów lub resztek roślin żywicielskich. Wszystkie stadia rozwojowe można spotkać na roślinach od czerwca do końca września, co jest wynikiem długiego okresu składania jaj. W ciągu roku występują 2-3 pokolenia szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Chwasty z rodziny kapustnych z jajami i z żerującymi na nich gąsienicami tantnisia należy usuwać i niszczyć. Resztki roślin kapustnych należy spalić lub głęboko zakopać. Młode gąsienice tuż po wylęgu z jaj można zwalczać preparatami biologicznymi zawierającymi kryształki i przetrwalniki bakterii Bacillus thuringiensis var. Kurstaki np. Dipel WP.
Ochrona chemiczna
Rośliny należy opryskać insektycydem np. Decis 2.5 EC, Fastac 100 EC.
Objawy
Na liściach widoczne są liczne, małe, okrągławe, nieregularne otwory. Miękisz liścia jest wygryziony. Gąsienice tantnisia szkieletują liście. Uszkodzone liście żółkną i zasychają. Liście lub fałdy rośliny wyglądają jak popalone. Szczególnie groźne są żerujące na liściach sercowych młodych roślin średnio wczesnych i późnych odmian gąsienice, które uszkadzają stożki wzrostu.
Atakowane rośliny
Kapusta głowiasta, kalafior, rzodkiew.
Przyczyna
Tantniś krzyżowiaczek (Plutella xylostella) jest to motyl z rodziny tantnisiowatych. Posiada stosunkowo wąskie skrzydła o rozpiętości ok. 15–18 mm. Przednie skrzydła mają kolor szarobrunatny, z białą falistą linią na tylnej krawędzi, a skrzydła tylne mają barwę szarą, z długą strzępiną. W maju następuje wylot motyli. Samice składają około 200 jaj, zwykle pojedynczo na dolnej stronie liści. Gąsienice po wylęgu minują liście, a starsze zeskrobują skórkę i miękisz. Gąsienica jest koloru zielonego z czarnymi punktami, mało owłosiona, z czarną głową, ma osiem par odnóży i osiąga 10 mm długości. Gąsienice są bardzo ruchliwe, a w niepokoju zwijają się w podkówkę i opuszczają po przędzy na ziemię. Pod koniec czerwca dorosłe gąsienice przepoczwarczają się w białawych kokonach, przytwierdzonych wzdłuż nerwów liści kapustnych. W lipcu wylatują motyle II pokolenia. Zimują poczwarki ostatniego pokolenia w luźnych kokonach przytwierdzonych do chwastów lub resztek roślin żywicielskich. Wszystkie stadia rozwojowe można spotkać na roślinach od czerwca do końca września, co jest wynikiem długiego okresu składania jaj. W ciągu roku występują 2-3 pokolenia szkodnika.
Ochrona niechemiczna
Chwasty z rodziny kapustnych z jajami i z żerującymi na nich gąsienicami tantnisia należy usuwać i niszczyć. Resztki roślin kapustnych należy spalić lub głęboko zakopać. Młode gąsienice tuż po wylęgu z jaj można zwalczać preparatami biologicznymi zawierającymi kryształki i przetrwalniki bakterii Bacillus thuringiensis var. Kurstaki np. Dipel WP.
Ochrona chemiczna
Rośliny należy opryskać insektycydem np. Decis 2.5 EC, Fastac 100 EC.
Toczyk gruszowiaczek
Objawy
Na liściach pojawiają się nieduże, ciemnobrązowe, okrągłe plamy (tzw. miny), które stopniowo się powiększają obejmując coraz większą powierzchnię na liściach. Uszkodzone liście przedwcześnie opadają. Latem na liściach jest więcej min niż wiosną.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze i wiele gatunków drzew liściastych.
Przyczyna
Toczyk gruszowiaczek (Leucoptera xitella) jest to motyl o rozpiętości skrzydeł 5-7,5 mm. Skrzydła pierwszej pary są błyszczące i mają barwę szarą, natomiast tylne skrzydła mają kolor szafranowożółtawy z dwiema białymi i czarnymi liniami. Na obu parach skrzydeł znajduje się długa strzępina. Gąsienice są koloru zielonego, z czarną głową, dorastają do 3 mm długości. Zimują poczwarki w białych oprzędach pod korą drzew. Wylot motyli następuje w fazie zielonego pąka jabłoni i po kilku dniach samica składa drobniutkie, niewidoczne gołym okiem jaja. Gąsienice po wylęgu minują liście przez około 3 tygodnie. Po tym czasie opuszczają miny i przepoczwarczają się w białych kokonach lub w zagłębieniu szypułkowym owocu, co obniża jego wartość handlową. W lipcu następuje wylot drugiego pokolenia motyli.
Ochrona niechemiczna
Liście z widocznym minowanie należy jak naszybciej usunąć i z drzewa i zniszczyć.
Ochrona chemiczna
Pierwszy oprysk należy wykonać w fazie różowego pąka kwiatowego jabłoni, następny pod koniec opadania płatków kwiatowych oraz w połowie lipca. Do oprysków można zastosować insektycyd np. Decis 2,5 EC, Calypso 480 SC.
Objawy
Na liściach pojawiają się nieduże, ciemnobrązowe, okrągłe plamy (tzw. miny), które stopniowo się powiększają obejmując coraz większą powierzchnię na liściach. Uszkodzone liście przedwcześnie opadają. Latem na liściach jest więcej min niż wiosną.
Atakowane rośliny
Jabłonie, grusze i wiele gatunków drzew liściastych.
Przyczyna
Toczyk gruszowiaczek (Leucoptera xitella) jest to motyl o rozpiętości skrzydeł 5-7,5 mm. Skrzydła pierwszej pary są błyszczące i mają barwę szarą, natomiast tylne skrzydła mają kolor szafranowożółtawy z dwiema białymi i czarnymi liniami. Na obu parach skrzydeł znajduje się długa strzępina. Gąsienice są koloru zielonego, z czarną głową, dorastają do 3 mm długości. Zimują poczwarki w białych oprzędach pod korą drzew. Wylot motyli następuje w fazie zielonego pąka jabłoni i po kilku dniach samica składa drobniutkie, niewidoczne gołym okiem jaja. Gąsienice po wylęgu minują liście przez około 3 tygodnie. Po tym czasie opuszczają miny i przepoczwarczają się w białych kokonach lub w zagłębieniu szypułkowym owocu, co obniża jego wartość handlową. W lipcu następuje wylot drugiego pokolenia motyli.
Ochrona niechemiczna
Liście z widocznym minowanie należy jak naszybciej usunąć i z drzewa i zniszczyć.
Ochrona chemiczna
Pierwszy oprysk należy wykonać w fazie różowego pąka kwiatowego jabłoni, następny pod koniec opadania płatków kwiatowych oraz w połowie lipca. Do oprysków można zastosować insektycyd np. Decis 2,5 EC, Calypso 480 SC.
Torbiel śliwy
Objawy
Po około 3 tygodniach od kwitnienia na zawiązkach owoców można zaobserwować pierwsze objawy torbieli śliw. Owoce są zdeformowane, większe, wydłużone i nie nadają się do spożycia. Skórka owoców jest koloru żółtego, pokryta szarobiałym nalotem. Po pewnym czasie porażone owoce ciemnieją, gniją i opadają. Czasami dochodzi do zainfekowania wierzchołkowej części pędu, a liście znajdujące się na wierzchołkach pędów zniekształcają się. Niektóre zawiązki śliwek przybierają kształt pomarszczonego woreczka, długości 4-7 cm, pozbawionego pestki. Miąższ jest zielonkawy, łykowaty.
Atakowane rośliny
Śliwy.
Przyczyna
Grzyb Taphrina pruni. Grzyb zimuje na powierzchni kory i pąków. Zarodniki rozprzestrzeniają się wraz z wodą i prądami powietrza. Zakażają zawiązki owoców w bardzo wczesnym stadium ich rozwoju .
Ochrona niechemiczna
Z drzew należy usuwać chore owoce.
Ochrona chemiczna
Oprysk drzew należy wykonać na krótko przed pękaniem pąków preparatem np. Syllit 65 WP. Zabieg można powtórzyć bezpośrednio przed kwitnieniem.
Objawy
Po około 3 tygodniach od kwitnienia na zawiązkach owoców można zaobserwować pierwsze objawy torbieli śliw. Owoce są zdeformowane, większe, wydłużone i nie nadają się do spożycia. Skórka owoców jest koloru żółtego, pokryta szarobiałym nalotem. Po pewnym czasie porażone owoce ciemnieją, gniją i opadają. Czasami dochodzi do zainfekowania wierzchołkowej części pędu, a liście znajdujące się na wierzchołkach pędów zniekształcają się. Niektóre zawiązki śliwek przybierają kształt pomarszczonego woreczka, długości 4-7 cm, pozbawionego pestki. Miąższ jest zielonkawy, łykowaty.
Atakowane rośliny
Śliwy.
Przyczyna
Grzyb Taphrina pruni. Grzyb zimuje na powierzchni kory i pąków. Zarodniki rozprzestrzeniają się wraz z wodą i prądami powietrza. Zakażają zawiązki owoców w bardzo wczesnym stadium ich rozwoju .
Ochrona niechemiczna
Z drzew należy usuwać chore owoce.
Ochrona chemiczna
Oprysk drzew należy wykonać na krótko przed pękaniem pąków preparatem np. Syllit 65 WP. Zabieg można powtórzyć bezpośrednio przed kwitnieniem.
Turkuć podjadek
Objawy
Rośliny więdną, a pod powierzchnią ziemi wykopane są ścieżki otwory o średnicy ok. 1 cm.
Przyczyna
Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) należy do rodziny turkuciowatych z rzędu prostoskrzydłych. Jest to jeden z największych owadów w Polsce. W ciągu dnia przebywa pod powierzchnią ziemi i podgryza korzenie roślin. Natomiast nocą wychodzi na powierzchni , gdzie odżywia się nadziemnymi częściami roślin. Turkuć podjadek ma wydłużone, silnej budowy ciało, brązowego koloru, z widocznymi małymi skrzydełkami. Posiada silny gryzący aparat gębowy. Dorasta do 5 cm długości. Na przednich nogach z szerokimi płaskimi końcówkami posiada łopatkowate wyrostki. Larwy identyczne jak imago tylko mniejsze, początkowo bezskrzydłe, a później z krótszymi skrzydłami.
Ochrona niechemiczna
Zwalczanie turkucia jest bardzo trudne. Żeby było skuteczne musi być prowadzone na całym obszarze jego występowania. Jednym ze sposobów jest tworzenie pułapek np. wkopywanie słoików lub innych gładkościennych naczyń kilka centymetrów poniżej linii gruntu. Można też zalewać miejsca występowania dużą ilością wody wymieszaną z olejem jadalnym - w miejscu, w którym ziemia będzie się poruszać znajduje się turkuć.
Ochrona chemiczna
brak
Objawy
Rośliny więdną, a pod powierzchnią ziemi wykopane są ścieżki otwory o średnicy ok. 1 cm.
Przyczyna
Turkuć podjadek (Gryllotalpa gryllotalpa) należy do rodziny turkuciowatych z rzędu prostoskrzydłych. Jest to jeden z największych owadów w Polsce. W ciągu dnia przebywa pod powierzchnią ziemi i podgryza korzenie roślin. Natomiast nocą wychodzi na powierzchni , gdzie odżywia się nadziemnymi częściami roślin. Turkuć podjadek ma wydłużone, silnej budowy ciało, brązowego koloru, z widocznymi małymi skrzydełkami. Posiada silny gryzący aparat gębowy. Dorasta do 5 cm długości. Na przednich nogach z szerokimi płaskimi końcówkami posiada łopatkowate wyrostki. Larwy identyczne jak imago tylko mniejsze, początkowo bezskrzydłe, a później z krótszymi skrzydłami.
Ochrona niechemiczna
Zwalczanie turkucia jest bardzo trudne. Żeby było skuteczne musi być prowadzone na całym obszarze jego występowania. Jednym ze sposobów jest tworzenie pułapek np. wkopywanie słoików lub innych gładkościennych naczyń kilka centymetrów poniżej linii gruntu. Można też zalewać miejsca występowania dużą ilością wody wymieszaną z olejem jadalnym - w miejscu, w którym ziemia będzie się poruszać znajduje się turkuć.
Ochrona chemiczna
brak
Udnica cebulówka
Objawy
W cebulach znajdują się larwy (do 30 sztuk) i widoczne są wydrążone wewnątrz kanały. Zaatakowana roślina ma zahamowany wzrost i więdnie. Wnętrze cebuli gnije.
Atakowane rośliny
Cebula konsumpcyjna i cebule roślin ozdobnych (lilia, narcyz, hiacynt, tulipan), a także marchew i kosaćce.
Przyczyna
Udnica cebulówka (Eumerus strigatus) jest to muchówka z rodziny bzygowatych (Syrphidae). Dorosły owad dorasta do 6-8 mm, posiada ubarwienie ciała metaliczne zielone. Na bokach odwłoka widoczne są 3 półksiężycowe, jasne plamy. Larwy mają kolor szarożółty, są beznogie, o spłaszczonym ciele. Wylot muchówek następuje w maju i czerwcu. Samica składa jaja na łuskach cebul. Rozwój larwy trwa do końca lipca. Wylot muchówek drugiego pokolenia następuje w sierpniu. Larwy drugiego pokolenia zostają w cebulach do następnego roku. W czarnej, gnijącej masie pod łuskami cebuli oprócz larw udnicy mogą też być larwy śmietki cebulanki.
Zwalczanie niechemiczne
Uszkodzone rośliny należy jak najszybciej usunąć z pola i zniszczyć. Zdrowe cebule należy jak najszybciej przenieść do miejsca ich przechowania.
Zwalczanie chemiczne
Na terenach gdzie szkodnik występuje często należy zaprawiać cebule i nasiona. Do oprysku roślin przeciwko udnicy cebulówce można użyć np. Mospilan 20 SP.
Objawy
W cebulach znajdują się larwy (do 30 sztuk) i widoczne są wydrążone wewnątrz kanały. Zaatakowana roślina ma zahamowany wzrost i więdnie. Wnętrze cebuli gnije.
Atakowane rośliny
Cebula konsumpcyjna i cebule roślin ozdobnych (lilia, narcyz, hiacynt, tulipan), a także marchew i kosaćce.
Przyczyna
Udnica cebulówka (Eumerus strigatus) jest to muchówka z rodziny bzygowatych (Syrphidae). Dorosły owad dorasta do 6-8 mm, posiada ubarwienie ciała metaliczne zielone. Na bokach odwłoka widoczne są 3 półksiężycowe, jasne plamy. Larwy mają kolor szarożółty, są beznogie, o spłaszczonym ciele. Wylot muchówek następuje w maju i czerwcu. Samica składa jaja na łuskach cebul. Rozwój larwy trwa do końca lipca. Wylot muchówek drugiego pokolenia następuje w sierpniu. Larwy drugiego pokolenia zostają w cebulach do następnego roku. W czarnej, gnijącej masie pod łuskami cebuli oprócz larw udnicy mogą też być larwy śmietki cebulanki.
Zwalczanie niechemiczne
Uszkodzone rośliny należy jak najszybciej usunąć z pola i zniszczyć. Zdrowe cebule należy jak najszybciej przenieść do miejsca ich przechowania.
Zwalczanie chemiczne
Na terenach gdzie szkodnik występuje często należy zaprawiać cebule i nasiona. Do oprysku roślin przeciwko udnicy cebulówce można użyć np. Mospilan 20 SP.
Wciornastki
Objawy
Na liściach, kwiatach i owocach widoczne są srebrnobiałe plamki. Plamy na liściach z czasem brunatnieją, a na owocach powstają skorkowaciałe blizny np. na owocach papryki.
Atakowane rośliny
warzywa, rośliny ozdobne
Przyczyna
Wciornastki należą do rodziny wciornastkowate (Thripidae) w rzędzie przylżeńców (Thysanoptera). Najczęściej spotykane to: wciornastek szklarniowiec, wciornastek cieplarek, wciornastek mieczykowiec, wciornastek tytoniowiec, wciornastek grochowiec, wciornastek zachodni. Są to maleńkie owady, dorastające do ok. 1 mm długości. Larwy są bezskrzydłe, a dorosłe osobniki mają skrzydła z poprzecznymi czarnymi paskami. Szkodniki są ciemnego koloru, szare lub czarne, można jednak spotkać także wciornastki o ubarwieniu pomarańczowym. Posiadają aparat gębowy typu kłująco – ssącego. Srebrnobiałe plamki pojawiające się w czasie żerowania to efekt wejścia powietrza w miejsce zassanego przez szkodnika soku.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest zmianowanie roślin i właściwe przechowywanie cebulek. Do wyłapywania wciornastków można zastosować kleiste arkusze. Do uprawy można wprowadzić roztocze z rodziny dobroczynkowatych –Amblyseilus cucumeris, które jest drapieżne w stosunku do larw wciornastków.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin insektycydem np. Mospilan 20 SP, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi – Alpha 050 EC, Provado® Plus AE, Confidor 200 SL, Biospin 120 SC.
Objawy
Na liściach, kwiatach i owocach widoczne są srebrnobiałe plamki. Plamy na liściach z czasem brunatnieją, a na owocach powstają skorkowaciałe blizny np. na owocach papryki.
Atakowane rośliny
warzywa, rośliny ozdobne
Przyczyna
Wciornastki należą do rodziny wciornastkowate (Thripidae) w rzędzie przylżeńców (Thysanoptera). Najczęściej spotykane to: wciornastek szklarniowiec, wciornastek cieplarek, wciornastek mieczykowiec, wciornastek tytoniowiec, wciornastek grochowiec, wciornastek zachodni. Są to maleńkie owady, dorastające do ok. 1 mm długości. Larwy są bezskrzydłe, a dorosłe osobniki mają skrzydła z poprzecznymi czarnymi paskami. Szkodniki są ciemnego koloru, szare lub czarne, można jednak spotkać także wciornastki o ubarwieniu pomarańczowym. Posiadają aparat gębowy typu kłująco – ssącego. Srebrnobiałe plamki pojawiające się w czasie żerowania to efekt wejścia powietrza w miejsce zassanego przez szkodnika soku.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważne jest zmianowanie roślin i właściwe przechowywanie cebulek. Do wyłapywania wciornastków można zastosować kleiste arkusze. Do uprawy można wprowadzić roztocze z rodziny dobroczynkowatych –Amblyseilus cucumeris, które jest drapieżne w stosunku do larw wciornastków.
Ochrona chemiczna
Oprysk roślin insektycydem np. Mospilan 20 SP, Karate Zeon 050 CS, Fastac 100 EC, Sumi – Alpha 050 EC, Provado® Plus AE, Confidor 200 SL, Biospin 120 SC.
Wełnowce
Objawy
Na roślinach można zauważyć małe, białe kłębuszki przypominających strzępki waty lub wełny. Liście żółkną, ulegają deformacjom, a przy silnym porażeniu opadają z roślin. W późniejszym czasie pojawiają się nekrozy i rany na liściach i łodygach. Następuje zahamowanie wzrostu aż do zamierania pędów.
Atakowane rośliny
Kwiaty doniczkowe rzadziej rośliny rabatowe, krzewy i warzywa. Bardzo często spotykane na kaktusach i storczykach.
Przyczyna
Wełnowce to szkodniki z rzędu pluskwiaków równoskrzydłych należące do czerwców, do rodziny wełnowcowatych. Najczęściej spotykane to wełnowiec szklarniowiec i wełnowiec cytrusowiec. Larwy i dorosłe osobniki mają ciało pokryte ochronnym białym lub beżowym nalotem z wosku. Samce są białego koloru i wyglądem przypominają stonogi, a samice wyglądają jak małe muszki. Na roślinie widoczne są miniaturowe kłębki jakby wełny (stąd nazwa szkodnika), są to kokony, w których znajdują się jaja (do 150 jaj w kłębku). W wysokiej temperaturze wylęg szkodników następuje po około tygodniu. Po miesiącu samice są gotowe do złożenia jaj. Wełnowce wydzielają rosę miodową, która jest idealną pożywką dla rozwoju grzybów sadzakowych.
Ochrona niechemiczna
Wełnowce są szkodnikami bardzo uciążliwymi i ciężkimi do całkowitego usunięcia z roślin. Jedną z najprostszych metod jest przecieranie liści i łodyg watą nasączoną roztworem wody i alkoholu 50% (denaturatu), w stosunku 1:1, z niewielkim dodatkiem płynu do mycia naczyń. Bardzo ważna jest systematyczna lustracja roślin i usuwanie jajeczek i szkodników np. patyczkiem do uszu - ta metoda nadaje się tylko do zwalczania niewielkiej kolonii szkodnika w początkowej fazie jego rozwoju.
Ochrona chemiczna
Z preparatów chemicznych najlepiej zastosować środki o działaniu wgłębnym, systemicznym np. Confidor 200 SL.
Objawy
Na roślinach można zauważyć małe, białe kłębuszki przypominających strzępki waty lub wełny. Liście żółkną, ulegają deformacjom, a przy silnym porażeniu opadają z roślin. W późniejszym czasie pojawiają się nekrozy i rany na liściach i łodygach. Następuje zahamowanie wzrostu aż do zamierania pędów.
Atakowane rośliny
Kwiaty doniczkowe rzadziej rośliny rabatowe, krzewy i warzywa. Bardzo często spotykane na kaktusach i storczykach.
Przyczyna
Wełnowce to szkodniki z rzędu pluskwiaków równoskrzydłych należące do czerwców, do rodziny wełnowcowatych. Najczęściej spotykane to wełnowiec szklarniowiec i wełnowiec cytrusowiec. Larwy i dorosłe osobniki mają ciało pokryte ochronnym białym lub beżowym nalotem z wosku. Samce są białego koloru i wyglądem przypominają stonogi, a samice wyglądają jak małe muszki. Na roślinie widoczne są miniaturowe kłębki jakby wełny (stąd nazwa szkodnika), są to kokony, w których znajdują się jaja (do 150 jaj w kłębku). W wysokiej temperaturze wylęg szkodników następuje po około tygodniu. Po miesiącu samice są gotowe do złożenia jaj. Wełnowce wydzielają rosę miodową, która jest idealną pożywką dla rozwoju grzybów sadzakowych.
Ochrona niechemiczna
Wełnowce są szkodnikami bardzo uciążliwymi i ciężkimi do całkowitego usunięcia z roślin. Jedną z najprostszych metod jest przecieranie liści i łodyg watą nasączoną roztworem wody i alkoholu 50% (denaturatu), w stosunku 1:1, z niewielkim dodatkiem płynu do mycia naczyń. Bardzo ważna jest systematyczna lustracja roślin i usuwanie jajeczek i szkodników np. patyczkiem do uszu - ta metoda nadaje się tylko do zwalczania niewielkiej kolonii szkodnika w początkowej fazie jego rozwoju.
Ochrona chemiczna
Z preparatów chemicznych najlepiej zastosować środki o działaniu wgłębnym, systemicznym np. Confidor 200 SL.
Wielkopąkowiec porzeczkowy
Opis:
Wielkopąkowiec porzeczkowy (Cecidophyopsis ribis) jest to roztocze z rodziny szpecielowate. Posiada białawe, połyskujące ubarwienie. Zimują wszystkie stadia rozwojowe w pąkach porzeczki. W marcu samice składają jaja w pąkach i właśnie w nich rozwija się pierwsze pokolenie. Po okresie zimowym roztocze rozchodzą się po korze, pąkach, liściach porzeczki i żerują do końca czerwca - połowy lipca. Podczas migracji pod wpływem czynników atmosferycznych, ginie zdecydowana większość szpecieli, a ocalałe wchodzą do nowych pąków i tam składają jaja (II pokolenie). W ciągu roku rozwija się od 3 do 5 pokoleń wielkopąkowca.
Objawy:
Około połowy sierpnia na porzeczce można zaobserwować nabrzmiałe i zdeformowane pąki, objawy nasilają się wiosną. Uszkodzone pąki są silnie powiększone i przypominają wyglądem małe główki kapusty. Następuje są zdeformowane i opóźnione w rozwoju (2-3 tyg opóźnienia). Uszkodzone pąki często zasychają. Plon jest dużo mniejszy, owoce małe i kwaśne. Wielkopąkowiec porzeczkowy jest wektorem chorób wirusowych - rewersja czarnej porzeczki.
Zwalczanie:
Oprysk roślin wykonujemy bezpośrednio po kwitnieniu, stosując preparat Ortus 05 SC.
Rośliny podatne:
Porzeczka czarna.
Opis:
Wielkopąkowiec porzeczkowy (Cecidophyopsis ribis) jest to roztocze z rodziny szpecielowate. Posiada białawe, połyskujące ubarwienie. Zimują wszystkie stadia rozwojowe w pąkach porzeczki. W marcu samice składają jaja w pąkach i właśnie w nich rozwija się pierwsze pokolenie. Po okresie zimowym roztocze rozchodzą się po korze, pąkach, liściach porzeczki i żerują do końca czerwca - połowy lipca. Podczas migracji pod wpływem czynników atmosferycznych, ginie zdecydowana większość szpecieli, a ocalałe wchodzą do nowych pąków i tam składają jaja (II pokolenie). W ciągu roku rozwija się od 3 do 5 pokoleń wielkopąkowca.
Objawy:
Około połowy sierpnia na porzeczce można zaobserwować nabrzmiałe i zdeformowane pąki, objawy nasilają się wiosną. Uszkodzone pąki są silnie powiększone i przypominają wyglądem małe główki kapusty. Następuje są zdeformowane i opóźnione w rozwoju (2-3 tyg opóźnienia). Uszkodzone pąki często zasychają. Plon jest dużo mniejszy, owoce małe i kwaśne. Wielkopąkowiec porzeczkowy jest wektorem chorób wirusowych - rewersja czarnej porzeczki.
Zwalczanie:
Oprysk roślin wykonujemy bezpośrednio po kwitnieniu, stosując preparat Ortus 05 SC.
Rośliny podatne:
Porzeczka czarna.
Wiewiórka pospolita
Objawy
Pąki kwiatów i młode przyrosty roślin są nadjedzone. Orzechy, owoce i świeżo posadzone cebule są zjedzone. Wyjedzone są także przechowywane w altanach korzenie warzyw i owoce. Na drzewach widać zdartą korę, a zimą karma wyłożona dla ptaków jest szybko zjadana.
Atakowane rośliny
Cebule roślin ozdobnych, młode byliny, warzywa korzeniowe, mięsiste korzenie piwonii, młode drzewa i krzewy owocowe.
Przyczyna
Wiewiórka (Sciurus vulgaris) żywi się nasionami drzew, jagodami, grzybami, pączkami roślin, jajami, młodymi ptakami. Często bywa szkodnikiem upraw w ogrodzie. Wiewiórka jest typowym zwierzęciem nadrzewnym. Wierzch jej ciała jest koloru czerwonobrązowego, brązowego lub czarnego, a część spodnia jest biała. Posiada puszysty ogon, a zimą na uszach pędzelki z włosów. Zamieszkuje w dziuplach drzew, opuszczonych gniazdach ptasich lub buduje swoje gniazda z gałęzi, trawy, mchu. Nie zapada w sen zimowy.
Zwalczanie
Wiewiórki podlegają w Polsce całkowitej ochronie. Walczyć można z ich uciążliwością przez osłanianie drucianymi koszami świeżo posadzonych cebul, a karmniki dla ptaków zakładać w miejscach niedostępnych dla wiewiórek.
Objawy
Pąki kwiatów i młode przyrosty roślin są nadjedzone. Orzechy, owoce i świeżo posadzone cebule są zjedzone. Wyjedzone są także przechowywane w altanach korzenie warzyw i owoce. Na drzewach widać zdartą korę, a zimą karma wyłożona dla ptaków jest szybko zjadana.
Atakowane rośliny
Cebule roślin ozdobnych, młode byliny, warzywa korzeniowe, mięsiste korzenie piwonii, młode drzewa i krzewy owocowe.
Przyczyna
Wiewiórka (Sciurus vulgaris) żywi się nasionami drzew, jagodami, grzybami, pączkami roślin, jajami, młodymi ptakami. Często bywa szkodnikiem upraw w ogrodzie. Wiewiórka jest typowym zwierzęciem nadrzewnym. Wierzch jej ciała jest koloru czerwonobrązowego, brązowego lub czarnego, a część spodnia jest biała. Posiada puszysty ogon, a zimą na uszach pędzelki z włosów. Zamieszkuje w dziuplach drzew, opuszczonych gniazdach ptasich lub buduje swoje gniazda z gałęzi, trawy, mchu. Nie zapada w sen zimowy.
Zwalczanie
Wiewiórki podlegają w Polsce całkowitej ochronie. Walczyć można z ich uciążliwością przez osłanianie drucianymi koszami świeżo posadzonych cebul, a karmniki dla ptaków zakładać w miejscach niedostępnych dla wiewiórek.
Wirozy
Objawy
Na liściach i łodygach widoczne są żółte, mozaikowate plamy, pierścieniowa plamistość, pstrokatość, bądź zniekształcenia.
Atakowane rośliny
Rośliny ozdobne, warzywa i drzewa owocowe.
Przyczyna
Znanych jest ok. 500 wirusów roślin uprawnych. Wirusy są przenoszone przez szkodniki, narzędzia ogrodnicze, z rośliny na roślinę poprzez ocieranie się ich o siebie, przez zainfekowane nasiona i cebulki. Wirusy są zagrożeniem w profesjonalnych hodowlach jak i w amatorskich uprawach. Przykładowe wirusowe choroby roślin to: smugowatość, kędzierzawka, żółtaczka buraka i różne mozaiki.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka czyli dezynfekcja narzędzi i przyrządów ogrodniczych pomiędzy użyciem ich na różnych roślinach. Ważne jest także dokładne myciu rąk po kontakcie z rośliną. Wszystkie rośliny z widocznymi objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i zniszczyć.
Ochrona chemiczna
Brak.
Objawy
Na liściach i łodygach widoczne są żółte, mozaikowate plamy, pierścieniowa plamistość, pstrokatość, bądź zniekształcenia.
Atakowane rośliny
Rośliny ozdobne, warzywa i drzewa owocowe.
Przyczyna
Znanych jest ok. 500 wirusów roślin uprawnych. Wirusy są przenoszone przez szkodniki, narzędzia ogrodnicze, z rośliny na roślinę poprzez ocieranie się ich o siebie, przez zainfekowane nasiona i cebulki. Wirusy są zagrożeniem w profesjonalnych hodowlach jak i w amatorskich uprawach. Przykładowe wirusowe choroby roślin to: smugowatość, kędzierzawka, żółtaczka buraka i różne mozaiki.
Ochrona niechemiczna
Bardzo ważna jest odpowiednia profilaktyka czyli dezynfekcja narzędzi i przyrządów ogrodniczych pomiędzy użyciem ich na różnych roślinach. Ważne jest także dokładne myciu rąk po kontakcie z rośliną. Wszystkie rośliny z widocznymi objawami chorobowymi należy jak najszybciej usunąć i zniszczyć.
Ochrona chemiczna
Brak.
Wzdymacz gruszowy
Objawy
Liście są zdeformowane, marszczą się, a ich brzegi zaginają się do środka. Na liściach powstają charakterystyczne bąble. Dolna strona blaszki liściowej, zawiązki i owoce są ordzawione. Zawiązki mogą przedwcześnie opadać. Wzrost młodych drzew często jest zahamowany.
Atakowane rośliny
Grusze.
Przyczyna
Wzdymacz gruszowy (Epitrimerus piri) należy do rzędu roztoczy,rodziny szpecielowate. Zimują samice w pąkach lub w spękaniach kory. Na przełomie marca i kwietnia szpeciele żerują na dolnej stronie liści i tam składają jaja. W ciągu roku występuje do 5 pokoleń szkodnika.
Ochrona niechemiczna
W drzewka należy zaopatrywać się w kwalifikowanych szkółkach. Do sadów można wprowadzić dobroczynka gruszowego, który niszczy wzdymacza gruszowego.
Ochrona chemiczna
Zabiegi chemiczne należy wykonywać po kwitnieniu stosując np. Ortus 05 SC.
Objawy
Liście są zdeformowane, marszczą się, a ich brzegi zaginają się do środka. Na liściach powstają charakterystyczne bąble. Dolna strona blaszki liściowej, zawiązki i owoce są ordzawione. Zawiązki mogą przedwcześnie opadać. Wzrost młodych drzew często jest zahamowany.
Atakowane rośliny
Grusze.
Przyczyna
Wzdymacz gruszowy (Epitrimerus piri) należy do rzędu roztoczy,rodziny szpecielowate. Zimują samice w pąkach lub w spękaniach kory. Na przełomie marca i kwietnia szpeciele żerują na dolnej stronie liści i tam składają jaja. W ciągu roku występuje do 5 pokoleń szkodnika.
Ochrona niechemiczna
W drzewka należy zaopatrywać się w kwalifikowanych szkółkach. Do sadów można wprowadzić dobroczynka gruszowego, który niszczy wzdymacza gruszowego.
Ochrona chemiczna
Zabiegi chemiczne należy wykonywać po kwitnieniu stosując np. Ortus 05 SC.
Włosowatość korzeni
Objawy
U podstawy pnia i korzeni drzewa pojawią się liczne, drobne i cienkie korzenie. Czasami mogą powstawać narośla. Dochodzi do zahamowania wzrostu rośliny.
Atakowane rośliny
Jabłoń, grusza, malina, róża.
Przyczyna
Bakteria Agrobacterium rhizogenes. Bakteria infekuje poprzez uszkodzenia szyjki korzeniowej oraz korzeni, powstałe podczas prac pielęgnacyjnych lub w trakcie żerowania owadów. Optymalna temperatura dla rozwoju bakterii to 20-25 st C.
Ochrona niechemiczna
Do szczepienia i okulizacji używać zdrowych podkładek. Prowadzić ochronę przed szkodnikami roślin. Przy pracach pielęgnacyjnych uważać, aby nie powodować uszkodzeń rośliny, przez które może dojść do infekcji.
Ochrona chemiczna
Przed posadzeniem rośliny korzenie podkładek i drzewek należy namoczyć w papce z gliny z dodatkiem 1% siarczanu miedzi lub fungicydu miedziowego.
Objawy
U podstawy pnia i korzeni drzewa pojawią się liczne, drobne i cienkie korzenie. Czasami mogą powstawać narośla. Dochodzi do zahamowania wzrostu rośliny.
Atakowane rośliny
Jabłoń, grusza, malina, róża.
Przyczyna
Bakteria Agrobacterium rhizogenes. Bakteria infekuje poprzez uszkodzenia szyjki korzeniowej oraz korzeni, powstałe podczas prac pielęgnacyjnych lub w trakcie żerowania owadów. Optymalna temperatura dla rozwoju bakterii to 20-25 st C.
Ochrona niechemiczna
Do szczepienia i okulizacji używać zdrowych podkładek. Prowadzić ochronę przed szkodnikami roślin. Przy pracach pielęgnacyjnych uważać, aby nie powodować uszkodzeń rośliny, przez które może dojść do infekcji.
Ochrona chemiczna
Przed posadzeniem rośliny korzenie podkładek i drzewek należy namoczyć w papce z gliny z dodatkiem 1% siarczanu miedzi lub fungicydu miedziowego.